علی خاتمی فیروزآبادی

با اینکه تاکنون تحقیقات زیادی در خصوص ارزیابی سیستم های پیشرفته تولیدی انجام شده است اما هنوز این موضوع مورد علاقه محققان است زیرا سازمان های مختلف، شرایط متفاوتی از لحاظ به کارگیری آنها داشته اند. در این مقاله ارزیابی سیستم های تولید انعطاف پذیر (FMS) در یکی از شرکت های تولید لوازم خانگی ایران مورد بحث واقع می شود. منظور از انعطاف پذیری، انعطاف پذیری در حجم تولید، در تنوع محصول، در فرآیند تولید و در انتقال مواد است. این مسئله، به صورت یک مسئله تصمیم گیری چند معیاره تعریف می شود که گزینه های تحقیق آن، شامل انواع انعطاف پذیری ذکر شده و همچنین حفظ وضع موجود است. برای تعیین مناسب ترین گزینه، از روش های ساو ، تاپسیس ، اسمارتر و پرموتاسیون استفاده شده است. مزیت دیگر این تحقیق، کدنویسی برنامه مطلب برای روش های مزبور است. نتایج مربوط به هر یک از روش های مزبور، با یکدیگر مقایسه شده اند. نتیجه نهایی نشان می دهد که شرکت لوازم خانگی در نظر گرفته شده بهتر است از FMS با تاکید بر انعطاف پذیری در انتقال مواد استفاده کند. این نظر با تمایلات مدیران شرکت مزبور همخوانی داشته است.

استفاده از ابزارهای کیفی، از جمله گسترش عملکرد کیفی در صنایع مختلف به منظور بالا بردن کیفیت فرایند تولید و محصولات تولیدی، قابل توجه می­باشد. اما با توجه به اینکه ارزیابی­های صورت گرفته در ماتریس­های گسترش عملکرد کیفی از دقت کافی برخوردار نیست و دارای ناسازگاری در قضاوت­هاست، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی به رفع این نقص پرداخته شده است. مقاله های قبلی در زمینه استفاده از این روش در ماتریس خانه کیفیت و سایر ماتریس ها مشکل داشته اند که در این مقاله با توضیح آن مشکل، روشی برای حل آن ارائه می شود. در این مقاله، ماتریس اول (خانه کیفیت) بررسی شده است. داده­های مربوط به خواسته­های مشتریان، از جامعه هدف جمع­آوری و با استفاده از نظرات کارشناسان، الزامات فنی و مهندسی مربوط به خواسته­ها تعیین شد. سپس با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی، ارجحیت معیار­ها تعیین گردید. در نهایت، ماتریس خانه تکمیل گردید و مشخص گردید که دو خواسته قیمت و عملکرد فرش و همچنین دو الزام فنی و مهندسی تعداد گره در هر متر مربع و مقدار آهار، دارای بیشترین اهمیت هستند و با توجه به روابط موجود در خانه کیفیت و سقف خانه کیفیت، افزایش تعداد گره در هر متر مربع می تواند منجر به بهبود محصول گردد.

سازمان­های امروزی در محیط­های بسیار متغیر و پیچیدة داخلی و بین­المللی با چالش­های متعددی مواجه­اند. در چنین فضایی، ارزیابی عملکرد و مدیریت عملکرد، بسیار پیچیده و دشوار خواهد بود. تا کنون، چندین مدل برای ارزیابی عملکرد سازمان­ها طراحی شده است. یکی از موفق­ترین مدل­ها، کارت امتیازی متوازن (BSC) است. اما همچنان کاستی­هایی در این مدل وجود دارد. در مدل اولیة BSC، فرض بر این است که اهمیت منظرها و اهدافی که در این چهار منظر قرار دارند، به صورت مساوی و یا متوازن است. این در حالی است که صحت این فرض مورد سؤال است. در این مقاله، ابتدا با استفاده از مدل کارت امتیازی متوازن، به طراحی مدل ارزیابی عملکرد در یک شرکت فعال در صنعت سازه و ساختمان پرداخته شده است. پس از آن، به منظور رفع ایرادِ متوازن بودن منظرها و اهداف، از فرایند تحلیل سلسله­مراتبی (AHP) به منظور وزن­دهی استفاده شده است. روش AHP میزان سلیقه­ای بودن وزن­دهی اهداف را کاهش می­دهد. همچنین، وزن­هایی که در این تحقیق برای منظرهای مالی، بازار، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری استخراج شده، تفاوت قابل ملاحظه ای دارند و این موضوع بر لزوم وزن­دهی در مدل کارت امتیازی متوازن تأکید دارد.

مسئله یافتن یک ترکیب بهینه از دانشجویان ورودی به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی به یکی از چالش های مهم مؤسسات آموزشی تبدیل شده است و به عنوان یک مسئله بهینه سازی پیچیده مطرح است. مقاله حاضر بر آن است تا با نگرش سیستمی و ارائه یک مدل ریاضی، تعداد مطلوب دانشجویان ورودی به دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی را پیشنهاد نماید. در طراحی مدل از اطلاعات مربوط به واحدهای آموزشی، رفاهی وخدماتی دانشگاه از جمله ظرفیت آموزشی دانشکده ، ظرفیت های سایت کامپیوتر، غذاخوری دانشجویان، تعداد دانشجویان فعلی و فارغ التحصیل در سال جاری در مقاطع گوناگون تحصیلی استفاده شد و به جهت تطابق بیشتر مدل پیشنهادی با واقعیت های عینی، از محدودیت های فازی استفاده گردید. در این مقاله تلاش شده است تا با تجزیه و تحلیل روابط متغیرها و پارامترهای موجود در سیستم دانشکده و اولویت بندی آن ها به کمک تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، مدل مناسبی برای تعیین تعداد مطلوب دانشجویان رشته های مختلف در هر سال را برای سال بعد بدست آورد و همچنین کمبودها و فاصله با سطح مطلوبیت مرجع واحدهای رفاهی و خدماتی را ارزیابی و جهت رفع آن ها برنامه ریزی نمود. نتایج حاصل از حل مدل ارائه شده در این مقاله به کمک نرم افزار LINGO نشان می دهد در دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی بین میزان پذیرش سالیانه دانشجویان با امکانات آموزشی و رفاهی در برخی از رشته– مقطع ها تناسب مناسبی وجود ندارد و نیازمند بازبینی برنامه جذب دانشجو است. همچنین ارزیابی کمی اولیه ای در خصوص کمبودهای واحدهای خدماتی و رفاهی دانشکده صورت گرفت که می توان از آن ها جهت تدوین برنامه توسعه و گسترش دانشکده مذکور استفاده نمود.

باتوجه به اینکه صنعت بیمة ایران به تازگی در مسیر آزادسازی و خصوصی سازی قرار گرفته است، ایجاب می کند که شرکت های بیمه جهت حفظ خود و ازدست ندادن سهم بازار در راه اتخاذ برنامه های راهبردی و راهبرد بازاریابی مناسب گام بردارند. مقالة پیش رو، امکان اولویت بندی سرمایه گذاری در تعیین سبد زیرشاخه های بیمه عمر را برای شرکت بیمة توسعه فراهم آورده است و راه را برای تخصیص منابع کافی برای آن حوزه هایی آماده می سازد که اولویت برتر دارند. در جمع آوری داده های کمّی و کیفی از اسناد و نظرات خبرگان، بهره برده شده است. برای به دست آوردن اوزان شاخص های کیفی از رویکرد AHP استفاده شده و به منظور اولویت بندی سبد زیرشاخه های بیمة عمر از رویکردهای SAW، TOPSIS و VIKOR استفاده شده است. در شرکت بیمة توسعه، مطابق مراحل طی شدة روش SAW و TOPSIS، بیمة عمر و پس انداز تأمین خانواده دارای اولویت اول و بیمة عمر و پس انداز آتیة فرزندان دارای اولویت دوم گردید.

هدف از این مقاله، یافتن برنامه ریزی بهینه حرکت قطارها در مسیرهای تک ریلی به منظور کمینه کردن تاخیرات و هزینه های مرتبط با آن است. در این پژوهش دو مسیر تک خطه متقاطع در نظر گرفته شده است که هر مسیر شامل تعداد مشخصی ایستگاه و بلوک است. همچنین قطارها در صورت رسیدن به برخی ایستگاه ها در بازه زمانی مشخصی توقف می کنند. این مساله جزء مسائل برنامه ریزی عددصحیح مختلط است که حل آن به دلیل تعداد زیاد متغییرها و محدودیت های در نظر گرفته شده، با استفاده از روش های حل دقیق، بسیار زمان بربوده و از دسته مسائل NP-Hard محسوب می شود. به منظور نشان دادن کارایی مدل، مدل در سایز کوچک با استفاده از روش دقیق شاخه و کران توسط نرم افزار LINGO و الگوریتم شبیه سازی تبرید حل گردیده و نتایج مقایسه شده اند که نشان دهنده کارایی مطلوب مدل و روش حل فراابتکاری ارائه شده است

ارتش جمهوری اسلامی ایران بسیاری از خدمات خود را از طریق راه کارهای فناوری اطلاعات ارائه می دهد ازاین رو مدیریت مناسب این خدمات پیش از استقرار در ارتش احساس می شود. ITIL یکی از معروف ترین چارچوب ها برای تحقق مدیریت خدمات فناوری اطلاعات است. هدف این تحقیق، دست یابی به الگوی پیاده سازی خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتش جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر الگوی ITIL است. تحقیق حاضر از منظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی و از منظر روش در گروه تحقیقات آمیخته (کیفی – کمی) قرار دارد که در 3 مرحله انجام پذیرفته است. در مرحله اول با بررسی اسناد، مقالات علمی و مطالعات پیشین الگوی مفهومی اولیه تحقیق (شامل 29 مولفه) شکل گرفته است. سپس در مرحله دوم با انجام مصاحبه با خبرگان (به روش دلفی) الگوی تکمیلی تحقیق با 30 مولفه تدوین شده و در مرحله سوم به منظور اعتبارسنجی کمی الگوی پیشنهادی، از آزمون های مختلف آماری و روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. همچنین جهت بررسی تایید فرضیات و الگوی پیشنهادی از مدل سازی معادلات ساختاری و روش تحلیل مسیر توسط نرم افزار Smartpls3 بهره برداری شده است. پس از تایید مساعد بودن ضرایب (t-value) به بررسی الگوی تحقیق بر اساس شاخص های مختلف پرداخته شده است. بررسی شاخص های نهایی نشان می دهد الگوی پیشنهادی از برازش مناسب برخوردار می باشد. بدین ترتیب الگوی پژوهش با 5 مولفه اصلی و 30 زیر مولفه مورد تایید نهایی قرار گرفت.

مواجهه با مسائلی که دارای پیچیدگی ساختاری بوده و ذی نفعان مختلف دیدگاههای متفاوتی نسبت به آن دارند، موجب افزایش به کارگیری متدولوژی سیستم نرم یاSSM در حل مسائل مدیریتی شده است. از سوی دیگر نواقص این رویکرد در فاز مدلسازی و شناسایی تغییرات مطلوب و امکان پذیر، انگیزهای برای بهره گیری از نقشه شناختی یا CM و رویکرد پویایی شناسی سیستمSD ایجاد نموده است. در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد ترکیبیSD و SSM نواقص به کارگیری منفرد هر مدل را در فاز مدلسازی مسئله برطرف نموده و با ایجاد یک هم افزایی به مدلسازی هرچه بهتر سیستم کنترل قاچاق مواد مخدر که سیستمی پیچیده و غیر ساختاریافته است کمک نموده است. این پژوهش با رویکرد مدل تلفیقی و استفاده از تکنیک شبیه سازی نگاشت شناختی و پویایی شناسی سیستم در اتخاذ تصمیمات راهبردی کمک مؤثری نموده و رفتار متغیرهای گوناگون مدل را در طول زمان پیش بینی نموده است.