غلامرضا بهروزی لک

غلامرضا بهروزی لک

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۸ مورد از کل ۳۸ مورد.
۲۲.

تأملی در چگونگی تأثیر مناقشات کلام سیاسی بر رقابت های سیاسی (با تأکید بر دوره تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران؛ 60-57 )(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مناقشات کلام سیاسی رقابت سیاسی جمهوری اسلامی بی قاعدگی رقابت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۳۷۹
محور مقاله حاضر، بررسی ابعاد و روند تأثیر مناقشات کلام سیاسی به عنوان یکی از عوامل مهم بر رقابت های سیاسی در دوره تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران است. برای این منظور با برخی دخل و تصرفات، از روش اسکینر در بررسی زمینه های ذهنی و عینی، و تقسیم بندی دیوید ساندرز در چهره های ثبات و بی ثباتی در واکاوی تأثیر مناقشات بر رقابت های سیاسی الهام و بهره گرفته شده تا شرایط شکل گیری مناقشات کلامی سیاسی و رقابت های سیاسیِ برآمده از آن در دوره تأسیس جمهوری اسلامی بررسی شود. مهم ترین مناقشات کلام سیاسی این دوره، ابعاد سیاسی توحید، جامعیت، مشروعیت، اسلام و حاکمیت ملی است. تغییر رژیم، تغییر حکومت، چالش های مسالمت آمیز و چالش های خشونت آمیز، چهار شکل اثرپذیری از مناقشات کلامی به شمار می آید. بر این پایه، مرام نامه ها تأثیر مستقیم حداکثری، مواضع و رویکردهای سیاسی تأثیر مستقیم حداقلی، تأسیس احزاب سیاسی جدید تأثیر غیرمستقیم حداکثری و رخدادهای سیاسی تأثیر غیرمستقیم حداقلی است. مقاله بر آن است که این دوره شاهد افزایش رقابت های سیاسی و افزایش بی قاعدگی های رقابت سیاسی بر اثر افزایش مناقشات کلامی سیاسی می باشد.
۲۳.

کاربرد روش تحقیق نظریه داده بنیاد در استخراج نظریه از متون دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: متون دینی نظریه پردازی روش داده بنیاد الگوی نظریه پردازی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
هدف: محقق در این پژوهش، به دنبال آن بود که برای به کارگیری روش داده بنیاد در نظریه پردازی مبتنی بر متون دینی، ضمن تبیین شاخصه ها و وجوه سازگاری و ناسازگاری، شیوه بهره گیری از روش داده بنیاد را در متون دینی ارائه کند. روش: مقاله حاضر مبتنی بر مطالعات درجه دوم و فلسفه علم است. یافته ها: برای استفاده از روش داده بنیاد در متون دینی، نیازمند ارائه برخی مقدمات و مراحل هستیم و چند اقدام مقدماتی از قبیل تعیین موضوع و واژه شناسی، استفاده از روشهای دستیابی و بازخوانی درست متون اسلامی و تعیین معیار در اعتبار سنجی روایات ضرورت اساسی دارد. همچنین شیوه ها و نحوه بهره گیری از مراحل مختلف روش داده بنیاد و متون مرتبط، تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات و کدگذاری های مختلف همواره بایستی مد نظر قرار گیرند. نتیجه گیری: روش نظریه سازی داده بنیاد، ظرفیتها و انعطاف لازم را برای ساختن نظریه در همه حوزه ها به خصوص ارائه نظریه از متون دینی داراست.
۲۴.

بررسی دلالت حدیث غدیر بر مشروعیت سیاسی الهی در نظام امامت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: نظام امامت کلام نقلی مشروعیت سیاسی حدیث غدیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۳۳۱
بعد از رحلت حضرت رسول9 مسأله امامت و جانشینی ایشان، از مباحث مهم و اختلاف برانگیز میان فرقه های اسلامی گردید و جواب این سؤال که مشروعیت آن جانشین، توسط چه کسی و از کجا مورد تأیید قرار می گیرد، بحث برانگیز و چالشی تر شده است. مقاله حاضر بررسی دلایل نقلی مشروعیت الهی امام در کلام شیعی بر اساس حدیث متواتر غدیر است. موضوع این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقه الحدیث در کلام نقلی به بررسی مسأله پرداخته است. بر اساس دلالت حدیث غدیر، کلمه مولی در حدیث، به معنای اولی به تصرف بوده و بر اساس نزول آیه تبلیغ و محتوای دستوری آن، دلالت بر ابلاغ پیام الهی دارد که در صورت عدم ابلاغ، رسالت شان ناقص خواهد ماند و با ابلاغ امامت امیرالمؤمنین7، آیه اکمال نازل شده و بر اساس محتوای آیه، دین کامل، نعمت تمام و خداوند هم به آن دین راضی شده است و این که همه آن افعال، همراه با ضمائر متکلم از جانب خداوند نازل شده می توان دریافت که مشروعیت مقام امام و نصب امیرالمؤمنین7 از جانب خداوند می باشد و پیامبر اکرم9 هم بر اساس وظیفه ای که داشتند، این مسأله را به همگان اعلام نمودند.
۲۵.

سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران عربستان سناریو تحلیل تأثیر بر روند پیشران ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۱۸۰
تعاملات و مناسبات روابط ایران و عربستان، به عنوان دو قدرت منطقه ای، بر تحولات منطقه و کشورهای آن تأثیرگذار است. از طرفی، با پیش بینی رویدادهای آینده سیاست خارجی، می توان در تعامل با کشورها، سیاست گذاری های بموقع و درستی انجام داد و تصمیمات مناسبی گرفت. هدف مقاله حاضر، این است که با تلفیق روش سناریونویسی جیمز دیتور و گام دوم تحلیل تأثیر بر روند، رویدادها و سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان را برای برنامه ریزی و سیاست گذاری های مناسب تر، تببین و تحلیل کند. پرسش اصلی مقاله، این است که سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان چیست؟ با توجه به رویدادها و پیشران های تقویت کننده و مانع روابط ایران و عربستان، به این یافته ها دست یافتیم که سناریوی تیرگی روابط، بیشترین وقوع احتمال و سناریوی همکاری، کمترین وقوع احتمال را دارد و همچنین، سناریوی جنگ و درگیری و یا قطع روابط نیز احتمال زیادی دارد که با تقویت یکی از پیشران ها به وقوع پیوندد. بنابراین، لازم است سیاستمداران در برنامه ریزی های استراتژیک خود با توجه به اینکه الگوی مطلوب سیاست خارجی، همکاری و تعامل سازنده است، با تقویت پیشران های ایدئولوژیک و فرهنگی و نیز نیروهای داخلی منطقه در جهت تقویت سناریوی همکاری به پیش روند.
۲۶.

استلزامات نظریه «ماهیت استرشادی فطری زندگی اجتماعی» در تمدن سازی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه تمدن تمدن سازی مبانی جامعه شناختی نظریه استرشادی فطری استلزامات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
هدف: مسئله اصلی این است که مبنای زندگی اجتماعی چیست و چه استلزاماتی بر تمدن سازی اسلامی دارد؟ نوشتار حاضر کوشیده است با بررسی نظریه های قدیمی و رایج مدنی بالطبع بودن آدمی در دیدگاه حکمای گذشته، با ارائه نظریه جدید «ماهیت استرشادی» حیات اجتماعی آدمی، استلزامات آن را در تمدن سازی اسلامی بررسی نماید. روش: مقاله حاضر بر روش نظریه بنیادین است و معتقد است نظریه ها همراه با زمینه های فرهنگی، بر مبانی نظری خاصی استوار بوده و استلزاماتی خاص دارند. یافته ها: بر اساس این نظریه، اقتضای حکمت الهی تجهیز و آماده سازی فطری بشر برای هدایت جویی و رشد است و چنین غایتی به مثابه غایت فعل الهی در خلقت آدمی و زندگی اجتماعی وی نیز بازتاب دارد. چنین نگاهی به ماهیت زندگی اجتماعی، مستلزم آن است که تمدن سازی مطلوب می بایست مبتنی بر هدایت و رشد بوده، با محوریت هادیان الهی و مشارکت متعهدانه شهروندان در این امر صورت پذیرد و چنین تمدنی، در تمدن سازی موعود الهی نیز رقم خواهد خورد. نتیجه گیری: تمدن سازی اسلامی بر اساس مبنای جامعه شناختی می بایست امام محور باشد.
۲۷.

بررسی دلالت های احادیث «منزلت» و «ثقلین» بر مشروعیت سیاسی الهی در نظام امامت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: کلام نقلی نظام امامت مشروعیت سیاسی حدیث منزلت حدیث ثقلین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۳۴۱
موضوع مقاله حاضر بررسی دلایل نقلی مشروعیت الهی امام در کلام شیعی بر اساس دو حدیث متواتر «منزلت» و «ثقلین» است. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقه الحدیث در کلام نقلی به بررسی مسأله پرداخته است. بر اساس دلالت حدیث منزلت، به جز منزلتی که از حضرت علی استثناء شد، تمام منازل هارون برای ایشان ثابت می شود که خلافت و جانشینی از مهمترین آن منازل می باشد. همانگونه که جانشینی هارون، همراه با درخواست حضرت موسی از خداوند و با موافقت الهی صورت گرفت، خلافت و جانشینی حضرت علی نیز از طرف خداوند بوده و حضرت رسول از نزد خود هرگز نمی تواند خلیفه و جانشین برای مردم قرار دهد. در حدیث ثقلین، اهل بیت: برابر با قرآن معرفی شده-اند و تبعیت مطلق از قرآن، شامل آن ها نیز می شود. از آن جهت که قرآن، مایه هدایت بشر و کتابی خالی از خطا می باشد، اهل بیت: نیز همانند قرآن، می بایست مبرا از خطا و هدایت کننده به سمت کمال باشند که این نکته دلالتی روشن بر عصمت اهل بیت: دارد. واضح است که امت اسلامی قادر به تشخیص چنین فردی نیستند و خداوند بر اساس قاعده لطف، وظیفه دارد که مصادیق اهل بیت و جانشینان پیامبر را تعیین نماید تا مردم از ضلالت و گمراهی نجات یابند.
۲۸.

تحلیل مضمون محتوای «مردم» در اندیشه سیاسی امام خمینی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امام خمینی ملت اندیشه سیاسی مردم تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۹۶
موضوع مقاله حاضر، تحلیل مضمون محتوای مردم در اندیشه سیاسی امام خمینی است. ایده مردم در اندیشه و نظریه ایشان، ایده ای مهم و کلیدی است. اینکه از نظر امام، منظور از مردم چیست و چه مفهومی از آن در نظام سیاسی به کار برده شده است، نیازمند بررسی و پژوهش است. در این مقاله، چیستی دال «مردم» در اندیشه سیاسی ایشان، با روش کیفی تحلیل مضمون و به کارگیری نرم افزار MAXQDA بررسی شده است. با توجه به بررسی سخنان امام خمینی درباره ویژگی های مردم، حقوق ملت، جایگاه و نقش ملت در نظام اسلامی و شاخص های ملت در نظام اسلامی می توان نتیجه گرفت که ایشان در فرایند سیاسی و اجتماعی و نیز صحنه های مشارکتی و جمعی، افراد را به مثابه یک کل در نظر گرفته و آنها را با واژه «ملت» خطاب کرده اند. در همین راستا، بنیان گذار جمهوری اسلامی برای «ملت» در نظام اسلامی، جایگاه والایی قائل بود و سخن معروف ایشان که «میزان رأی ملت است»، تأیید این مطلب است و به ملتی اشاره دارد که به آگاهی سیاسی، بصیرت و بینش اجتماعی دست یافته است و با قرار گرفتن در فرایند سیاسی اجتماعی، اقدام به عمل مشارکتی جمعی می کند. از نظر ایشان، رأی و نظر چنین ملتی برای نظام اسلامی، میزان و معیار عمل و تصمیم گیری است.
۲۹.

رابطه چند وجهی دین و سیاست در نزد فلاسفه غرب تمدن اسلامی با تأکید بر ابن رشد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دین فلسفه فقیه فیلسوف سیاست مدینه فاضله و ابن رشد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۸۱
مسلمانان از نخستین روزهای حیات فلسفه، شاهد دغدغه فلاسفه در اصلاح جامعه اسلامی بوده اند (تاریخچه)؛ اما دغدغه ابن رشد در تحلیل رابطه چندوجهی دین و سیاست بر پایه فقه و فلسفه، مورد توجه جدی قرار نگرفته است (پیشینه)؛ ازاین رو، ابهام در وجوه چنین رابطه ای از نگاه ابن رشد، همچنان باقی است (مسئله) بنابراین، پرسش از «چگونگی نگاه ابن رشد در رابطه بین دین و سیاست» پرسش اصلی و «ارائه الگوی پیوند دین و سیاست بر پایه فلسفه و فقه از سوی ابن رشد» گمان این مقاله را شکل داده است. (فرضیه) مقاله پیش رو می کوشد با شیوه اسنادی با رویکردی تفسیری (روش) به تبیین مشکل اصلی جامعه اسلامی و عرضه راه حل آن از منظر ابن رشد اندلسی بپردازد (هدف). نتایج نوشتار پیش رو، این است که حلقه ارتباطی بین دین و سیاست در نزد ابن رشد، همان فلسفه است؛ درنتیجه، رئیس مدینه فاضله، هم فیلسوف است و هم فقیه؛ همان گونه که خود او فیلسوف فقیه بود. همچنین در این تحقیق بر این نکته تأکید می شود: توجه به دو بُعد نظر و عمل، برای اصلاح یک جامعه لازم است؛ بنابراین، فقه به تنهایی و فلسفه به تنهایی، کارآمدی لازم جهت تحقق این مهم را نخواهند داشت (یافته).
۳۰.

بررسی تحلیل های نظری در مطالعات اسلام گرایی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: بررسی انتقادی اسلام گرایی مطالعات اسلام گرایی تحلیل های نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۰ تعداد دانلود : ۳۸۱
مسئله نوشتار حاضر بررسی تحلیلی رویکردهای مختلف در مطالعات اسلام گرایی است. رویکردهای مطالعات اسلام گرایی در دو دسته اصلی قابل طبقه بندی هستند: الف) مطالعات کلاسیک / مدرن؛ ب) مطالعات پسامدرن. مطالعات کلاسیک / مدرن بیشتر از منظرهای اندیشه شناختی، تاریخی و جامعه شناختی این مسئله را بررسی کرده اند؛ در مقابل، مطالعات پسامدرن بر اساس اصل سازنده گرایی اجتماعی، با اصالت دادن به شرایط اجتماعی شکل گیری پدیده ها، اسلام گرایی را عمدتاً محصول شرایط اجتماعی می دانند. در نقد و بررسی این رویکردهای مطالعاتی می توان گفت که غالب رویکردهای مطالعاتی کلاسیک / مدرن، به ویژه مطالعات جامعه شناختی، تحت تأثیر مبانی مدرن قرار دارند و در نتیجه جانبدارانه هستند، هرچند برخی از آنها، به ویژه رویکردهای اندیشه شناختی، قابل قبول اند. رویکردهای پسامدرن نیز به دلیل نسبی گرایی، به لحاظ مبنایی از درک اسلام گرایی و پیام آن باز می مانند.
۳۱.

بررسی مبانی فقهی حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زن حقوق سیاسی قانون اساسی ایران مبانی فقهی ولایت انتخابی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن سیاسی
تعداد بازدید : ۲۴۴۹ تعداد دانلود : ۱۰۷۳
مشارکت سیاسی زنان امری مقبول در جهت کارآمد نمودن نظام اجتماعی و سیاسی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی فقهی نگاهی متفاوت به حقوق طبیعی زنان و حق مشارکت سیاسی- اجتماعی آنان داشته، آنها را به رسمیت شناخته و قوای حاکم را موظف به بسترسازی مقتضی جهت نیل به آن نموده است. علی رغم وجود بسترهای قانونی برای مشارکت سیاسی زنان، در عمل پاره ای از محدودیت های ساختاری بر سر راه این مشارکت وجود دارد. از آنجا که مبنای قانون اساسی فتاوای فقهی می باشد، لذا برداشت های فقهی نقش اصلی را دارند. برداشت فقهی رایج، زنان را در موضع حکومت، قضاوت و مرجعیت، از باب ولایت انتصابی متصدی نمی داند اما می توان با تکیه بر ظرفیت فقه مبتنی بر اجتهاد زمان و مکان، جایگاه زن را در باب ولایت انتخابی ارتقا بخشید.
۳۲.

سیر تحولات فرارشته آینده پژوهی: مطالعه موردی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۲۷ تعداد دانلود : ۷۱۵
آینده پژوهی را باید اقدامی فرارشته ای و علمی اجتماعی دانست؛ فرارشته ای، به دلیل آنکه هم در راه رسیدن به یافته ها و گزاره های خود و هم برای توجیه آن ها از رشته های گوناگون بسیاری استفاده می کند و علمی عمل گرا، به دلیل آن که می خواهد اطلاعات موردنیاز برای اقدام های بشری را فراهم آورد؛ اقدام هایی که برای شکل دادن به آینده طراحی می شوند. آینده پژوهی برخلاف روند تخصصی شدن و تفکیک رشته ها و حرفه های گوناگون، به مثابه علمی فرارشته ای در حال تکوین و تکامل است. قلمرو موضوعی آینده پژوهی، تمام بخش های فرهنگ، اقتصاد، سیاست، تکنولوژی و هنر را در بر گرفته و نظر به تغییرات پیش رو، موضوعات آن رو به افزایش است. این مطالعه که دارای جهت گیری اکتشافی-توصیفی می باشد، با مروری بر مقالات و کتب موجود در حوزه آینده پژوهی، تلاش دارد سیر تحولات فرارشته آینده پژوهی را در دهه های 1960 و 1970 بررسی نماید و ضمن شناسایی مؤسسات و اندیشمندان تأثیرگذار بر این روند، پارادایم هایی را که پس از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد شکل گرفته، برشمرد. نتایج نشان می دهد که تاکنون دو پارادایم در سیر تحول آینده پژوهی وجود داشته است و نشانه هایی از ظهور یک پارادایم نیز جدید به چشم می خورد.
۳۳.

مؤلفه های قدرت سیاسی در قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تفسیر موضوعی قرآن کریم قدرت مطلوب قدرت نامطلوب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام کلیات
تعداد بازدید : ۱۵۸۵
آنچه در تحلیل مفهومی قدرت اهمیت دارد، عناصر تشکیل دهنده قدرت است. مسئله مقاله حاضر تحلیل مؤلفه های غالب قدرت از منظر قرآن کریم می باشد. این مؤلفه ها عبارت اند از: عامل قدرت، تابع قدرت و هدف قدرت. روش تحلیل مقاله نیز بر اساس تفسیر موضوعی با رویکرد استنطاقی یا برون قرآنی شهید صدر می باشد. از منظر قرآن کریم عاملِ قدرت و هدف قدرت به مطلوب و نامطلوب تقسیم می شود و هر کدام دارای ویژگی هایی است. عاملان قدرت مطلوب عبارت اند از: انبیا، امامان و صالحان. ائمه کفر، مترفین و طاغیان عاملان قدرت نامطلوب اند. از منظر قرآن کریم، تابع قدرت نیز تحت تأثیر دوگانه حق و تکلیف به شکل گیری رابطه دوسویه بین عامل قدرت و تابع قدرت کمک می کند. اهداف قدرت مطلوب نیز بندگی، سعادت، عدالت و امنیت است. قدرت نامطلوب نیز از منظر قرآن این اهداف را پیگیری می کند: سلطه و استبداد، حفظ قدرت و سودانگارانه.
۳۴.

فرصت ها و چالش های جهانی شدن بر هویت نسل سوم انقلاب اسلامی و راه کارهای مقابله با آن براساس روش تحلیل SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهانی شدن انقلاب اسلامی نسل سوم فرصت ها و تهدیدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۵۷
با گذشت بیش از دو دهه از جهانی شدن، این پدیده به مدد فناوری ارتباطات توانسته است، عرصه را برای ورود منابع جدید هویت ساز فراهم نماید. (تاریخچه) بنابراین، اکنون نسل جدید انقلاب اسلامی، با جهانی شدن روبه روست و البته، ویژگی ها و نیازهای این مرحله از زندگی، هویت جوان را برای اثرپذیری بیشتر از جهانی شدن مستعد می کند. (مسئله) در پژوهش های پیشین تحقیقی درخور دراین باره، انجام نشده است (پیشینه) و این پرسش که جهانی شدن حامل چه فرصت ها و تهدیدهای هویتی برای نسل جوان انقلاب اسلامی می باشد، همچنان نیازمند پاسخگویی است. (سؤال) توجه به ابعاد گوناگون جهانی شدن، میزان تهدیدها را بیش از فرصت ها نشان می دهد. (فرضیه) غرض این پژوهش مصونیت بخشی به نسل سوم انقلاب اسلامی در برابر چالش های جهانی شدن است. (هدف) این مقاله با بهره گیری از رویکرد مدیریت استراتژیک براساس مدل swot، فرصت ها و چالش های جهانی شدن و اثر آن را بر نسل جوان، تحلیل کرده است. (روش) مهم ترین راهبردهای پیشنهادی عبارت است از: لزوم تقویت بینش دینی جوانان و شناخت هرچه بیشتر فرهنگ غرب؛ درونی کردن ارزش های دینی، معرفی الگوهای معنوی و اخلاقی؛ توجه جدی به فرهنگ رسانه؛ اتخاذ رویکرد مناسب؛ تبلیغ ارزش های دینی؛ هم خوانی واکنش ها با چالش ها. (یافته)
۳۵.

ملاک احکام حکومتی در فقه سیاسی شیعه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حکم حکومتی فقه سیاسی حکم ثانوی ملاک احکام حکومتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی مفاهیم فقه سیاسی احکام حکومتی و مصلحت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی
تعداد بازدید : ۳۱۳۴ تعداد دانلود : ۸۶۰
براساس مبانی دینی همه احکام شریعت تابع مصالح ومفاسد واقعی اند بنابراین احکام حکومتی نیز به عنوان بخشی از شریعت تابع مصالح و مفاسدی هستند که فقیه حاکم تشخیص می دهد در این راستا از جمله موضوعات برای فهم بهتر ابعاد احکام حکومتی بحث از ملاک این احکام می باشد از این رو سوال اصلی این مقاله بر ملاک احکام حکومتی در فقه سیاسی شیعه می پردازد و اینکه چه اموری به عنوان ملاک برای صدور این احکام از ناحیه حاکم در فقه معتبر شمرده شده است؟ و راههای کشف این ملاکات در فقه چیست؟ براساس یافته های این مقاله ملاک حکم حکومتی از یک ملاک عام برخوردار است مانند مصلحت که زمینه ی صدور تمام احکام حکومتی است و از یک ملاک خاص برخوردار است که تنها ملاک برای صدور احکام حکومتی در زمینه های خاص می باشد مانند اهم و مهم، اضطرار و...که زمینه سازی برای مصلحت و صدور حکم حکومتی می کنند. روش کشف ملاک حکم حکومتی برای حاکم در جایی که نصی آمده باشد رجوع به نص می باشد و در جایی که نص معتبر نباشد از طریق عقل و عرف است که در این مقاله به شیوه استنباطی به آن پرداخته می شود.
۳۶.

بررسی فقهی- حقوقی تنفیذ حکم ریاست جمهوری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: ریاست جمهوری جمهوری اسلامی ایران ولایت فقیه حکم تنفیذ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳۶ تعداد دانلود : ۷۵۸
بند نهم از اصل یکصد و دهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم سخن می گوید که از آن به کلمه تنفیذ تعبیر می شود. انجام وظیفه رئیس جمهور نه فقط منوط به طی کردن مراحل مختلف (ثبت نام و تأیید صلاحیت و کسب اکثریت آرا) است، بلکه طبق قانون اساسی به امضای ولی فقیه منوط می باشد. حال سؤال مهم و اساسی این است، که مفهوم فقهی و حقوقی امضای حکم ریاست جمهوری چیست. آیا این امر یک امضای صوری و تشریفاتی یا تنفیذی وشرعی است؟ آیا این امر از وظایف رهبری است که باید امضا کند یا از اختیارات وی می باشد که در صورت مصلحت می تواند از امضا خودداری کند؟ پژوهش حاضر با رد نظریه تشریفاتی و وظیفه بودن امضا بر تنفیذی و اختیاری بودن امضا تأکید دارد و با بررسی پیشینه تنفیذ و با تکیه بر فقه سیاسی و حقوق اساسی و مشروح مذاکرات خبرگان قانون اساسی و اقوال فقها و حقوقدانان تنفیذی و اختیاری بودن امضا را اثبات می کند.
۳۷.

رویکردهای مطالعات سیاسی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم دانش سیاسی مطالعات درجه اول مطالعات درجه دوم مرجعیت علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۳۶۳
قرآن کریم، این متقن ترین پیام الهی برای سعادت بشر، هرچند پس از نزول همواره در اختیار جهانیان بوده است، تاکنون برای گشودن گره های دست وپاگیری که بشر را از سعادت بازداشته مورد توجه جدی قرار نگرفته است. برای جبران این خلأ باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه می توان با بهره گیری از قرآن کریم معضلات سیاست را حل وفصل کرد (سؤال). کشف این چگونگی از طریق تفسیر موضوعی سیاست در قرآن و مرجعیت بخشی به آن، همسو با اسلامی سازی دانش سیاسی، میسر است (فرضیه). بررسی این فرضیه منوط به شناسایی و تبیین رویکردهای مطالعات سیاسی در قرآن کریم است (روش)، با این نیت که مرجعیت علمی قرآن به تصویر کشیده شود (هدف). براین اساس، باید گفت مطالعات درجه دوم (تأثیر قرآن بر مطالعات سیاسی) بر مطالعات درجه اول (بررسی دیدگاه های سیاسی قرآن) رجحان دارد (یافته ها).
۳۸.

نقش امام موسی صدر و آیت الله سیستانی در انسجام سیاسی جامعه چند فرهنگی لبنان و عراق(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: لبنان عراق امام موسی صدر استصلاح آیه الله سیستانی فقاهت شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۶ تعداد دانلود : ۵۷۴
امام م سًی صدر ی آیت الله سیستاوی، دی ته از فق اُی برجست تشیع، وقش م مُشی در ایجاد اوسجام سیاسی در جامع اسلامی لبىان ی عراق ایفا وم دًود. از ایه ری، غایت اصشیی و شًتار حاضر تجسی ی تحییل وق ایه دی فقی ششیعی اسشت ش در چشارچ عً هاعشد می ت اًود بازتابی از دیدگا فق حک مًتی مکتب تشیع در ایشه صصش تً تیقشی » استصلاح « – گردد. و شًتار حاضر ب ایه سؤال پاسخ ص اً دَ داد امام م سًی صدر در لبىشان 9191 9191 ( ی آیت الله سیستاوی در عراق پس از 3002 ( چ وقشی را در ریود تح لًات سیاسی ایه دی ش رً چىدفر ىَگی ایفا وم دًود ش وتیجش آن حفشن اوسشجام سیاسشی ی دیری از گسست ی تجسی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان