محمد فاضلی

محمد فاضلی

مدرک تحصیلی: استادیار جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی
پست الکترونیکی: Mo_fazeli@sbu.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۸۹ مورد.
۴۱.

ارزش های دموکراتیک نسل ها: مطالعه موردی در شهر ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی دموکراسی آزادی سیاسی فرهنگ سیاسی نسل ارزش های دموکراتیک تساهل سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۱۴
فرهنگ سیاسی سازگار با دموکراسی از عناصر مقوم تحکیم دموکراسی ها به شمار می رود و از این جهت در مطالعات سیاسی معاصر اهمیت دارد. پژوهش درباره ی تحولات فرهنگ سیاسی در کشورهای مختلف نیز یکی از ارکان مطالعات فرهنگ سیاسی است. مقاله ی حاضر با تکیه بر پژوهشی تجربی در شهر ساری، میزان رواج فرهنگ سیاسی دموکراتیک را با تأکید بر سه ارزش دموکراتیک تساهل و مدارا، آزادی و مشارکت سیاسی بررسی می کند. برای تحلیل تحولات فرهنگ سیاسی، میزان رواج این سه ارزش دموکراتیک در سه نسل از مردم ساری – نسل اول افراد 17 تا 33 ساله، نسل دوم افراد 34 تا 47 ساله و نسل سوم افراد 48 سال و بالاتر بررسی شده است. حجم نمونه 380 نفر بوده که از طریق نمونه گیری خوشه ای، بر اساس نقشه بلوک های شهری و با مراجعه به درب منازل پرسشنامه تحقیق اجرا شده است. هم چنین داده های پژوهش با یافته های تحقیقات قبلی درباره میزان رواج ارزش های دموکراتیک در ایران مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد تمایل به ارزش های دموکراتیک، در هر سه نسل زیاد است و به این لحاظ می توان در فرضیه ثبات ارزش های سیاسی نسل ها تردید داشت و در عوض این فرضیه را طرح کرد که نسل ها می توانند بر اثر تغییرات اجتماعی، ارزش های خود را تغییر دهند. علاوه بر آن، داده های به دست آمده نشان می دهد ارزش های سیاسی مردم ایران در سال های گذشته دچار تغییرات قابل ملاحظه ای شده است. این پژوهش در انگاره های قبلی درباره غیردموکراتیک بودن فرهنگ سیاسی مردم ایران تردید ایجاد کرده و فرضیه هایی مهمی برای آزمودن در تحقیقات بعدی ارائه می کند.
۴۲.

انسان شناسی تأثیرات اقتصادی گردشگری در مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری اقتصاد گردشگری انسان شناسی گردشگری روش کیفی و زوال اقتصاد بومی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری فرهنگ مردمی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی گردشگری و توریسم
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۳۰۷ تعداد دانلود : ۸۴۲
گردشگری در مازندران به مثابه استراتژی ایده آل توسعه در نظر گرفته می شود. آمارها نشان می دهند، درآمد حاصل از گردشگری در این استان گاه تا بیش از 5 برابر کل بودجه استانداری بوده است. با وجود این، در نگاهی انسان شناختی درمی یابیم، گردشگری به مثابه یک برنامه در توسعه اقتصادی موفق محقق نشده است. منافع اصلی حاصل از اقامت و پذیرایی گردشگر عمدتاً نصیب سرمایه گذاران غیربومی می شود و بنابراین اقتصاد محلی چنانکه باید سودمند نیست. از سوی دیگر، شیوه های معاش بومی به واسطه فعالیت در بخش خدمات گردشگری در حال نابودی هستند. جان باختن تدریجی کشاورزی و فعالیت های مربوط به صنایع دستی و هنر بومی از جمله مهم ترین این موارد است. در مقاله حاضر با رویکرد انسان شناسی، گردشگری بررسی شده و به تبع آن، با استفاده از روش های کیفی همچون مصاحبه و مشاهده مشارکتی به بررسی تأثیرات اقتصادی گردشگری در مازندران پرداخته شده است.
۴۳.

تبیین سطح فساد: بررسی تطبیقی اثر کیفیت حاکمیت و حکمرانی خوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمرانی خوب فساد عوامل فرایندی عوامل سیاسی عوامل اقتصادی و عوامل فرهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۷۱۷ تعداد دانلود : ۵۰۳۷
هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر فساد در بین کشورهای جهان با استفاده از روش تحلیل ثانویه است. بدین منظور، پس از خوشه بندی کشورها به کشورهای فاسد و پاک، 4 دسته عوامل فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و عوامل فرایندی در 179 کشور جهان مورد آزمون قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد: مهم ترین تفاوت کشورهای فاسد و غیرفاسد در فقدان شاخص حکمرانی خوب قابل توجیه است. در جوامعی که درصد جمعیت مذهبی بیشتر است، میزان فساد کمتر است. متغیرهای عوامل فرایندی، در تبیین فساد بیشترین ضریب بتا را نسبت به سه عامل دیگر به دست آوردند و عوامل فرهنگی کمترین ضریب بتا را در بین این عوامل به خود اختصاص داده اند. عوامل مؤثر بر فساد، عوامل سیاسی و بعد از آن، عوامل فرایندی در افزایش رتبه پاکی کشورها مهم تر از عوامل اقتصادی و مذهب است.
۴۴.

مطالعه بین کشوری اعتماد: جامعه محوری در مقابل نهادمحوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دموکراسی سرمایه اجتماعی اعتماد نهادگرایی حکمرانی خوب کیفیت نهادها زندی انجمنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱۹ تعداد دانلود : ۹۷۵
با اهمیت یافتن مبحث سرمایه اجتماعی در همه رشته های علوم اجتماعی، تبیین عناصر موجد سرمایه اجتماعی به یکی از مهم ترین مباحث در این حوزه بدل شده است. اعتماد یکی از عناصر سرمایه اجتماعی است و نقش مهمی در تبیین پیامدهای مترتب بر سرمایه اجتماعی دارد. رابرت پاتنام قریب دو دهه قبل تبیینی از اعتماد بر مبنای زندگی انجمنی ارائه کرد که با عنوان نگاه جامعه محور شناخته می شود و نهادگرایان در یک دهه گذشته ضمن نقد دیدگاه پاتنام، کوشیده اند اعتماد را بر مبنای کیفیت نهادهای عمومی تبیین کنند. ما در این مقاله با بررسی تطبیقی 54 کشور از منظر زندگی انجمنی، کیفیت نهادها، سطح دموکراسی و دو صورت کلی اعتماد، یعنی اعتماد نهادی و اعتماد فراگیر، دیدگاه پاتنام را در برابر دیدگاه نهادگرایان بررسی می کنیم. داده های لازم نیز از بانک اطلاعات های معتبر بین المللی نظیر بانک جهانی، خانه آزادی و پیمایش جهانی ارزش ها استخراج شده اند. شواهد به دست آمده نشان می دهد رویکرد نهادگرایان به تبیین اعتماد، قدرت تبیین کنندگی بیشتری در مقایسه با دیدگاه پاتنام دارد. در بحث و نتیجه گیری، نتایج یافته های حاصل برای تحلیل وضعیت کشورها و دموکراسی ها و دو مسأله مهم یعنی مشروعیت نظام های سیاسی دموکراتیک و زوال سرمایه اجتماعی تحلیل شده است.
۴۵.

مشارکت سیاسی در استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۹۹۷
تبیین مشارکت سیاسی یکی از موضوعات مناقشه برانگیز در جامعه شناسی سیاسی است. از همین رو نظریه های متعددی در این زمینه ارائه شده است. این نظریه ها طیفی از متغیرهای روان شناختی، منزلتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به کار می گیرند تا به تبیین درخوری از مشارکت سیاسی دست یابند. این مقاله ضمن مرور مختصر برخی نظریه های مشارکت سیاسی که بیشتر بر متغیرهای نگرشی متمرکز شده اند، الگویی نظری ارائه می کند که هم زمان مهم ترین متغیرها و گزاره های مندرج در بقیه نظریات را در خود دارد. سپس به کمک آزمون تی، تفاوت دو گروهی که در اولین دور انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 شرکت کردند و آن ها که شرکت نکردند، بررسی شده است. این بررسی نشان می دهد تنها دو متغیر احساس بی قدرتی و هم چنین میزان مشروعیتی که افراد برای نظام سیاسی قایل هستند، در میان دو گروه مذکور تفاوت معنادار دارد. این مقاله هم چنین دربردارنده داده های توصیفی قابل توجهی درخصوص ویژگی های فرهنگ سیاسی مردم استان گلستان است. داده های این تحقیق از «پیمایش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران» گرفته شده که در سال 1384 انجام شده است.
۴۶.

آموزش جامعه شناسی و بینش جامعه شناختی

کلید واژه ها: آموزش جامعه شناسی جامعه شناسی ایران بینش جامعه شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸۹ تعداد دانلود : ۵۶۳۶
بحث های مفصلی دربارة وضعیت جامعه شناسی در ایران صورت گرفته، نقدهای گسترده ای بر جامعه شناسی ایران وارد شده و علت هایی در سطوح مختلف کلان، میانی و خرد برای کاستی های جامعه شناسی ایران مطرح شده است. گسترة این مباحث دست کم روشن می کند که نمی توان برای کاستی های جامعه شناسی در ایران تبیینی تک علتی ارائه کرد و باید دربارة هر دسته از علل به طرح مسئله و مطالعة دقیق ﭘرداخت. این مقاله ضمن ارائة تصویری کلی از نقدهای وارد بر جامعه شناسی ایران، ضعف در بینش جامعه شناختی را یکی از محوری ترین نقص های شیوة آموزش جامعه شناسی در ایران دانسته است؛ ضمن اینکه در دستة کلی علل آموزشی نقصان های جامعه شناسی در ایران، نقش این عامل را بررسی و برخی راهکارهای تقویت بینش جامعه شناختی را ارائه کرده است. اگرچه بحث دربارة بینش جامعه شناختی در اغلب کتاب های مهم جامعه شناسی وجود دارد، ﭘژوهش های زیادی درباب نحوة آموزش و تقویت آن انجام نشده است. این مقاله می کوشد تا ضمن تبیین مفهوم بینش جامعه شناختی و ضرورت آن، به شیوة آموزش آن به عنوان سازوکاری برای ارتقای کیفیت آموزش در مطالعات اجتماعی بپردازد.
۴۷.

رابطه ی بین اندازه ی دولت و رشد اقتصادی: مطالعه ی موردی کشورهای عضو اوپک حاشیه ی خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اندازه ی دولت رشد اقتصادی الگوی داده های تابلویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۶
دولت ها علاوه بر فراهم کردن امنیت و پرداخت های انتقالی برای ارتقای هماهنگی اجتماعی، می توانند در ایجاد زیرساخت های اقتصادی برای تسهیل رشد اقتصادی، تخصیص بهینه ی منابع و افزایش کارایی اقتصادی ایفای نقش نمایند.  فعالیت های اخیر دولت ها بحث های مهمی را در بین اقتصاددانان در زمینه ی نقش دولت و اثر آن بر رشد اقتصادی به وجود آورده است.  این مقاله رابطه ی تجربی بین اندازه ی دولت و رشد اقتصادی در 6 کشور عضو اوپک حاشیه ی خلیج فارس در دوره ی زمانی 2007-1970 را با استفاده از الگوی داده های تابلویی بررسی می نماید.  نتایج نشان می دهد که اندازه ی دولت در این کشورها بزرگ است و از آنجایی که دولت های این کشورها از درآمدهای سرشار نفتی بهره مند هستند، اندازه ی دولت اثر منفی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی و تولید ناخالص داخلی دارد.  نتایج همچنین نشان می دهند که نرخ رشد نیروی کار، نرخ رشد سرمایه و نرخ رشد صادرات اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارند.
۴۸.

کاهی بر تارهای «مویی به ریسمان تصحیح چند بیت از شاهنامه»(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: بس از آشیب شکل پرستی نامانوس کهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی تصحیح و نقد متون
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه شاهنامه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۲۴۰ تعداد دانلود : ۶۶۹
گفتاری که در پیش روست نقد و بررسی مقاله ای است تحت عنوان:«مویی به ریسمان تصحیح چند بیت از شاهنامه»این نقد و بررسی دور دو محور می چرخد: یکی، زدودن غبار ره از تارهای موی سخن که «قلم» آن را در پیچ و خمهای سفر کوتاهش به بار آورده است، و تبیین و توضیح ابهاماتی در این زمینه.دیگری، به نقد کشیدن معیارهای تصحیح متون کهن و ارایه پیشنهادهایی در این راستا.
۴۹.

از رمز و راز نگینهای قرآنی در چینش و گزینش و سنجش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: نگین حروف جر مهره ها چینش گزینش و سنجش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۶۴۵
سخن که از جلوه های فصل ممیز انسان از سایر جانداران است وخوانید «بیان»- بزرگترین فضیلتی که خداوند آن را به بشر ارزانی بخشیده- در دایره فصاحت و بلاغت از چنان شعاعی برخوردار می باشد که از صفر تا بی نهایت امتداد می یابد. تردیدی نیست که این صعود و نزول مولود نحوه چینش و گزینش و سازش و پوشش واحدها و اجزای بافت هنری کلام به حساب آید. زیرا مهره ها در نظم سخن حالتهای نامحدود را تجربه می کنند و چهره های متفاوت را در القای بار امانت به خود می گیرند.مقاله حاضر بر آن است تا گوشه هایی تامل برانگیز و مشخص در ارتباط با چگونگی چینش و گزینش و سنجش گوشه نشین ترین اعضای جمله یعنی «حروف معانی» آن هم «حروف جر»- که آن را نگین می خوانیم- در محدوده کوچکش چون: «علی» «فی» و «ل» از قرآن مجید مورد بحث قرار دهد. آنها را در ارتباط با ساختارهای مربوطه نبض شناسی کند، جلوه گری، الهام بخشی، پویایی و تاثیرگذاریشان را به وقت «ذکر» و «حذف» بنمایاند.
۵۱.

تصویری از سبک زندگی فرهنگی جامعه دانشجویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دانشجو سبک زندگی فرهنگی شهروند مشارکت جو مصرف محصولات فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵۶ تعداد دانلود : ۲۲۳۷
"غالب نظریه ها درباره نقش دانشگاه در دنیای جدید استدلال می کنند که ارتقای فرهنگ و تربیت شهروند مشارکت جو در کنار تربیت فرد متخصص از اعم وظایف دانشگاه جدید است. مصرف محصولات فرهنگی نیز یکی از راه های مهم ارتقای سرمایه فرهنگی و آماده شدن دانشجویان برای ایفای نقش هایی است که انتظار می رود در دنیای جدید ایفا کنند. مقاله حاضر با بررسی میزان مصرف فرهنگی دانشجویان ایرانی به بررسی این مسئله می پردازد که میزان مصرف فرهنگی دانشجویان در شرایط فعلی تا جه اندازه قادر است ایشان را برای ایفای نقش شهروند آگاه و مشارکت جو آماده کند. هم چنین بر مبنای نظریه سبک زندگی و انتقال بین نسلی سرمایه فرهنگی، ایده هایی درباره آینده مصرف کالاهای فرهنگی در ایران ارائه شده است. "
۵۳.

تحلیل تأثیر اجتماعی توسعه صنعتی در منطقه عسلویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه صنعتی توسعه پایدار پارس جنوبی تأسیسات نفت و گاز تحلیل تأثیر اجتماعی عسلویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷۱ تعداد دانلود : ۱۶۹۸
احداث تاسیسات صنعتی بزرگ و توسعه صنعتی بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن، می تواند پی آمدهای ناخواسته فراوانی به دنبال داشته باشد. مقاله حاضر با بررسی توصیفی وضعیت منطقه عسلویه، قبل و بعد از احداث تاسیسات صنعتی، نشان می دهد که فقدان رویکرد اجتماعی به توسعه چه عواقب ناگواری برای زندگی اجتماعی محلی داشته و توسعه پایدار در این منطقه را نیز با دشواری مواجه می سازد. این مقاله با پیروی از چارچوب مفهومی «تحلیل تاثیر اجتماعی» و با استفاده از تحقیق پیمایشی و بهره گیری از روش های کیفی در دو جامعه آماری ساکنان بومی عسلویه و کارگران غیربومی شاغل در منطقه انجام شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که آسیب های فراوانی در سطوح مختلف اجتماعی و فرهنگی در منطقه بروز کرده و در اکثر ابعاد بررسی شده این منطقه با معضلات جدی روبروست. به علاوه شواهد نشان می دهد اجتناب کردن از این مشکلات در صورت داشتن رویکردی اجتماعی و فرهنگی و برنامه ریزی فرابخشی امکان پذیراست
۵۴.

بررسی شاخص های کیفیّت در آموزش عالی بر مبنای تحلیل شایستگی های کانونی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش عالی شایستگی های کانونی کیفیت آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۶۵
دانشگاه ها در طول عمر دراز خود، دارای کارکردهای گسترده ای بوده اند. تولید و انتقال دانش از عمده ترین این کارکردها هستند؛ لیکن در اثر تغییراتی که در نظام های اقتصادی و اجتماعی به طور عام و نظام تولید، انتقال و به کارگیری دانش به طور خاص، پدید آمده است، اعمال تغییراتی در نوع نگاه به دانشگاه و الزامات آموزشی آن لازم شده است. به علاوه، اکنون لازم است تا افرادی که در نظام های آموزش عالی تحصیل می کنند، از ویژگی هایی برخوردار باشند که در گذشته زیاد مورد توجّه نبوده بدین حد الزامی نبوده اند. این مقاله، ضمن بررسی تغییرات پدید آمده در نظام های اقتصادی و اجتماعی و پیامد های آن ها برای نظام آموزش عالی، فهرستی از ویژگی هایی که دانشجویان آموزش عالی در همه رشته ها باید دارا باشند ارائه کرده است و آن ها را شایستگی های کانونی می خواند. سپس به تحلیل این نکته پرداخته می شود که شاخص های کیفیّت آموزش عالی بر اساس متغیّرهای جمعیّت شناختی و آموزشی تا چه حد اعتبار دارد. میزان اعتبار این شاخص ها نیز بر اساس تکنیک تحلیل تمایز صورت گرفته است.
۵۹.

دیدگاه های مایکل فیشر در باره انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ انقلاب اسلامی مدرسه دینی مدل گفتمانی مایکل فیشر پارادایم کربلا مطالعه انسان شناختی انقلاب شناخت متعارف

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی انقلاب
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی
تعداد بازدید : ۵۶۲۵ تعداد دانلود : ۲۶۴۳
پژوهش انسان شناختی مایکل فیشر، انسان شناس امریکایی، درباره انقلاب اسلامی ایران نمونه ای خاص از رویکرد فرهنگی در مطالعه انقلاب ها است. هدف این نوشتار بررسی آرا و اندیشه های فیشر درباره انقلاب ایران و پیامدهای آن است. این مقاله با مرور پرسشهایی که فیشر درباره انقلاب اسلامی ایران مطرح ساخته آغاز می شود و سپس با بررسی چهارچوب اندیشه ورزی فیشر درباره انقلاب ایران، روش شناسی وی، نگاه او به ایران قبل از انقلاب، دیدگاهش در مورد امام خمینی(س)، تحلیلی که از علل ساختاری انقلاب ایران دارد و همچنین نظریاتش درباره پی آمدهای انقلاب ایران ادامه می یابد. در آخرین بخش مقاله نیز اندیشه های فیشر به صورت انتقادی مورد بررسی قرار می گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان