امیر کرم

امیر کرم

مدرک تحصیلی: دانشیار، گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۶ مورد.
۴۱.

ارزیابی وضعیت مورفولوژیکی رودخانه طالقان در بازه زمانی 2006 تا 2016(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 67 - 85

کلید واژه ها: اندیکاتورهای فشار (PI) اندیکاتورهای تغییر/روند تعدیل کانال (AI) بازه هیدرومورفولوژی رودخانه طالقان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۴۲۵
رودخانه طالقان یکی از منابع مهم آب در آبیاری محصولات کشاورزی دشت قزوین محسوب می شود. احداث سد طالقان، استقرار جمعیت در حاشیه این رودخانه و تغییر کاربری زمین باعث شده تا بازه هایی از این رودخانه دچار تغییراتی شود؛ به طوری که هیچ گونه آگاهی از وضعیت مورفولوژیک این رودخانه وجود ندارد تا بتوان با آگاهی از آن نسبت به احیاء این رودخانه اقدام نمود.این تحقیق به ارزیابی ژئومورفیک رودخانه طالقان در بازه های زمانی (2016–2006) می پردازد. برای این منظور از 32 شاخص تحت عنوان اندیکاتورهای فشار (PI) و تغییر/روند تعدیل کانال (AI) در شش بازه از رودخانه طالقان در قالب روش rMQI استفاده شد. مطالعات انجام شده برای سال 2006 نشان داد که بازه های 2، 5 و 6 دارای کیفیت بسیار ضعیف و بازه های 1، 3 و 4 دارای کیفیت متوسط هستند. درحالی که در سال 2016 بازه های 1، 2، 4، 5 و 6 کیفیت بسیار ضعیفی دارند و بازه 3 رودخانه دارای کیفیت ضعیف ازلحاظ کیفیت مورفولوژیک هست. نتیجه این پژوهش نشان داد که رودخانه طالقان در تمامی بازه ها اصلاً وضعیت خوبی ندارد که این نشان دهنده وضعیت بد و بحرانی این رودخانه است. با توجه به تغییرات کاربری اراضی گسترده که در کرانه های این رودخانه رخ داده است، به نظر می رسد راه کارهایی از قبیل جلوگیری از تخریب کاربری اراضی در بالادست حوضه و حافظت از پوشش گیاهی طبیعی و توسعه آن از بهترین راه کارها باشد.
۴۲.

ارزیابی نیاز جریانی زیست محیطی بستر رودخانه مرزی هریرود بعد از احداث و آبگیری سد سلما افغانستان (با روش های هیدرولوژیکی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۴ 207 - 224

کلید واژه ها: نیاز زیست محیطی DRM FDC Shifting Tennant رودخانه هریرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۹۶
در عصر حاضر با توجه به افزایش جمعیت و متناسب با آن نیاز فزاینده ساکنین کره زمین به آب، فشار بر منابع آبی تبدیل به یک چالش زیست محیطی تبدیل شده است به طوری که این مسئله به شکل جدی تری در کشورهای خشک و نیمه خشکی مانند ایران قابل رؤیت می باشد؛ به همین دلیل است که مدیریت منابع آبی به ویژه آب های سطحی تحت عنوان رژیم طبیعی جریانی به عنوان یک الگو به جهت نگهداری و حفاظت رودخانه ها به ویژه جریانات فصلی موردتوجه قرارگرفته است. در همین راستا مسئله تغییرپذیری رژیم جریانی به عنوان نیروی محرکه اصلی در پایداری اکوسیستم رودخانه دارای اهمیت می باشد چراکه با دست کاری فضای طبیعی بستر رودخانه ای توسط انسان ها مانند احداث سدها اثرات منفی زیست محیطی و همچنین مخاطرات زمین محیطی به ویژه برای حوضه پایین دست خود بجا خواهد گذاشت، بنابراین در پژوهش حاضر متناسب با احداث سد سلما افغانستان بر سر راه رودخانه هریرود ایران سعی گردیده تا نیاز زیست محیطی پایین دست رودخانه یعنی جایی که مرز طبیعی ایران-افغانستان و ایران-ترکمنستان محسوب می شود با بهره گیری از روش های مختلف اکو هیدرولوژی با چهار روش Tennant،Tessman، مدل ذخیره رومیزی (DRM) و انتقال منحنی تداوم جریان (FDC Shifting) برآوردهای لازم صورت پذیرد، به طوری که بر اساس نتایج حاصله، نیاز زیست محیطی رودخانه هریرود ایران در طبقه مدیریت زیستی C (حفظ حداقل شرایط زیستی رودخانه) به طور متوسط 30 درصد دبی متوسط سالانه برآورد شده است. به گونه ای که مردادماه تا مهرماه دوره بحرانی رودخانه مرزی هریرود ایران تعیین شده است و این دوره باکم آب شدن رودخانه مذکور بعد از احداث و آبگیری سد سلما در افغانستان (سال 1392 شمسی) در حال افزایش می باشد که قطعاً اثرات سوء طبیعی و زیست محیطی برای منطقه هریرود و همچنین چالش های بر زندگی مرزنشینان ایجاد خواهد نمود.
۴۳.

پهنه بندی ناپایداری دامنه ها نسبت به حرکات واریزه ای با استفاده از روش الگوریتم جنگل تصادفی(مطالعه موردی: حوضه تنگراه- استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 59 - 74

کلید واژه ها: پهنه بندی زمین لغزش جریان واریزه حوضه تنگراه استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۳۳۳
حوضه آبریز تنگراه واقع در استان گلستان، یکی از زیر حوضه های رودخانه دوغ، یکی از نواحی تحت خطر جریان واریزه ای است. در سال های 1380 و 1381 طی یک بارش ناگهانی، منطقه مورد نظر سیلاب همراه با جریان واریزه ای جبران ناپذیری را تجربه کرده است. شناسایی مناطقی که دارای آسیب پذیری بیشتری از حرکات واریزه ای هستند، می تواند در جهت برنامه ریزی برای مقابله با کاهش اثرات این حوادث موثر باشد. در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل دقیق تر اقدام به تهیه نقشه خطر زمین لغزش با استفاده از الگوریتم جنگل تصادفی در این منطقه گردیده است. عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های موجود در منطقه تنگراه در رابطه با جریان واریزه ای، شامل پارامترهایی نظیر شیب، جهت شیب، ارتفاع، دامنه انحناء، لیتولوژی، مجموع بارش سالانه، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل و فاصله از راه های ارتباطی می باشد. با استفاده از نرم افزار Mat LAB R2020a 70 درصد این داده ها بصورت تصادفی برای آموزش انتخاب شد و مابقی برای اعتبار سنجی استفاده گردیده است. ارزیابی نتایج بدست آمده از مدل الگوریتم جنگل تصادفی با استفاده از ضریب تعیین 88/0 و خطای 27/0 ایجاد شده است. الویت بندی فاکتورهای ورودی توسط الگوریتم نشان دهنده اهمیت بیشتر فاکتورها شیب و ارتفاع و فاصله از جاده در پیش بینی نهایی می باشد. براساس پهنه بندی صورت گرفته نتایج بدست آمده نشان می دهد 16، 15، 11، 17و 40 درصد از مساحت منطقه به ترتیب در کلاس خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد قرار گرفته است.
۴۴.

مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و مدل های مورد استفاده آن در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال نهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 77 - 93

کلید واژه ها: ژئوتوریسم مدل های ژئوتوریسمی ژئومورفوتوریسم ژئوپارک ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۳۱
ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیر ژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروه های زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا که ژئوتوریسم رشته ای پیچیده وچند بعدی است، معمولا درمورد مدل های آن توافقی همگانی وپذیرفته شده وجود ندارد. نکته قابل تأمل درطراحی یک مدل، چارچوب های نظری فهم و ادراک ماست که در قلمرو آن پدیده مورد نظر ارزیابی می شود. هدف این مقاله آن است که به شیوه توصیفی و مطالعه مروری نقش وجایگاه ویژه ژئوتوریسم و روند تحولات آن درایران ومدل های مورداستفاده آنرا بیان کند. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از بررسی اسنادی (آرشیو کتابخانه ای، منابع داخلی و خارجی) جمع آوری شده است. دراین بررسی ضمن ارائه تعاریف وتوضیح مفاهیم ژئوتوریسم ومدل سازی ،عملکرد واهداف و ویژگی های اساسی مدل های پرالونگ، لئوپولد، اکولوژی، فازی ، برنامه ریزی راهبردی فریمن، تاپ سیس، ای .اچ .پی، رینارد، پری یرا و سوات توضیح داده می شوند. پس از تحلیل مقایسه ای و توصیفی ،این نتیجه حاصل شد که از بین این ده مدل ، مدل پرالونگ و اکولوژیک درمطالعات ژئومورفیک توریستی ایران متداولتربوده است ومدل فازی کمترین کاربرد درژئوتوریسم ایران را تاکنون نشان داده است .همچنین در بررسی روند تحولات ژئوتوریسم در  ایران این نکته روشن شد که بین سالهای 1389 تا 1391 بیشترین کارهای پژوهشی در زمینه استفاده از مدل ها در بحث ژئوتوریسم انجام شده که نشان دهنده روند روبه رشد مطالعات ژئوتوریسم در کشور است و الزام آشنایی با این مدلها برای دست یابی به درک بهتری از ژئوتوریسم رابیان می دارد.
۴۵.

پهنه بندی مناطق مستعد حرکات دامنه ای (مطالعه موردی: شهرستان ماکو)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 193 - 205

کلید واژه ها: ارزیابی توسعه یافتگی توسعه روستایی ویکور دهستان استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۳۸
ناپایداری دامنه های طبیعی بوسیله حرکات توده ای از جمله پدیده هایی می باشد که پس از سیل و زلزله بیشترین خسارت را به انسان وارد می نماید، این حرکات تحت تاثیر پارامترهایی نظیر اختلاف دما، بارش، یخبندان، ارتفاع، شیب، زمین شناسی، لند فرم، فاصله از گسل، فاصله از رود، فاصله از جاده و ... رخ می دهد. بنابراین در این مطالعه سعی شده تا با استفاده از اطلاعات فوق و با کمک روش های مدلسازی AHP و TOPSIS علاوه بر شناسایی سطوح با خطر بالای حرکات دامنه ای مناسب ترین مدل در شناسایی این پهنه ها با کمک داده های میدانی مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مدل AHP مناسب ترین پهنه بندی از حرکات دامنه ای را ارائه می دهد. بر اساس نقشه بدست آمده بوسیله این مدل سطوح با پتانسیل بالای حرکات دامنه ای دارای شیبی بین 10 تا20 در صد و ارتفاع حدود 1600 تا 1900 متر می باشند و اغلب از سنگ آهک تشکیل گردیده اند و در مجموع حدود 28 درصد محدوده را شامل می شوند و در مجموع حدود 28 درصد مساحت محدوده را شامل می شوند.
۴۶.

شناسایی کانون های گردوغبار بر مبنای خصوصیات باد و وضعیت پوشش زمین (مطالعه موردی: استان قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 44 - 61

کلید واژه ها: مناطق خشک ضریب DPt کانون تولید گرد و غبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۸۵
یکی از مخاطرات رایج در مناطق خشک و نیمه خشک، گردوغبار است که با مسائل و مشکلات زیستی، اقتصادی و اجتماعی زیادی همراه است. با توجه به اینکه بخش زیادی از مساحت ایران را مناطق خشک و نیمه خشک دربرگرفته، بنابراین مناطق زیادی از جمله استان قم در معرض این مخاطره قرار دارد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به شناسایی کانون های گردوغبار در استان قم پرداخته شده است. در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر از اطلاعات اقلیمی ایستگاه های منطقه، تصاویر ماهواره لندست و همچنین مدل رقومی ارتفاعی 30 متر منطقه به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. ابزارهای مهم تحقیق شامل ArcGIS، WRPLOT و SandRoseبوده است. این تحقیق در 3 مرحله کلی انجام شده که در مرحله اول، نقشه پوشش زمین تهیه شده، در مرحله دوم به بررسی خصوصیات بادهای منطقه پرداخته شده و در مرحله سوم به شناسایی کانون های گردوغبار پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله، مناطق مرکزی و شمالی استان قم به دلیل وجود نوع پوشش شوره زار و ماسه زار، ضریب بالای DPt و همچنین میانگین بالای سرعت باد، مستعد تولید گرد و غبار است، بنابراین بر اساس شاخص های ضریب DPt و سرعت باد، این مناطق به عنوان کانون های تولید گرد و غبار در استان قم محسوب می شوند
۴۷.

کاربرد GISو سنجش از دور در برنامه¬ریزی فضای سبز شهری(مطالعه موردی: منطقه 6 شهراصفهان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال اول تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 67-78

کلید واژه ها: فضای سبز شهری سنجش از دور نقشه برداری ماهواره Quick Bird GIS GPS اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۴۴
امروزه شهرها به عنوان کانون های بزرگ فعالیت و زندگی انسانها اغلب از طبیعت دور مانده اند و در این میان احداث و توسعه و نگهداری فضای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها نقش اساسی دارد. فضای سبز شهری همچون یک موجود زنده دائماً در حال تغییر و تحول است و کاربریهای عمومی در بسیاری از شهرها به دلایلی چون تراکم بالای جمعیت، افزایش آلودگی، همجواری های ناصحیح، کمبود فضای سبز و..... قادر به ارائه خدمات مطلوب به شهروندان نمی باشند. مشکل دیگردر اغلب شهرهای ایران، عدم توزیع عادلانه فضای سبز در شهر و مشکلات دسترسی شهروندان به آن است. مدیران شهری برای پاسخگویی به این عدم تعادل ها ومشکلات، نیازمند به کارگیری ابزارهای تحلیل جدید و کارآمدی مانند GIS و RS جهت غنی سازی و به روز کردن نقشه ها و برنامه ریزی می باشند. در این پژوهش، نقشه فضای سبز شهری بخشی از شهراصفهان با انجام پردازش بر روی تصاویر ماهواره ایQuick Bird و همچنین با استفاده از نقشه برداری زمینی در محیط GIS تهیه شده است. همچنین با استفاده از نرم افزار GIS، تصویر ماهواره ای Quick Bird و GPS به بررسی و شناسایی گونه های فضای سبز، تاسیسات و مبلمان شهری و به هنگام سازی آنهادر منطقه شش اصفهان پرداخته شده است. نتایج نشان داد که استفاده از فناوری و ابزارهای مذکور نقش قابل توجهی در تولید نقشه های جدید، به هنگام سازی و ساماندهی بانک اطلاعاتی فضای سبز شهری دارد و می تواند به نحو کارآمدی مدیران شهری را در برنامه ریزی فضای سبز شهری یاری رساند
۴۸.

ارزیابی زمین – زیست محیطی تناسب اراضی برای برنامه ریزی زمین شهری ( مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال هجدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 51 - 63

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی شهری ارزیابی زمین - زیست محیطی تناسب اراضی برنامه ریزی شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۳
رشد شتابان شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت در سده ی اخیر، محلات شهری وکلان شهری را در امر خدمات رسانی مطلوب و بهینه با مشکلات جدی مواجه ساخته است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره، از روش فرآیند سلسله مراتبی جهت ارزیابی زمین – زیست محیطی تناسب اراضی برای برنامه ریزی زمین شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در محدوده شهری منطقه 22 شهر تهران استفاده شده است.کاربری های اصلی مورد نظر 5 گروه کاربری شامل بلندمرتبه سازی، ساختمان چند طبقه، ساختمان کم ارتفاع، حفاظت طبیعی و تفریحی – فراغتی هستند. براساس این پژوهش معیارهای اصلی موثر برای ارزیابی تناسب زمین در منطقه 22شهرداری تهران برای برنامه ریزی زمین شهری به 9معیار شامل: شیب، ارتفاع، جهت، زمین شناسی،کاربری اراضی، واحد ارضی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، فاصله از جاده (راه) تقسیم می شود. نتایج نشان می دهد که 3/19درصد مساحت منطقه مورد مطالعه برای بلند مرتبه سازی ، 5/12 درصد برای ساختمان های چند طبقه و 28/ 15درصد برای ساختمان های کم ارتفاع مناسب هستند.توزیع مکانی این پهنه ها به ترتیب از پایکوه در شمال به سمت جنوب و جنوب شرق محدوده است. پهنه مناسب حفاظت طبیعی 6/17درصد مساحت منطقه در نوار شمالی پایکوهی و درون دره ها را در بر می گیرد. همچنین 33/26درصد منطقه برای کاربری تفریحی – فراغتی مناسب است که عمدتا در بخش های پایکوهی شمالی و درون دره ها قرار دارد. مطابقت ساخت و سازهای موجود با نقشه های تناسب مذکور برای کاربری های اصلی نشان می دهد که در برخی نواحی تطابق و همخوانی وجود دارد، اما در برخی نواحی دیگر دیده نمی شود.
۴۹.

ارزیابی خطر وقوع فرسایش خندقی در حوضه آبخیز قویجق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 17 - 34

کلید واژه ها: گلستان فرسایش خندقی لس شبکه عصبی مصنوعی( ANN )

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۳۸
پیش بینی از وقوع فرسایش خندقی با استفاده از مدل های مناسب و تهیه نقشه های پهنه بندی خطر، مناسب ترین راهکار برای برنامه ریزی مدیریت زمین در حوضه های آبخیز است. در این مطالعه از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار چند لایه پرسپترون و با استفاده از متغیرهای شیب، جهت شیب، نقشه ارتفاع رقومی ( DEM )، واحدهای اراضی، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه، زمین شناسی  و فاصله از راه برای حساسیت پهنه بندی فرسایش خندقی  در حوضه آبخیز قویجق استان گلستان استفاده شده است. برای انجام شبکه عصبی از نرم افزار SPSS modeler و از روش MLP استفاده شده است. استفاده از لایه ها در روش MLP 1-8-9 بود.  یعنی شامل 9 لایه ورودی،8 لایه پنهان و 1 لایه خروجی یا هدف بود. نتایج به دست آمده نشان داد که 20، 30، 24، 16، 10 درصد از منطقه مورد مطالعه در مناطق با خطر بسیار زیاد ، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم قرارگرفته است که بیشتر منطبق بر آبراهه ها و راه های ارتباطی و زمین شناسی بود. نقشه های حساسیت به فرسایش خندقی تهیه شده می تواند برای تصمیم گیری در مورد برنامه ریزی و مدیریت خاک و آب و در نهایت توسعه پایدار در حوزه آبخیز قویجق مفید باشد.
۵۰.

تحلیل شرایط مورفولوژیک کریدور رودخانه ای کن در کلان شهر تهران با استفاده از روش MQI(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 326 - 339

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی رودخانه ای کیفیت مورفولوژیکی کریدور رودخانه ای کن مدل MQI تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۳۵
رودخانه ها اصلی ترین عامل تغییردهنده شکل زمین هستند.ژئومورفولوژی رودخانه ای، به مطالعه فرم ها و فرایندهای رودخانه ای و تغییر و تحول آنها ونقش انسان و اثرات متقابل بین آنها می پردازد. رودخانه های شهری یکی از اکوسیستم هایی هستند که به دلیل مداخلات نسنجیده و غیر علمی انسانی مورد تخریب و دستکاری قرار گرفته اند.کریدور رودخانه ای کن به عنوان یکی از رودخانه های مهم تهران از این تغییرات مستثنی نبوده است. براثر تغییرات انسانی بستر این رودخانه و کانالیزه کردن آن ، کارکردهای طبیعی و اکولوژیک این رودخانه کاهش یافته و مختل شده است.تغییر در سیما و منظر طبیعی بستر، تغییر در پوشش بستر و پوشش گیاهی، تجاوز به حریم رودخانه، … ازجمله مسائلی است که رودخانه کن در شهر تهران با آن روبروست.هدف این پژوهش بررسی و تحلیل شرایط و کیفیت مورفولوژیک رودخانه کن در شهر تهران با استفاده از مدل MQI است. در این راستا با استفاده از مشاهدات میدانی و تصاویر گوگل ارث ، در طول مسیر ، 6 بازه تعیین و شناسایی شد. پس از بررسی و امتیازدهی 28 شاخص با استفاده از مدل MQI ، بازه 2 یعنی بوستان جوانمردان کیفیت مورفولوژیکی بسیار ضعیف و بازه های 1، 3 و 4 ، کیفیت ضعیف را نشان دادند.تنها دو بازه 5 و 6 در بخش پایینی کریدور یعنی مناطق فرودگاه و معادن شن ، دارای کیفیت متوسطی بودند.در مجموع کیفیت مورفولوژیک کل کریدور رودخانه ای نیز با امتیاز 4/0 معادل ضعیف ارزیابی شد.
۵۱.

پهنه بندی زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان با استفاده از روش الگوریتم ترکیبی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبور عسل مصنوعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 213 - 230

کلید واژه ها: زمین لغزش سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی کلونی زنبورعسل مصنوعی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
پهنه بندی اراضی بر مبنای میزان خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از الگوریتم های مناسب، یکی از راهکارهای مدیریت زمین لغزش است. تاکنون کارایی روش ها و الگوریتم های زیادی برای پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش مورد بررسی قرار گرفته است تا بهترین و کاراترین روش و الگوریتم مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش کارایی الگوریتم ترکیبی نوین کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبورعسل مصنوعی در پهنه بندی خطر زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تحقیق بر پایه روش کمّی-تحلیلی و در محیط نرم افزارهای ARC GIS 10.5، SAGA GIS و MATLAB انجام شد و تعداد 12 پارامتر شامل زاویه شیب، جهت شیب، مدل رقومی ارتفاع، انحنای سطح زمین (انحنای شیب)، فاصله از گسل، کاربری اراضی، بافت خاک، عمق دره، شاخص توان آبراهه، شاخص سختی زمین، شاخص میزان رطوبت و لیتولوژی به منظور اجرای مدل انتخاب شدند. نتایج نشانگر آن است که معیار صحت کلی برای داده های تعلیمی و اعتباری به ترتیب 26/86 و 3/82 درصد می باشد که بیانگر این مطلب است که مدل ذکرشده از نظر صحت و اعتبار مدل سازی مورد تأئید است و درنهایت، منطقه مطالعاتی به پنج طبقه با حساسیت بسیار زیاد، زیاد، متوسط، خیلی کم و کم، طبقه بندی گردید که ارزیابی تمامی نتایج، نشان دهنده عملکرد بالا و ظرفیت پیش بینی خوب الگوریتم کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان- کلونی زنبورعسل مصنوعی در شناسایی پهنه های با پتانسیل بالای لغزشی است که می تواند برای مدیریت بهتر در استان گلستان مورد استفاده قرار گیرد. در نقشه نهایی پهنه بندی لغزش در استان، به ترتیب 69 /0، 11/28، 93/62 و 27/8 درصد از مساحت نواحی کوهستانی استان در در پهنه های لغزشی با حساسیت کم ، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد.
۵۲.

شناسایی و طبقه بندی مورفولوژیکی مناطق ساحلی جنوب دریای کاسپین با استفاده از روش شپارد (پژوهش موردی: از نوشهر تا بابلسر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال نهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 91 - 108

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی ساحلی روش طبقه بندی شپارد دریای کاسپین نوشهر بابلسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۰
سواحل ماسه ای یا دریاکنارها، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را به خود اختصاص می دهند و عموما شامل نهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیل می شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق ساحلی زندگی می کنند و بسیاری از مردم نیز همواره از ساحل بازدید می نمایند. در ایران نیز، رودخانه ها و سامانه های ساحلی یکی از مهمترین عوامل در تعیین محل شهرها، شبکه حمل و نقل، فعالیت های بازرگانی، گردشگری، کشاورزی و توسعه مناطق صنعتی می باشند و از تراکم جمعیتی بالایی برخوردارند. منطقه مورد پژوهش از لحاظ موقعیت ریاضی در راستای پهنای جغرافیایی ´´55 ´18 °36  تا ´´00  ´44 °36 شمالی و در راستای درازای جغرافیایی ´´00 ´30 °51 تا ´´00 ´45 °52 خاوری با مساحت 2068/57 کیلومترمربع قرار گرفته است. هدف این پژوهش طبقه بندی مورفولوژیکی منطقه ساحلی نوشهر تا بابلسر به روش شپارد می باشد. در این راستا از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، تصاویر ماهواره ای Landsat , IRS در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشانگر این مطلب است که از میان کلاس های طبقه بندی شده به روش شپارد، واحدهای دشت های آبرفتی، دشت های دامنه ای، زمین های پست و دشت های سیلابی و رودخانه ای به ترتیب با مساحت 42/8 16/7 11/85 ,9/6 درصد، بزرگترین واحدهای ساحلی منطقه مورد پژوهش را تشکیل می دهند. 
۵۳.

بررسی عوامل مؤثر در وقوع فروچاله های دشت ابرکوه و تهیه ی نقشه ی خطر نواحی مستعد بروز آن

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 17 - 34

کلید واژه ها: فروچاله عوامل طبیعی و انسانی مدل فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهرستان ابرکوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۸
  فروچاله ها حفره هایی هستند که در سطح زمین های آهکی و یا دیگر سنگ های انحلال پذیر بوجود می آیند، تقریباً استوانه ای و قیفی شکل اند و متوسط ابعاد آن ها حدود سه متر است. عوامل طبیعی و انسانی مختلفی در ایجاد این پدیده نقش مؤثری دارند. فروچاله ها که به آهستگى و به تدریج گسترش مى یابند شاید همانند سیل و زلزله، خطرهاى ناگهانى و فاجعه بار نداشته باشند، با این وجود به طور معمول خسارت هاى ناشى از وقوع فروچاله ها ترمیم ناپذیر، پرهزینه و مخرب اند. شهرستان ابرکوه که در جنوب غرب استان یزد واقع شده، از جمله مناطقی است که با معضل فروچاله روبروست.در سال های اخیر وقوع فروچاله در دو روستای فیض آباد و هوروک این شهرستان، خسارت های چشمگیری به زمین های کشاورزی و نیز تأسیسات منطقه وارد آورده است. در این پژوهش سعی شده تا با مطالعه و بررسی فروچاله های رخ داده در دو منطقه ی شهرستان، به شناسایی نواحی مستعد وقوع فروچاله در سال های آتی و نیز ارائه ی پیشنهاداتی جهت کاهش خسارات ناشی از رخداد این پدیده پرداخته شود. جهت ارزیابی عوامل مؤثر در وقوع فروچاله ها از سیسستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و جهت پیش بینی نواحی در معرض خطر وقوع فروچاله، از منطق فازی استفاده شد. جهت مدل سازی، 9 معیار به عنوان عوامل اصلی و تأثیر گذار در ایجاد فروچاله های منطقه در نظر گرفته شد که هرکدام از لایه ها با استفاده از توابع عضویت فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS 10 )، فازی شدند. در نتیجه ی این مدل سازی مشخص شد. به طور کلی حدود 32 درصد از منطقه ی مورد مطالعه معادل 17 کیلومتر مربع، در معرض خطر بالای وقوع فروچاله قرار دارد که عمدتاً  نواحی مرکزی شهرستان را در بر می گیرد و نیز 13 در صد منطقه معادل 7 کیلومتر مربع پتانسیل کمتری جهت وقوع فروچاله دارند. 
۵۴.

ارزیابی و تحلیل پیوستگی چشم انداز، رویکردی نوین در برنامه ریزی محیطی مطالعه موردی: ناحیه کاشان- آران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ 29 - 44

کلید واژه ها: پیوستگی چشم انداز لکه های زیستگاهی چند پارگی چشم انداز سامانه اطلاعات جغرافیایی برنامه ریزی محیطی ناحیه کاشان- آران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۲۰۵
رشد جمعیت و گسترش کالبدی شهرها و نواحی صنعتی بر منابع طبیعی تاثیرگذار بوده ودر برخی مواقع همراه با تخریب و از بین بردن تجانس و پیوستگی چشم انداز و منابع ارزشمند طبیعی است. پیوستگی چشم انداز معرف درجه ی سهولت ارتباطات و برهم کنش در چشم انداز یا موانع حرکت در میان لکه های زیستگاهی مختلف است. نواحی ساخته شده مثل شهرها، روستاها، راهها، نواحی صنعتی و نواحی نظامی از جنبه های مختلفی بر روی نواحی پیرامونی خودتاثیر می گذارند .امروزه کاملا مشخص شده که چندپارگی بوم ها عامل اصلی تخریب و نابودی بوم ها و تنوع زیستی است. چندپارگی بوم ها در اثر توسعه ی شهری، صنعتی، تغییرات کاربری زمین، .... رخ داده و باعث فروسایی و نابودی بوم ها می گردد. ناحیه ی کاشان – آران یکی از نواحی زیست محیطی ویژه ی کشور است. این ناحیه در معرض تغییرات کالبدی جدیدی چون گسترش شهری و تغییرات کاربری زمین، افت آبهای زیرزمینی و بیابان زایی قرار دارد. در سالهای اخیر نقاط شهری این ناحیه گسترش کالبدی و جمعیتی قابل توجهی داشته اند. هدف این بررسی ارزیابی پیوستگی چشم انداز در ناحیه کاشان – آران است به گونه ای که بتواند در برنامه ریزی های منطقه ای و ارزیابی های زیست محیطی کاربرد داشته باشد. لذا با استفاده از هشت معیار و نقشه شامل فاصله از شهرها، فاصله از روستاها، فاصله از آزادراه قم-کاشان-نطنز، فاصله از خط راه آهن، فاصله از راههای اصلی، فاصله از راههای درجه 2، فاصله از راههای خاکی و فاصله از نواحی صنعتی وهمچنین کاربری زمین، ارزش پیوستگی چشم انداز در سامانه اطلاعات جغرافیایی و روش AHP ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در بخش های قابل توجهی از ناحیه کاشان-آران عدم پیوستگی چشم انداز (نواحی با ارزش پیوستگی چشم انداز کم و بسیار کم) دیده می شود. این نواحی حدود 13% مساحت محدوده مطالعاتی را شامل می شود.گسترش شهری، تغییر کاربری زمین و تغییر در چشم انداز طبیعی عمدتا به صورت توسعه ی فیزیکی نقاط شهری و حاشیه شهری، توسعه راهها و جاده ها، احداث آزادراه قم-کاشان-نطنز، توسعه نواحی صنعتی و کارخانجات از جمله دلایل اصلی تغییرات در چشم انداز است.
۵۵.

ارزیابی پتانسیل ژئوتوریسم منطقه طالقان با استفاده از روش کوبالیکوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 17 - 32

کلید واژه ها: ژئوتوریسم ژئومورفولوژی جاذبه های گردشگری روش کوبالیکوا طالقان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۶
ژئوتوریسم پدیده نوپایی است که اخیرا در ادبیات گردشگری وارد شده و مقبولیت جهانی پیدا نموده است. همچنین توریسم پدیده ای اجتماعی، فرهنگی، تجاری بوده، که مستلزم جابجایی مردم به مکانی غیر از محل سکونت و کار خود است. گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی است. بسیاری از سیاست گذاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. با توجه به همین نقش و جایگاه، گردشگری یک مکان نه تنها می تواند در توسعه آن مکان موثر باشد بلکه روند توسعه برخی شاخص ها در محیط پیرامون خود را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. .بدیهی است گسترش فعالیت های ژئوتوریسمی می تواند به درآمدزایی و اشتغال ساکنان مناطق دارای این جاذبه ها بیانجامد. گستره طالقان در میان دره ای در بخش جنوبی البرز مرکزی واقع شده ، این منطقه با توجه به خصوصیات زمین شناسی و اقلیمی، چشم اندازها و سایت های ژئومورفولوژیک و زمین شناختی ، کانونی جاذب برای گردشگران استان های البرز وتهران محسوب می شود. در این پژوهش پس از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و بررسی های میدانی و مطالعات طبیعی، جاذبه ها و ژئوسایت های منطقه شناسایی و به نقشه درآمده اند. سپس با استفاده از روش کوبالیکوا(2013)،پتانسیل ژئوتوریسم در 18سایت منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت.این جاذبه ها و سایت ها شامل غارها، آبشارها،دریاچه ها و روستاها با چشم اندازهای ویژه و هدف گردشگری هستند.نتایج نشان داد که حداقل 6 ژئوسایت دارای ارزش بالایی هستند و مابقی سایت ها نیز ارزش متوسطی دارند. سایت های دریاچه سد طالقان ،روستای اورازان، آبشار کرکبود، آبشار اورازان، روستای دیزان و دریاچه غمیش دارای بالاترین پتانسیل های ژئوتوریسمی هستند. در حال حاضر سایت های مورد بررسی دارای ارزش علمی – ذاتی و آموزشی بیشتری هستند، لیکن با برنامه ریزی و مدیریت صحیح و سرمایه گذاری می توان از ارزش های اقتصادی و اکتسابی پتانسیل این ژئوسایت ها حداکثر استفاده را به عمل آورد. از این رو برنامه ریزی مناسب خدمات و زیر ساخت ها دراین زمینه، می تواند به اقتصاد محلی ومنطقه ای کمک نماید.
۵۶.

بررسی تغییرات شوری خاک در ارتباط با لندفرمهای نواحی بیابانی شمال استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 220 - 253

کلید واژه ها: شوری بیابان زایی لندفرم شاخص های شوری مولفه های توپوگرافیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
هدف از این پژوهش بررسی تغییرات پدیده شوری خاک در لندفرم های بیابانی شمال استان اصفهان با بهره گیری از تصاویر ماهواره ای لندست5 و 8 ، سنجنده-های TM و OLI-TIRS در بازه زمانی 1987 تا 2020 است. پس از پیش پردازش های لازم تصاویر پوشش دهنده قلمرو مطالعاتی، شاخص های شوری NDSI، BI، SI-1 و SI-2 مورد ارزیابی و نقشه های مربوطه ترسیم شد. وضعیت شاخص های شوری در لندفرمهای مستخرج از TPI نشان داد که واحد برآمدگی ها، کوه ها و ارتفاعات دارای کمترین میزان و واحد دشت های هموار (پلایاها، کفه های گلی و رسی) دارای بالاترین مقادیر هستند. اختلاف بین این دو واحد لندفرمی در همه شاخص ها تقریباً در حدود 2/0 می باشد. بررسی شاخص های شوری در طبقات ارتفاعی نشان می دهد که این شاخص ها با ارتفاع کاهش می یابد، تا آستانه 1400 متری افت شاخص ها شدید و بعد از آن ملایم می شود. شاخص های شوری با افزایش شیب، کاهش نشان می دهند؛ تا شیب 15 درجه افت شاخص های شوری با شیب تند و سپس تا شیب 65 درجه با شیب ملایم تری کاهش می یابد. شاخص های شوری سه فاز تغییرات را نیز نشان داد که فاز سوم از 2008 تا 2020 به مدت 12 سال با روند افزایشی ادامه داشته است. نقشه های آینده برای سال 2030 نشان داد که محور جنوبی دق سرق شامل دشت سرهای واقع بین کاشان تا اردستان در وضعیت بحرانی قرار می گیرند که لزوم توجه مدیران و مهندسین محیط زیست و منابع طبیعی به این موضوع را مطالبه می کند.
۵۷.

تحلیل مورفومتریک تپه های ماسه ای و سرعت جابجایی آن ها در دشت سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 149 - 164

کلید واژه ها: تحلیل مورفومتریک فرسایش بادی برخان دشت سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۵
ویژگی های دشت سیستان از قبیل رسوبگذاری رودخانه ها، وزش باد های فرساینده به ویژه باد های 120 روزه و خشکسالی های 20 سال اخیر، زمینه فرسایش بادی را فراهم کرده است. یکی از نماد های عینی فرسایش بادی، جابجایی ماسه هاست. به دلیل مسکونی بودن محدوده جابجایی ماسه ها، تحلیل مورفومتریک و میزان جابجایی تپه های ماسه ای در ایجاد مخاطرات از اهداف این پژوهش است. جهت بررسی نقش پارامترهای مورفومتریک برخان ها در میزان جابجایی شان، از 10 برخان تشکیل شده در دو کانون فرسایش بادی، 7 برخان انتخاب شد و در مدت وزش باد های 120 روزه، میزان جابجایی شان رصد شده و ثبت گردید. سپس با تحلیل رگرسیونی بین طول، عرض، ارتفاع و مساحت برخان ها و میزان جابجایی شان توسط نرم افزار SPSS مشخص شد که فقط بین طول برخان ها با میزان جابجایی شان، رابطه معکوس برقرار بوده و بین سایر پارامتر ها و جابجایی برخان ها رابطه معنی داری وجود ندارد. که دلیل آن می تواند شکل گیری برخان ها در محدوده اراضی روستایی و نقش عوارض سطح زمین در میزان سرعت باد، مقدار تولید ماسه و در پی آن در میزان جابجایی برخان ها باشد.
۵۸.

ارائه مدل مفهومی ژئومورفولوژیک احداث پل ها در مسیل -روددره های شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷۳ ۳۹۸-۳۸۲

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی مدل مفهومی مسیل -روددره های شهری احداث پل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۲
ژئومورفولوژی با فرآیندها و اشکال سطح زمین در ارتباط است و هرگونه فعالیت انسان، از جمله احداث پل ها منجر به تغییرات کمی و کیفی حرکت و جابجایی مواد و انرژی جنبشی شده و سیستم ژئومورفیک را تحت تأثیر قرار دهد، موردتوجه و دخالت ژئومورفولوژیست ها است. همچنین به عنوان علمی سیستمی نگر، می تواند واقعیت های محیطی را که به صورت فرآیندها و فرم ها در طبیعت عینیت یافته اند، موردمطالعه و بررسی قرار دهد و نتیجه و برونداد آن ها را به صورت فضایی در قالب نقشه و مدل، معرفی و تشریح نماید. نوع پژوهش حاضر، کاربردی و روش پژوهش توصیفی– تحلیلی و مبتنی بر نتایج رساله دکتری با عنوان "مدل سازی ژئومورفولوژیکی احداث پل ها در مسیل های شهری (مطالعه موردی: کلان شهر تهران)" است. نتایج پژوهش، حاکی از قابلیت و کاربرد علم ژئومورفولوژی در مدل سازی و مکان یابی بهینه و احداث پل ها، در جهت ایجاد امنیت و رفاه بیشتر شهروندان، کاهش هزینه ها و جلوگیری از خسارات مالی و جانی ناشی از تخریب و مکان یابی نامناسب چنین سازه هایی در مسیل–روددره های شهری و سایر محیط های طبیعی است. همچنین این پژوهش ضمن غنا بخشیدن به ادبیات حوزه موردبحث، نقش و کاربرد ژئومورفولوژی در مکان یابی و احداث بهینه پل ها در مسیل های شهری را بررسی، تبیین و مدل سازی مفهومی کرده است. واژگان کلیدی: ژئومورفولوژی، مدل مفهومی، مسیل-روددره های شهری، احداث پل . 1. نویسنده مسئول: دامغان، میدان دانشگاه، پردیس ابوریحان، دانشکده علوم زمین
۵۹.

فرا روشی برای شناسایی موضوع تحقیقات علمی در فرونشست زمین (یک تحقیق با رویکرد علم سنجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 1 - 19

کلید واژه ها: بررسی علم علم سنجی مخاطرات طبیعی فرونشست زمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۸
یکی از مخاطراتی که در سال های اخیر در بسیاری از مناطق رخ داده، مخاطرات ناشی از فرونشست است. فرونشست زمین در مقایسه با دیگر مخاطرات، خسارات جانی کمتری دارد و پیامدهای سوء برجای مانده از آن به طور مستقیم بر توسعه انسانی، صنعتی، کشاورزی و عمرانی تأثیرگذار خواهد بود. اهمیت نگرش به این مسأله با دانستن این نکته که بیشترین عوارض زیان بار ناشی از آن جبران ناپذیر است، مشخص می گردد. این تحقیق، علی رغم تحقیقات فرونشست زمین در کشورمان، رویکردی متفاوت نسبت به موضوع مورد نظر داشته، در چارچوب تحقیقات علم سنجی به ارائه شناخت جامع از تحقیقات جهانی در موضوع مورد نظر پرداخته است. جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و از پایگاه علمی اسکوپوس (2022- 1965) به دست آمد. بیشترین تحقیقات علمی در موضوع فرونشست زمین برای کشورهای آمریکا و چین بوده و کشورمان نیز تحقیقات قابل توجهی انجام داده است. مهم ترین عوامل تشدیدکننده برای وقوع مخاطره شامل بهره برداری از آب های زیرزمینی و برداشت مواد معدنی بوده که در بیشتر تحقیقات بدان تأکید شده است. در سوی دیگر پیدایش فناوری های علمی نیز در طول سال های گذشته، ابعاد گسترده تری در تحقیقات فرونشست زمین پیدا کرده که اکنون استفاده از آن بیشتر برای پیش بینی مخاطره بوده است. به طورکلی تمرکز بیشتر تحقیقات در مخاطره فرونشست زمین بر روی استفاده از روش ها و مدل ها بوده و در تحقیقات تأثیر و پیامدهای آن بر جنبه های زندگی انسان ها مورد توجه قرار نگرفته است. تردیدی نیست انجام این تحقیقات می تواند به کاهش و مدیریت پیامدهای منفی فرونشست زمین کمک نماید.
۶۰.

تبیین توانها و مدیریت گردشگری ژئوسایتها بر پایه ارزیابی محوطه های تنوع زمینی (مطالعه موردی: منطقه گردشگری تنگه واشی در شهرستان فیروزکوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ ۳۲۳-۳۰۳

کلید واژه ها: ژئوتوریسم مدل بریلها تنگه واشی شهرستان فیروزکوه حفاظت میراث زمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۷۵
ژئوتوریسم، گونه ای از گردشگری مسئولانه با هدف توسعه اقتصادی – اجتماعی مقصدهای گردشگری و تقویت ارزش های علمی مکان های زمین شناختی و خدمات گردشگری است که بر حفاظت از میراث زمین و مردمی کردن علوم آن تاکید دارد. لازمه توسعه یک مقصد ژئوتوریستی، شناخت ارزش های آن و تبیین توانها و موانع و ارائه برنامه ریزی مطلوب در جهت مدیریت آن است. منطقه ویژه گردشگری تنگه واشی در شهرستان فیروزکوه، با داشتن پدیده های مختلف زمین شناسی و ارزش های علمی و مکمل، از مقصد مهم ژئوتوریسم در سطح محلی و بعضا ملی محسوب می شود. با توجه به نزدیکی به شهر تهران و توسعه خدمات گردشگری و احتمال خطر تخریب ژئوسایت، ضرورت یک ارزیابی جامع ژئوتوریستی منطقه و ارائه یک مدل به منظور مدیریت بهینه و معقول آتی مقصد، ضروری است. به همین منظور در این پژوهش با استفاده از روش ارزیابی ژئوتوریسم محوطه های تنوع زمینی که توسط بریلها در سال 2015 ارائه شد. در این هدف، گام برداشته شد. در ابتدا از طریق مطلعات نظری و میدانی و گروه کارشناسان، ارزش های ژئوتوریسم بر پایه مدل مذکور ارزیابی شده و ارزش نهایی ژئوسایتها در چهار بخش علمی، آموزشی، گردشگری و خطر اضمحلال مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تنگه واشی در بخش ارزش های گردشگری و اموزشی شرایط مطلوبی دارد اما از نظر علمی با ضعف و کمبود رو به رو بوده و همچنین با خطر نسبی اضمحلال مواجه است. به همین منطور کاربری مطلوب گردشگری تنگه واشی، کاربری اقتصادی با تاکید رویکرد علمی – حفاظتی است. با توجه به نتایج پژوهش، مدل مطلوب برای مدیریت ژئوتوریسم تنگه واشی، استفاده از توانهای دسترسی و کانون جمعیتی استان و تقویت ارزش های مکمل و تنوع زمین شناختی و تقویت خدمات گردشگری و حفظ تواتنمندی تفسیر در کنار اعمال حفاظت فیزیکی و ترویج علمی، مشارکت روستایی و کنترل های قانونی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان