ارزیابی تکنولوژی

آگاهی از وضعیت موجود هر سیستم و فرایندهای آن، اولین گام برای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در راستای مدیریت بهینه آن سیستم است. هرگونه تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری در یک سازمان که در واقع سرمایه‌گذاری روی تجهیزات، نیروی انسانی و دانش مجموعه است نیز از این اصل مستثنی نیست. ترکیب عوامل مذکور سازمان که به عنوان تکنولوژی شناخته می‌شود، همواره نیازمند مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی شده است. این مدیریت، بدون ارزیابی، دانش و شناخت کافی از وضعیت و عملکرد تکنولوژی در دست امکان‌پذیر نمی‌باشد و در نهایت، به مدیریتی با بازده پایین منتهی می‌شود. مدل‌های ارزیابی تکنولوژی ابزاری در دست مدیریت تکنولوژی است تا با کمک آن، سازمان به مدیریتی مناسب بر اجزا تکنولوژی خود و در نهایت بازده سازمانی مناسب نائل آید. این مقاله در ابتدا، به معرفی مفهوم تکنولوژی، اجزای تکنولوژی و ارزیابی آن می‌پردازد و در ادامه، به کمک مدل ارزیابی تکنولوژی اطلس تکنولوژی، به بررسی و تحلیل تکنولوژی و اجزای آن در شرکت‌های تابع برق تهران پرداخته است و در نهایت، نتیجه این بررسی و نتایج حاصله و پیشنهادات مورد نظر ارائه می‌شود.

مقدمه: با توجه به تأثیرات مثبت سیستم اطلاعات بیمارستانی در فرایند درمان بیماران و عملکرد سازمان، ضرورت دارد کیفیت خدماتی، که به وسیله ی این سیستم ها ارا یه می شود، مورد ارزیابی قرار گیرد. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه ی نرم افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی در بیمارستان های شهر اصفهان بر ا ساس مدل تعدیل یافته ی Delone and MClean انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و یک مطالعه ی تحلیلی بود که در بیمارستان های دولتی و خصوصی شهر اصفهان در سال 1389 انجام شد. جامعه ی پژوهش را کاربران سیستم اطلاعات بیمارستانی، طراحان سیستم و مسؤولین IT بیمارستان، مدیران و مسؤولین بخش های اداری و بالینی مجهز به این سیستم تشکیل دادند. نمونه گیری از گروه کاربران (300 نفر) به روش تصادفی و در مورد دو گروه دیگر (212 نفر)، به روش سرشماری انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه ی محقق ساخته بر اساس سه معیار (کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات و رضایت کاربر) منطبق بر مدل Delone and MClean بود که سه دسته پرسش نامه ی مجزا طراحی گردید. روایی محتوایی پرسش نامه با توجه به نظر استادان گروه و همچنین متخصصان علوم رایانه تأیید گردید. جهت برآورد پایایی پرسش نامه ها از ضریب Cronbach's alpha استفاده گردید و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت. یافته ها: میانگین نمره ی کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات و رضایت مندی در انواع سیستم های اطلاعات بیمارستانی و در بین بیمارستان های مختلف، تفاوت معنی دار داشت (05/0 ≥ P). میانگین کلی معیارهای کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات و رضایت مندی در انواع سیستم های اطلاعات بیمارستانی 6/58، 8/60، 2/61 بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، می توان اظهار داشت که معیارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی در حد نسبتا مطلوب پیاده شده است. بنابراین برای رسیدن به حالت کاملا مطلوب، باید در طراحی سیستم به عوامل مؤثر در ارتقا ی کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات، نوع تخصص بیمارستان و همچنین انتظارات و تخصص کاربران توجه خاصی مبذول گردد.

این بررسی با هدف ارزیابی چهار جزء تکنولوژی فن افزار، انسان افزار، سازمان افزار و اطلاعات افزار در سازمان های خدماتی، فرضیه ای با این عنوان که اجزاء تکنولوژی در این سازمان ها نامتوازن است را دنبال می کند. در راستای هدف این بررسی[1]جهت جمع آوری اطلاعات، شش سازمان خدماتی به عنوان نمونه قابل دسترس انتخاب و پس از جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه، مصاحبه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این رابطه تشخیص این موضوع مهم است که هر سازمان برای متوازن سازی اجزاء چهارگانه تکنولوژیک خود به ترتیب اولویت تقویت و بهبود کدام جزء چهارگانه تکنولوژیک را در برنامه های مدیریت تکنولوژی سازمان قرار دهد تا در نتیجه بتوان از تکنولوژی سازمانی برای تبدیل هر چه بهتر منابع به ستانده های سازمانی بهره گرفت. در برنامه جاری این سازمان ها و برنامه پیشنهادی متوازن سازی اجزاء چهارگانه تکنولوژیک مغایرت هایی ملاحظه می شود. بدین صورت که نتایج نشان می دهد که بین اجزاء تکنولوژی توازن وجود ندارد و مقدار TCC آن ها نیز متفاوت بوده و شکاف تکنولوژیک این اجزاء در سازمان های خدماتی با نوع فعالیت درمانی و غذایی و بانکی از بیشترین تا کمترین به ترتیب عبارتند از سازمان افزار، انسان افزار، اطلاعات افزار و فن افزار و در سازمان های خدماتی با نوع فعالیت توریستی و مسکن به ترتیب عبارتند از انسان افزار، سازمان افزار، اطلاعات افزار و فن افزار و سازمان خدماتی با نوع فعالیت فرهنگی به ترتیب عبارتند از اطلاعات افزار، انسان افزار، سازمان افزار و فن افزار که این سازمان ها برای متوازن سازی اجزاء چهارگانه تکنولوژیک به همین ترتیب بایستی تقویت و بهبود هر کدام را بایستی مورد توجه قرار دهد.

یکی از وظایف اصلی مدیران در واحدهای تولیدی تمام فعالیت ها و اقداماتی که در همه زمینه ها توسط افراد بشر انجام می شود حاصل فرایند تصمیم گیری است. لذا در زمینه ای که تصمیم های سازنده ای اتخاذ می شوند، تصمیم گیرندگان محتاطانه عمل می کنند بنابراین می توان با بهره گیری از تکنولوژی های مناسب برای تحقق تصمیم گیری درست جهت ایجاد آینده ای مطلوب گام برداشت. این پژوهش، به بررسی فرایندهای تصمیم گیری در ارزیابی تکنولوژی می پردازد تا مسیری را برای ارزیابی تکنولوژی های مختلف در یک واحد تولیدی تعیین کرده و به مدیران در تصمیم گیری و انتخاب بهترین تکنولوژی کمک نماید. سوال اصلی این است که فرایند تصمیم گیری در ارزیابی تکنولوژی چگونه است؟ تدوین فرایند تصمیم گیری برای ارزیابی تکنولوژی انعطاف پذیری، دقت و سرعت اتخاذ تصمیم را بطور چشم گیری افزایش می دهد. یافته ها نشان می دهد که فرایند تصمیم گیری برای ارزیابی تکنولوژی یک روش منطقی و سیستماتیک است و بر اصول و تکنیک هایی استوار است که به مدیران کمک می کند تا با بهره گیری از چنین فرایندهایی شاهد انتخاب های بهتر و مناسب تر تکنولوژی باشند.

با توجه به معضلات فعلی شهر تهران در حوزه حمل و نقل، در این پژوهش سعی شده است نسبت به تدوین مدل ارزیابی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل ونقل شهری تهران اقدام گردد. این تحقیق، به روش آمیخته انجام شده و در فاز کیفی با استفاده از اصول نظریه داده بنیاد نسبت به شناسایی مؤلفه های مهم در ارزیابی تکنولوژی و تدوین مدل پارادایمی اقدام شد و در فاز کمی نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، مدل تدوین شده، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن بودند که مقوله محوری در ارزیابی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل ونقل شهری تهران، کارکردهای مرتبط با استفاده از تکنولوژی های حمل ونقل شهری می باشد که به واسطه رشد جمعیت و به تبع آن تقاضای روزافزون سفرهای شهری، گسترش حاشیه نشینی و مهاجرت های آونگی در اطراف تهران و محدود بودن منابع طبیعی، اکولوژیکی و انرژی ایجاد می شود. راهبردهایی مانند: برنامه ریزی استراتژیک و آینده نگر در حوزه حمل و نقل شهری تهران، ظرفیت سنجی حمل و نقل متناسب با میزان تقاضای سفرهای شهری، ارزیابی انطباق با الزامات، قوانین و مقررات ملی و جهانی، ارزیابی توجیه اقتصادی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل و نقل و امکان ایجاد سرمایه گذاری لازم با رویکرد اقتصاد مقاومتی، ارزیابی ملاحظات عملکردی کیفی و فنی تکنولوژی در حوزه حمل و نقل شهری، ارزیابی و پایش اثرات زیست محیطی و آنالیز چرخه حیات تکنولوژی های حمل و نقل، استفاده از انرژی های پاک و کم کربن در تجهیزات حمل ونقل و ... ارائه شدند. راهبردهای بیان شده تحت تأثیر ارزش ها و فرهنگ جامعه، سطح آگاهی ها و درک عمومی جامعه از مخاطرات ناشی از تکنولوژی های ناپایدار در حوزه حمل ونقل، فرهنگ شهرنشینی و رعایت قوانین و مقررات در حوزه حمل ونقل توسط مردم و ویژگی های تهران از منظر اقلیمی، جمعیتی، جغرافیایی، سیاسی، امکاناتی، زیرساختی و مهندسی و ... هستند. انتظار می رود اجرای راهبردهای بیان شده بتواند منجر به رخدادها و پیامدهایی از قبیل: ارتقای جایگاه ایران در رتبه بندی های بین المللی، ارتقای سلامت جسمی، روانی، نشاط و رفاه جامعه و بهره وری نیروی کار، استفاده بهینه از امکانات و زیرساخت های شهری و تجهیزات حمل و نقل، ارتقای سطح دانش و نگرش عمومی در زمینه استفاده از تکنولوژی های پایدار در حمل ونقل، رشد اقتصادی پایدار، کارآفرینی و اشتغال، کارآمدی و عملکرد مثبت در حوزه حمل و نقل شهری و محیط زیست شهری سالم و بهره ور گردد.

تکنولوژی بخش بسیار مهم و ضروری از زندگی بشر امروز را تشکیل می دهد و یکی از مهمترین عوامل تولید کالا و خدمات است. تکنولوژی با نفوذ همه جانبه در تار و پود زندگی اجتماعی، از حالت ساده فراتر رفته و تبدیل به محیطی شده است که بر نگرش ها، ارزش ها و ... تاثیرات تعیین کننده ای دارد. به همین دلیل مدیریت تکنولوژی علی الخصوص در زمینه اطلاعات از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی مدل های مختلف ارزیابی تکنولوژی، بیان مدل ها و شاخص هایی است که در ارزیابی تکنولوژی در حوزه اطلاعات می تواند مورد استفاده قرار گیرد. باتوجه به مطالب مذکور سوال اصلی پژوهش حاضر این می باشد که عوامل موثر در ارزیابی سطح تکنولوژی به چه صورت است که به روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی این فرضیه می پردازد که شاخص های موثر در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارزیابی آنها تاثیر گذارند. لذا این پژوهش از نظر هدف کاربردی است. نتیجه مقاله پیش رو نشان می دهد که ارزیابی سطح تکنولوژی بعنوان یکی از گام های مهم در فرایند مدیریت تکنولوژی، نقش مهمی در آگاهی تکنولوژی ایفا می کند. بنابراین نیاز است که تکنولوژی نیز مانند دیگر منابع رقابتی، براساس یک دیدگاه استراتژیک مدیریت شود.

ارزیابی تکنولوژی یک ابزار با چارچوب فکری است که به درک بهتر نسبت به تکنولوژی و تصمیم گیری درباره آن کمک می کند ارزیابی تکنولوژی پارلمانی به عنوان یکی از اقسام ارزیابی تکنولوژی نیز با هدف مخاطب قرار دادن مجلس با پارلمان برای کمک به سیاستگذاری تکنولوژی در کشورها مورد توجه نهادی تصمیم گیر قرار گرفته است در این مطالعه ضمن بررسی ارزیابی تکنولوژی در کشورهای انگلستان دانمارک؛ فنلاند؛ آلمان و یونان به بررسی ارزیابی تکنولوژی در ایران می پردازیم.

تحلیل و شناسایی توانمندی های تکنولوژیک بر اساس اجزاء تکنولوژی است. ارائه راهکارهای مناسب برای توسعه تکنولوژی در شرکت مگاموتور از اهداف این پژوهش است. دراین پژوهش ابتدا به بیان مفهوم تکنولوژی و ارزیابی آن و سپس به معرفی مدل های ارزیابی تکنولوژی می پردازیم. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل پاندا و رامانسن که دارای 3 بعد اصلی و 9 بعد فرعی و 35 شاخص است، به تحلیل و تعیین تکنولوژی به لحاظ قابلیت ها و توانمندی ها برای اجرای اولویت های تکنولوژی پرداخته شد. با استفاده از پرسشنامه تهیه شده سطح قابلیت کلی شرکت را تعیین و بدین طریق وضعیت شرکت به لحاظ توانمندی ها و قابلیت ها مشخص می شود. در نهایت با شناسایی نقاط ضعف و شکاف بین وضعیت مطلوب و موجود می توان با تقویت این نقاط و ارائه راهکار مناسب نسبت به تقویت نقاط ضعف و پر نمودن شکاف موجود اقدام نمود. نتایج این پژوهش می تواند جهت تصمیم گیری و برنامه ریزی های استراتژیک در اختیار مدیران ارشد سازمان قرار گیرد تا پیوسته شاهد تصمیماتی منطقی در جهت ارتقاء توانمندی تکنولوژی سازمان باشیم.

با توجه به نقش روزافزون تکنولوژی در توسعه رقابت و نیز رشد اقتصادی، در سال های اخیر توجه بسیاری به ارزیابی توانمندی فناورانه در کشورهای پیشرفته شده است. از مهم ترین عوامل اصلی در موفقیت به کارگیری تکنولوژی در جهت کسب مزیت رقابتی، آگاهی و شناخت سطح قابلیت فناورانه بنگاه و استفاده مناسب از آن ها است. صنعت هتلداری نیز به عنوان یک صنعت تکنولوژی محور، یکی از صنایع مهم و استراتژیک در دنیای امروز به حساب می آید. هدف از پژوهش حاضر اولویت بندی شاخص های ارزیابی توانمندی فناورانه در جهت ارزیابی توانمندی فناورانه و تدوین استراتژی در هتل های زنجیره ای پارسیان تهران است. نتایج حاصل از این اولویت بندی، کمک شایانی در جهت تدوین سیاست های آینده این هتل است. در این پژوهش، پس از مرور ادبیات موضوع، 32 شاخص که ویژگی های دقیق شاخص های عملکرد را داشته باشند، شناسایی شدند. پس از طراحی پرسشنامه بر اساس 32 شاخص یادشده و تأیید روایی آن توسط خبرگان، تعداد 80 پرسشنامه جمع آوری گردید. پس از اطمینان از پایایی پرسشنامه به وسیله آزمون آلفای کرونباخ و همچنین اطمینان از مناسب بودن داده ها برای انجام تحلیل عاملی به وسیله شاخص کی ام او و آزمون بارتلت، به تحلیل عاملی اکتشافی داده های به دست آمده پرداخته شد و 31 شاخص موردمطالعه در قالب 8 عامل دسته بندی شده و بر اساس بار عاملی شان اولویت بندی شدند.بر اساس نتایج تحقیق، عامل اول که توانمندی نگهداری و حمایتی است، بالاترین اولویت را کسب کرده است و از میان شاخص های این عامل، اعلام قیمت یا مزایده و مذاکره راجع به شرایط فروش کالا یا خدمت و همچنین توانمندی طرح ریزی، نظارت و هماهنگی فعالیت های بازاریابی و فروش، بالاترین بار عاملی را دارند.

در دهه های اخیر، به دلیل افزایش رقابت میان سازمان ها در توسعه محصولات، خدمات و بازارهای جدید، نرخ ایجاد و توسعه تکنولوژی های نوین به شدت افزایش یافته است. در چنین شرایط رقابتی، چالش اصلی شرکت ها، توسعه یا کسب تکنولوژی های صحیح براساس اهداف سازمان است. از این رو مطالعه پیش رو تلاش دارد بر اساس مدل پیشنهادی خود که با استفاده از یک روش پژوهش آمیخته به دست آمده است، مقیاسی را برای ارزیابی تکنولوژی ها در صنعت ارتباطات سیار معرفی کند. در این پژوهش مدل اولیه برمبنای مرور ادبیات مدیریت تکنولوژی و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد تکنولوژی بیان می شود. سپس با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی اعتبار مدل و مقیاس نهایی سنجیده می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که ابعاد فنی، دانش تکنولوژی ، بازار، استراتژیک و مالی با ارزیابی تکنولوژی های ارتباطی در صنعت ارتباطات سیار ایران، همبستگی دارد. در این میان بُعد معیارهای دانش تکنولوژی حائز بیشترین اهمیت است و پس از آن ابعاد معیارهای استراتژیک و بازار قرار دارند.

افزایش روزافزون تقاضای انرژی الکتریکی و محدودیت های تولید انرژی با استفاده از سوخت های فسیلی، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را به استفاده از واحدهای تولید پراکنده ترغیب نموده است. با وجود تکنولوژی های متنوع در تولیدات پراکنده، محدودیت در سرمایه گذاری روی تمام این تکنولوژی ها به خاطر محدودیت در منابع ملی و وجود برخی الزامات برای انواع تولیدات پراکنده امری غیر قابل انکار است؛ از اینرو اولویت بندی تکنولوژی های برتر در کشور جهت سرمایه گذاری و همچنین مدیریت منابع مالی و تخصیص میزان مناسبی از منابع مالی به هر تکنولوژی از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود. هدف این مقاله در گام اول ارزیابی فاکتورهای جذابیت تکنولوژی های تولید پراکنده در کشور بوده و در گام بعد اولویت بندی و مدیریت سرمایه در حوزه ی تولیدات پراکنده است. در این روش پیشنهادی، با استفاده از تکنیک آنتروپی و روش تحلیل سلسله مراتبی که از روش های تصمیم گیری چند شاخصه است که برای مدیریت سرمایه در تولیدات پراکنده پیشنهاد شده است. از مزایای روش آنتروپی آسان نمودن تصمیم گیری برای تصمیم گیران در حل مسائل بزرگ و در نظر گرفتن عدم قطعیت تصمیم گیران در مسائل است.

در عصر حاضر، شرکت ها برای انطباق با شرایط متغیر در بازار و مقابله با رقبا به دنبال کسب مزایای رقابتی هستند تا بتوانند زمینه بقای خود را در محیط پرتلاطم فراهم کرده و عملکرد بهتری از خود نشان دهند. انعطاف پذیری به عنوان یک قابلیت رقابتی برای شرکت در نظر گرفته می شود و موجبات پذیرش شرایط پیش بینی نشده و تغییرات سریع محیط را فراهم می کند. هدف این مقاله بررسی تاثیر انعطاف پذیری استراتژیک بر عملکرد بازار با نقش میانجی گری نوآوری باز می باشد. در این مقاله کسب تکنولوژی خارجی و بهره برداری از تکنولوژی خارجی به عنوان دو بعد نوآوری باز در نظر گرفته شده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش80 شرکت تولیدی کوچک و متوسط واقع در شهر صنعتی رشت مورد بررسی قرار گرفت و تجزیه و تحلیل داده ها توسط مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی (PLS) انجام شد. نتایج نشان داد که انعطاف پذیری استراتژیک بر نوآوری باز تاثیر مثبت و معنی دار دارد و همچنین نوآوری باز بر عملکرد بازار تاثیر مثبت و معنی دار دارد.