بهرام ایمانی

بهرام ایمانی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی دانشگاه محقق اردبیلی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۲ مورد.
۲۱.

سطح بندی مراکز روستایی بر اساس مفهوم سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان مینودشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال پنجم بهار ۱۳۹۹شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 61 - 77

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی مشارکت اجتماعی اعتماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۴۲
امروزه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران توسعه در زمینه ریشه یابی موانع توسعه یافتگی کشورهای مختلف به فقدان سرمایه اجتماعی اشاره می کنند. برای توسعه بیش از هر چیز سرمایه اجتماعی نیاز است. با توجه به ضرورت مطالعه و بررسی این مفهوم به ویژه در نواحی روستایی محروم، مراکز روستایی شهرستان  مینودشت سطح بندی شده است. در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی(پرسشگری) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان خانوار است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه برابر با 370 نفر تعیین و داده های حاصل از پرسشنامه نیز در قالب مدل ویکور تحلیل و وستاهای مورد مطالعه رتبه بندی و سطح بندی شدند. توزیع فضایی سرمایه اجتماعی در سطح مراکز روستایی نشان می دهد که ناحیه شمال غرب، سرمایه اجتماعی کمتری نسبت به سایر نواحی از جمله مرکز، جنوب، جنوب غرب و جنوب شرق دارد. همچنین، نتایج آزمون پیرسون نشان می دهد که میان مولفه های میزان جمعیت و تنوع قومی و زبانی و موقعیت جغرافیایی با سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. در دو مولفه جمعیت و تنوع قومی و زبانی رابطه ای معکوس ولی موقعیت جغرافیایی رابطه ای مستقیم دارد؛ ضمن آنکه بین دو مولفه میزان درآمد و میزان سواد با میزان سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری به لحاظ آماری مشاهده نشد. در نهایت این تحقیق به منظور ارتقاء بخشی به سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه، تشکیل کارگروه های اجتماعی_ اقتصادی توسط مدیران محلی را در جهت تبیین اهمیت مولفه های سرمایه اجتماعی؛ نظارت بیشتر بر عملکرد مدیران محلی در راستای اعتماد سازی برای روستاییان و تقویت شبکه های اجتماعی و آموزش مداوم روستاییان را در جهت پذیرش سرمایه اجتماعی به عنوان عاملی اساسی در توسعه جوامع محلی پیشنهاد می نماید.
۲۲.

عملکرد مدیریت روستایی در پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱-۳ (پیاپی ۳۹) 147 - 160

کلید واژه ها: مدیریت روستایی توسعه پایدار پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۳
مدیریت روستایی یکی از مؤلفه های اساسی برای نیل به توسعه پایدار روستایی است که در فرآیند برنامه ریزی و توسعه روستایی جایگاه و نقش مهمی دارد که با همکاری بخش دولتی و غیر دولتی و مشارکت جامعه محلی، فرآیند توسعه پایدار روستایی را مدیریت می کند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد مدیریت روستایی در پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 41 روستای پیرامون شهرستان اردبیل است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 370 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید که به صورت نسبی و بر حسب جمعیت موجود در روستاهای منتخب توزیع گردید. داده های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه و مصاحبه) گردآوری شد. به منظور تحلیل موضوع چارچوبی از شاخص های عملکرد مدیریت روستایی و پایداری اجتماعی انتخاب و تدوین گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه بیانگر این است از بین شاخص های عملکرد مدیریت روستایی، شاخص عمرانی با میزان بتای 375/0 بیشترین تأثیر را در پایداری اجتماعی داشته است و شاخص خدماتی با 170/0 کمترین تأثیر را دارا بوده است و در کل عملکرد مدیریت روستایی حدود 60 درصد از متغیر مستقل پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی را تبیین می کند.
۲۳.

بررسی شهر دوستدار کودک از دیدگاه کودکان (مطالعه موردی: ناحیه 1 شهر اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۱ 7 - 22

کلید واژه ها: الگوهای پیوند از دور حوضه مازندران دما رگرسیون خطی شبکه عصبی مصتوعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۲۲
تحقیق حاضر با هدف مشارکت کودکان در ایجاد محیط ساخته شده اطرافشان و در نتیجه تحلیل نظراتشان می باشد. که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و بررسی های میدانی همچون پرسشنامه و مصاحبه و نقاشی از طریق نمونه گیری خوشه ای به وسیله 100 کودک اردبیلی در مقطع پنجم ابتدایی انجام پذیرفته است؛ و نظرات آنها در مورد مکان مورد علاقه و وضعیت شهر موجود و شهری که می خواهند داشته باشند مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر این است که امکانات و تسهیلات شهر برای کودکان بسیار ناچیز بوده و جز چند بازیگاه کودک و پارک ها و شهر بازی، فضای خاص دیگری برای آنها در نظر گرفته نشده است. کودکان نقش چندانی در شهر ایفا نمی کنند و دامنه فعالیت آنها به خانه و مدرسه، پارک ها و فضاهای بازی محدود شده است. هم چنین بیش از 50 درصد کودکان اردبیلی امکان استفاده از محله خود را به عنوان مکان بازی ندارند به همین دلیل در برنامه ریزی ها باید به محله به عنوان مهمترین مرکزی که کودک وقت خود را در آن می گذراند توجه ویژه ای شود. مطالعه موردی شهر اردبیل نشانگر فاصله این شهر با شهر دوستدار کودک می باشد. که نیازمند برنامه ریزی دقیق جهت مشارکت کودکان در طراحی شهر را می باشد
۲۴.

واکاوی عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت های تعاونی روستایی با استفاده از مدل ارزیابی متوازن: مطالعه موردی شرکت تعاونی روستایی پیراقوم شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 27 - 44

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد کارت امتیازی متوازن پیراقوم (شرکت تعاونی تولیدی روستایی) اردبیل (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۳۲۹
شرکت های تعاونی روستایی برای موفقیت باید با آگاهی از شرایط موجود خود، بتوانند وضعیت آینده را پیش بینی کنند و نسبت به تغییرات محیطی واکنش مناسب نشان دهند، که لازمه آن ارزیابی دقیق عملکرد شرکت هاست. در این راستا، با بهره گیری از شیوه کارت امتیازی متوازن، می توان به ارزیابی شرکت از چهار بعد مالی، مشتری، فرآیند داخلی، و رشد و یادگیری و نیز روابط میان آنها پرداخت. در پژوهش حاضر، عملکرد شرکت تعاونی روستای پیراقوم شهرستان اردبیل با استفاده از همین شیوه ارزیابی شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی سهامداران شرکت تعاونی روستایی پیراقوم و همچنین، اعضای هیئت مدیره این شرکت بود. نتایج نشان داد که شرکت تعاونی تولید این روستا از هر چهار بعد یادشده موفق بوده و بعد رشد و یادگیری با میانگین نمره 77/4 دارای بالاترین رتبه است.
۲۵.

تحلیل رابطه ما بین سرمایه های معیشتی و تاب آوری مناطق روستایی در مقابل خشکسالی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸

کلید واژه ها: سرمایه های معیشتی تاب آوری مخاطرات طبیعی خشکسالی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۳۷
کاهش آسیب پذیری روستائیان از طریق افزایش سطح تاب آوری و ارتقای انعطاف پذیری در برابر پیامدهای طبیعی ازجمله خشکسالی می تواند یکی از ویژگی های مدیریت، برنامه ریزی و توسعه باشد که از طریق شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تقویت تاب آوری امکان پذیر است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سرمایه معیشتی و تاب آوری در مقابل خشکسالی انجام گردیده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 36 روستای دارای دهیاری بخش مرکزی شهرستان اردبیل با 8151 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 367 نفر برآورد گردید و به تناسب تعداد جمعیت هر روستا بین آن ها تقسیم گردید. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید. به منظور تحلیل موضوع و تنظیم پرسشنامه چهارچوبی از پنج شاخص سرمایه معیشتی در قالب 46 گویه و پنج شاخص تاب آوری در قالب 30 گویه انتخاب و تدوین شد. روایی صوری پرسشنامه به وسیله پانل متخصصان و کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت. میزان پایایی کل نیز به وسیله آلفای کرونباخ 89/0 برآورد گردید. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان می دهد بین سرمایه معیشتی و تاب آوری در مقابل خشکسالی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را در تاب آوری در مقابل خشکسالی دارند.
۲۶.

ارزیابی مدیریت نوین روستایی مبتنی بر دیدگاه توسعه پایدار (مورد مطالعه: روستاهای بخش مرکزی شهرستان سمیرم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 67 - 80

کلید واژه ها: مدیریت نوین روستایی ابعاد توسعه پایدار توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان سمیرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۶۳
امروزه توسعه روستا یا هر نظام سکونتگاهی دیگری در مقایسه با گذشته پیوند گسترده تری با مفهوم مدیریت یافته است. در حال حاضر همه محققان و صاحبنظران مدیریت را به عنوان عاملی تأثیرگذار در توسعه می دانند که نه تنها قادر است روند توسعه را تسریع بخشد، بلکه شاید بتوان گفت: تنها عامل برای دستیابی به توسعه پایدار می باشد. مدیران روستایی یکی از ارکان مهم و اساسی توسعه روستایی به شمار می روند که در ادوار مختلف تاریخ با وظایف و عناوین متفاوتی نظیر؛ دهبان، کدخدا، و ... اداره امور روستایی را برعهده داشته اند. در حال حاضر مدیریت روستاهای کشور بر عهده دو نهاد شورای اسلامی و دهیاری می باشد. در این میان دهیاری ها به عنوان بازوی اجرایی و عامل اصلی توسعه روستایی محسوب می شوند. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات مدیریت نوین روستایی بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی توسعه پایدار از دیدگاه روستاییان و مدیران روستایی در بخش مرکزی شهرستان سمیرم است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها و اطلاعات در آن از طریق منابع کتابخانه ای و میدانی فراهم شده است. ابزار مورد استفاده پرسشنامه و جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در میان ابعاد چهارگانه ی مورد بررسی، مدیریت نوین روستایی در بعد زیست محیطی و تنها بر شاخص عملکرد مدیران در تأمین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی تا حدودی موفق بوده است اما در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مدیریت نوین روستایی تاکنون نتوانسته است اثرگذاری مثبت قابل توجهی داشته باشد.
۲۷.

مکان گزینی مراکز مدیریت بحران روستایی (مطالعه موردی: شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال هفدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۱ 71 - 90

کلید واژه ها: مکان گزینی مدیریت بحران روستا شهرستان اردبیل مدلAHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۴۳
مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلی ترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) می باشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و انسانی، امری عقلانی و الزامی می باشد. در مواجه شدن با بحران های احتمالی، یکی از ارکان اصلی مقابله و پیشگیری مناسب از اثرات منفی این نوع مخاطرات در نظر گرفتن مراکز مدیریت بحران است که همه اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله، از جمله امداد رسانی، اسکان موقت حادثه دیدگان، در آن مهیا شود تا پیامدها را درباره ی بحران احتمالی به حداقل ممکن است. از این رو شهرستان اردبیل به علت واقع شدن در یک محدوده خطرپذیر طبیعی و دارا بودن تاسیسات صنعتی بزرگ قابلیت بالای شکل گیری مخاطرات طبیعی و انسانی را دارا می باشد. بنابراین در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار ARC GIS به پهنه بندی محدوده شهرستان اردبیل در راستای جانمایی مراکز مدیریت بحران روستایی اقدام شد. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS (8 معیار) به اولویت بندی اجرائی مراکز مدیریت بحران روستایی در محدوده منطقه مورد مطالعه اقدام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 13.3 درصد از اراضی شهرستان اردبیل بالاترین قابلیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران را از خود نشان می دهد. با توجه به پهنه های بهینه مشخص شده، 7 موقعیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران در محدوده مورد مطالعه مشخص شد و با استفاده از مدل TOPSIS به اولویت بندی این مراکز اقدام شد و نتایج نشان داد که پایگاه شماره 2 بالاترین قابلیت و پایگاه شماره 1 کمترین قابلیت برای استقرار مرکز مدیریت بحران را از خود نشان داد.
۲۸.

ارزیابی سطح پایداری کالبدی- فضایی سکونتگاه های پیراشهری (مورد: بخش مرکزی شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷) 183 - 200

کلید واژه ها: پایداری کالبدی - فضایی سکونتگاه های پیراشهری اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۲۸
پیاده سازی وامکان تحقق توسعه پایدار کالبدی- فضایی، مستلزم شناخت عناصر و مؤلفه های پایداری به منظور دستیابی به یکپارچگی میان بعد کالبدی و سایر ابعاد محیطی، اجتماعی و اقتصادی می باشد. سکونتگاه های روستایی در بخش مرکزی شهرستان اردبیل به ویژه طی دهه اخیر با تحولات گوناگونی در ابعاد اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی و تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی مواجه گردیده است. این تحولات به صورت دگرگونی های کالبدی - فضایی تجلی پیداکرده است. این پژوهش باهدف بررسی سطح پایداری کالبدی- فضایی سکونتگاه های روستاهایی بخش مرکزی شهرستان اردبیل و تبیین علل و عوامل اثرگذار در روند پایداری/ ناپایداری آن ها صورت گرفته است. جامعه نمونه پژوهش شامل 29 روستا و 360 خانوار بخش مرکزی شهرستان اردبیل می باشد که براساس روش طبقه ای (چندمرحله ای) تعیین گردیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های موردنیاز به شیوه ی اسنادی و میدانی گردآوری شده است. جهت تحلیل داده ها نیز از آزمون های t تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره(به روش همزمان) و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزارArc Gis بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیشتر روستاهای محدوده موردمطالعه به لحاظ وضعیت پایداری کالبدی – فضایی در  سطح پایینی قرار دارند. درواقع عوامل و نیروهای بیرونی(برنامه های عمرانی و یا ارائه تسهیلات دولت در حوزه سکونتگاه های روستایی و ...) و سپس درونی(شرایط محیطی، اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی روستاها) زمینه های تخریب پوشش گیاهی، تغییرات کاربری زمین و درنهایت ناپایداری کالبدی-فضایی را فراهم ساخته است. 
۲۹.

شناسایی و تحلیل فضایی پهنه های فقر شهری. مطالعه موردی: شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 55 - 70

کلید واژه ها: تحلیل فضایی پهنه بندی فقر تحلیل عاملی تخمین تراکم کرنل شهر زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۰۳
فقر شهری یکی از مسائل و چالش های اساسی شهرهای بزرگ و به ویژه کلان شهرهای ایران است. پدیده فقر مسئله ای چندبُعدی است و به دلیل ماهیت مکانی، در شهر نمود فضایی پیدا می کند و به صورت پهنه های فقیرنشین گسترش می یابد. یکی از راهکارهای کاهش آسیب های ناشی از فقر در شهرها، شناسایی و تحلیل پراکنش فضایی فقر است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل فضایی پهنه های فقر در شهر زاهدان است. در این پژوهش از داده های سرشماری آماری سال 1395 شهر زاهدان و مؤلفه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی برای شناسایی و تحلیل فقر استفاده شده است. برای شناسایی پهنه های فقر از روش تحلیل عاملی، مدل تخمین تراکم و مدل موران در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که از مجموع 4529 بلوک، 537 (85/11درصد) بسیار فقیر، 1532 (83/33 درصد) فقیر، 1666 (78/36درصد) متوسط، 752 (60/16درصد) مرفه و 42 (92/0درصد) خیلی مرفه اند. از نظر جغرافیایی، بیشترین تعداد پهنه های فقیر و خیلی فقیر در قسمت های شمال و شمال شرقی شهر قرار گرفته اند. در نتیجه اختلاف فضایی معناداری از نظر پراکنش شاخص های فقر در شهر زاهدان مشاهده می شود. یافته های این پژوهش می تواند به سیاستگذاران و مدیران شهری و منطقه ای  کمک کند تا راه حل های مناسب اجرا کنند و منابع محدود شهری را به صورت مطلوب و هدفمند تخصیص دهند. تحقیقات آتی می توانند با استفاده از روش های تحلیل فضایی، گسترش فقر در شهرها را مدلسازی کنند
۳۰.

تحلیل اثرات مؤلفه های برند روستایی در توانمندسازی اقتصادی روستائیان مورد: بخش مرکزی شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۸) ۱۶۰-۱۴۱

کلید واژه ها: توانمندسازی اقتصادی اثرات برند توسعه پایدار روستایی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۰
داشتن تفکری مناسب درباره استراتژی برند نقش مهمی در توانمندسازی اقتصادی مناطق روستایی ایفا می کند و باعث تقویت جایگاه روستاها می گردد و آنها را در جهت ایجاد رقابت و درآمد پایدار و خلق ارزش یاری می رساند. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مؤلفه های برند بر توانمندسازی اقتصادی در مناطق روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل دو گروه متخصصین و جامعه محلی است. جامعه متخصصین 30 نفر به صورت نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند، جامعه محلی با استفاده از نمونه گیری خوشه ای در پنج دهستان بخش مرکزی، در ابتدا از هر دهستان شش روستا و از هر روستا به صورت تصادفی و متناسب با جمعیت آنها 436 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پایایی کل پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 928/0 برآورد گردید. نتایج بر اساس دیدگاه متخصصان جهت شناسایی مؤلفه های کلیدی برند پس از چهار بار چرخش نشان داد از بین 29 مؤلفه، 15 مؤلفه برند کلیدی هستند. بر اساس دیدگاه جامعه محلی نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین مؤلفه های برند و توانمندسازی اقتصادی ارتباط مثبت وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد مؤلفه های برند بر توانمندسازی اقتصادی تأثیرگذار بوده است و 723/0 از کل واریانس توانمندسازی اقتصادی را تبیین می کند.
۳۱.

تدوین سناریوهای زیست پذیری مناطق روستایی براساس اصول آینده پژوهی نمونه مطالعه: شهرستان اسلام آباد غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۰ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 35 - 56

کلید واژه ها: زیست پذیری آینده پژوهی سناریو توسعه روستایی شهرستان اسلام آباد غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۸
پژوهش حاضر به منظور تدوین سناریوهای زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب براساس اصول آینده پژوهی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی نظری و ازنظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. قلمرو پژوهش، روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب و جامعه آماری آن، 30 نفر از کارشناسان مرتبط با مبحث زیست پذیری است که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش دلفی، نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد 30 گویه در زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب اثرگذار است. به دلیل اینکه تمامی مقادیر به دست آمده از آزمون T در ابعاد مختلف در سطح معنادار کوچک تر از سطح خطای 5 درصد بوده اند، با سطح اطمینان 95 درصد توافق جمعی بین کارشناسان در زمینه گویه های پیشنهادی حاصل شد. نتایج حاصل از نرم افزار میک مک نشان می دهد 11 عامل به مثابه عوامل کلیدی در زیست پذیری اثرگذار است. در ادامه با استفاده از تحلیل سناریونویسی، 42 وضعیت محتمل برای 14 عامل کلیدی طراحی شد. پس از تحلیل وضعیت های احتمالی با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، 3 سناریوی قوی، 2818 سناریوی ضعیف و 25 سناریوی باورکردنی به دست آمد. از بین این سه گروه سناریو، 25 سناریوی باورکردنی به مثابه سناریوهای مطلوب برای برنامه ریزی زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب انتخاب شد. این سناریو با استفاده از روش استقرایی تحلیل و به سه سناریوی طلایی، باورکردنی و فاجعه تقسیم شد.
۳۲.

تدوین الگویی برای مدیریت مخاطرات طبیعی و پایداری نواحی شهری و روستایی نمونه: زمین لغزش در منطقه رودبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 105 - 128

کلید واژه ها: مخاطرات طبیعی الگوی مدیریتی فرایند تحلیل شبکه پایداری محیط منطقه رودبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۹۳
مدیریت مخاطرات محیطی ازجمله موضوعات محوری در دانش مخاطرات است و بر اقداماتی نظیر شناسایی، پهنه بندی و تفسیر نواحی مخاطره آمیز با هدف کاهش مخاطرات مبتنی است. تحقق اهداف و چشم اندازهای این دانش، نیازمند مجموعه اقدامات و مطالعات پیوسته ای در چهارچوب یک الگوی مدیریتی است که از گام های متعددی تشکیل شده است. به همین منظور نوشتار حاضر می کوشد با تدوین الگوی مدیریتی، مخاطرات طبیعی مسلط در منطقه رودبار را در هشت گام اصلی بررسی کند. در این زمینه در گام های نخستین، تعیین مبانی نظری مخاطرات و مخاطرات مسلط در منطقه مدنظر و طبقه بندی مخاطرات طبیعی انجام شد تا شرایط ارزیابی مخاطرات فراهم شود. در این مرحله به کمک روش تحلیل شبکه و تعیین معیارهای پیشنهادی در زمین لغزش، مسیر الگوی مدیریتی مخاطرات ادامه یافت. این معیارها در دو خوشه اصلی مخاطرات طبیعی و زیست محیطی طبقه بندی شد. در مرحله بعد با تهیه لایه های اطلاعاتی از عناصر مزبور و ارزش گذاری آنها، این لایه ها در محیط ARCGIS تحلیل و نقشه نهایی پهنه بندی زمین لغزش در محدوده شهری و روستایی رودبار با درجات خطر کم (4 درصد)، متوسط ( 71 درصد) و زیاد ( 25 درصد) تعیین شد. نتایج به دست آمده در گام بعدی با وضعیت نواحی شهری و روستایی ارزیابی شد تا زمینه های مؤلفه های ظرفیت جغرافیای طبیعی و انسانی کاهش مخاطرات مشخص شود. در انتها ضمن مطالعه تمهیدات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز دولت مرکزی، شیوه های بازنگری در خدمات رسانی، آستانه های خطر و شیوه های مقاوم سازی و آموزش ساکنان مطالعه شد.
۳۳.

بررسی اثرات گردشگری روستایی بر کیفیت زندگی (مطالعه موردی: روستای کریک- شهرستان دنا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گردشگری روستایی کیفیت زندگی توسعه روستایی توسعه پایدار روستای کریک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
امروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشروترین فعالیت های در حال رشد در هر سرزمینی قلمداد می شود و یکی از جذاب-ترین و شاید جدیدترین نوع آن گردشگری روستایی است که اثرات گوناگونی بر جامعه میزبان بر جای می گذارد. از این-رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری روستای بر کیفیت زندگی انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش 261 سرپرست خانوار روستای کریک است که به عنوان حجم نمونه اتنخاب شدند. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای(فیش برداری) و میدانی(پرسشنامه و مصاحبه) استفاده گردید. به منظور تحلیل متغیرهای تحقیق از آزمون های آماری کلموگراف- اسمیرنف، t تک نمونه ای و t مستقل بهره گرفته شد. یافته ها حاکی از آن است که از بین نه شاخص بررسی شده مرتبط با ابعاد مختلف اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، کالبدی زیربنایی و زیست محیطی کیفیت زندگی، سه شاخص کیفیت سلامت و بهداشت، کیفیت تعامل و همبستگی اجتماعی و کیفیت محیط مسکونی در سطح متوسط رضایتمندی ساکنین قرار دارد و در مقابل شش شاخص کیفیت امنیت فردی و اجتماعی، کیفیت گذران اوقات فراغت، کیفیت آموزشی، کیفیت اقتصادی، کیفیت زیرساختی و کیفیت زیست محیطی پایین تر از حد متوسط گویه ها ارزیابی شده است که در مجموع گردشگری نتوانسته است باعث بهبود کیفیت زندگی روستای کریک شود
۳۴.

عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری روستاهای ساحلی شهرستان تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۶) 103 - 120

کلید واژه ها: عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری روستایی روستاهای ساحلی شهرستان تالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۲
گسترش فعالیت های گردشگری در مکان های روستایی از عوامل مختلف اثر می گیرد که از آن میان می توان به کیفیت محیطی نواحی روستایی اشاره کرد، بالابردن کیفیت مکان های روستاهای گردشگرپذیر نیاز به شناخت و سنجش کیفیت محیطی در روستا است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان تالش انجام جامعه است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ۱۵ روستای ساحلی شهرستان تالش است که دارای ۳۲۰۱ است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۱ برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها، متناسب با تعداد جمعیت آن ها توزیع شد. جهت تحلیل موضوع چهارچوبی از شاخص های زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی بر اساس مطالعات سایر پژوهش گران انتخاب گردید. روایی صورت پرسشنامه توسط پانل متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. ضریب پایایی برای بعد زیست محیطی 0/77، بعد کالبدی – عملکردی 0/74 و  برای بعد اجتماعی 0/78 بدست آمد. نتایج حاصل از بررسی یافته ها نشان می دهد شاخص هایی که جهت کیفیت محیطی مورد بررسی قرار گرفت دارای میانگینی پایین تر از حد متوسط بودند و می توان بیان نمود که جامعه میزبان(سرپرتان خانوار) از شاخص های کیفیت محیطی رضایت مطلوبی نداشتند.
۳۵.

تدوین الگوی توسعه پایدار گردشگری روستایی (نمونه موردی: روستاهای بخش هیر شهرستان اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال بازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 108 - 121

کلید واژه ها: گردشگری روستایی توسعه پایدار فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اردبیل هیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۵
پیش شرط اساسی برای دستیابی به گردشگری پایدار در نواحی روستایی کشور؛ طراحی، تدوین و کاربست برنامه ریزی راهبردی از سوی برنامه ریزان و مدیران مقاصد گردشگری است. پژوهش حاضر به منظور ارائه الگوی مؤثر توسعه گردشگری در روستاهای بخش هیر شهرستان اردبیل، روش شناسی و ابزارهای چارچوب جامع تدوین راهبرد و همچنین تکنیک AHP را مد نظر قرار داده است. براین اساس، با توجه به موضوع، تحقیق به لحاظ روش، از نوع توصیفی تحلیلی و بر مبنای هدف، کاربردی است و از طریق دو شیوه گردآوری داده ها؛ اسنادی و میدانی به شناخت وضعیت موجود، تحلیل وضعیت و سپس ارائه پیشنهادات راهبردی پرداخته شده است. برای رسیدن به این مهم و ارزش گذاری عوامل پیش برنده و بازدارنده توسعه در قالب روش SWOT با استفاده از پرسشنامه  مبتنی بر روش قضاونی هدفمند، توزیع و نتایج استخراج شده است. پرسشنامه براساس روش کوکران بین 340 خانوار روستاهای مورد مطالعه تکثیر گردید. در مجموع با عنایت به 34 نقطه قوت و فرصت و 23 نقطه ضعف و تهدید و نمره های حاصل از ماتریس عوامل داخلی و خارجی و همچنین نمودار 9 خانه ای، راهبرد استخراجی، حفظ و نگهداری می باشد. در نهایت، راهبردهای موضوعی توسعه با استفاده از فرایند AHP اولویت بندی و سپس برنامه های اجرایی به منظور پیاده سازی هریک از راهبردهای توسعه گردشگری برای حفظ و ارتقاء وضعیت موجود ارایه شده است.
۳۶.

بررسی قابلیت ها و ظرفیت های توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستاهای بخش خورش رستم شهرستان خلخال)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸) 1 - 16

کلید واژه ها: کارآفرینی روستایی ابعاد ظرفیتی کارآفرینی توسعه روستایی توسعه پایدار بخش خورش رستم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
کارآفرینی روستایی راهکاری جدید در نظریه های توسعه برای توانمندسازی و ظرفیت سازی در مناطق روستایی در راستای دستیابی به توسعه پایدار است و به عنوان یک راهبرد نو در توسعه مناطق روستایی به علت ماهیت اشتغال زایی بالا می تواند برای روستائیان اشتغال مولد و دائم و برای بیکاران فصلی اشتغال موقت ایجاد کند. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر باهدف بررسی قابلیت ها و ظرفیت های توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی بخش خورش رستم شهرستان خلخال انجام یافت. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیل است و به لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه خانوارهای ساکن در روستاهای بخش خورش رستم شهرستان خلخال به تعداد 3808 خانوار بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 313 نفر محاسبه و با روش طبقه ای چندمرحله ای از میان جامعه موردمطالعه انتخاب شده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه قابلیت های توسعه کارآفرینی شامل چهار مؤلفه فردی، اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی، جمع آوری گردید. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصین و اساتید مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. جهت تعیین میزان پایایی تعداد 30 پرسشنامه در منطقه توزیع شد و میزان پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 85/0 برآورد گردید. نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد مؤلفه فردی و زیرساختی در روستاهای موردبررسی وضعیت نسبتاً مناسبی در توسعه کارآفرینی داشته است؛ با این وجود، مؤلفه های اقتصادی و اجتماعی از وضعیت مناسبی در این روستاها برخوردار نبوده است. همچنین نتایج ضریب همبستگی نشان داد بیشترین همبستگی بین ویژگی های فردی سطح تحصیلات و درآمد با ظرفیت های کارآفرینی بوده است.
۳۷.

تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توانمند سازی روان شناختی کشاورزان، مورد: روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 219 - 231

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات توانمندسازی توانمندسازی روانشناختی کشاورزان توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی روانشناختی کشاورزان در مناطق روستای انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری کشاورزان روستایی بخش مرکزی شهرستان کوهدشت است که از این میان 27 روستا و 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. جهت گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید. به منظور تحلیل موضوع چهارچوبی از هشت شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندسازی روانشناختی در قالب 59 گویه تدوین و انتخاب شد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش بیانگر این است بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندسازی روانشناختی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد فناوری اطلاعات و ارتباطات 491/0 از تغییرات توانمندسازی روانشناختی را تبیین می کنند. همچنین بر اساس نتایج آزمون t تک نمونه ای می توان بیان کرد که شاخص های توانمندسازی روانشناختی در حد مطلوب قرار دارد.
۳۸.

تحلیل الگوی فضایی شهرک های صنعتی استان قزوین

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 1 - 22

کلید واژه ها: شهرک صنعتی ساماندهی تحلیل فضایی آمایش سرزمین قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۱۸
هدف از پژوهش حاضر تحلیل الگوی پراکنش شهرک های صنعتی و ساماندهی آن در استان قزوین می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که در ابتدا به شناسایی الگوی توزیع شهرک های صنعتی استان قزوین پرداخته و سپس معیارهای ساماندهی شهرک های صنعتی با توجه به پیشینه مطالعاتی استخراج گردید. به منظور ارزش گذاری معیارها از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شد و در نهایت با استفاده از تکنیک منطق فازی فضاهای مناسب جهت استقرار شهرک های صنعتی جدید پیشنهاد گردید. در واقع روی هم گذاری فازی لایه ها، نقشه ساماندهی شهرک های صنعتی را به دست داد. نتایج نشان داده است که به کارگیری منطق فازی به همراه تحلیل فضایی GIS توانسته است به عنوان ابزاری کارآمد در پهنه بندی ساماندهی شهرک های صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. قرارگیری شهرک های صنعتی در نزدیکی راه ارتباطی و دوری از گسل به خوبی قابلیت و توانایی مدل تحلیلی پژوهش را به اثبات رسانده است. واژگان کلیدی: شهرک صنعتی، ساماندهی، تحلیل فضایی، آمایش سرزمین، قزوین
۳۹.

چالش های فراروی توسعه گردشگری روستایی، مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان مشگین شهر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 23 - 36

کلید واژه ها: موانع و چالش ها توسعه گردشگری گردشگری پایدار روستایی شهرستان مشگین شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
امروزه سیاست گذاران و برنامه ریزان از گردشگری روستایی به عنوان اهرمی برای توسعه منطقه ای و راه نجات روستاها از مشکلات اجتماعی و اقتصادی یاد می کنند. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی موانع یا چالش های پیش روی توسعه گردشگری روستایی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان مشگین شهر می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری شامل 42 روستای بالای 20 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 379 نفر برآورد گردید. جهت تحلیل موضوع از 47 نماگر در 5 شاخص اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی و مدیریتی استفاده گردید. نتایج نشان داد مشارکت ضعیف مردم محلی در امور گردشگری، ریسک پذیر بودن سرمایه گذاری، کمبود مراکز خرید، نبود فضای مناسب برای پارک خودرو، عدم تبلیغات و اطلاع رسانی، نبود مراکز و فعالیت های آموزشی و اقامت کوتاه گردشگران به عنوان ممهترین مشکلات گردشگری در این منطقه شناخته شدند.
۴۰.

وضعیت کنونی و موانع پیش روی مدیریت روستایی ایران-مطالعه موردی: بخش گرگانرود شهرستان تالش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 83 - 98

کلید واژه ها: مدیریت روستایی بخش گرگانرود دهیاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۸۷
مدیریت روستایی ایران از گذشته تا به امروز دچار تغییر و تحولات زیادی بوده است و این امر منجر به کسب تجارب متعددی شده است. با این وجود این تغییر و تحولات مشکلات خاص خود را نیز داشته است. به منظور بررسی مشکلات و موانع مدیریت کنونی روستایی ایران، این تحقیق برای تبیین وضعیت کنونی و موانع پیش روی مدیریت روستایی ایران تدوین شد. روش تحقیق کمی و روش شناسی تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی بوده است که از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات بهره برده شده است. حجم نمونه 50 نفر بوده است و پرسشنامه در میان دهیاران توزیع شده است. نرم افزار مورد نظر در این مطالعه SPSS بوده است. نتایج حاکی است که کمبود منابع مالی، عدم هماهنگی شورا، دهیاری و مردم و نبود آموزش کافی از جمله مشکلات مدیریت روستایی است. مهمترین مشکل در مدیریت روستایی کشور عملکرد دولت است، هر چند که به باور دهیاران اختیارات این نهادهای مدیریتی کافی می باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان