سعید نوروزیان ملکی

سعید نوروزیان ملکی

مدرک تحصیلی: استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۹ مورد از کل ۱۹ مورد.
۱.

شناخت عملکردی بازارهای سنتی ایرانی

نویسنده:
منبع: معماری سبز سال سوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۶

کلید واژه ها: شهر انسان محوری عملکرد رضایتمندی بازار سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۸۴۲
هدف شناسایی ویژگی های عملکردی بازار ایرانی، به منظور بهره گیری در کاربری های نوین تجاری شهرها است. بازشناسی چگونگی حل مشکل عملکردی در بازارهای ایرانی، و هم چنین میزان کارکرد اصول بازارهای ایرانی در نمایشگاه های موجود، سوال های تحقیق است. روش تحقیق کیفی بوده، که با ابزار مطالعه کتابخانه ای و برداشت میدانی به برداشت عوامل مطلوبیت عملکردی در بازارهای ایرانی پرداخته شده است. ویژگی های پنج بازار تبریز، تهران، اصفهان، یزد و کرمانشاه مورد مطالعه قرارگرفته است. توجه به انسان به عنوان محور طراحی راسته ها، عرض کم راسته برای تاکید بر بعد طولی هر راسته، و نیاز به محل هایی برای استراحت مهم ترین عوامل برای تعدیل خستگی و ملال آور بودن بازدید از نمایشگاه ها بوده است.
۲.

سنجش حس مکان و شناسایی مؤلفه های مؤثر بر آن در بافت تاریخی تهران (موردپژوهی: محله تاریخی امامزاده یحیی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 173-191

کلید واژه ها: ححس مکان تعلق هویت محله تاریخی اودلاجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۱ تعداد دانلود : ۶۶۱
امروزه سطح پایین حس مکان و کمرنگ بودن احساس تعلق و هویت ساکنان در بسیاری از مناطق شهری، به خصوص در بافت های تاریخی، به واسطه دگرگونی ها و تغییرات نامتناسب با بستر، روح و غریزه آدمی، مسئله ای مهم در بحث چگونگی برخورد با بافت های تاریخی است. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، به بررسی مفهوم چندبعدی حس مکان و شناسایی عوامل تشکیل دهنده آن در محله تاریخی امامزاده یحیی به عنوان محله ای رو به زوال می پردازد. بدین منظور برای سنجش حس مکان و ارزیابی عوامل مؤثر بر آن از ابزار پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده و با استفاده از آزمون همبستگی به کشف رابطه معنادار، شدت و جهت رابطه میان آن ها پرداخته شده است. نتایج نشان داد که درمجموع، حس مکان ساکنان محله امامزاده یحیی در سطح پایینی قرار دارد و از جمله دلایل آن می توان به نارضایتی ساکنان از عوامل کالبدی، اجتماعی ، فعالیتی و معنایی در محله اشاره کرد. همچنین آزمون همبستگی نشان داد میان حس مکان ساکنان و احساس افتخار آن ها به حضور در محله، رابطه معناداری وجود دارد (05/0 P < ) و سطح بالای حس مکان باعث می شود تا ساکنان با شدت بیشتری خود را اهل محله خویش بدانند و متناسب با آن، انگیزه تداوم سکونت و ماندگاریشان در محل زندگی ارتقا یابد. در مقابل نحوه پیدا کردن مسیرها توسط ساکنان در این محله، رابطه معناداری با بُعد وابستگی به مکان برقرار نکرده است (156/0 r = و 05/0 P> ). همچنین نتایج حاکی از این است که وجود ابنیه تاریخی در محله امامزاده یحیی به رغم علاقه مندی ساکنان به آن (76/4 = میانگین)، به خودی خود موجب تقویت حس مکان در ساکنان نمی گردد و تنها یکی از توانمندی های موجود محسوب می شود. ازاین رو می توان به کمک آن و سایر توانمندی های موجود، با برنامه ریزی های مدبّرانه، راه رسیدن به سطح بالاتری از حس مکان، تعلق به مکان و هویت مکان را هموارتر کرد.
۴.

ارزیابی مؤلفه های مؤثر بر میزان رضایت دانشجویان دختر از سکونت در خوابگاه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۳ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)

کلید واژه ها: خوابگاه دانشجویی رضایت سکونتی روان شناسی محیطی فضای کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۵۴۳
هدف: هدف پژوهش یافتن معیارهایی برای ارتقای کیفیت فضای کالبدی خوابگاه های دانشجویی بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی در یک مقطع زمانی و جامعه آماری کلیه ساکنان خوابگاه دختران دانشگاه شهید بهشتی تهران به تعداد 1648 نفر در پاییز سال 1397 بود. حجم نمونه بر اساس نظر کلاین (2015)، 5/2 تا 5 برابر تعداد گویه های پرسشنامه تعداد 172 نفر تعیین و به روش نمونه گیری خوشه ای از 24 رشته مختلف در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری از دانشکده های علوم انسانی، علوم اجتماعی و رفتاری، علوم پایه و فنی و مهندسی انتخاب شد. در راستای سنجش اولویت بندی نیازهای کیفی، دانشجویان دخترِ ساکن خوابگاه به پرسشنامه 29 گویه ای پژوهشگر ساخته رضایت سکونتی دانشجویان پاسخ دادند. پس از حذف 22 پرسشنامه مخدوش، تحلیل اطلاعات 150 آزمودنی با روش تحلیل عاملی انجام و پنج عامل رضایت سکونتی در خوابگاه ها بر اساس دیدگاه دانشجویان استخراج شد. نتایج: نتایج نشان داد که رابطه بین رضایت سکونتی با عوامل کالبدشناختی فضاهای داخلی و عملکردها (361/0 =r، 01/0 =P)، مدیریت و بهداشت خدمات (475/0 =r، 01/0 =P)، زیبایی شناسی و نورگیری طبیعی (498/0 =r، 01/0 =P)، امنیت و ارتباطات اجتماعی (141/0 =r، 05/0 =P) و ارتباط با طبیعت (225/0 =r، 01/0 =P) مثبت است. بحث و نتیجه گیری: از آنجا که ارزیابی معیارهای مؤثر بر میزان رضایت از فضاهای خوابگاهی می تواند در تصمیم طراحان برای ارتقای کیفی فضاهای سکونتی دانشجویان راهگشا باشد؛ بنابراین با تبدیل این معیارهای کیفی به پیشنهاد های طراحی توسط معماران، می توان تا حد زیادی معضلات موجود در خوابگاه های دانشجویی را کاهش داد.
۵.

شناسایی مؤلفه های معماری مؤثر در ارتقای یادگیری دانش آموزان با تأکید بر فضاهای باز مدارس بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۷۵/۲) 165 - 193

کلید واژه ها: فضاهای آموزشی یادگیری و خلاقیت فضاهای باز سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۵۰۵
آموزش و پرورش زیربنای ساخت جامعه سالم بوده و در سال های اخیر با توجه به رشد و وسعت تغییرات شیوه های آموزشی، سازگارکردن بستر یادگیری با نیازهای یادگیرنده، بیش از پیش در کانون توجه متخصصان این حیطه قرار گرفته است. توجه صرف به احجام، ساختمان و فضاهای بسته مدارس به جای توجه هم زمان به فضاهای باز از نقاط ضعف اصلی مدارس کشور بوده و فضاهای باز موجود به رفع کامل نیازهای آموزشی، ارتباطات جمعی، بازی و استراحت دانش آموزان نمی پردازد. بازنگری در نحوه برخورد با طراحی فضاهای باز و بسته مدارس موضوعی است که ذهن بسیاری از متخصصان آموزشی را به خود معطوف ساخته است. هدف از انجام پژوهش حاضر شناخت عناصری از فضاهای آموزشی است که از دیدگاه متخصصان دارای اهمیت هستند و موجب افزایش یادگیری دانش آموزان می شوند. در این پژوهش سعی بر آن بود تا عناصر مؤثر در یک قالب کلی ارائه شود تا طراحان و معماران بتوانند با استناد به آن، اهم مفاهیم و موارد موردنیاز را در طراحی فضاهای باز آموزشی در نظر بگیرند و اعمال کنند. در این پژوهش، برای پاسخ به پرسش های تحقیق و شناسایی مؤلفه های مؤثر در ارتقای یادگیری دانش آموزان از دیدگاه متخصصان (تکنیک دلفی)، استفاده شده است. بر اساس ماهیت موضوع، پرسش نامه به عنوان ابزار اصلی گردآوری اطلاعات استفاده شده است. ساختار پرسش نامه بر اساس مؤلفه های مستخرج از ادبیات موضوع و براساس طیف لیکرت تدوین شده است. سپس از طریق تحلیل محتوا، پاسخ هر کدام از سؤالات باز پرسش نامه از جانب متخصصان بررسی شد. با بهره گیری از نظرات طراحان و متخصصان معماری، روان شناسان محیطی، کارشناسان فضاهای آموزشی شاغل در سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور و مسئولان اداره کل آموزش و پرورش، میزان تأثیر عوامل استخراج شده در افزایش یادگیری و خلاقیت دانش آموزان، ارزیابی و اولویت بندی شد. در نهایت اصول طراحی برای سازمان دهی فضایی مدارس ارائه شد که با توجه به نیازهای گوناگون دانش آموزان، می تواند راهنمای طراحی برای معماران و متخصصان باشد.
۶.

مؤلفه های مؤثر بر رضایتمندی استفاده کنندگان از کتابخانه های دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال پنجم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 297 - 319

کلید واژه ها: کتابخانه های دیجیتال رضایتمندی پژوهشگران زیرساخت نرم افزاری فضای کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۴۴۰
در عصر دیجیتال، حضور فعال دانشجویان در کتابخانه های دانشگاهی ایران، کمرنگ شده است. این پژوهش با هدف یافتن معیارهایی برای ارتقای کیفیت فضای کالبدی کتابخانه های دانشگاهی صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل مراجعه کنندگان به کتابخانه های مرکزی هفت دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی سطح یک کشور واقع در شهر تهران بود. با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 246 استفاده کننده انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته رضایتمندی پژوهشگران از کتابخانه پاسخ دادند. پس از حذف 36 پرسشنامه مخدوش، تحلیل اطلاعات 210 آزمودنی با استفاده از روش تحلیل عاملی صورت گرفت. یافته ها نشان داد بین رضایتمندی کتابخانه با عوامل حس تعلق و عملکرد فضاهای داخلی و زیرساخت نرم افزاری رابطه مستقیم وجود دارد که از لحاظ آماری معنی دار می باشد (0/01>P). همچنین نتایج نشان داد که بین رضایتمندی با آسایش محیطی و زیبایی شناسی (0/193=r) رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد (0/05>P). بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که ارزیابی معیارهای طراحی کتابخانه های دیجیتال در ایران و اعتبارسنجی آنها به عنوان نهادهای مهم آموزشی و پژوهشی کشور می تواند براساس استانداردهای بین المللی انجام گیرد. با تبدیل این معیارهای کیفی به پیشنهادات طراحی توسط معماران می توان تا حد زیادی معضلات موجود در کتابخانه ها را کاهش داد.
۷.

ارتقاء حس تعلق به مکان ازطریق نوسازی بافت فرسوده با توجه به فضای واسط (نمونه موردی: محله باغ شاطر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷

کلید واژه ها: تعلق به مکان نوسازی بافت فرسوده فضای واسط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۹۱
بافت های فرسوده شهری به دلیل ارزشهای تاریخی-فرهنگی نیازمند حفظ، احترام و بازآفرینی است. امروزه احیای این بافتها با اصل قرار دادن نیاز ساکنین در برقراری ارتباط با فضای کالبدی و مباحثی چون تعلق به مکان مورد توجه بسیاری از طراحان قرار می گیرد. هدف مقاله حاضر، یافتن راهکارهای احیای بافت فرسوده به منظور ارتقاء حس تعلق به مکان ساکنین با احیای فضای عمومی میان واحدهای مسکونی است. به منظور سنجش معیارهای بدست آمده به بررسی موردی یک محله قدیمی در شمال شهر تهران (محله باغ شاطر) پرداخته شده است. جمع آوری داده ها به روش مطالعات اسنادی، تحلیل محتوا و سپس ارائه پرسشنامه بسته به ساکنین است. در انتها با وزندهی به مؤلفه های تحقیق مطابق طیف لیکرت به تحلیل نتایج پرداخته شد . یافته ها نشان می دهد نوسازی کالبد بافت فرسوده به ویژه در فضاهای عمومی واسط بلوکهای مسکونی از طریق اقداماتی نظیر کنترل محصوریت، استفاده از عناصر هویت بخش، حضور عوامل طبیعی و ایجاد دید و منظر مناسب می تواند حس تعلق به مکان را به ساکنین محلات قدیمی بازگرداند.
۸.

مؤلفه های مؤثر بر ارتقای محرمیّت در فضاهای آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۵۴ 101 - 116

کلید واژه ها: محرمیت فضای آموزشی تکنیک دلفی آنتروپی شانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۹۱
ایجاد محرمیت فضایی، شرایط مناسبی را برای رشد و تحول اخلاقی، اجتماعی و جسمانی دختران فراهم می کند و در نتیجه منجر به شکل گیری نظامی کارامد و پویا می گردد. در این پژوهش تلاش شده است با بررسی و درک صحیح و آگاهانه از عوامل تأثیرگذار بر موضوع حریم و با تکیه بر تأمین نیازهای فضاهای آموزشی، آسایش و آرامش در محیط آموزشی برای دختران فراهم آید. متناسب با پژوهش، با روش تحلیل محتوا به تجزیه وتحلیل اطلاعات پرداخته شد، سپس برای سنجش شاخص های مورد بررسی از روش پیمایشی جهت پاسخ دادن به فرضیات پژوهش استفاده شد. در این راستا با مطالعه منابع موجود، 20 مؤلفه مؤثر بر محرمیّت استخراج گردید. با فرض وجود رابطه مثبت بین متغیرهای مستقل و وابسته، با طرح، توزیع و جمع آوری پرسش نامه، آرا و عقاید جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 40 پرسش نامه در میان جمعی از اساتید دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، علم و صنعت ایران و تربیت مدرس توزیع گردید و میزان تأثیر و اولویت مؤلفه های روانی و کالبدی به دست آمده، با طیف لیکرتی سنجیده شد. با حذف پرسش نامه های ناقص، در نهایت 17 پرسش نامه مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور تعدیل مؤلفه ها، با استفاده از تکنیک دلفی و شانون مؤلفه های کم اهمیت از نظر متخصصان حذف شد. نتایج نشان می دهد میزان اثرگذاری متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته متفاوت است. در میان مؤلفه های روانی، مؤلفه های امنیت و حس تعلق و در میان مؤلفه های کالبدی، مؤلفه های سلسله مراتب، مرز، رابطه درون و بیرون و درون گرایی به عنوان مهم ترین مؤلفه های کالبدی مؤثر بر ارتقای محرمیت فضای آموزشی شناسایی و راهکارهای طراحی ارائه گردید.
۹.

بهسازی منظر حاشیه بزرگراه های درون شهری (موردپژوهی: بلوار چمران شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 99 - 114

کلید واژه ها: منظر روزانه بهسازی منظر بلوار چمران شیراز ایمنی ادراکات بصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۴۴۵
بزرگراه ها از زیرساخت های خطی هستند که ساختار، عملکردها و منابع محیطی یک قلمرو را تغییر می دهند، در حالی که عنصر مهمی را در منظر روزانه مخاطبان تشکیل می دهند. امروزه افزایش سفرهای درون شهری، بدون تلفیق یا همجواری مسالمت آمیز با عناصر محیط طبیعی، فشارهای حاصل از زندگی شهری را تشدید کرده است. از آنجا که مخاطب، منظر و مسیر مجاور بزرگراه را نظاره گر است، بایستی در کنار جنبه های زیبایی شناختی، مؤلفه های ایمنی و امنیت هم در نظر گرفته شود. در این پژوهش، بهسازی منظر حاشیه بزرگراه چمران شیراز مورد توجه قرار گرفته است تا پس از شناخت معضلات، به ارائه راه کارهایی برای ایجاد مسیرهای ممتد پیاده روی که دارای جنبه تفریحی و تفرجی و منطبق با باغ های موجود در سایت و متناسب با فرهنگ منطقه باشد، پرداخته شود. توجه به محور سبز حرکتی پیاده، ایمنی، خوانایی، پیوستگی، ساماندهی فضاهای فراغتی- فرهنگی هم پیوند با فضاهای سبز و باز و ارتقای آسایش اقلیمی و بهره مندی بصری کاربران با در نظر گرفتن ویژگی ها و ادراکات انسان موردتأکید قرار گرفته است. در این راستا، ابتدا مؤلفه های مؤثر در بهسازی منظر، از منابع متعدد استخراج و دسته بندی شده است و سپس به کمک روش دلفی و انجام مصاحبه های نیمه ساختار یافته با متخصصان، میزان تأثیر عوامل استخراج شده، ارزیابی و اولویت بندی شد. سپس در راستای سنجش وضع موجود و اولویت بندی ترجیحات استفاده کنندگان، شهروندان شیراز به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده و در قالب پرسشنامه بسته مورد نظرسنجی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته ها نشان داد تنوع در پوشش گیاهی اطراف مسیر پیاده، در نظرگرفتن فعالیت های مشارکتی (میانگین = 88/3)، در نظر گرفتن خوانایی راه، تنوع در نورپردازی و ایجاد سکانس های متوالی و منقطع (میانگین = 61/3) از اولویت های استفاده کنندگان منظر اطراف بزرگراه بوده است.
۱۰.

نگاشت همرخدادی تولیدات علمی در حوزه فعالیت جسمانی کودکان در فضای باز مدارس ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رفتار حرکتی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 201 - 230

کلید واژه ها: فعالیت جسمانی علم سنجی کودکان مدارس ابتدایی هم رخدادی واژگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۶۱
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تولیدات علمی در زمینه فعالیت جسمانی دانش آموزان در مدارس ابتدایی، با بهرهگیری از روش علم سنجی، توصیفی و تکنیک هم رخدادی واژگان کلیدی، به بررسی منابع پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس و پاب مد، با استفاده از نرمافزارهای «وی.او.اس.ویوئر» و «اس.پی.اس.اس» پرداخته است. یافته های حاصل، درمجموع 10 خوشه را در این زمینه شناسایی نمود که واژگان «چاقی»، «ارتقاء سلامت» و «مداخله» بیش ترین رخداد و حوزههای «تغذیه و بهداشت»، «تربیتبدنی» و «پزشکی» در دسته فراوانترین و «معماری و عوامل کالبدی» در زمره حوزه هایی بود که کمتر به آن پرداخته شده بود. رشد تولیدات علمی سیر صعودی را نشان می داد که این روند از سال 2011 به بعد شتاب بیشتری به خود گرفته است. سهم کشورهای آمریکا، استرالیا و کانادا در تعداد انتشار، بیش ترین بود. تحلیل تولیدات علمی ایران بیانگر بالاترین میزان همکاری با کشورهای مالزی، آمریکا و نیوزلند بود که 15/46% این پژوهش ها بر روی حوزه پزشکی، 07/23% تغذیه، 38/15% توان بخشی و 69/7% بر روی حوزه رفتاری و ارگونومی تمرکز کرده بودند. همچنین اکثر این مطالعات به مدارس ابتدایی شهر تهران پرداخته بودند که سازمان منتشرکننده بیش تر از 85% این مطالعات، از میان دانشکده های علوم پزشکی و تنها 15% تولیدات، دستاورد دانشکده های معماری و مدیریت بودند. یافته های این پژوهش علاوه بر تأکید بر لزوم توجه به جایگاه رفتار حرکتی در ایران با توجه به روند پایین انتشار، به پژوهشگران آتی کمک می نماید تا با شناخت هرچه بیش تر از خلأ های پیش رو همچون کمبود تولیدات علمی در حوزه های غیرپزشکی، با صرفه جویی در زمان با نپرداختن به موضوع های تکراری، همسو با پرکردن این شکاف های تحقیقاتی گام بردارند.
۱۱.

تأثیر متقابل سبک زندگی و مسکن و بازتاب آن در فضای داخلی: مورد مطالعه، خانه های ارامنه در محله نارمک تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 155 - 189

کلید واژه ها: مسکن سبک زندگی تأثیر سبک زندگی بر مسکن ارامنه تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۷۵
بخش زیادی از میراث فرهنگی افراد که از گذشته با او در ارتباط است، غیرمادی و لمس ناپذیر است که در مکانی که در آن زندگی می کند، بروز و ظهور می یابد. در جامعۀ اقلیت، فرهنگ، به نسبت بیشتری لمس پذیر است و فرد را در جامعه ای بزرگ تر قابل شناسایی می کند؛ این درحالی است که پژوهش های محدودی دربارۀ سبک زندگی ارامنه انجام شده است. پژوهش حاضر بر این اصل استوار است که یکی از ارکان اصلی کیفیت مسکن، ارتباط خانه با فرهنگ ساکنان آن است. هدف از انجام این پژوهش، شناخت ارتباط سبک زندگی و مسکن و در پی آن، تأثیرات سبک زندگی جمعی و فردی ارامنه بر محله، ساختار کالبدی خانه، چیدمان داخلی، و روش استفاده از فضاها است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، نمونه های موردبررسی به روش ترکیبی تحلیل شده اند. همچنین، در بخش کیفی، زندگی روزمرۀ ساکنان مناطق مورد مطالعه، در خانه و بیرون از آن و مؤلفه های تأثیرگذار بر شیوۀ زندگی آن ها از طریق مصاحبه های کوتاه بررسی شده است. برای اعتباربخشی به پژوهش های میدانی انجام شده، نحو فضا، روابط، و مجموعه های فضایی خانه های ارامنه با استفاده از نرم افزار Depthmap تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهند، افراد با توجه به شیوۀ زندگی خود، فعالیت هایی را در طول روز، هفته، ماه، و سال انجام می دهند که به صورت عملکردی خاص در فضای مشخصی از خانه بازتاب می یابد. این یافته ها راهکارهایی را برای طراحی مسکن مطلوب ارامنۀ این محله دردسترس قرار می دهد تا با بهره گیری از آن ها بتوان بین سبک زندگی و مسکن ساکنان هماهنگی ایجاد کرد.
۱۲.

ارزیابی تأثیر مؤلفه های کالبدی-اجتماعی بر حس مکان در فضاهای باز مجتمع مسکونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۴ بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۱ 87 - 98

کلید واژه ها: حس مکان فضاهای باز عمومی عناصر طبیعی تعاملات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
افزایش تصاعدی جمعیت شهری و ساخت و ساز مسکن در قالب مجتمع های مسکونی و نگاه کمی گرایانه به عناصر کالبدی، پیامدهایی نظیر بیگانگی انسان با مکان و کاهش حس مکان را در پی دارد. هدف این تحقیق را می توان «ارائه راهکارهای طراحی فضاهای باز مسکن در جهت افزایش حس مکان در محیط مسکونی» دانست. در مرحله نخست، از مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. عوامل موثر بر حس مکان در 4 دسته شامل عوامل کالبد فیزیکی، محیط اجتماعی، عوامل تداعی کننده معنا و مشخصات جمعیتی شهروندان طبقه بندی شدند. در ادامه پژوهش تکنیک دلفی به کار گرفته شده است و افراد متخصص از اساتید دانشگاه های شهید بهشتی و علم و صنعت ایران در حوزه معماری مسکن انتخاب گردیده اند. از تکنیک دلفی برای «شناسایی» و «غربال» مهم ترین شاخص های تصمیم گیری استفاده شده است. با وجود اینکه روش دلفی یک روش تصمیم گیری چندمعیاره نیست اما در بسیاری موارد قبل از بکارگیری تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره از این تکنیک برای غربال شاخص ها یا رسیدن به یک توافق در زمینه اهمیت شاخص های تصمیم گیری استفاده می شود. براساس یافته ها، عواملی مانند تراکم کم واحدها، کاهش ارتفاع در سمت دارای دید و منظر بهتر، دید واحدها به فضای سبز، روشنایی و نورپردازی در شب، در ارتقای حس مکان در یک مجتمع مسکونی تاثیر بسزایی دارند.
۱۳.

مطالعه ی تطبیقی جداره های خارجی (نما) در ساختمان های مسکونی تهران با روش تحلیل سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال هشتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۸ 61 - 70

کلید واژه ها: پوسته خارجی ساختمان های مسکونی اتلاف انرژی روش های اجرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۲
امروزه در شهر تهران رشد فزاینده ساختمان های مسکونی در راستای تأمین مسکن جدید برای شهروندان و نوسازی بافت فرسوده، مشاهده می شود. پوسته خارجی ساختمان به عنوان یکی از مؤثرترین عناصر زیبایی شناختی در نمای شهری و به عنوان مفصل درون و بیرون فضای مسکونی، نقش مهمی بر عهده دارد. در این تحقیق سعی بر آن است تا سیستمی مناسب برای جداره خارجی ساختمان مسکونی در تهران معرفی شود. در این راستا، ابتدا مطالعاتی بر مبنای تحقیقات موجود صورت گرفته و چهار نمونه از سیستم نماهای شناخته شده و موجود در کشور، معرفی می شود. سپس با تکنیک دلفی نظریات متخصصان بر مبنای چهار عامل ویژه تعیین کننده کیفیت، جمع آوری و مورد ارزیابی واقع می شوند و در نهایت با روش تحلیل سلسله مراتبی،چهار سیستم نما با هم مقایسه می گردد. تحلیل یافته ها نشان می دهد که سیستم صفحات ساندویچی با بتن پاششی، سیستم نمای مناسب برای ساختمان های مسکونی تهران می باشد.
۱۴.

منظر روستایی: مرور نظام مند مفاهیم و زمینه های موضوعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۸ 23 - 42
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۵۰
اغلب پژوهش ها و گزارش های تخصصی بر نقش مهم روستاها در صیانت از ارزش های محیطی و جلوه های فرهنگی و بومی تاکید دارند. از دیدگاه معماری منظر و در فرایند ارتقاء کیفیت منظر روستایی در ایران، ظرفیت های طبیعی و توان محیطی روستا کمتر مدنظر قرار گرفته است. هدف این مقاله، ارائه بخشی از نتایج مطالعات در زمینه شناخت منظر روستایی و معرفی ارزش ها و برخی از ویژگی های اصلی آن بویژه در ایران است. براین اساس، یافته ها و آموزه ها با استفاده از روش «مرور نظام مند» و با تاکید بر دو جنبه «چارچوب کلی مفاهیم مرتبط با حوزه منظر روستایی» و «ارتباط معنایی میان دو حوزه منظر روستایی و طبیعت گردی متکی بر سکونتگاه های روستایی» طبقه بندی و بررسی شد. در این مورد با استفاده از پایگاه داده های معتبر علمی و بهره گیری از بیانیه پریزما، مستندات مرتبط با «منظر روستایی» در برگیرنده جنبه های کالبدی و محیط طبیعی انتخاب شدند. سپس با استخراج و گزینش کلیدواژه های کلی و تحلیل محتوایی داده ها، سه واژه/مفهوم اصلی اکولوژی منظر، منظر فرهنگی و برنامه ریزی منظر در حوزه موضوعی منظر روستایی و مرتبط با تخصص معماری منظر شناسایی و تبیین شدند. بعلاوه، گردشگری روستایی که یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی منظر است، به عنوان مفهوم موثر در ارتقاء کیفی منظر در فرایند توسعه روستایی ارزیابی و معرفی شد؛ یک مفهوم کلی که می تواند در انجام پژوهش های تخصصی آتی در حوزه روستا و زمینه های مشترک معماری، منظر و گردشگری مورد توجه واقع شود.
۱۵.

مطالعه عوامل مؤثر بر افزایش جذابیت بصری در منظر روزانه، پژوهش موردی: محله گلابدره تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 37 - 50

کلید واژه ها: جذابیت بصری منظر روزانه محیط مسکونی محله گلابدره تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۹۰
پژوهش حاضر به دنبال معرفی عوامل مؤثر در افزایش جذابیت بصری در جهت تأمین کیفیت محیط مسکونی و بررسی خلق وخوی افراد در مواجهه با منظر شهری است. مطالعات نشان می دهد که ارتقای کیفیت محیط مسکونی، از طریق ایجاد فضای جذاب بصری در منظر روزانه می تواند نشاط را به شهرها بازگرداند. توجه به عنصر جذابیت به عنوان یکی از مؤلفه های کیفیت زندگی شهری در پژوهش های اخیر کمرنگ بوده و مطالعات کمی در مورد احساسات مردم در فضاهای سبز شهری در ایران انجام شده است. روش مورد استفاده در پژوهش به صورت ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. ابتدا با استفاده از پیمایش، 5 مؤلفه با 49/0CVR> به عنوان مؤلفه های اصلی جذابیت بصری انتخاب شدند. سپس با استفاده از تست خود ارزیاب SAM از 12 شرکت کننده غیر مرتبط با معماری، حالت روحی آن ها بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های دید و منظر، گشایش دید، رمز و راز، مراودات اجتماعی و پیاده مداری بیش ترین اولویت را در ایجاد و ارتقا ی جذابیت بصری در منظر روزانه به عهده دارند و همچنین همه این مؤلفه ها به طور معناداری حالت روحی افراد را تغییر می دهند. نوآوری این مطالعه در استفاده از تست خود ارزیاب SAM در بررسی حالت روحی افراد در مواجهه با منظر روزانه است.
۱۶.

شناسایی متغیرهای مؤثر بر اجتماع پذیری در حوزه مسکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۵ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۵۴ ۲۸-۱۷

کلید واژه ها: اجتماع پذیری مسکن تکنیک دلفی انعطاف پذیری متغیرهای کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۵
در عصر حاضر اگرچه فردگرایی افزایش پیدا کرده است اما وجود فضاهایی برای جمع شدن خانواده می تو اند عاملی برای توسعه دوستی ها و حفظ انسجام در مسکن باشد. تلاش برای یافتن متغیرهای مؤثر بر اجتماع پذیری در حوزه مسکن هدف تحقیق حاضر است. در این راستا ضرورت داشت با تکنیک دلفی به جمع آوری متغیرهای مؤثر بر افزایش تعاملات اجتماعی از نظر خبرگان پرداخته شود. ابتدا به جمع آوری متغیرهای مؤثر بر اجتماع پذیری در سه حوزه شهرسازی، معماری و طراحی محلات و مجتمع های مسکونی با ابزار مطالعه کتابخانه ای اقدام گردید. سپس به منظور تأیید متغیرهای به دست آمده، از تکنیک دلفی استفاده شد. در مرحله اول با ارسال پرسشنامه های آنلاین به 25 نفر از خبرگان در این حوزه و ویرایش پاسخ ها و در مرحله دوم با ارسال بازخوردهای مرحله اول به همان افراد. این بار 18 نفر از خبرگان پاسخ دادند که در نهایت با ویرایش دوباره، متغیرهای نهایی استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد عوامل مؤثر بر افزایش تعاملات اجتماعی در مسکن، زیر مجموعه پنج حوزه ، کالبدی- محیطی، رفتاری، معنایی، زمینه ای و شخصیتی هستند. در ادامه به منظور رده بندی متغیرهای جمع آوری شده، با استفاده از روش آنتروپی شانون میزان اهمیت هر یک از حوزه های مؤثر بر تعاملات اجتماعی در مسکن مشخص شد. بر این اساس حوزه کالبدی- محیطی بیشترین میزان اهمیت و حوزه رفتاری کمترین میزان اهمیت را از نظر خبرگان داشته است. محیط با تمامی مشخصات فیزیکی خود عاملی مهم بر نحوه فعالیت های انسانی در خانه است. در مقابل حوزه معنایی و مشخصات متافیزیکی محیط، کمتر مورد نظر خبرگان بوده اند.
۱۸.

نقش فضاهای عمومی ساختمان های مسکونی بلندمرتبه در افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین؛ پژوهش موردی: برج بین المللی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳۰ ۱۸-۷

کلید واژه ها: ارتفاع ساختمان بلند مرتبه فضاهای جمعی تعاملات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۳۶
امروزه با رشد روزافزون جمعیت شهرها از یک سو؛ و افزایش قیمت زمین از سوی دیگر، روی آوردن انسان به ارتفاع در بسیاری از شهرهای پرجمعیت جهان به امری اجتناب ناپذیر مبدل گشته است. از این رو بشر همواره به دنبال یافتن راهکارهایی برای کاهش اثرات منفی زندگی در ارتفاع بر سلامت فردی و اجتماعی خویش بوده است. از مهم ترین عواملی که می توانند در کاهش این اثرات نقشی اساسی ایفا کنند، فضاهای باز و جمعی مجموعه های بلندمرتبه هستند. فضاهای جمعی یک مجتمع مسکونی بلندمرتبه، اگر از طراحی مناسب برای تجمع ساکنین برخوردار باشد، می تواند به عرصه هایی برای تعامل و تبادل نظر ساکنین مبدل گردد. این فضاها را می توان به نوعی در امتداد فضاها و عرصه های زندگی خصوصی افراد دانست که وجود آن ها در یک مجتمع مسکونی حیاتی است. این پژوهش با این فرض پیش رفت که با افزایش تدریجی ارتفاع، میزان تعاملات اجتماعی ساکنین کاهش می یابد. برای آزمون فرضیه، برج بین المللی تهران به عنوان نمونه موردی انتخاب گردید و تأثیر تدریجی ارتفاع بر روابط و تعاملات ساکنین این مجتمع مسکونی مورد بررسی قرار گرفت. در همین راستا، تعداد 70 پرسشنامه به صورت تصادفی در میان ساکنین برج توزیع گردید. بعد از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات مربوط به هر سوال دسته بندی شد و پس از تجزیه و تحلیل داده ها نتایجی به دست آمد که نشان داد افزایش تدریجی ارتفاع با تعاملات اجتماعی ساکنین رابطه ای غیرخطی دارد. در نهایت با توجه به این رابطه و به منظور مقابله با کاهش روابط ساکنین، راهکارهایی برای بالا بردن سطح تعاملات اجتماعی ساکنین در مجتمع های مسکونی بلندمرتبه مطرح گردید.
۱۹.

طراحی فراگیر مسکن و دسترسی پذیری ایمن (مطالعه موردی : محله ی اوین شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶ 143 - 159

کلید واژه ها: طراحی فراگیر مسکن دسترسی پذیری ایمن ناتوانی تکنیک دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۵۳
هنگامی که در امر دسترسی ایمن، تمهیدات لازم برای همه شمولی در محیط زندگی در نظر گرفته نشده باشد، افراد سالم تنها افرادی هستند که در برخورد با معماری، دچار معلولیت نمیشوند. تامین ایمنی در دسترسی ها، یکی از اصول طراحی فراگیر میباشد که به واسطه ی آن، استقلال فردی اشخاص با هر سطح از توانایی فراهم میشود. فرض این پژوهش بر آن بوده است که اگر اصول طراحی فراگیر در محیط های شهری و مسکونی بکار برده شود، با تامین دسترسی پذیری ایمن، حضور افراد دارای محدودیت جسمی – حرکتی در عرصه های زندگی شخصی و اجتماعی تقویت میشود. در این پژوهش، از روش ترکیبی کمی – کیفی با کمک شیوه ی تحلیل محتوا، استفاده شد. در ابتدا با استفاده از منابع اسنادی و با نگرش ویژه به اصل دسترسی پذیری ایمن، اصول کلی طراحی فراگیر مسکن در دو مقیاس خانه و محله استخراج شد. برای بررسی وضعیت ایمنی در دسترسی ها و میزان به کارگیری طراحی فراگیر در محیط مسکونی، مشاهده ی میدانی در محله ی اوین انجام شد. در این تحقیق، با کمک تکنیک دلفی، با شیوه ی نمونه گیری تصادفی، تعداد 30 پرسشنامه در بین متخصصان حوزه معماری مسکن توزیع شد. با توجه به یافته های حاصل از مشاهده ی میدانی و نتایج حاصل از پرسشنامه، میتوان نتیجه گرفت دسترسی پذیری ایمن، از نیازهای اساسی یک محله ی فراگیر است که با تامین نیازهای اساسی شبکه ی دسترسی پیاده، یعنی تحقق همه شمولی، به کمک ایمنی و راحتی و توجه به اصول و استانداردهای مربوطه، شکل میگیرد و در این میان، پیوستگی مسیر پیاده و عدم مواجهه با مانع، مهمترین عاملی است که میتواند باعث تحقق محیط مسکونی فراگیر ایمن شود

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان