رسول جعفریان
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۳۲۹ مورد.
سندی از آیت‌الله سیدمحمدتقی خوانساری
حوزه های تخصصی:
پاره‌ای از آثار خطی میرزاحسن‌خان جابری انصاری در کتابخانه مجلس
حوزه های تخصصی:
کتابچه راپورت مسافرت شیراز
حوزه های تخصصی:
جنبش مشروطیت از دیدگاه امام خمینی (قدس سره)
منبع:
نور علم ۱۳۶۹ شماره ۳۵
حوزه های تخصصی:
تاریخ ایران در مصر
حوزه های تخصصی:
یادداشتی دربارة راه حج از یک نسخه
حوزه های تخصصی:
درباره رساله احوال و خصایل شاهزادهگان قاجار
حوزه های تخصصی:
دو سند
حوزه های تخصصی:
نخستین نگارش ها در حوزه تمدن اسلامی (یک مرور کوتاه)
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ مهر و آبان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۸۴)
17 - 38
حوزه های تخصصی:
تاریخ تمدن، شاخه نسبتا جدیدی در شاخه های درس تاریخ است. در فرهنگ تاریخی مسلمانان، نگاه تمدنی به تاریخ نبوده و غالبا همان نگاه های سیاسی و احیانا اجتماعی غیر پویا به تاریخ گذشته وجود داشته است. درحالیکه گرایش علمی تاریخی با عنوان تاریخ تمدن مورد توجه بسیاری از مورخان دو سده اخیر اروپا قرار گرفته و با نگاه انحطاط یا ترقی به تاریخ ملت ها پرداخته شده است. به طوریکه غربی ها نگرش تاریخ تمدنی را نسبت به خودشان و سایر ملل باب کردند. نگاه تاریخ تمدنی در حوزه مطالعات اسلامی و خاورمیانه ای منجر به تأسیس گرایش تاریخ تمدن اسلامی شده است. غربی ها نخستین کتاب ها را با عناوین تاریخ تمدن اسلام و عرب نوشته اند. این نخستین باری است که می توان از شکل گیری دانش تاریخ تمدن اسلامی یاد کرد. بدین ترتیب کتاب های تاریخ تمدن اسلام و عرب به تدریج از زبان های فرنگی به عربی و بعدها به مرور به فارسی هم ترجمه شد. نویسنده در نوشتار حاضر، محور بحث خود را بر واکاوی مطالعات تمدن نگاری اسلامی قرار داده و به معرفی نخستین نگارش ها در حوزه تمدن اسلامی همت گمارده است.
نکته حاشیه یادداشت
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۱۸۶)
359 - 394
حوزه های تخصصی:
زندگینامه خودنوشت میرمخدوم شریفی در سال 989ق در 42 سالگی
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۲ خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۸)
129 - 142
حوزه های تخصصی:
نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد خواننده را با کتاب ذخیره العقبی فی ذم الدنیا که دربرگیرنده زندگی نامه خودنوشت میرمخدوم شریفی است، آشنا سازد. این اثر حاوی 9 مقاله است که هر مقاله، گزیده ای از آیات، کلمات انبیاء، احادیث خلفا و امامان، کلمات حکما و نیز اشعار و ... در موضوع زهد را دربرمی گیرد. نویسنده در راستای معرفی کتاب مذکور، فهرستی از 9 مقاله یا همان فصل های کتاب را بیان می دارد. سپس، به مطالبی که میرمخدوم شریفی در «ختم الکتاب» خوب درباره خودش از قبیل خانواده و نسب، استادان و مشایخ، و مناصب حکومتی، آورده است، می پردازد.
نسخه خوانی (10)
حوزه های تخصصی:
نویس نده در نوش تار حاض ر در قال ب دهمی ن سلس له انتش ارات ب ا عن وان نس خه خوان ی، مت ن چن د نس خه را م ورد مداق ه ق رار داده اس ت. ای ن مت ون بدی ن ش رح ان د: مت ن یادداش ت و اش عاری ب ه عن وان م اده تاری خ کاش ی کاری ای وان صح ن ح ر ب ن یزی د ریاح ی از س ال 1330توس ط یک ی از رج ال دوره اخی ر قاج اری ب ا ن ام ش جاع الس لطان همدان ی گفتگ وی مرح وم باب ا قاس م خ ادم باش ی، خ ادم مس جد جام ع عباس ی اصفه ان ب ا خداون د در صح رای محش ر نسخه خطی حاوی اطلاعات و آ گاهی هایی درباره امامزاده قاسم تجریش متن نوعی وقف نامه در یک مهر اشارت یک شاعر صوفی به حضور سپاه روس در ایران جنگ اخباری اصولی در شعر صدرالممالک اردبیلی اشعار صدرالممالک پاسخ میرزای شیرازی به پرسشی درباره صحن حضرت عبدالعظیم حسنی؟ع؟
نکته، حاشیه، یادداشت
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۲ خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۸)
359 - 386
حوزه های تخصصی:
شیعه شناسی در روزگار صفوی مروری بر یک اربعین حدیث باارزش
منبع:
آینه پژوهش سال بیست و نهم آذر و دی ۱۳۹۷ شماره ۵ (پیاپی ۱۷۳)
91 - 106
حوزه های تخصصی:
کتاب بستان الناظرین فی معرفه ائمه الهادین اثر محمد یوسف بیکا که در سال 1119 - 1120 نوشته شده، شرح چهل حدیثی است که نویسنده ضمن آن سعی کرده است به مسائل مختلفی که به تشیع و اعتقادات صحیح او مربوط می شود، بپردازد. در واقع، می توان آن را اثری در معرفی شیعه و ویژگی های آن دانست. نویسنده در نوشتار پیش رو، با ارائه گزارشی از کتاب، محتوای آن را در بوته بررسی قرار داده است.
ابن خلدون و دو راهی نقش سیاست شرعی و عرفی عقلی در صدور احکام اجتماعی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ابن خلدون، به عنوان شخصیتی صاحب نظر در حوزه مناسبات دین، سیاست و جامعه، با فهمی که از تاریخ حکومت های مسلمان دارد، به این سوال چالش برانگیز در طول تاریخ اندیشه اجتماعی مسلمانان پاسخ داده که احکام اجتماعی تا چه اندازه ریشه در دستور شارع و یا عرف و مصالح عرفی دارد. مساله مقاله حاضر، «چیستی نسبت میان آموزه های شرعی و عرفی و ساز و کار صدور احکام اجتماعی اسلام مبتنی بر آن» و مدعای تحقیق، «سهم قابل توجه سیاست عرفی-عقلی در شکل گیری احکام اجتماعی اسلام از زاویه دید ابن خلدون» است. بررسی ها نشان داد در نظر او، صدور حکم براساس نظام شرعی به صورت مستقل، ناممکن، و بر اساس نظام عرفی-عقلیِ فارغ از شرع، ناکارآمد و مقدمه پدیدآمدن نظام پادشاهی بوده است. بنابراین قواعد عرفی و آراء خردمندان سهمی جدی و اجتناب ناپذیر از سیاست شرعی کارآمد– که در عصر خلفای راشدین تحقق یافته- را به خود اختصاص داده و تامین کننده منافع دنیوی و اخروی جامعه است.
چرخش یک نسخه خطی در قرن دوازدهم هجری از مدینه منوره تا مشهد رضوی
حوزه های تخصصی:
تمرکز نویسنده در نوشتار حاضر بر نسخه خطی از قرن دوازدهم هجری متعلق به یحیی بن السید علوی است که به عبدالکریم خلیفتی العباسی، هبه شده است. کتاب مذکور که در میان میراث بر جای مانده این خاندان بوده، 40 سال بعد، توسط یکی از سادات خاندان برزنجی مدینه خریداری شده و به عبدالجاد بن محمدمهدی حسینی مشهدی فروخته شده است. به این ترتیب، کتاب از مدینه به مشهد انتقال یافته است.
مجادلات مذهبی قرن سیزدهم هجری: با تأ کید بر تبریز بر اساس چند نسخه خطی
حوزه های تخصصی:
شیخ احمد احسایی یکی از شخصیت های برجسته در افکار نو- خرافی در قرن سیزدهم هجری است که با نگارش آثار مختلف خود، تأثیری بسزا در تولید جریان های فکری این دوره از خود برجای گذاشت. انتشار نوشته ها و افکار او در میان علمای ایران، وا کنش های زیادی را همزمان از نوع موافق و مخالف، برانگیخت. افکار شیخ حتی ا گر در روزگار خودش آشکار نشد، زمانی که در اختیار جانشین وی، سید کاظم رشتی افتاد، آشکارتر و سبب منازعات بیشتری میان علما و طبعا مردم شد. بالا گرفتن داستان شیخیه و مخالفان آنها در بسیاری از شهرهای ایران، جریان نزاعی را دامن زد که شدت آن گاه سبب مداخله حکومت هم می شد. تبریز، یکی از شهرهای درگیر با این مسئله بود. گردآوری همه آنچه درباره منازعات فکری شیخی و غیرشیخی در قرن سیزدهم نوشته شده، کاری است که هنوز بخش های زیادی از آن بر جای مانده است، با این حال بسیاری در روشن کردن ابعاد آن کوشیده اند. نگارنده نوشتار پیش رو، بر اساس چند نسخه خطی می کوشد مجادلات مذهبی قرن سیزدهم هجری را با تأ کید بر شهر تبریز، به تصویر کشد.
ابن قتیبه و علوم عرب در یک گفتگوی قوم گرایانه
منبع:
آینه پژوهش سال بیست و نهم بهمن و اسفند ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۱۷۴)
133 - 140
حوزه های تخصصی:
ابن قتیبه از نسل روشنفکران دیندار اما عرب گرای ضدایرانی و در عین حال مدافع علم و دانش به صورت مستقل و نه در قالب حدیث است. این را می توان از رساله او با عنوان فضل العرب و التنبیه علی علومها که به کوشش مونتگمری وات و پیتر ویب در سال 2017 در نیویورک و ناشر المکتبه العربیه منتشر شده، به دست آورد. این رساله جمعا 108 صفحه و شامل دو جزء است. جزء اول این کتاب با عنوان فضل العرب درباره شعوبیه و نقد آنهاست و جزء دوم با عنوان التنبیه علی علومها درباره علوم عرب شامل اسب شناسی، نجم، فراست، قیافه، عیافت و طرق و خط و کهانت، خطبه و شعر و حکمت عربی در قالب نظم و نثر است. از این رساله دو نسخه بوده که در مقدمه کوتاه عربی معرفی شده است. یکی نسخه مکتبه ظاهرین که سال 1909 توسط محمد کردعلی منتشر شده که فقط شامل جزء اول است. نسخه دیگر از دارالکتب المصریه که شامل هر دو جزء است، اما صفحات نخست آن افتادگی دارد و باقی صفحات هم برخی بسیار بد است. مصححان گفته اند که آن را با چاپ ولید محمود خالص که در سال 1998 منتشر کرده، مقابله کرده اند. نوشتار پیش رو، گزارشی از رساله مذکور است که به اختصار، مروری بر دیدگاه های ابن قتیبه دارد.
نکته حاشیه یادداشت
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۱۸۵)
283 - 320
حوزه های تخصصی:
کلیدواژه‌های مرتبط
علوم اسلامی تاریخ ادبیات علوم سیاسی علوم اجتماعی جغرافیا هنر و معماری مطالعات زنان علم اطلاعات و دانش‌شناسی