علی معقول

هدف از اجرای پژوهش حاضر، احصاء تجارب زیسته راهبران آموزشی تربیتی از ویژگی های مدیران موفق مدارس چندپایه بود. پژوهش حاضر در حوضه کاربردی بوده و روش آن با توجه به پدیده مدارس چندپایه و لزوم فهم عمیق آن از منظر افرادی که تجربه مستقیم داشته اند؛ بر اساس رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی انتخاب شد و همچنین با 15 مدیر مدرسه چند پایه شهرستان طرقبه شاندیز به عنوان نمونه تحقیق هدفمند مصاحبه گردید. برای گردآوری داده ها، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده و برای تحلیل داده های پژوهش، از تحلیل مضمون بهره گرفته شد. جهت اعتباربخشی نتایج در اختیار سه نفر از متخصصان علوم تربیتی قرار داده شد و بر اساس داوری تخصصی تأیید اخذ شده است. در رابطه با سؤال اول پژوهش، با هدف واکاوی چالش ها و پیامد های مدارس چندپایه، چهارده مضمون کلی در چهار بعد محوری شامل چالش های سازمانی، چالش های زمینه ای، چالش های آموزشی تربیتی و چالش های فرهنگی جای گرفتند. در رابطه با سؤال دوم پژوهش با هدف تبیین ویژگی های مدیران کارآمد چند پایه ده مضمون کلی در قا لب چهار بعد محوری، کانون تعاملات جامعه محلی، تسهیلگر تربیتی، ارزش های اخلاقی و نگرش مولد و سازنده احصاء شد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان استنتاج نمود که مواجهه با چالش و پیامد های مدارس چندپایه مستلزم تغییر مدیران توانمند و کارآمد بوده که موجبات جهت گیری نوینی نسبت به مدارس چندپایه شده و از مواضع نگاه تقلیل گرایی به این مدارس کاسته شود. چنانچه رویه موجود در رابطه با مدارس چندپایه تداوم یابد و به فرایند مدیریت آن، کم توجهی شود؛ موجبات شکاف در فرایند یاددهی یادگیری و ترک تحصیل دانش آموزان خواهد شد.

یکی از روش های طراحی مدل برنامه درسی، استفاده از شاخص های ارزیابی کیفیت و اعتبارسنجی از برنامه های موجود است. در پژوهش حاضر، با استفاده از تحلیل میانجی بر اساس شاخص های فوق مدلی برای برنامه درسی دوره کارشناسی رشته علوم تربیتی در دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی تبیین و طراحی شده است. رویکرد پژوهش حاضر اکتشافی است و در زمره تحقیقات کاربردی طبقه بندی می شود و از روش ترکیبی (کمّی-کیفی) بهره گرفته است. همه اساتید مشغول به تدریس در رشته مذکور به عنوان جامعه آماری، طور تمام شمار انتخاب شده و با آنها مصاحبه انجام گرفت و در ادامه به پرسشنامه پاسخ دادند. اعتبار پرسشنامه مذکور توسط 8 تن از اساتید متخصص تأیید شد و ضریب پایایی آن برابر با 987/0 به دست آمد. داده های حاصل از پرسشنامه از طریق آزمون T یک نمونه ای مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مدل برنامه درسی و مدل تحلیل میانجی از طریق نرم افزار آموس طراحی شد. یافته های این تحقیق عبارتند از: تدوین و استانداردسازی 12 عامل، 33 ملاک و 211 نشانگر، طراحی مدل دوازده عاملی برنامه درسی، مشخص نمودن متغییرهای میانجی و نهایتا طراحی مدل تحلیل میانجی.

زمینه : امروزه مدیریت آموزشی با مسائل زیادی از قبیل آینده و چشم انداز آن، تغییرات و تحولات سازمانی و کسب وکارهای نوظهور سروکار دارد که نیازمند توجهی جدی از سوی اندیشمندان و صاحب نظران مدیریت است. توجه به عنصر آینده و آینده نگری در مطالعات مدیریت آموزشی، در دنیای کسب و کارهای امروزی و تغییرات سریع آن، کمک زیادی به پویایی و توسعه مدیریت آموزشی خواهد نمود که این مسئله تاکنون مغفول مانده است. هدف: آینده پژوهی مطالعات مدیریت آموزشی با الگوگیری از روش سناریوپردازی و مدل شبکه ی جهانی کسب و کار بود. روش: پژوهش از نوع کیفی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل اندیشمندان و خبرگان مدیریت آموزشی که به طور همزمان دارای تخصص و تجربه در زمینه مطالعات آینده پژوهی و مدل سناریوپردازی بودند بود، تعداد 5 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در این پژوهش مصاحبه های نیمه ساختاریافته مربوط به اولویت بندی پیشران های مؤثر بر آینده مطالعات مدیریت آموزشی بود. تحلیل داده هابا استفاده از آزمون فریدمن و تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. یافته ها: آینده مطالعات مدیریت آموزشی، تحت تأثیر دو پیشران اساسی «رسانه های گروهی» و «هویت فرهنگی» قرار داشتند (0/027 = p ). نتیجه گیری: تعامل رسانه های گروهی و هویت فرهنگی، چهارسناریوی «تحولی»، «رسانه ای»، «فرهنگی» و «بیگانگی» را تشکیل دادند که هر سناریو به تفکیک نشان دهنده وضعیت خاصی از آینده مطالعات مدیریت آموزشی بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل مرجعیت علمی دانشگاه(دانشگاه بینالمللی امام رضا) به عنوان مدلی بومی انجام شد. روش: در این پژوهش، روش تحقیق آمیخته اکتشافی در دو بخش کیفی و کمّی استفاده شده است. در بخش کیفی برای شناسایی و استخراج مؤلفههای پژوهش، از دو روش مطالعه کتابخانهای گسترده و فن دلفی استفاده شد و در بخش کمّی، دادهها با استفاده از فرایند تحلیل سلسلهمراتبی(AHP) تجزیه و تحلیل و رتبهبندی شدند. یافتهها: پس از دستیابی به اجماع نظر 22 نفر از متخصصان و خبرگان دانشگاهی، مدل مرجعیت علمی دانشگاه در قالب پنج بُعد و 15 رکن طراحی شد. نتیجهگیری: تجزیه و تحلیل و اولویتبندی یافتهها نشان دادکه از پنج بُعد زمینهای، آموزشی، پژوهشی، مدیریتی- ساختاری و سرمایه انسانی، بُعد زمینهای دارای رتبه اول اهمیت است. بنابر این، تحقق مرجعیت علمی دانشگاه، نیازمند بسترسازی مناسب فضای علمی دانشگاه، برنامهریزی دقیق و سازماندهی صحیح امکانات و عوامل زمینهای است.

هدف این پژوهش طراحی مدل تعالی سازمانی دانشگاه فرهنگیان شمال شرق کشور در سال 1398 است که با رویکرد آمیخته (کمی، کیفی) و طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری موردمطالعه را دو گروه تشکیل دادند. در بخش کیفی، خبرگان جامعه علمی از متخصصان دانشگاه فرهنگیان و در بخش کمی کلیه اعضای هیئت علمی و اساتید مدعو، مدیران و معاونین دانشگاه فرهنگیان که بر اساس آمار سازمان مدیریت برنامه ریزی استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی تعداد 732 نفر بودند. نمونه آماری بخش کیفی 18 نفر از خبرگان علمی با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اصل اشباع انتخاب شدند و در بخش کمی تعداد 302 نفر نمونه (بر اساس جدول مورگان) به صورت تصادفی طبقه ای موردبررسی قرارگرفته و جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده در بخش کیفی مصاحبه ساختاریافته ونیمه ساختاریافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته تعالی سازمانی استفاده شد که از ۲ بعد اصلی و ۹ بعد فرعی پنج معیار توانمندسازها (رهبری، خط مشی و استراتژی، منابع انسانی، سایر منابع و شراکت ها، فرایندها) و چهار معیار نتایج (نتایج مشتریان، نتایج کارکنان، نتایج عملکرد، نتایج جامعه) برگرفته از نتایج حاصل از مصاحبه های بخش کیفی بهره گرفته شد. پس از جمع آوری داده های کیفی، بااستفاده از روش تحلیل محتوا، مفاهیم، مقوله ها و عوامل اصلی و فرعی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفتند و برای معناداری رابطه بین متغیرها از آزمون t استفاده شد. در این پژوهش مقدار t ابعاد تعالی سازمانی از ۵۳/۲۴ تا ۵۵/۱۶ تخمین زده شده است که بیشتر از مقدار t مفروض (۹۶/۱) محاسبه شده است. لذا با توجه به معنی داری و مثبت بودن این ضریب می توان بیان کرد که تمام ابعاد فوق بر آن اثر مثبت و مستقیم می گذارد. بیشترین مقدار t مربوط به بعد اصول مدیریت و استقرار آن و کمترین آن بعد رغبت و انگیزه کارکنان است و درنهایت طراحی مدل با استفاده از معادلات ساختاری انجام گرفت.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه (موردمطالعه: دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام) در راستای ارتقای کیفیت آموزش عالی و قدرت نرم کشور است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر ماهیت کتابخانه ای و کیفی است. به این منظور، ابتدا با روش کتابخانه ای اقدام به بررسی پیشینه پژوهش به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه گردید، سپس با تحلیل مضامین اولیه و روش دلفی کیفی (نظرسنجی خبرگان) به توسعه، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل احصا شده پرداخته شد. خبرگان به تعداد 15 نفر، با روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب گردید و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی، وزن زیرعوامل در هر عامل مرتبط آن به دست آمد. عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه ابتدا در قالب 902 مضمون اولیه مورد شناسایی قرار گرفت و درنهایت پس از غربال گری و طبقه بندی، در قالب 45 زیرعامل شناسایی و به ترتیب اهمیت مدنظر خبرگان، رتبه بندی شدند. تربیت و توانمندسازی سرمایه انسانی خودباور و کارآفرین در رتبه اول اهمیت، وجود شبکه علمی هم افزای ملی و فراملی در اولویت دوم و هرم مناسب اعضاء هیئت علمی با جذب نیروهای کیفی تخصصی در رتبه سومِ اهمیت در مجموعه عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه قرار گرفت.

 این پژوهش با هدف ارائه مدل فرهنگ سازمانی در آموزش وپرورش خراسان رضوی با استفاده از روش نظامدارنظریه  داده بنیاد یا گراندد تئوری انجام شده است.. برای به دست آوردن داده های موردنیاز در این پژوهش با 15 نفر از خبرگان حوزه  سیاستگذاری آموزش و پرورش مصاحبه ی بدون ساختار به عمل امد و داده ها از مصاحبه ها استخراج شد. برای تجریه وتحلیل داده هااز روش نظام دار استراوس و کوربین با کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شده است. بعد از تحلیل داده ها مدل پارادایم یا الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی یادگیرنده مشارکتی استخراج شده است. بر اساس نتایج بدست آمده این الگو دارای شرایط علی (کیفیت، آینده نگری، نیاز جامعه)، شرایط زمینه ای (نیروی انسانی، فناوری، دانش محوری، دانش آموز ماهر، برنامه ریزی و ارزش و اخلاق)، شرایط مداخله (تجهیزات، فضای فیزیکی، عوامل اقتصادی، تمرکز زدایی، جذب نیرو)، راهبردها (مشارکت محوری، مهارت محوری، روش های آموزشی، عملکردگرایی) و پیامدها (کسب مهارتهای گروهی، کسب مهارتهای فردی و تامین نیازهای جامعه) می باشد.

تحولات روزافزون صنعت، اطلاعات و فناوری های نوین در جهان، با سرعت بالا در حال پیشروی است. کشورهایی که به دنبال خودکفایی و استقلال همه جانبه هستند، باید کشور خود را با کارآفرینی، تولید و اشتغال پایدار و منابع انسانی فعال در صنایع، برای مقابله با شکافی مهارتی بین مهارت های موجود و مهارت های مشاغل نوین آماده سازند. تحت این شرایط، به اهمیت ماموریت دانشگاه هایی که در تربیت کارآفرین ماهر، فعالیت می کنند، پی می بریم. مدیریت دانش در سازمان ها بویژه سازمان های آموزشی، یک راهکار اثربخش برای حل این معضل می باشد. این پژوهش بر پایه راهبرد داده بنیاد، به مطالعه و بررسی استراتژی مدیریت دانش در دانشگاه فنی و حرفه ای می پردازد. داده های تحقیق از طریق 14 نفر از خبرگان مدیریتی و فنی، به صورت نمونه با کفایت داده، و مصاحبه نیمه ساختاریافته، گردآوری شد. اعتبار و روایی داده های پژوهش، از نظرات خبرگان پژوهش های مبتنی بر داده بنیاد و نیز بازبینی مصاحبه شوندگان تأیید شد. لذا از یافته های پژوهش الگویی با شرایط ذیل حاصل شد. راهبردها شامل: 1- تربیت تکنسین کارآفرین 2-بهسازی منابع انسانی3- کیفی سازی آموزش دانشگاه  و نیز شرایط علی شامل: 1-پتانسیل منابع انسانی2-ماموریت دانشگاه (کارآفرینی)، همچنین مقوله یا پدیده های محوری شامل: رهبری سازمان، و نیز زمینه شامل: 1-سرمایه فکری 2-خلق دانش 3-استراتژی مدیریت، همچنین شرایط مداخله گر شامل: 1-ساختار سازمانی 2- کار تیمی 3- فرهنگ سازمانی 4- تقسیم دانش، و در انتها پیامدها: استراتژی مدیریت دانش در دانشگاه ؛ مدیران عالی دانشگاه را دررسیدن به اصل ماموریت و هدف سازمان(تربیت تکنسین ماهر و کارآفرین)رهنمون می سازند.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل تعالی آموزش های مجازی در دانشگاه فرهنگیان در راستای توسعه منابع انسانی می باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و راهبرد مبتنی بر تئوری داده بنیاد انجام شده است. در این راستا با استفاده از رویکرد هدفمند و به کارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 18 نفر از کارکنان صاحب نظر در حوزه آموزش-های مجازی و اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی انجام شد. به منظور اعتباربخشی یافته ها از راهبرد های بازبینی اعضا و تحلیل همگنان استفاده شده و نتایج طی چندین مرحله تعدیل شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از کد گذاری باز و محوری استفاده شد. درنهایت مقوله ها در قالب 14 مقوله اصلی در دل ابعاد ۶ گانه مدل پارادایمی به صورت موجبات علی (فعالیت های یاددهی و یادگیری، کنشگران انسانی، مدیریت)، مقوله اصلی: تعالی آموزش مجازی دانشگاه فرهنگیان(بهبود کیفیت)، راهبردها (سطح خرد، سطح میانی، سطح کلان) شرایط زمینه ای (ماهیت آموزش های مجازی دانشگاه فرهنگیان)، شرایط مداخله گر (اینترنت، امکانات سخت افزاری، وب) و پیامدها (پیامد های فردی، پیامد های سازمانی، پیامد های فرا سازمانی) قرار گرفتند.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر آموزش های مهارتی بر محیط کسب و کار در استان خراسان رضوی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل شرکت های منتخب خرد، کوچک، متوسط و بزرگ استان است. نمونه پژوهش شامل740 نفر از صاحبان صنایع و صنوف بود که به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است که روایی آن از طریق تحلیل محتوا تأیید شده است و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد آزمون قرار گرفته است که مقدار آلفای 946/0 می باشد. اثربخشی آموزش های مهارتی عنوان پرسشنامه ای است که شامل30 گویه است و با هدف بررسی و ارزیابی میزان اثربخشی آموزش های مهارتی بر روی محیط کسب و کار طراحی و معرفی شده است. نمره گذاری پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت 5 درجه ای و از خیلی زیاد تا خیلی کم است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و در بخش آزمون فرضیه ها از آزمون T نمونه های مستقل استفاده شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، مشخص شد که میزان ضریب همبستگی بین مهارت آموزی و بهبود فضای کسب و کار 848/0 است و رابطه آنها مثبت و تقریباً کامل است. همچنین با اطمینان 95 درصد مشخص شد تأثیر مهارت آموزی بر محیط کسب و کار در صنایع کوچک بیشتر از صنایع بزرگ است.

ارتباط از جمله پدیده هایی است که با همه جوانب زندگی انسان پیوند خورده است. ارتباطات از مهم ترین و پیچیده ترین رفتارهای انسانی است که روز به روز بر این پیچیدگی افزوده می شود. انسانها بخش مهمی از زندگی خود را در سازمان های رسمی و غیررسمی سپری می کنند که در آن ارتباطات جریان دارد. ارتباطات سازمانی امری انکارناپذیر است، زیرا مراحل انجام کار را ترغیب کرده و تبادل اطلاعات بین کارکنان رده های مختلف سازمانی را امکان پذیر می سازد. در این میان ارتباطات در سازمان های آموزشی به مراتب حساس تر و پیچیده تر هم می شود. هر چه شرایط بهتری برای جریان ارتباطی در سطح فردی، گروهی و سازمانی فراهم گردد شرایط برای آموزش موثرتر فراهم می گردد. در این مقاله از روش پژوهش توصیفی و برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعه میدانی و کتابخانه ای استفاده شده و بررسی نتایج از نوع تحلیلی می باشد. در مورد ارتباطات نظریه های متفاوتی بیان شده است که این نظریه ها می توانند به برقراری ارتباطات موثر در سازمان منجر شود. رهبران و مدیران آموزشی با شناخت ابعاد، فرایندها، الگوها، شبکه ها و رویکردهای ارتباطی می توانند کاراترین آنرا شناخته و در ساختار آموزش بکار گیرند تا نتایج خوبی بدست آورند.