نوجوانان و جوانان ایرانی، بیم ها و امیدها
حوزه های تخصصی:
علیرضا عصاره
| مدرک تحصیلی: استاد/دانشگاه تهران مرکز |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۸۳ مورد.
آموزش و پرورش، بایدها و نبایدها
منبع:
پیوند ۱۳۷۶ شماره ۲۱۹
حوزه های تخصصی:
تبیین دیدگاه صاحب نظران درباره عناصر برنامه درسی آموزش هنر برای ارائه الگوی برنامه درسی تربیت معلم هنر (آموزش عالی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف تبیین دیدگاه های صاحب نظران درباره عناصر برنامه درسی تربیت معلم هنر (آموزش عالی) به منظور طراحی الگوی یک برنامه درسی صلاحیت محور تربیت معلم هنر در آموزش عالی است. در پاسخ به این هدف، با استفاده از رویکرد کیفی اکتشافی و روش نظریه زمینه ای، با ۱۵ نفر از صاحب نظران حوزه برنامه درسی و آموزش هنر که بر اساس نمونه گیری گلوله برفی، تا حد اشباع محتوایی مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. داده های اولیه با نرم افزار تحلیل کیفی مکس کیو دی آ نسخه 11 طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش و همچنین دلالت های متناظر با عناصر دهگانه الگوی برنامه درسی اکر مستخرج از تحلیل مصاحبه ها به عنوان مبانی الگوی مفهومی برنامه درسی یادشده تبیین شد. الگوی برنامه درسی پیشنهادی این پژوهش در تربیت معلم بر اصل تلفیق و ترکیب، کثرت گرایی شناختی و عرصه مکاشفه هنری تکیه دارد. منطق این الگو شامل (مکاشفه هنری، یادگیری در عمل، اعتبار تخصصی، ارتباط گرایی، مشارکت و نقش فعال معلم) است و عناصر نه گانه برنامه درسی آن متناسب با آنچه حاصل از نتایج مصاحبه های صورت گرفته بوده است طراحی شده است. الگوی به دست آمده می تواند مبنایی برای طراحی برنامه درسی تربیت معلم هنر در مراکز آموزش عالی و مراکز تربیت معلم باشد.
تحلیل محتوای کتابهای جدیدالتالیف ریاضی و راهنمای معلم سال دهم رشته انسانی (با تاکید بر رویکرد زمینه محور)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر کتابهای ریاضی و آمار(1) و راهنمای معلم پایه دهم رشته انسانی با تاکید بر رویکرد زمینه محور به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری کتابهای درسی و راهنمای معلم ریاضی دهم انسانی سال تحصیلی 96-1395 است. ابزار پژوهش، فرم تحلیل محتوا با توجه به رویکرد ریاضیات زمینه محور است. از روش تحلیل آنتروپی شانون به منظور محاسبه میزان اهمیتی که در طراحی کتاب های درسی و راهنمای معلم ریاضی پایه دهم انسانی به چهار مؤلفه رویکرد زمینه محور شامل دارا بودن موقعیت عملی، واقعی بودن، مرتبط بودن با تجارب زندگی روزمره دانش آموزان و باز بودن داده شده، استفاده گردید. نتایج حاصل حاکی از این است که میزان توجه و درگیری با چهار مولفه ریاضیات زمینه محور و مقدار ضریب اهمیت هر یک از این مولفه ها کم بوده و محتوای درسی کتاب مذکور بر اصول ریاضیات زمینه محور منطبق نیست.
نگاهی به کنگره پنجم کارشناسان و مسؤولان انجمن های اولیاء و مربیان
منبع:
پیوند ۱۳۷۶ شماره ۲۱۷
حوزه های تخصصی:
برای کارآیی بیشتر آموزش و پرورش کشورمان چه باید کرد؟
منبع:
تربیت ۱۳۷۲ شماره ۸۴
حوزه های تخصصی:
فرهنگ و آموزش و پرورش
منبع:
پیوند ۱۳۷۷ شماره ۲۲۴
حوزه های تخصصی:
تأثیر آموزش علوم تجربی با رویکرد زمینه محور بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه هفتم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نوآوری های آموزشی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵۶
150 - 172
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش علوم تجربی با رویکرد زمینه محور بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه هفتم بوده است. روش پژوهش در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه هفتم دوره اول متوسطه شهرستان بهارستان (استان تهران) در سال تحصیلی 93- 1392 می باشد. حجم نمونه متشکل از 67 نفر دانش آموز پسر پایه هفتم بود که 33 نفر آن ها گروه آزمایش و 34 نفر گروه گواه بودند و با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری این پژوهش شامل آزمون هوش ریون و آزمون پیشرفت تحصیلی (دانشی، مهارتی و نگرشی) بر اساس مطالب درس علوم تجربی پایه هفتم بود. در ابتدا از هر دو گروه آزمایش و گواه، پیش آزمون پیشرفت تحصیلی به عمل آمد، سپس متغیر آزمایشی (آموزش زمینه محور) در 12 جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد درحالی که گروه گواه با همان رویکرد مرسوم آموزش دیدند. در پایان، پس آزمون بر روی هر دو گروه انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و در بخش استنباطی از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی گروه آزمایشی که با رویکرد زمینه محور آموزش دیده بودند نسبت به گروه گواه که با رویکرد مرسوم آموزش داده شدند بیشتر و تفاوت بین میانگین های آن ها معنادار است. بنابراین می توان گفت که آموزش زمینه محور می تواند به عنوان یک رویکرد مناسب در تألیف کتب درسی و آموزش علوم تجربی مورد استفاده قرار گیرد.
نگاهی به کنگره پنجم کارشناسان و مسؤولان انجمن های اولیاء و مربیان (2)
منبع:
پیوند ۱۳۷۶ شماره ۲۱۸
حوزه های تخصصی:
طراحی راهنمای عمومی تألیف کتاب های درسی و ویژگی های کتاب درسی مطلوب در دوره ابتدایی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نوآوری های آموزشی سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۷۶
155 - 184
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش کاوش راهنمای عمومی تألیف کتاب های درسی و تعیین ویژگی های کتاب درسی مطلوب در دوره ابتدایی بود. در این خصوص، بر اساس یک مطالعه کیفی، مراحل و مؤلفه های تألیف کتاب های درسی و ویژگی های مطلوب آن ها با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند بررسی و برای اطمینان از صحت روایی و پایایی داده ها از شاخص گوبا و لینکلن استفاده شد. روش نمونه گیری در پژوهش هدفمند بود و داده ها بر اساس اشباع داده ها در مصاحبه با 17 نفر از متخصصان برنامه ریزی درسی و مؤلفان کتاب های درسی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با معیار داشتن تجربه در برنامه ریزی درسی و تألیف کتاب های درسی گردآوری شدند. داده های به دست آمده از طریق تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و برای اعتباریابی داده های کیفی از روش همسوسازی نتایج حاصل از شبکه مضامین و تحلیل اسناد استفاده شد. نتایج نشان داد که فرایند عمومی تألیف کتاب های درسی دوره ابتدایی شامل هشت مرحله گردآوری، تحلیل و استخراج دلالت ها، طراحی تألیف کل کتاب، طراحی تألیف واحدهای یادگیری، اعتبارسنجی عملی، تألیف کتاب های درسی، اعتبارسنجی از منظر معلمان و متخصصان و اصلاح و تألیف کتاب های درسی است. همچنین معیارها و ویژگی های کتاب درسی مطلوب در دوره ابتدایی شامل انطباق با برنامه درسی حوزه یادگیری و تأکیدات دوره تحصیلی، ساختار، محتوا، زبان، تصاویر و صفحه بندی است و هریک دارای مؤلفه های گوناگونی است که در یافته های تفصیلی پژوهش مطرح شده اند.
طراحی الگوی مفهومی برنامه درسی تلفیقی استم (علوم، فناوری، مهندسی، ریاضی) در دوره ابتدایی کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با هدف طراحی الگوی مفهومی آموزش استم تلفیقی در دوره ابتدایی کشور ایران انجام شده است. روش پژوهش مورد استفاده در این مقاله تحلیل محتوای کیفی است. جامعه پژوهش شامل کلیه پژوهش</span> </span>های موجود در پایگاه</span> </span>های اطلاعاتی از جمله پروکوئست، اسپرینگر، ساینس</span> </span>دایرکت، گوگل اسکالر، سیج و اریک از سال 2000 تاکنون و اسناد بالادستی نظام تعلیم و تربیت ایران بود. نمونه</span> </span>برداری از هر دو منبع به روش هدفمند انجام شده در بخش پژوهش ها، 46 مقاله و رساله و در بخش اسناد، سند چشم انداز جمهوری اسلامی در افق 1404، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، اهداف و راهنمای برنامه</span> </span>های درسی علوم و ریاضی به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. منطق طراحی برنامه</span> </span>های درسی استم تلفیقی در دوره ابتدایی با در نظر گرفتن کانون های تمرکز رویکرد آموزشی تلفیقی استم بر اساس مبانی نظری و تحلیل پژوهش های انجام شده در مورد طراحی و اجرای برنامه</span> </span>های درسی تلفیقی استم استنتاج گردید. سپس الگوی مفهومی بر اساس مدل اکر و منطق برنامه</span> </span>های درسی تلفیقی استم ارائه گردید</span> .</span>
طراحی راهبردهای یاددهی-یادگیری بر اساس رویکرد تفکیکی در مدارس استعداد درخشان: یک مطالعه ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های برنامه درسی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲
145 - 171
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش طراحی راهبردهای یاددهی یادگیری بر اساس رویکرد تفکیکی در مدارس استعداد درخشان شهر اصفهان بود. این تحقیق از نوع پژوهش های آمیخته یا ترکیبی و به روش اکتشافی متوالی انجام شده بود. جامعه این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان استعداد درخشان شهر اصفهان در مقطع متوسطه دوم (1770 نفر) بود. روش انتخاب مشارکت کنندگان در بخش کیفی موارد نوعی (32 نفر) و در بخش کمی روش نمونه گیری تصادفی ساده (315 نفر) بود. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از پرسش نامه محقق ساخته استخراج شده از مصاحبه استفاده شد. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش مقوله بندی و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی، آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی ( تک نمونه، مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه) استفاده شد. نتایج بیانگر این بود که راهبردهای یاددهی یادگیری در مدارس استعداد درخشان شامل دو مقوله کلی «بعد فنی تدریس» و «بعد شخصیتی معلم» بود. در «بعد فنی تدریس» زیر مقوله هایی مثل «کاربردی بودن»، «استفاده از وسایل کمک آموزشی»، «راهبرهای فعال در یادگیری» و «روش اختصاصی برای هر درس»، و در «بعد ویژگی های معلم» نیز «بعد اخلاقی و شخصیتی» از مصاحبه ها استخراج شد. نتایج تحلیل کمی پرسش نامه استخراج شده از مصاحبه ها نیز نشان داد که دانش آموزان مدارس استعداد درخشان با این موارد موافق بودند. مقایسه نظرهای دختران و پسران نشان دهنده این بود که دختران بیشتر از پسران معتقد به استفاده از روش اختصاصی برای هر درس بودند. مقایسه براساس رشته تحصیلی نیز نشان داد که تنها در مولفه راهبردهای فعال تفاوت معنی داری میان دانش آموزان رشته های مختلف دیده شد.
بررسی و نقد کتاب آیا آموزش می تواند جامعه را تغییر دهد؟(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف پژوهش حاضر،نقد کتاب "آیا آموزش می تواند جامعه را تغییر دهد؟" نوشته مایکل اپل در سال (2013)ترجمه نازنین میرزابیگی در سال 1395است.از جمله پژوهش هایی است که به بررسی سنت انتقادی درزمینه مطالعات برنامه درسی و آموزشی می پردازد . روش پژوهش کتاب سنجی و نوع مطالعه کاربردی می باشد.جامعه آماری چاپ اول و دوم کتاب "آیا آموزش می تواند جامعه را تغییر دهد "می باشد.نمونه مورد مطالعه، یک جلد کتاب "آیا آموزش می تواند جامعه را تغییر دهد " چاپ دوم سال 1395 می باشد.نتایج یافته های نقد کتاب نشان می دهد: یکی از نقاط قوت کتاب، تلاش برای پیوند جنبش های سیاسی در سراسر جهان برای ایجاد تغییرات است.همچنین گرچه نویسنده و مترجم و ویراستارهمگی از قلم شیوا و جذابی برخودارند.برخی ایرادات محتوایی ، ترجمه ای و شکلی منجر به انتقاداتی به رویکرد علمی نویسنده و مترجم شده است. مهم ترین نقد به نویسنده:عدم استفاده از ابزارهای علمی مانند تمرین، نمودار، جدول و تصاویر در ارائهو توضیح مطالب است.
طراحی چارچوب مفهومی دانشگاه بین المللی اسلامی: مطالعه ای کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی چارچوب مفهومی دانشگاه بین المللی اسلامی انجام شده است. روش: روش پژوهش کیفی بوده و ده خبره دانشگاهی به صورت هدفمند و شبکه ای انتخاب و از طریق مصاحبه های عمیق، کدها، مفاهیم و مقوله های دانشگاه بین المللی اسلامی با روش تحلیل تم شناسایی شدند. یافته ها: نتایج نشان دهنده آن بود که بر اساس میزان تشابه مفهومی کدها، 66 کد استخراج و با توجه به وجه اشتراک آنها در قالب 12 مفهوم و دو مقوله اصلی دسته بندی شدند و در نهایت با بهره گیری از نتایج گامهای گذشته، چارچوب مفهومی دانشگاه بین المللی اسلامی مبتنی بر زیست بوم ایران طراحی شد. نتیجه گیری: چارچوب مفهومی دانشگاه بین المللی اسلامی مشتمل بر دو مقوله محوری است: 1) مقوله برون دانشگاهی به سازوکارهایی اشاره دارد که در کنترل رؤسا و مدیران دانشگاهی نیستند و خارج از محیط دانشگاهی بر بین المللی سازی فشار وارد می کنند. 2) مقوله درون دانشگاهی به سازوکارهایی اشاره دارد که جزیی از کارکردهای ذاتی دانشگاه است و مدیران دانشگاهی بر آنها کنترل دارند و می توانند با تقویت، بهبود و نظارت بر آنها دانشگاه را به سمت بین المللی سازی سوق دهند.
طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی در دوره متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه های نوین تربیتی دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳
161-184
حوزه های تخصصی:
در جوامع یاد گیرنده محور، افراد به طور پیوسته در حال یادگیری هستند. آنها بدلیل برخورداری از برنامه های درسی که مولفه های سواداطلاعاتی در ساختار و محتوای آن برنامه ها، در تمام سطوح تحصیلی از دبستان تا دانشگاه تلفیق شده است، تبدیل به یادگیرنده مادام العمر شده اند، بطوریکه قابلیتهای سواد اطلاعاتی در رفتار و نگرش آنان نهادینه شده است. دور ه متوسطه دوم به دلیل داشتن ماهیت انتقالی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است .هدف این پژوهش طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی در دوره متوسطه دوم است. بدین منظور به روش مطالعه مروری، کتب و مقالات مربوط، مطالعه و بررسی شد. وسپس با تعیین مولفه های سواد اطلاعاتی و عناصر اساسی برنامه درسی (اهداف، محتوا، فعالیتهای یادگیری، نقش معلم، ارزشیابی) و با عنایت به توصیه اساتید صاحب نظردر این حوزه الگوی پیشنهادی برنامه درسی تدوین و در قالب جدول ارائه شد .در طراحی این برنامه مولفه های سواد اطلاعاتی در عناصر برنامه درسی طوری تلفیق شده اند که در نهایت یادگیرنده مادام العمر تربیت نماید.
شناسایی و تبیین مفهوم سواد رسانه ای و اهداف تربیتی مربوطه با تأکید بر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در جامعه کنونی که رسانه ها نقش فعالی در تغییر فرهنگ ها ایفا می کنند، آماده سازی دانش آموزان برای برخورد فعالانه با رسانه ها یکی از وظایف مهم نظام تعلیم و تربیت رسمی است و البته این امر مستلزم تدوین برنامه درسی سواد رسانه ای است. در این راستا پژوهش حاضر یک تحلیل محتوای کیفی جهت دار است که به شناس ایی و تبیین مفهوم سواد رسانه ای و اهداف تربیتی مربوطه با تأکید بر قرآن کریم می پردازد. جامعه آماری پژوهش، تمام آیات قرآن کریم و واحد نمونه گیری، آیه در نظر گرفته شد. با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از نرم افزار نورالانوار، آیات مرتبط با سواد رسانه ای در قرآن جستجو و گردآوری شد. واحد تحلیل، جمله در نظر گرفته شد. آیات و جملات گردآوری شده با استفاده از مولفه های سواد رسانه ای، یعنی دسترسی و استفاده، تجزیه و تحلیل، ارزشیابی، تولید و برخورد فعال با پیام رسانه ای، طبقه بندی شد. سپس با استفاده از کد گذاری جملات، مفهوم سواد رسانه ای و اهداف تربیتی مربوطه از نظر قرآن مشخص شد. بر اساس یافته ها، در آیات انتخاب شده، به ترتیب به مولفه های تولید و نشر پیام، ارزشیابی، برخورد فعال، دسترسی و استفاده و تجزیه و تحلیل، بیشترین توجه شده است. در مجموع برای پنج مولفه سواد رسانه ای، شانزده مضمون کلی استخراج شد. در بین مضامین به ترتیب به ویژگی های پیام رسان، نبایدهای تولید و نشر پیام، ویژگی های پیام موثر و اهمیت تعقل و خردورزی بیشترین توجه شده است. در نهایت با توجه به مضامین، بیست و دو هدف تربیتی پیشنهاد شد.
آموزش و پرورش تطبیقی
مطالعه ادبیات "فراتر از محدوده یک کشور خاص"، و مطالعه روابط بین ادبیات از یک سو و دیگر زمینه های دانش و اعتقاد، مانند هنر، فلسفه، تاریخ، علوم اجتماعی، علوم، دین و غیره، از سوی دیگر است. به طور خلاصه، مقایسه یک ادبیات با دیگر ادبیات ها و مقایسه ادبیات با دیگر حوزه های اصطلاحات انسانی است. با این حال، ریمارک مقایسه های بین ادبیات و زمینه های ادبی بیشتر اگر آنها به عنوان "ادبیات تطبیقی" در نظر گرفته شوند، باید سیستماتیک، بین ادبی، قابل تفکیک و منسجم و خارج از ادبیات باشند به عبارت دیگر، از دیدگاه ریمارک مقایسه ادبی ممکن است به صورت تقابل ملی یا بین رشته ای باشد. این ویژگی ها شبیه به آموزش و پرورش تطبیقی هستند.
بررسی رابطه برنامه درسی زبان آموزی با مؤلفه های هوش اجتماعی دانش آموزان ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی تربیتی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۳
109 - 139
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه برنامه درسی زبان آموزی با مؤلفه های هوش اجتماعی دانش آموزان ابتدایی شهر، شهرکرد بود. پژوهش حاضر ازنظر نوع تحقیق، ترکیبی به هم تنیده است. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس محقق ساخته استفاده شد، روایی پرسشنامه از طریق نظرات متخصصان و کارشناسان، بررسی و پایایی پرسشنامه با استفاده از نرم افزار PLS و روش پایایی مرکب 85/0 و مقدار روایی همگرا 83/0 برآورد گردید. جامعه آماری در بخش کمی، مشتمل بر 13682 نفر دانش آموز دختر و پسر دوره ابتدایی شهر شهرکرد است. با استفاده از جدول نمونه گیری مورگان 375 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. بخش کیفی به روش پدیدارشناسی، با حضور 40 مشارکت کننده از میان معلمان به روش نمونه گیری هدفمند و با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. عمده ترین نتایج پژوهش در بخش کمی نشان داد بین برنامه درسی زبان آموزی و مؤلفه های هوش اجتماعی دانش آموزان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج بخش کیفی حاکی از آن بود که ازنظر معلمان بالاترین اولویت اثر مربوط به «برنامه درسی زبان آموزی باعث افزایش مهارت های خودآگاهی، دوست یابی و تصمیم گیری می شود».