شادی عظیمی

نظریه های رشد سعی در الگوسازی مراحل شکل گیری و بالندگی ابعاد شخصیت در بشریت دارند. در این میان رشد قضاوت اخلاقی که ترکیبی پیچیده از ابعاد مختلف شخصیتی همچون بعد اجتماعی و عاطفی دارد، موضوعی است که لارنس کلبرگ مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. با وجود بررسیها و نقدهای انجام شده درباره این نظریه، به نظر می رسد هنوز ابعادی از آن پنهان و ناگفته مانده است. پژوهشگران این مقاله با الگوسازی نظریه کلبرگ، در روشن سازی آنچه مدنظر وی بوده است، کوشیده اند تا از این بابت خلاء موجود در این نظریه و فاصله آن با آنچه در تعریف اخلاق نزد بزرگان فلسفه و دین بوده است، مشخص شود. این خلاء که به منزله یک مرحله مغفول در این نظریه تبیین و ارائه شده، طی یک مرحله بازسازی و بازشناسی روش کلبرگ به روش نیمه اکتشافی با مقوله بندی تحلیلی-تفسیری گزاره های دریافت شده هنرجویان در یکی از مدارس شهر تهران نمایان تر و مشخص تر شده است. در ادامه با مقایسه آنچه کلبرگ به عنوان مراحل ششگانه معرفی کرده با آنچه مدنظر آبراهام مزلو بوده است، این مرحله مغفول نیز با عنوان مرحله «فراعرفی» تبیین و معرفی شده است. در پایان ضمن جمع بندی ارزشهای نظریه کلبرگ، پژوهشگران با پیشنهاد اضافه شدن این مرحله به مراحل رشد اخلاقی کلبرگ سعی در ارائه رهنمودی برای فهم بهتر مراحل رشد قضاوت اخلاقی کرده اند که به انطباق این نظریه بر آنچه کانت «عمل اخلاقی» نامیده است، کمک خواهد کرد.

مقدمه: ارزشیابی مشارکتی اجتماع محور نوعی پژوهش علمی کاربردی است که افراد درگیر برنامه های اجتماعی را به تلاشی دسته جمعی وا می دارد تا با هدفی مشترک به ارزشیابی برنامه های خود، در آغازکار، درحین اجرا یا در اتمام برنامه بپردازند. این مشارکت ایجاد؛ احساس تعلق به برنامه، عدم ترس از ارزشیابی، نگاه مثبت و علاقه مند به ارزشیابی، ارزشیابان داخلی به جای ارزشیابان خارجی، می کند. در نهایت، هدف از ارزشیابی مشارکتی اجتماع محور، توان افزایی مردم در اجرای هر چه بهتر برنامه های زندگی و کاریشان است. روش: در این پژوهش علمی کاربردی که بر مبنای رویکرد مردم به مردم برنامه ریزی شده، از «چارچوب ارزشیابی برنامه های سلامت اجتماع محور». که درمرکز توسعه سلامت عمومی اجتماع محور در کارولینای شمالی تهیه و به کارگرفته ,استفاده شد. این چارچوب برنامه ارزشیابی مشارکتی را در قالب یک روش ارزشیابی پیشنهاد می کند. این روش ارزشیابی به صورت موردی در پایگاه سلامت اجتماعی، در محدوده شهرداری منطقه 4 در شرق تهران با جمعیت تقریبی 63703 نفر در سال 1389اجرا شد. یافته ها: درمیان 6 شاخص موفقیت، اشاره شده توسط مشارکت کنندگان ارزشیابی( منابع مالی، منابع انسانی، ارائه خدمات، ارتباطات، عملیات مدیریتی , پایداری)، بالاترین میزان ظرفیت پایگاه در حوزه عملیات مدیریتی4/6% بوده و پایین ترین ظرفیت در حوزه تأمین منابع مالی 2/5%بوده است. همچنین میزان رضایت مردم از همکاری با پایگاه 50% و میزان رضایت از خدمات ارائه شده از سوی پایگاه 48% بوده است. نتایج: ارزشیابی مشارکتی ثابت کرد که پایگاه نیاز به بهبود و توان افزایی دارد. همچنین این شیوه ارزشیابی توانست دانش ارزشمندی در رابطه با کارکاملا مشارکتی را تولید کند. به علاوه نقاط قوت و ضعف برنامه ها برای لحاظ نمودن در برنامه های آتی روشن گردید.. درس آموخته در این شیوه ارزشیابی از دید مشارکت کنندگان در ارزشیابی مواردی چون گردآوری داستانهای موفقیت، به کارگیری اطلاعات گردآوری شده و حمایت از تغییر و بهبود در پایگاه بوده است.