نصرالله شاملی

نصرالله شاملی

مدرک تحصیلی: استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۴ مورد از کل ۵۴ مورد.
۴۱.

دراسه العوامل المؤثره فی صعوبه القواعد النحویه وتعقیدها فی النحو العربی القدیم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: النحو العربی صعوبه القواعد النحویه تیسیر النحو تعلیم النحو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
علم النحو بوصفه أحد الأرکان المهمه للغه العربیه تمّ تأسیسه من أجل صیانه اللغه من الخطأ واللحن فی الکلام. وقد تجسدت مبادئ هذا العلم فی الآراء النحویه لخلیل بن أحمد، وتلمیذه سیبویه، ثم ظهر نحاه آخرون اهتموا باستنباط قضایا علم النحو وتدوین أصوله. لکن ظهرت أسباب أدت إلى خروج النحو من مجراه الطبیعی وتورطه فی مشکلات عدیده؛ فمن تلک الأسباب یمکن أن نشیر إلى ما یلی: اختلاط علم النحو بعلوم أخرى لا تمتّ إلى اللغه بصله، ولاسیما علمی المنطق والفلسفه، والمنهج الخاطئ للنحاه فی دراسه قضایا اللغه، والإفراط فی الترکیز على القواعد کالمسیطر القاهر على اللغه وقله الاهتمام بالجانب الوظیفی للغه، والاهتمام البالغ بالقضایا اللغویه النادره والقلیله الاستعمال، والاستشهاد بالشواذ ودراسه اللهجات المختلفه والخلافات النحویه، واللجوء إلى التأویل، ونقائص فی منهج تصنیف الکتب النحویه، والابتعاد عن واقع اللغه فی إطار تحالیل غیر لغویه. فمن هذا المنطلق، یتناول هذا البحث دراسه العوامل المؤثره فی ظهور هذه المشکلات ویتبع المنهج الوصفی التحلیلی، ویبدأ بوصف المشکلات ومظاهرها، ثم یحاول تقدیم المقترحات والحلول المناسبه لهذه المشکلات وتیسیر النحو.
۴۲.

جمالیه التکرار فی الصحیفه السجادیه ترکیزاً على دعاء العرفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الإمام السجّاد دعاء العرفه الموسیقى الداخلیه التکرار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۳۲۶
إن الصحیفه السجادیه من النصوص الدینیه القیمه التی قد تحلّت بمیزات أدبیه وأسلوبیه جدیره بالاهتمام. من الظواهر الأسلوبیه المهمه التی تجلّت بشکل لافت للنظر فی هذا الکتاب الشریف وخاصّه فی دعاء العرفه هو التکرار الذی تمثّل فی الصوائت والصوامت والکلمات والجملات والعبارات المختلفه مما منح هذا الدعاء الشریف لوناً إیقاعیاً رائعاً متلائماً مع متطلّبات سیاق النصّ. نظراً لفاعلیّه تکرار العناصر البنّاءه للجمله من الناحیه الدلالیه، فیسعى هذا البحث من خلال المنهج الوصفی التحلیلی أن یسلّط الضوء على التکرار بوصفه من أهم العناصر الإیقاعیه وآثارها الدلالیه فی الدعاء المدروس. وقد تبیّن من هذا البحث أنّ الإمام السجاد j لم یستخدم التکرار فی الدعاء عشوائیاً، بل استخدمه کعنصر إیقاعی مهمّ بشکل واعٍ لترسیخ المعنى والتأثیر فی النفوس وإثاره المشاعر والأفکار، مما یدلّ کلّ الدلاله على أنّه توجد هناک علاقه وطیده بین المستویین الصوتی والدلالی. قد حقق التکرار أغراضاً بلاغیه کثیره کتأکیدالمعنى أو الترغیب فیه أو التلذذ والاستغذاب للمکرر و غیر ذلک من المعانی.
۴۳.

نقد و بررسی کتاب البلاغه و التحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۹۲
کتاب البلاغه و التحلیل از انطوان مسعود البستانی از ده ها کتاب درسی علم بلاغت در دانشگاه های کشورهای عربی و ازجمله ایران است که اخیراً در برخی مقاطع، به ویژه مقطع کارشناسی و حتی در گروه هایی که در زمینه علم بلاغت تخصصی ندارند، به منظور تدریس در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب شده است. بدیهی است این اثر مانند بسیاری از تألیفات درسی نقاط ضعف و قوتی دارد که هنگام تدریسِ آن در دوره کارشناسی و ارشد بدان دست یافتیم. سعی ما بیش تر در رفع مواردی بوده است که دانشجویان با آن درگیر بوده اند. این کتاب نتوانسته است مطابق کتاب های دیگر بلاغی چون البلاغه الواضحه و جواهر البلاغه ، که در محافل دانشگاهی جایی باز کرده، برای دانشجویان یا استادان جایگاه علمی موفقی داشته باشد، اما با کمی تغییر در محتوای درسی و تمرین های هر بخش می توان به اصلاح کتاب کمک کرد. این مقاله درزمینه همین موضوع نگاشته شده است تا برای خوانندگان و تصمیم گیرندگان کتب درسی دانشگاهی مفید باشد.
۴۴.

الإیقاع فی خطب نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۱۵
تحتوی خطب نهج البلاغه للإمام علی(ع) على أسالیب فنیهٍ جمیلهٍ من حیث شکلها الظاهری و هی تتلاءم مع ما تحوی من معانٍ.هذه الأسالیب أدّت إلى تألیف إیقاع ذی سلالم موسیقیهٍ تستلذّها الأسماع و ترتاح لها النفوس عند قراءتها و تجد متعهً و جمالاً و تجری على الألسنه بخفهٍ و رشاقهٍ لما فی کلمات الإمام من تلاؤم فی الحروف و الحرکات. تناولها فیما یلی موضوع الإیقاع فی خطب نهج البلاغه من خلال سبعه مواضیع: الإیقاع الناتج من التجمعات الصوتیه - الإیقاع الناتج من التکرار- الإیقاع الناتج من تجانس الأصوات - الإیقاع الناتج من التوازن بین الجمل - الإیقاع الناتج من السجع - الإیقاع الناتج من الجناس - الإیقاع الناتج من التقابل .
۴۵.

دراسه مقارنه بین بواعث الهجاء فی الادب العربی و الفارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۵۳۸
الهجاء طبیعه فی نفس البشریه وهو مستمر فی کل عصر وفی کل مکان مادام الناس یتفاوتون جمالاً وقبحاً وکمالاً، وهو أثر من آثار حب الانتقام والأخذ بالثأر فی القرون الأول فی حیاه الناس، وقد دخل التراشق بالسباب والألفاظ محل التراشق بالسهام والنبال. هذه المقاله تبحث عن مقارنه بواعث العامه للهجاء فی الأدبین العربی والفارسی، وتشیر إلی البواعث المشترکه فیهما والمنفرده لکل منهما. تترک هذه المقاله المقارنه الزمنیه للهجاء لأن الهجاء قدیم فی الشعر العربی منذ الجاهلیه فی حین لا نعثر علی الشعر عامه والهجاء خاصه فی الأدب الفارسی إلا فی القرن الرابع الهجری وما بعده.
۴۶.

مربّع الخمر فى الشعر العربی و الفارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
الشعر الخمری کفنّ غنائی وصفی وجدانی کان دائراً بین المادّه والمعنی عند العرب وأشهر شعرائهم فى هذا المضمار الشعری؛ الأعشی، والأخطل وأبونواس وابن الفارض. أمّا الخمر فى الشعر الفارسی فلم یکن فنّاً مستقلاً، بل أخذها شعراء الفرس من الشعر العربی فوصفوها کالعرب مادّه ومعنیً، بعد أن ابتکروا فى مضامینها المتعدّده وأسالیبها المتنوعه، ویعدّ رودکی السمرقندی ومنوچهری الدامغانی وسنائی الغزنوی و عطار النیشابوری و مولانا جلال الدین الرومی والحافظ الشیرازی، عظماء هذا الشعر فى الأدب الفارسی. والخلاصه أنّ البحث فى هذه المقاله یدور حول محورین أساسیین؛ أوّلها: جوله عابره فى تطور الشعر الخمری للأدبین العربی والفارسی. وثانیهما؛ دراسه تحلیلیّه و تطبیقیّه - فى البواعث، والمضامین، والأسالیب - فى شعر الأعشی وأبی نواس ثمّ رودکی السمرقندی ومنوچهری الدامغانی کزعماء الخمر المادی فى الشعر العربی والفارسی.
۴۷.

تبیین مضمون های مدیریت عملکرد کارکنان در پرتو نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت عملکرد یادگیری پایدار جبران خدمت تحلیل مضمون: مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۸۷
یکی از مهم ترین کارکردهای منابع انسانی، مدیریت عملکرد کارکنان می باشد. یک سیستم مدیریت عملکرد مؤثر می تواند عملکرد کارکنان را در چارچوب اهداف سازمان هدایت کرده و عملکرد آنان و متعاقباً سازمان را ارتقاء بخشد. هدف این پژوهش تبیین ابعاد و مؤلفه های مدیریت عملکرد کارکنان با توجه به ارزش های اسلامی و بر اساس آموزه های نهج البلاغه می باشد. پژوهش از نوع کیفی بوده و بر اساس روش تحلیل مضمون صورت گرفته است. پس از مطالعه ی نهج البلاغه، 320 مضمون پایه استخراج گردید که با توجه به ارتباط معنایی در قالب 86 مضمون سازمان دهنده و 8 مضمون فراگیر تقسیم بندی شده اند. مضامین فراگیر مدیریت عملکرد شامل ترسیم چشم انداز مشترک، تبیین شاخص های عملکرد مدیران، تبیین شاخص های عملکرد کارکنان، توسعه ی یادگیری پایدار، ارتقاء بالندگی فردی، پایش و سنجش عملکرد، جبران خدمت و کیفر خطاکاران می باشد. 7 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص ترسیم چشم انداز مشترک، 9 شاخص عملکرد برای مدیران، 16 شاخص عملکرد برای کلیه ی کارکنان سازمان، 14 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص های توسعه یادگیری پایدار، 9 مضمون سازمان دهنده برای ارتقاء بالندگی، 20 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص های پایش و سنجش عملکرد، 6 شاخص برای جبران خدمت ونهایتاً 5 شاخص برای کیفر خطاکاران از نهج البلاغه استخراج گردیده است.
۴۸.

بررسی حدود و ثغور تنبیه ، تعزیر و تأدیب کودک در فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۸
فقه امامیه تنبیه کودک را به طورکلی ممنوع نکرده است. بلکه با توجه به شرایطی خاص، ممنوعیت آن را برداشته است. البته عنوان اولیه در تنبیه کودک حرمت است و تنها در شرایطی خاص استثناء می پذیرد. موارد استثناء تنبیه کودک تحت دو عنوان کلیِ؛ تعزیر و تأدیب می باشد. هر چند بیشترِ قریب به اتفاق فقها در تنبیه بدنی کودک این دو عنوان را تفکیک نکرده اند اما از آنجا که در برخی موارد خاص به آن اشاره نموده اند تفکیک این دو عنوان ضروری به نظر می رسد زیرا موارد، حکم، شرایط و بسیاری از لوازم این دو عنوان با هم متفاوت است و ثمرات عملی قابل توجهی در تفکیک این دو عنوان وجود دارد. علاوه بر این از آنجایی که فقها به طور مفصّل این بحث را مطرح نکرده اند بسیاری از ضوابط و شرایط تنبیه بدنی کودک از جمله موارد، کیفیت، مرحله، افراد تنبیه کننده و مانند آن در کتب فقهی بررسی نشده است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
۴۹.

بلاغه تقدیم المسند إلیه فی خطب نهج البلاغه*(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المسند إلیه التقدیم الغرض الخطبه الإمام علی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۷۱
یعتبر المسند إلیه وأحواله(منها التقدیم والتأخیر)، من الموضوعات ذات أهمیه بالغه فی علم المعانی. یتمظهر المسند إلیه فی المبتدأ والفاعل ونائبه واسم النواسخ والمفعول الأوّل ل "ظنّ" وأخواتها والمفعول الثانی ل "أری" وأخواتها؛ کما أنّ حقّه مرتبه التقدیم وذلک لأنّ مدلوله هو الذی یخطر بالبال أوّلا ولکونه المحکوم علیه، فیسبق الحکم طبعاً. ولتقدیمه دوافع شتی تهدف هذا البحث بمتابعه المنهج الوصفی- التحلیلی، دراستها فی خطب نهج البلاغه. توصلت نتائج الدراسه إلی أنّ الإمام علی (ع) قد عُنی عنایه شدیده باستخدام المسند إلیه للتعبیر عن أفکاره ولتصویر خوالج صدره. فالأغراض البلاغیه الکامنه وراء تقدیم المسند إلیه فی خطب الإمام لا تقتصر علی الاهتمام والاختصاص فقط؛ إذ تتجاوز إلی غیرها کتعجیل المسره فی السامع والتحذیر والتشویق والمدح والتعظیم والتحقیر والدعاء وذکر السبب وإفاده الشمول ونفیه.
۵۰.

التناصّ القرآنی فی شعر مصطفی صادق الرّافعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: القرآن الکریم مصطفی صادق الرافعی التناص والتقاطع القصص القرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۴۸
التناصّ القرآنی فی شعر مصطفی صادق الرّافعی الملخص یُعدّ التراث الدینی منبعا غنیّا للأدب وخاصه للشعر، وعدد الأعمال الأدبیه التی استغلّ فیها الأدباءُ تراثَ الأقدمین لیس بقلیل، بل هناک قسط وافر من هذه الآثار غذّاها الأدباء بما قد سُطِّر فی سجلّهم الثقافی والدینی. ونظرا لما فی الآیات القرآنیه من روعه وجمال دلالهً وبناءً، فکثیرا ما نری أن تداعی المعانی الربّانیّه التی قد استلّها الشاعر من القرآن الکریم یزوّد النصَّ بتأثیر أکثر وأعمق فی القارئ. ینقسم التناصّ القرآنی فی شعر الرافعی إلی قسمین: أولا: التناصّ مع الآیات الکریمه والتقاطع معها فی البنیه اللفظیّه والدلالیّه. وثانیا: استدعاء القصص القرآنیه والشخصیات التی ذُکِرت فی القرآن الکریم، منها: أبو البشر آدم، وخلیل الله إبراهیم، ویوسف الصدّیق، والنبی أیّوب وموسی صلوات الله علیهم أجمعین. ومن هذا المنطلق، یهدف هذا المقال إلی البحث عن النصوص المتناصّه مع القرآن الکریم فی شعر مصطفی صادق الرّافعی والبحث عن کیفیّه استضاءه الشاعر بها، لیُبیّن أنّه کیف استقی جمالیّتَه اللّغویه من ینبوع القران الکریم، معتمدا علی المنهج الوصفی _ التحلیلی.
۵۱.

ضمان ناشی از بطلان اعمال حقوقی معاوضی (در حقوق ایران، مصر، فرانسه و فقه امامیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۶۳
قانونگذار در تمام نظام های حقوقی، وجود شرایط خاصی را برای صحت اعمال حقوقی لازم دانسته است که در صورت عدم رعایت آن شرایط، با ضمانت اجراهای متنوعی از جهت شدت و ضعف همچون بطلان (مطلق یا نسبی)، عدم نفوذ و ... مواجه ا یم. در این مقاله به بررسی مفهوم ضمان و بطلان اعمال حقوقی، مسؤولیت و آثار حقوقی ناشی از بطلان عقود و ایقاعات پرداخته شده است. همچنین جهت بررسی دقیق تر موضوع و استفاده از نظرگاه قوانین سایر کشورها و اندیشه های حقوقدانان آنها، مطالب مطروحه با حقوق دو کشور مصر و فرانسه، مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته است. همانندی نظام حقوقی ایران و مصر از جهت تبعیت از نظام حقوقی نوشته، تأثیرگذاری حقوق فرانسه بر مقررات مدنی و تجاری هر دو کشور مزبور، تلاش دو کشور ایران و مصر در استفاده از اندیشه های فقهی اسلامی در روند قانونگذاری از علل انتخاب حقوق مصر و فرانسه برای مطالعه تطبیقی بود.
۵۲.

طراحی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس اسلام(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: الگو اسلام درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۶
سابقه و هدف: پژوهش های داخلی و خارجی متعددی درباره درمان روان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد انجام شده و اثربخشی آن را تأیید کرده است؛ اما امروزه با مشخص شدن نقش مذهب بیماران در درمان اختلالات روانی، مطالعات مذهبی-روان شناختی که به بررسی نقش مذهب افراد در درمان آنان می پردازد در سطح جهانی افزایش یافته است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی برای به کارگیری در فرایند درمان افراد مسلمان با باورهای مذهبی بود. روش کار: به منظور بررسی چگونگی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی با بهره گیری از روش کیفی نظریه داده بنیاد (متنی)، مفاهیم نظری رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در قرآن کریم، تفسیر المیزان و اصول کافی واکاوی شد و با تبادل نظر با متخصصان علوم روان شناسی و متخصصان علوم اسلامی، مفاهیم موجود در متون اسلامی که با مفاهیم نظری رویکرد یادشده قرابت معنایی و مفهومی داشت، انتخاب و تعریف شد و در ادامه مفاهیم به دست آمده در دو مرحله باز و محوری کدگذاری شد و در مرحله سوم با اجرای کدگذاری انتخابی، مقوله های اصلی استخراج و ارتباط بین آنها مشخص شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در این پژوهش الگوی پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی طراحی و ارائه شد. این الگو از دو قسمت فرایندهای سلامت روانی که نشان دهنده قلب سلیم و فرایندهای آسیب روانی که نشان دهنده قلب مریض است تشکیل شده است. نتیجه گیری: درمانگران با استفاده از الگوی اسلامی ارائه شده در این پژوهش می توانند نتایج اثربخش تری در درمان اختلالات روانی در بین بیماران مسلمان در کشورهای اسلامی به دست آورند.
۵۳.

بررسی محتوایی و اجمالی «مجمع البحار» محمدتقی مظفرکرمانی از منظر عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن تفسیر عرفانی مجمع البحار مظفرعلیشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۵۱
ظهور قرآن به عنوان معجزه پیامبر اسلام(ص) باعث پیدایش علوم بسیاری از جمله علم تفسیر شد. از انواع علوم تفسیری می توان به تفاسیر عرفانی قرآن مجید اشاره کرد که در دوره های مختلف، آثار زیادی در این باره خلق شده است. یکی از آثار ارزشمندی که در این زمینه نگاشته شده است، اثر ارزشمند «مجمع البحار» تألیف «محمدتقی مظفر کرمانی» ملقب به «مظفرعلیشاه» از علما و عرفای بزرگ اوایل قرن دوازدهم (ه .ق) و از اجداد مرحوم «ناظم الاطبا» است. این اثر، تفسیر منثور عرفانی سوره مبارکه حمد است. قبل از این رساله، مظفر علیشاه مثنوی بحرالاسرار را که تفسیر عرفانی و منظوم سوره حمد است، سروده بود و بنا به گفته خود او، در اواخر عمر، برای اینکه این اثر مورد استفاده عموم مردم قرار گیرد، تفسیر مذکور را به نثر تألیف کرد و آن را به «مجمع البحار» موسوم گردانید. در این مقاله به بررسی اجمالی و محتوایی این اثر، که یکی از تفاسیر مهم و ناشناخته عصر قاجار است، پرداخته شده و کوشش شده است تا جایگاه این تفسیر منثور عرفانی که بر اساس نظریه مکتب «وحدت وجود» است، بازشناسی شود.
۵۴.

الفکره الفلسفیه لأدب المهجر الشمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: أدب المهجر الفلسفه المصادر الشرقیه المصادر الغربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۳۸
لاشک أنّ الأدب العربی فی أغلبه قدیماً وحدیثاً، لیس أدب المواقف أو النظریات الفلسفیه المتکامله، وإنّما هو أدب اللمعات أو النبضات الفلسفیه، ما عدا الجانب الصّوفی المتفلسف حقاً لدی مدارس الحلّاج (309 ق)، و ابن عربی (638 ق)؛ تلک المدارس الممتده عبر عصور الفکر الصّوفی، سواء ما کتب منها باللسان العربی أو ما کتب باللسان الفارسی، مع أمثال جلال الدین الرومی (672ق)، و فریدالدین العطّار النیسابوری (626ق) وغیرهم. یحاول هذا المقال أن یکشف عن تلک المصادر، والینابیع التی استقی منها أدباء المهجر الشمالی فی آرائهم الفلسفیه حول الموضوعات، والمسائل المختلفه الهامّه کعقیدتهم فی الله، والانسان، والموت والعالم و ... .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان