مریم ایرجی

مریم ایرجی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۰ مورد.
۱.

بررسی توانش معنایی کودکان در سطح روابط معنایی بین گزاره ای حاوی کمیت نمای «هر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: توانش معنایی ترکیب معنا مقایسة معنا کمیت نمای جهانی «هر» روابط بین گزاره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۷ تعداد دانلود : ۵۸۰
معنا یکی از شاخصه­های مهم در بررسی فرآیند یادگیری زبان مادری است. مطالعة آنچه کودکان راجع به معنا در سطوح مختلف می­دانند، می­تواند راهی برای دستیابی به چگونگی سخنوری بشر باشد. هدف از این تحقیق، بررسی میزان فهم کودک از نقش­های معنایی کمیت­نمای جهانی «هر» در سطح روابط بین گزاره­ای است. بررسی روابط معنایی بین­گزاره­ای حاوی کمیت نمای «هر» در کودکان، نه تنها گام ارزشمندی در دستیابی به معناشناسی «هر» خواهد بود، بلکه سهم بسزایی را در بررسی توانش معنایی کودکان ایفا خواهد کرد. در این تحقیق با استفاده از یک روش تجربی جدید، توانایی کودکان در استنباط بین جملات متضمن و مستلزم مورد بررسی قرار گرفته است. برای نمونه­گیری، از 28 کودک دختر، بین سنین سه تا شش سال استفاده شده و گزینش کودکان به صورت تصادفی است. در نهایت در این مطالعه، توانش بزرگسال­مانند کودکان، با توجه به معناشناسی در هر دو سطح ترکیب و مقایسة معنای جمله­ای، تأیید می شود.
۲.

The Asymmetric Impact of Weighting Economic and Political Events on the Fluctuations of Banking Group Index (Case of Tehran Stock Exchange)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Journal of Money and Economy, Vol. ۱۶, No. ۳, Summer ۲۰۲۱ 399-416

کلید واژه ها: Capital market Banking Group Index Economic and Political Event Asymmetric Effect Exponential GARCH

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۸ تعداد دانلود : ۴۵۰
Stock Exchange Investors have paid more attention to the banking group in recent years so that in many cases, the direction of the banking index has changed the general direction of the market. Therefore, exploring the banking index fluctuation is important from the point of view of investors as well as the direction of the market. The purpose is to examine the effectiveness and direction of news, as one of the most important factors in the formation of volatility, on the banking group index in Tehran Stock Exchange by using 1460 daily records during 2018-2019 and the GARCH family's method. The data were collected for four different newsgroups, including economic, political, psychological, and financial. After that, the news that had more relationship with the banking group was separated to underscore in the weighting stage and divided into the positive and negative news, according to the perspectives of capital market experts and economic elites. The results indicated that newsgroups have a significant effect on the group index, and only the negative political model on the banking group has an asymmetric effect. The results indicated that political and economic news has a positive and significant impact on banking index fluctuations.
۳.

ارزیابی دیدگاه فلبر و لانگاکر در طبقه بندی مفهومی واژه های محتوایی فرهنگ لغت معین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 21 - 43

کلید واژه ها: مفهوم شناسی اصطلاح شناسی ویژگی درونی ویژگی بیرونی فرهنگ نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۳۳۳
طبقه بندی واژه ها به منظور ساماندهی و دسترسی آسان به ابعاد مختلف آن ها و همچنین تجمیع اطّلاعات، از موضوعاتی است که از دیرباز در حوزه مفهوم شناسی و اصطلاح شناسی مورد توجّه پژوهش گران بوده است. پژوهش حاضر دو هدف عمده دارد. هدف اوّل این است که براساس دو رویکرد مفهومی فلبر (1984) و لانگاکر (2008 و 2013) منتخبی از واژه های محتوایی فرهنگ لغت معین را به طبقه بندیِ معنایی کند تا کارایی این دو رویکرد در طبقه بندی واژه های عمومی این فرهنگ لغت و نیز امکان تلفیق دو رویکرد و دستیابی به انگاره ای جامع تر را بررسی کند. هدف دوم این است که با مفهوم شناسیِ مدخل های مستخرج از فرهنگ لغت پیش گفته، مفاهیم زیربنایی آن ها را شناسایی و دسته بندی کند و مزایا و معایب طبقه بندیِ به دست آمده را با دو طبقه بندی فلبر و لانگاکر مقایسه نماید. داده های پژوهش شامل ( 990) واژه محتوایی است که به روش تصادفی نظام مند از فرهنگ معین استخراج شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که طبقه بندی فلبر و لانگاکر هیچ کدام کارایی لازم برای طبقه بندی همه واژه های فرهنگ لغت را ندارند و تلفیق این دو نیز ما را به طبقه بندی جامع و کارآمدی نمی رساند؛ بنابراین، راه حل را در مفهوم شناسی مدخل های واژگانی یافتیم که درنتیجه آن، تعداد (45) مفهوم شناسایی و در قالب الگویی منسجم ارائه شد.  
۴.

برساخت مسأله اجتماعی کرونا و مواجهه با ابعاد مختلف آن

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم مرداد ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 50 - 20
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۳۳۱
پژوهش حاضر، با هدف بررسی چگونگی شکل گیری یک مسأله اجتماعی به صورت اعم، و برساخت مسأله اجتماعی کرونا به طور اخص در جامعه ایران و جامعه جهانی و ابعاد مختلف اثرات همه گیری کرونا در جامعه و شیوه های مقابله با آنها انجام شد. روش تحقیق بر حسب هدف از نوع بنیادین و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی-تحلیلی بود، که در آن از روش تحلیل مبانی برای بررسی مسأله برساخت اجتماعی کرونا بهره گیری گردید. در تبیین ادبیات پژوهش از مطالعات کتابخانه ای و به منظور گردآوری اطلاعات با در نظر گرفتن ماهیت پژوهش از روش های اسنادی بهره گیری شد. یافته های پژوهش نشان می دهد براساس آخرین نظرسنجی جهانی 63 درصد از پاسخ دهندگان در سراسر جهان عنوان کردند که قیمت مواد غذایی و لوازم خانگی در کشور آن ها از زمان شیوع ویروس کرونا افزایش یافته است. تولید ناخالص جهانی نیز درسال2020 حدود ۱.۵ واحد درصد کاهش یافت. در مجموع به نظر می رسد که بنگاه ها در شرایط پساکرونا به صورت جدی نیازمند کمک های دولت هستند. استفاده از روش هایی نظیر فروش اینترنتی می تواند از راهکارهای بهبود عملکرد کسب وکارها باشد.تعامل بیشتر دولتمردان و نخبگان با آحاد مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر، برنامه ریزی مدون برای بیان واقعیت های موجود و هشدارهای لازم بهداشتی در مورد کرونا، گسترش و تقویت چتر حمایتی دولت برای اقشار آسیب دیده، و تقویت زیرساحت های ارتباط اینترنتی به ویژه در نقاط دور افتاده به همراه آموزش استفاده از شبکه های مجازی و اینترنت و گوشی های هوشمند موبایل برای استفاده از امکانات آموزش مجازی و بانکداری الکترونیکی از جمله استراتژی های مؤثر برای مقابله با ابعاد اجتماعی بحران همه گیری کرونا محسوب می شوند.
۵.

بررسی ابزارهای خلاقیت استعاری در شعر معاصر از منظر معنی شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 1-27

کلید واژه ها: معنی شناسی شناختی استعاره گسترش پیچیده سازی پرسش ترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
این پژوهش بر اساس رویکرد معنی شناسی شناختی به بررسی ابزارهای گسترش، پیچیده سازی، پرسش و ترکیب جهت توصیف خلاقیت استعاری درون - مبدأ در شعر معاصر پرداخته است. جامعه آماری شامل منتخبی از اشعار سیمین بهبهانی، فروغ فرخزاد و فریدون مشیری است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر مبنای نسبتی برابر (از هر شاعر 2 دفتر شعری و از هر دفتر 9 قطعه شعر) انتخاب شده است و سپس چگونگی کاربرد و میزان فراوانی ابزارهای خلاقیت استعاری در آن مورد توصیف و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج پیرامون چگونگی کاربست ابزارهای خلاقیت استعاری نشان می دهد که شاعران معاصر ضمن کاربرد تک گانه هر یک از این ابزارها، در مواردی نیز نسبت به کاربرد توأمان آن ها جهت خلق نمونه های بدیع اقدام نموده اند. مطابق این روند 15% از مجموع کل نمونه ها مستخرج از جامعه آماری شامل کاربرد توأمان ابزارها بود و نمونه هایی از کاربرد دوگانه ی گسترش و پیچیده سازی، گسترش و ترکیب، و همچنین کاربرد سه گانه ی پیچیده سازی، پرسش و ترکیب شناسایی شد. از سوی دیگر یافته های حاصله پیرامون فراوانی ابزارهای خلاقیت استعاری نشان می دهد که ابزار ترکیب در مجموع کل نمونه ها از بیشترین میزان کاربرد برخوردار است و ابزارهاى پیچیده سازی، گسترش و پرسش به ترتیب در رده هاى بعدی قرار دارند.
۶.

تحلیلی بر مبنای بهینگی درباره کوتاه شدگی واکه ای برای رفع التقای واکه در زبان کردی و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال دهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۸ 89 - 108

کلید واژه ها: التقای واکه ای غلت سازی کوتاه شدگی واکه ای بهینگی زبان فارسی زبان کردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۱۳۹
پژوهش حاضر براساس واج شناسی بهینگی، به رفع التقای واکه در ارتباط با کوتاه شدگی واکه ای در زبان کردی و فارسی، پرداخته است. مجموعه فیلم ها، سریال ها و متون نوشتاری، پیکره پژوهش حاضر را تشکیل داده است، براساس تجزیه و تحلیل داده ها، نگارندگان نتیجه گرفته اند که دو زبان فارسی و کردی برای رفع التقای واکه در برخی محیط های آوایی، از غلت سازی به شیوه کوتاه شدگی واکه ای استفاده می کنند. در زبان فارسی برای رفع التقای واکه، دو واکه افراشته /i/ و /u/  براثر غلت سازی ازراه کوتاه شدگی واکه ای به ترتیب به یک واکه کوتاه و یک همخوان غلت /j/ و /w/  تبدیل می شوند. در زبان کردی میانی، فرایند غلت سازی در واکه های افراشته /i: ، u: /  و نیمه افراشته /ē: ، ō: /  رخ می دهد؛ همچنین، غلت سازی در زبان فارسی با تغییر کمّی در واکه کشیده /i:/ و تغییر کمّی و کیفی در واکه کشیده /u:/ همراه است. درمقابل، غلت سازی در زبان کردی میانی تنها با تغییر کمّی در واکه های کشیده همراه است. تحلیل بهینگی نیز مشخّص کرد که عامل اصلی در رفع التقای واکه در هردو زبان فارسی و کردی میانی، الزام به وجود آغازه در ساختار هجایی آن ها است. در بافت هایی که در آن ها غلت سازی ازراه کوتاه شدگی واکه ای رخ می دهد، محدودیت های فعّال مشترک در زبان فارسی و کردی میانی عبارت است از:  .AGREE(place); ONSET; MAX; DEP; IDENT (µ
۷.

ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه بندی واژه های مشتق و مرکب فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۱۰۶) 31 - 60
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۶
طبقه بندی مفهومی واژه ها یکی از موضوعاتی است که از دیرباز در حوزۀ مفهوم شناسی و اصطلاح شناسی مورد توجه پژوهشگران بوده است. پژوهش حاضر با هدف طبقه بندی مفهومی واژه های مشتق و مرکب فارسی انجام شده است و برای این منظور، تعداد 660 واژۀ مشتق و مرکب که به روش نمونه گیری تصادفی نظام مند از فرهنگ املایی خط فارسی (صادقی و زندی مقدم، 1394) استخراج شده اند براساس دو طبقه بندی مفهومی ارائه شده از سوی فلبر (1984) و وایسن هوفر (1995) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. نتایج این تحلیل نشان داد که این دو طبقه بندی قابلیت پوشش همۀ داده های پژوهش را ندارند و فقط بخشی از داده ها را می توان براساس آنها طبقه بندی نمود. در ادامه، به منظور رفع نواقص این دو طبقه بندی و دستیابی به یک نظام مفهومی جامع، روی داده ها عمل مفهوم شناسی انجام شد که حاصل آن شناسایی 54 مفهوم زیربنایی مجزا بود که در نهایت در قالب یک الگوی طبقه بندی نظام مند ارائه شد. در این الگو، همۀ مفاهیم شناسایی شده در قالب پنج گروه بسیار کلی ساماندهی شده اند: (1) فرآیند که خود به دو دستۀ عمدۀ کنش و رویداد تقسیم می شود؛ (2) موجودیت که خود شامل دو دستۀ عمدۀ موجودیت فیزیکی و موجودیت انتزاعی است؛ (3) رابطه؛ (4) وضعیت؛ (5) ویژگی.
۸.

نظام فشرده سازی کلامی براساس کارکرد واجی: مطالعه موردی گفتمان فیلم های قبل و بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم خرداد و تیر ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۸) 496-469

کلید واژه ها: بسامد جنسیت فشرده سازی واج شناسی شناختی بایبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۹۴
فشرده سازی از دیدگاه بایبی به فرایندی گفته می شود که در آن، واژه ها دچار کاهش می شوند و این کاهش به صورت حذف یا ادغام در واج ها رخ می دهد. بسامد این فرایند در رویکرد بایبی بین شخصیت های مختلف در گفتمان محاوره فیلم های فارسی جایگاه پر رنگی دارد. در ادوار مختلف تاریخ، «زن» به واسطه پایگاه اجتماعی اش در مقایسه با «مرد» همواره کم تر تمایل به استفاده از فارسی غیرمعیار داشته است. هدف از نگارش این مقاله تحلیل واج شناختی تغییرات آوایی ناشی از روند فشرده سازی در فیلم های زبان فارسی در دو بافت متمایز فرهنگی اجتماعی است. داده های پژوهش حاضر شامل تمامی موارد صرفی حذف و ادغام مشاهده شده در دو فیلم قدیمی گنج قارون (سیامک یاسمی، 1344) و قیصر ( مسعود کیمیایی، 1348) و دو فیلم جدید لاتاری (محمدحسین مهدویان، 1397) و ابد و یک روز (سعید روستایی، 1394) بوده که پس از گردآوری در چارچوب واج شناسی شناختی بایبی ( 1999 ) به روش توصیفی مورد ارزیابی کمی و تحلیل واقع شده اند. نتایج این پژوهش، به عنوان نخستین کار فارسی در چارچوب واج شناسی بایبی، تمایز دوگانه فرهنگ و اجتماع را به خوبی در گفتمان فیلم های این دو دوره تاریخی آشکار می سازد. درواقع، مطالعه حاضر نشان می دهد که فشرده سازی به عنوان یک امر اجتماعی، خاستگاه فرهنگی دارد و همین خاستگاه فرهنگی آن است که تعبیرش در سبک زبانی یا در سبک گفتمانی اشخاص با پایگاه های اجتماعی مختلف را منعکس می سازد. همچنین مشخص می شود که مطالعه صورت های فشرده سازی شده فقط به تصمیم گیری در نوع کوتاه سازی محدود نمی شود و تفاوت های موجود میان صورت های فشرده شده به لحاظ ساختاری در اغلب موارد پدیده ای صرفاً صرفی نیست و در برخی موارد به ملاحظات کاربردی و اجتماعی نظیر نوع جنسیت نیز بستگی دارد .
۹.

پیچیده سازی استعاری و الگوهای شبکه ای در منتخبی از اشعار معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال ۲۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹۱) ۱۶۱-۱۴۹

کلید واژه ها: پیچیده سازی استعاری فضاهای ذهنی آمیختگی مفهومی الگوهای شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۳
مقدمه: این پژوهش به ارزیابی ویژگی های کیفی نظریه آمیختگی مفهومی جهت پرداختن به جنبه ای از خلاقیت شاعرانه که در نظریه استعاره مفهومی پیچیده سازی استعاره های متعارف نامیده می شود، پرداخته است. روش کار: جامعه آماری شامل 54 قطعه شعری بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده با نسبتی برابر از اشعار سیمین بهبهانی، فریدون مشیری و فروغ فرخزاد انتخاب شد و سپس از رهگذر مقایسه ای توصیفی_تحلیلی به استخراج الگوهای شبکه ای و تعمیم امکان کاربست آنها جهت تحلیل روشن تر پیچیده سازی استعاری در شعر معاصر پرداخته شد. یافته ها: دو خرده الگوی شبکه ای استخراج شد. الگوی اول نمایان گر بازتاب یک فضای ذهنی ساده یا فضایی آمیخته برآمده از شبکه ای در پس زمینه به داخل شبکه دیگری است که دروندادهای آن نقش فضاهای پیش زمینه را ایفا می کنند و برخی اطلاعات متجانس بین این فضاها سبب برانگیختگی جنبه هایی از فضای پس زمینه در قالب فضاهای پیش زمینه به صورت هم زمان می شود. در الگوی دوم، دو شبکه آمیخته وجود دارد که برخی از عناصر مفهومی درونداد نخست شبکه دوم، پیش تر توسط فضای آمیخته برآمده از شبکه اول مفهوم پردازی شده است و سپس به صورت مرحله ای در جریان تلفیق دروندادهای شبکه دوم جزئیات بیشتری به آن افزوده می شود. خرده الگوهای مذکور می توانند با یکدیگر تلفیق شوند و الگوی بزرگتری بسازند. نتیجه گیری: نظریه آمیختگی مفهومی بر مبنای تبیین چگونگی تعامل فضاهای ذهنی و ارتباط شبکه های آمیخته ، شرح روشنی از انگیزه های مبتنی بر تجربیات فردی و برداشت های منظری، انسجام مفاهیم در ذهن و متن جهت پیچیده سازی استعارها به دست می دهد که نظریه استعاره مفهومی قادر به توصیف جامع تمام ابعاد آن نیست.
۱۰.

بررسی استعاره های فضایی یأس و امید در چهار رمان چهار دهه اخیر

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 183 - 199

کلید واژه ها: استعاره ادبیات امید یأس لیکاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۱۵
ادبیات در هر دوره ای نشان دهنده و بازتاب شرایط جامعه از پیشرفت و افول، یأس و امید مردمان بوده است. شادی و غم دو عنصر مهم در زندگی است که تبلور آن در زبان و ادبیات نیز نمود پیدا کرده است. پژوهش حاضر سعی داشته به بررسی استعاره های یأس و امید در نمونه هایی از ادبیات چهار دهه اخیر و تأثیر جامعه بر آن از میان پرمخاطب ترین رمان های چهار دهه اخیر بر اساس چارچوب لیکاف (۱۹۸۰) بپردازد. بدین منظور چهار رمان پرمخاطب، از دهه ۶۰ «نخل های بی سر»، ۷۰ «روی ماه خدا را ببوس»، ۸۰ «چراغ ها را من خاموش می کنم» و رمان دهه ۹۰ «پاییز فصل آخر است» به شیوه توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. پیکره پژوهش جملاتی از هر چهار رمان است که جداگانه بررسی و استعاره های بالا و پایین که حاکی از امید و یأس است استخراج و جداگانه تحلیل گردید. یافته ها نشان دادکه در ادبیات هر چهار دهه استعاره های پایین بیشتر استفاده شده و بیشترین فراوانی آن در دهه ۹۰ پدیدار گشته و شرایط و فضای جامعه در فرازوفرود این استعاره ها مؤثر بوده است.
۱۱.

واکاوی ردپای تفکر عامیانه در شعر سیمین بهبهانی با نگاهی بر مسئله خلاقیت استعاری و آمیختگی مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 67 - 95

کلید واژه ها: استعاره مفهومی تفکر عامیانه خلاقیت آمیختگی مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
این پژوهش ضمن کاربست ابزارهای گسترش، پیچیده سازی، پرسش و ترکیب در چارچوب نظریه استعاره مفهومی جهت تحلیل خلاقیت مبتنی بر تفکر عامیانه در شعر سیمین بهبهانی، به بررسی ویژگی های کیفی نظریه آمیختگی مفهومی به عنوان دیدگاهی مکمل برای تبیین جامع تر موضوع پرداخته است. نتایج حاصله نشان می دهند که شاعر ضمن کاربرد جداگانه ابزارها در مواردی نیز از کاربرد توأمان بهره گرفته است. به طور کلی تحلیل این نمونه ها در چارچوب نظریه آمیختگی مفهومی نمایانگر این است که گاهی شاعر شبکه های آمیخته ای مبتنی بر دو رونداد را به صورت جداگانه در متن حاضر می کند که اگرچه در برخى جنبه ها اطلاعات مشابهى را به دست مى دهند، اما بعضاً مى توانند حاوی برخى اطلاعات متضاد نیز باشند. از سوی دیگر گاهی شاهد بازتاب یک یا چند فضاى آمیخته برآمده از شبکه هایی در پس زمینه به داخل شبکه دیگری هستیم که هر دو درونداد آن نقش فضاهاى پیش زمینه را ایفا مى کنند. همچنین می توان شرایطی را در نظر گرفت که شبکه آمیخته ای مبتنى بر سه درونداد وجود داشته باشد. نظریه آمیختگی مفهومی می تواند بر اساس تبیین های مرتبط با برداشت هاى پویا و منظرى از اندیشه عامیانه و همچنین چگونگی انسجام مفاهیم در ذهن و بافت بلافصل زبانی به واکاوی جامع چگونگی درهم تنیدگی مفاهیم مختلف در شعر بپردازد.
۱۲.

عاطفه «شادی» در طرحواره های تصویری سه داستان (فارسی، انگلیسی و عربی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 8 - 25
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
مقاله پیشِ رو کوشیده است با جستجو در استعاره های مفهومی سه داستان از سه زبان که به شیوه جریان سیال ذهن نگاشته شده اند، نشان دهد که چگونه کارکردهای ذهنی، در میان سه زبان مشابهت های نسبی را در طرحواره های تصویری رقم می زند و نیز متقابلاً چگونه فرهنگ های هر اقلیم بر ایجاد تفاوت های ساختاری در طرحواره های تصویری اثرگذار است. در پژوهش حاضر روش پیکره ای به کار گرفته شده است و استخراج داده ها با جستجوی کلیدواژه های مربوط به حوزه (مقصد) «شادی» و با توجه به بافت زبانی مرتبط صورت پذیرفته است. توصیف و تحلیل نمونه های دارای استعاره، برای بررسی حوزه های مبدأ و نام نگاشت های موجود به شیوه مقایسه ای انجام گردیده است. داده های این تحقیق در سه داستان سنگ صبور، خشم و هیاهو و میرامار، با استفاده از فهرست طرحواره های تصویری ایوانز (2006) مشخص می کند که صادق چوبک (فارسی) از پنج طرحواره تصویری «حرکت، نیرو، وجود، حجم و فضا»، ویلیام فاکنر (انگلیسی) از چهار طرحواره تصویری «وجود، حجم، نیرو و حرکت» و نجیب محفوظ (عربی) از سه طرحواره تصویری «وجود، حجم و نیرو» برای بیان احساس «شادی» استفاده کرده اند. شباهت های موجود نشان دهنده جهانی بودن و تفاوت ها، بیانگر فرهنگ ویژه بودن طرحواره های تصویری مورد بحث است.  
۱۳.

بررسی فرایند کوتاه شدگی واکه ای در زبان فارسی و کردی (میانی) بر پایه رویکرد واج شناسی بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸) 217 - 240

کلید واژه ها: بهینگی کوتاه شدگی واکه ای واکه کشیده زبان فارسی زبان کردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۹
پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه فرایند کوتاه شدگی واکه ای در زبان فارسی و کردی (میانی) بر پایه واج شناسی بهینگی می پردازد. از آن جایی که فرایندهای واجی در زبان های هم رده تقریباً یکسان رخ می دهند، با وجود واکه های کشیده در زبان فارسی و کردی انتظار می رود فرایند کوتاه شدگی واکه ای در این زبان ها رخ دهد. از این رو، هدف از انجام پژوهش حاضر مشخص کردن نوع واکه ها و مرتبه بندی محدودیت های حاکم بر کوتاه شدگی آن ها در برخی از بافت های زبان های فارسی و کردی است. نتایج تحلیل واجی داده های پژوهش نشان می دهد که فرایند کوتاه شدگی واکه در هر دو زبان فارسی و کردی در واکه های افراشته و افتاده رخ می دهد. در زبان فارسی سه واکه کشیده /i، u، ɑ/ و در کردی دو واکه کشیده /i، ɑ/ دچار کوتاه شدگی می شوند. در هر دو زبان تنها واکه کشیده و افتاده /ɑ/ با توجه به بافت آوایی، می تواند به واکه های کوتاه /e/ و /æ/ در زبان فارسی و واکه های کوتاه /ə/ و /æ/ در زبان کردی کاهش یابد. در زبان فارسی تعداد و تنوع بافت هایی که در آن ها واکه های کشیده دچار کوتاه شدگی می شوند، بیش تر از زبان کردی است. تحلیل بهینگی نیز نشان داد که در کوتاه شدگی واکه /ɑ/ در هر دو زبان محدودیت های پایایی یکسان IDENT (back), IDENT (µ) و محدودیت های نشانداری یکسان *Vmid C, *VhighC, *VbackC, *VlowC فعال هستند. همچنین، در کوتاه شدگی واکه /i/، در زبان های فارسی و کردی تنها محدودیت پایایی IDENT (µ) و محدودیت های نشانداری یکسان*Vmid C, *VhighC, *VbackC, *VlowC فعال هستند.
۱۴.

بررسی استعاره مفهومی حوزه ترس در سه اثر داستانی به زبان های فارسی، انگلیسی و عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 247-281

کلید واژه ها: استعاره مفهومی سطح خاص و عام ترس فارسی انگلیسی عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۰۹
این مقاله، پژوهشی توصیفی تحلیلی بر اساس نظریه ی استعاره ی مفهومی است که به بررسی استعاره های مفهومی حوزه ترس در سه اثر داستانی از زبان های متفاوت، سنگ صبور (فارسی)، خشم و هیاهو (انگلیسی) و میرامار (عربی) می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهند که هر سه نویسنده به طور مشترک از استعاره خاص «ترس، شیی است» بهره برده اند و این امر می تواند مهر تأییدی بر جهانی بودن استعاره های مفهومی باشد. اما در رابطه با استعاره های سطح عام در این داستان ها مشخص شد که صادق چوبک و نجیب محفوظ در داستان های فارسی و عربی، بیشترین بهره را از استعاره عام «احساسات، شیی هستند» برده اند در حالی که فاکنر در داستان انگلیسی خشم و هیاهو بیشترین استفاده را به طور یکسان از استعاره های سطح عام «احساسات، مکان هستند» و «احساسات، نیرو هستند» برده است. تفاوت بین داستان های فارسی و عربی با داستان انگلیسی اشاره ای به فرهنگ ویژه بودن استعاره های سطح عام دارد.
۱۶.

واکاوی عناصر ارتباط غیراستاندارد در داستان های ترجمه شده گروه سنی نونهال براساس دیدگاه کاربردشناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 458 - 472

کلید واژه ها: گروه سنی نونهال کاربردشناسی شناختی ادبیات کودک ترجمه داستان های نو و شگفت انگیز ارتباط غیرکلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۱۷
داستان ها نقش مهمی در شکل دهی به رفتار کودکان و رشد استعداد آنها ایفا می کنند. با وجود این، مطالعات زبانشناختی نسبتا کمی از داستان های گروه سنی نونهال انجام شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر دیدگاه کاربردشناسی شناختی به مطالعه داستان های شگفت انگیز و نو ترجمه شده این گروه سنی می پردازد. جامعه آماری این پژوهش سه کتاب ترجمه شده است که برای دستیابی به نتایجی دقیق و قابل اعتماد متن هر سه کتاب به صورت کامل بررسی شده اند. بنابراین، در تحلیل این کتاب ها نمونه گیری از جملات صورت نگرفته و نمونه آماری همان جامعه آماری است. نتایج بر مبنای تحلیل کیفی حاکی از آن است که در فرایند ارتباطی همیشه نمی توان انتظار داشت که توالی پنج مرحله ای استاندارد شامل بیان، درک منظور گوینده، تاثیرگذاری، واکنش و تولید پاسخ شکل گیرد، بلکه در بیشتر موارد ارتباطات در قالب غیراستاندارد شکل گرفته و کودک در این فرایند غیراستاندارد با عناصر ارتباطی متفاوتی بویژه در بعد انتزاعی آشنا می گردد. عناصر شناختی همچون عصبانیت، شادی، توسل به زور، ترس، شیطنت و مواردی از این دست در قالب ارتباط غیراستاندارد و به شیوه غیرکلامی به کودک منتقل می شوند. بنابراین، مترجمان، نویسندگان و خوانندگان این داستان ها، باید به عناصری که به شیوه غیرکلامی به کودک انتقال می یابند، توجه نشان دهند، نتایج این تحقیق حاکی از انتقال بسیاری از عناصر شناختی مانند ترس، خشم و شادی به شیوه غیرکلامی به کودکان است.
۱۷.

تحلیل کیفی عناصر ارتباطی موثر بر انتقال پیام های داستان های کودکان برمبنای دیدگاه کاربردشناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ۱۲ آذر ۱۴۰۲ شماره ۹ (پیاپی ۹۰) ۹۴-۸۵

کلید واژه ها: دیدگاه کاربردشناسی شناختی ادبیات کودک تحلیل کیفی قیاسی ارتباط غیرکلامی بهره برداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۶۳
ادبیات کودک ابزاری برای کسب شناخت از جهان انتزاعی است که مطالعات اندکی از آن براساس دیدگاه های شناختی انجام گرفته است. پژوهش حاضر به تحلیل پیام های داستان های پنج گروه سنی پرداخته تا نه تنها آنها را از دیدگاه کاربردشناسی شناختی مقایسه نموده بلکه دریابد که پیام های داستانی چگونه بیان می شوند. بدین منظور، پانزده کتاب به شیوه تحلیل کیفی قیاسی با حصول اشباع نظری ارزیابی شدند. پیام ها در ماتریس مقوله بندی براساس دیدگاه کاربردشناسی شناختی، طبقه بندی شده اند. طبقه بندی برپایه دو شیوه انتقال پیام یعنی استاندارد و غیراستاندارد و عناصر مرتبط (غیرکلامی، بهره برداری، فریب و ناکامی) انجام گرفت. پیام های داستانی نونهالان بیان احساسات و واکنش های هیجانی و شناختی، و گروه خردسالان واکنش های هیجانی در تعامل با پیرامون شان است. در گروه الف محور پیام ها، احساسی- شناختی تحت تاثیر محیط است و نویسندگان در تلاش برای گره زدن آنها به واقعیت های زندگی هستند تا تصویر واقعی تر برای کودک ترسیم نماید. در گروه ب با پیام های انگیزشی مواجه هستیم که هدف از پرداختن بدانها کمک به کودکان برای تقویت اعتمادبه نفس و غلبه بر ناامیدی ها و دشواری های زندگی است. در گروه ج پیام های اخلاقی مورد نیاز برای زندگی جمعی، هسته اصلی پیام های داستانی بوده که استفاده از مضامین استعاره ای به انتقال عمیق تر آنها کمک بیشتری نموده است. براساس یافته ها، مبادله پیام در داستان های نونهالان و خردسالان بیشتر مبتنی بر تعامل غیرکلامی، در دو گروه الف و ب عمدتا استفاده از عبارات طنز و تمثیلی یا کاربرد بهره برداری و در گروه سنی ج نیز تعامل غیرکلامی می باشد.
۱۸.

بررسی استعاره های فضایی در چهار اثر از نویسندگان زن و مرد از منظر معنی شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۵ 21 - 35

کلید واژه ها: استعاره ادبیات معنی شناسی شناختی نویسندگان زن و مرد لیکاف و جانسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۵۶
استعاره در ادبیات فارسی، قدمت و جایگاه والایی داشته است. ادبیات پدیده ای اجتماعی است و پیوند ادبیات و جامعه انکارنشدنی است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تفاوت کاربرد استعاره های فضایی بالا و پایین در چهار اثر متفاوت از نویسندگان زن و مرد در چهار دهه متوالی بررسی شود تا مشخص شود استعاره های فضایی در این چهار اثر چگونه به کار گرفته می شوند و تأثیر شرایط جامعه بر بروز و کاربرد استعاره های فضایی به چه صورت است. به این منظور، چهار رمان از دو نویسنده مرد و دو نویسنده زن از دهه ۶۰ نخل های بی سر، ۷۰ روی ماه خداوند را ببوس، ۸۰ چراغ ها را من خاموش می کنم و ۹۰ پاییز فصل آخر سال است، انتخاب شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و بنابر دیدگاه لیکاف و جانسون (۱۹۸۰) و در چارچوب معنی شناسی شناختی انجام شده است. پیکره پژوهش، جمله هایی از هر چهار رمان است که به طور جداگانه بررسی و تحلیل شده اند. یافته ها نشان داد که میزان استعاره های بالا در آثار نویسندگان زن بیشتر به کار رفته است؛ تجربه های زیسته در کاربرد استعاره ها نقش دارد و مهم تر اینکه استعاره های بالا همیشه مفهوم شادی و استعاره های پایین مفهوم غم را ندارد.
۱۹.

مطالعۀ گفتمان فریبکاری میان فردی در چارچوب نظری دیوید بولر و جودی بورگون در دانش آموزان دختر متوسطه دوم تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 91 - 113

کلید واژه ها: دانش آموز دروغ گفتمان فریبکاری تحصیلی وظیفه شناسی اخلاق تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۵۴
کنش فریبکاری اجتماعی با خدشه به اعتماد میان فردی، ارتباطات سالم اجتماعی را در سطوح مختلف تهدید می کند. در این مقاله با اتخاذ رویکرد کاربردی، عامل فریب در یک فضای گفتمانی از منظر جامعه شناسی زبان به عنوان یک موضوع بین رشته ای مورد تحلیل قرارداده شد، چرا که تحلیل پدیده ها از نگاه میان رشته ای امکان فهم شرایط و حل بهتر مسائل را فراهم می کند. بررسی انجام شده در یک بستر اجتماعی در سطح دو دبیرستان دخترانه متوسطه دوم شهر تهران، از منظر نظریه فریبکاری میان فردی بولر و بورگون در راستای نیل به دو هدف اصلی مقاله، یعنی یافتن دلایل فریبکاری تحصیلی و نقش عوامل مؤثر در شکل گیری گفتمان فریب و یافتن راه های برون رفت آن، انجام شده است.233 نفر از دانش آموزان 15 تا 17 سال، که تجربه قرار گرفتن در موقعیت فریب را داشتند، انتخاب شدند. نمونه های معرف، ویژگی های مشابهی چون جنس، شغل، مقطع تحصیلی و منطقه خاص سکونت دارند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای 30 سؤالی محقق ساخته حول محور فریبکاری تحصیلی است که توسط سه تن از اساتید هیئت علمی بر اساس مقیاس هفت درجه ای لیکرت و پرسشنامه فریبکاری تحصیلی فارنسه و همکاران (2011) ایجاد و اعتبارسنجی شده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS صورت گرفته است. حوزه واکاوی مقاله به کلاس های آن لاین، ارائه تکالیف و امتحانات توجه دارد. ابزار پژوهش دو مقیاس وظیفه شناسی اخلاق تحصیلی و فریبکاری تحصیلی در فضای مجازی است. تحلیل نتایج آزمون بر اساس شاخص همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین وظیفه شناسی و اخلاق تحصیلی با فریبکاری تحصیلی ارتباط منفی معناداری وجود دارد. با توجه به این نتیجه به نظر می رسد تلاش های مداخله ای و آموزشی برای افزایش تعهد اخلاقی فراگیران در کاهش رفتارهای فریبکارانه آن ها اثربخش است. این یافته ها اطلاعات ارزشمندی برای دست اندرکاران آموزشی که هدفشان کاهش فریبکاری در محیط های علمی است، فراهم می آورد و تلویحات مهمی جهت آموزش اخلاقی فراگیران دربردارد.
۲۰.

بررسی انگیزه استفاده از ایموجی میان فعالان ایرانی حوزه رسانه در توئیتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 219 - 235

کلید واژه ها: ایموجی ارتباطات غیرکلامی شبکه های اجتماعی توئیتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۲۴
با گذشت زمان نسبتاً کوتاهی از ابداع ایموجی ها در قالب نمادهای تصویری، امروزه شاهد تکوین زبانی نوین برای تعاملات انسانی در بستر شبکه های اجتماعی هستیم. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی مقطعی بوده و با هدف سنجش و مقایسه انگیزه های استفاده از ایموجی میان فعالان حوزه رسانه در توئیتر انجام شد. جامعه آماری این تحقیق، اعضای انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران و نمونه منتخب نیز شامل 40 روزنامه نگار زن و 40 روزنامه نگار مرد بود که دارای سابقه کار بیشتر از 3سال و فعال در توئیتر بودند. داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن به تأیید رسید، گردآوری و با استفاده از ویرایش 26 نرم افزار SPSS و آزمون های کولموگروف-اسمیرونوف و تی استیودنت مستقل، تحلیل شدند. براساس نتایج به دست آمده در سطح اطمینان 95درصد، زنان و مردان در متن توئیت های خود برای استفاده از ایموجی ها در انگیزه های بیان احساسات، جانشین نشانه های ارتباطات کلامی، جانشین کلمات، کمک به تفهیم پیام، تلطیف لحن پیام، انتقال اطلاعات، کوتاه کردن متن، کافی بودن تنوع ایموجی ها و امکان برداشت نامناسب از پیام تا حدّ زیادی شرایط مشابهی داشتند؛ اما در انگیزه های میزان صمیمیت افراد، جذاب کردن پیام، استفاده مکرر از ایموجی ها و راهی برای قضاوت اشخاص، دارای تفاوت هایی معنا دار بودند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان