میترا پشوتنی زاده

نظریه های متفاوتی همچون نظریه اطلاعات یا ارتباطات شانون، نظریه معناشناختی اطلاعات، نظریه سیبرنتیکی، نظریه کوانتومی اطلاعات و نظریه اطلاعات کوانتومی در زمینه اطلاعات مطرح هستند و هر کدام از دیدگاهی به بررسی اطلاعات می پردازند. پژوهشگران درصدد هستند تا دیدگاهی که اصطلاحاً نظریه کوانتومی اطلاعات گفته می شود را در این نوشته با استفاده از مبانی و مفاهیم فیزیک کوانتومی، ماهیت اطلاعات و نقش آن را در جریانهای اطلاعاتی مورد بررسی قرار دهند که از جمله این مفاهیم بنیادین در فیزیک کوانتومی می توان به دوگانگی موجی/ ذره ای، عدم قطعیت هایزنبرگ، تداخل، اثر تونل، اصل مکمیلت بور، گربه شرودینگر و امثال آن اشاره کرد. در این مقاله، به برخی از این مفاهیم اشاره شده و پس از توضیح مختصری در مورد آنها، به تطبیق این مفاهیم با دنیای اطلاعات پرداخته شده است.

این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل استنادی، به بررسی الگوی رفتار استنادی مؤلفان مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز در فاصله ی زمانی 1380-1385 در مورد چگونگی استفاده از منابع علمی پرداخته است. در این پژوهش، سعی شده با تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، ابتدا توصیفی کلی از مقاله های مورد بررسی ارائه گردد؛ در مرحله بعد، به بررسی میانگین استنادها، نوع و زبان منابع مورد استفاده بر اساس تفکیک موضوعی مقاله ها، بررسی نیم عمر منابع و بررسی میزان تمایل نویسندگان به استفاده از انواع مختلف منابع اطلاعاتی پرداخته است. نتایج نشان داد که، مجموع 221 مقاله مورد بررسی، دارای 5240 استناد می باشد، که بالاترین استنادها به طور کلی از جنبه زبانی و نوع مدرک، به ترتیب مربوط به زبان انگلیسی (55%) و کتاب (2/57%) می باشد. میانگین استناد در هر مقاله، 7/23 می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که، بالاترین نیم عمر به کتاب عربی در زمینه موضوعی زبان و ادبیات فارسی با 23 سال و 8 ماه، و پایین ترین نیم عمر، مربوط به نشریه فارسی در حوزه حقوق با 3 سال و 3 ماه تعلق دارد. مطالعه تطبیقی بین نیم عمر منابع فارسی و انگلیسی زبان نشان دهنده آن است که، منابع فارسی نسبت به منابع انگلیسی، به طور روزآمدتر مورد استفاده قرار گرفته است.

انتشار فزایندة مجلات علمی تخصصی، شناسایی و بازیابی سریع و یکجای مقالات را برای محققین با مشکل مواجه ساخته و از طرف دیگر با افزایش هزینة اشتراک نشریات، امکان اشتراک فردی را از بسیاری از محققین یا حتی کتابخانه‌‌های کوچک گرفته است. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان اهمیت ایجاد پایگاه متن کامل مقالات فارسی در کتابخانة دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز از دیدگاه دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکدة مذکور صورت گرفته است. یافته‌‌های تحقیق نشان داد که میانگین سودمندی پایگاه‌های متن کامل مقالات از دیدگاه دانشجویان با توجه به تجربة آن‌‌ها در مورد پایگاه‌های اطلاعاتی، «زیاد» اعلام شده است و در حدود 61 درصد از پاسخ‌دهندگان موافقت خود را با دیجیتالی شدن مقالات، «زیاد» و «خیلی زیاد» اعلام نموده‌اند. در نهایت با توجه به مزایای پایگاه‌های متن کامل مقالات، میزان موافقت پاسخ‌دهندگان با ایجاد چنین پایگاهی «زیاد» اعلام شده است.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی ویژگی های مهم ساختاری تارنماهای مخصوص نوجوانان 14ـ12 ساله ایرانی است. روش: انجام این پژوهش با استفاده از تحلیل ساختاری 54 تارنمای انگلیسی زبان و فارسی زبان ویژه نوجوانان و نظرخواهی از 93 صاحب نظر و 32 نوجوانان 14ـ12 ساله ایرانی میسر شد که به روش پیمایشی و از طریق توزیع پرسشنامه انجام گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون های تی و مجذور خی استفاده گردید. یافته ها: با بررسی نظرات دو گروه صاحب نظران و نوجوانان ایرانی، 27 ویژگی ساختاری مهم (از میان 30 ویژگی شناسایی شده) برای تارنماهای نوجوانان 14ـ12 ساله ایرانی تعیین و معرفی شد که 10 ویژگی اول آن ها به ترتیب عبارتند از: خوانا بودن متن (4/92%)، سرعت بارگذاری بالا (2/89%)، آرم (1/88%)، مشخص بودن عنوان هر صفحه (3/86%)، وجود پیوند برای بازگشت به صفحه خانگی (86%)، صحیح بودن دستور زبان و املای نوشته ها (86%)، پیش بینی موتور جست وجو به منظور جست وجو در تارنما (8/82%)، استفاده از رنگ های مختلف (7/82%)، امکان راهبری در صفحات (6/81%) و استفاده از عکس (5/81%). اصالت/ارزش: تاکنون هیچ پژوهشی در رابطه با ویژگی های ساختاری وب سایت ها ی (تارنماهای) کودکان و نوجوانان در یک رده سنی خاص و با توجه به نیازها و ویژگی های آنان انجام نشده است که این پژوهش از این نظر منحصربه فرد است. همچنین طراحان تارنماها، کتابداران کتابخانه های عمومی، والدین، معلمان و ... با استفاده از نتایج این پژوهش، می توانند به طراحی و انتخاب تارنماهایی مناسب برای گروه مذکور اقدام نمایند.

رشد و توسعه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی باعث تحول بخش مرجع و ظهور خدمت جدیدی به نام میز مرجع دیجیتالی شده که جایگاه خاصی در کتابخانه‌ها پیدا کرده است. در خدمات مرجع دیجیتالی، نیازهای کاربران از طریق محمل‌های ارتباطی بین کاربر و کتابدار متخصص (محمل‌هایی از قبیل فرم مفصل پست الکترونیکی، فرم وبی، گفتگوی اینترنتی، ارتباط ویدیویی، و ...) به کتابخانه ارسال می‌شود و کتابدار متخصص به سؤالات پاسخ می‌دهد. در مقاله حاضر ابتدا اهمیت و جایگاه میز مرجع دیجیتالی در کتابخانه‌های تخصصی بررسی می‌شود و سپس با تأکید بر ارائه خدمات مرجع از طریق پست الکترونیکی و فرم وبی، رهنمودهایی برای طراحی نرم‌افزار مرجع دیجیتالی ارائه می‌گردد.

امروزه اینترنت استفادة روزافزون یافته است. یکی از گروه­هایی که به سرعت به سوی این رسانه کشیده می­شوند، کودکان و نوجوانان هستند. با توجه به نیازها و ویژگیهای خاص این گروه، به نظر می­رسد آنها نیازمند اطّلاعات ویژه­ای در وب­سایتهای مخصوص خود هستند و تعیین ویژگیهای محتوایی مهم برای قرارگیری در وب­سایتهای مخصوص آنها، می­تواند برطرف­کنندة نیازهایشان باشد و از ورود آنان به وب سایتهای غیرعلمی و غیراخلاقی جلوگیری نماید. به علّت نگرانی و حساسیت بیشتر بر روی ردة سنی 12ـ14 سال و حد واسط بودن این دوره در میان دیگر دوره­های سنی کودکان و نوجوانان، ردة سنی فوق به عنوان جامعة مخاطب انتخاب و وب­سایتهای انگلیسی­زبان و فارسی­زبان مخصوص نوجوانان 12ـ14 ساله تحلیل محتوا گردیده است و سپس به علّت تفاوت در فرهنگ هر کشور، با استفاده از سیاهة وارسی، نظرات صاحب­نظران و نوجوانان 12ـ14 ساله ایرانی را جویا شده و با احتساب درصد فراوانی، مهمترین ویژگیهای محتوایی را برای قرارگیری در وب­سایت نوجوانان 12ـ14 ساله ایرانی، تعیین و معرفی کرده­ است

در این پژوهش تلاش شده با بررسی تعداد 617 , 22 رکورد حوزه کشاورزی که در پایگاه «وب‌آوساینس» در محدوده زمانی 2000 تا 2008 نمایه شده­اند و با استفاده از فنون تحلیل استنادی، نویسندگان و مؤسسات کلیدی و میزان همکاری گروهی بین آنان، مجلات هسته، نرخ رشد تولیدات علمی، قالب و زبان انتشارات، و کشورهای پیشرو در این حوزه مشخص شوند و نقشه تاریخ‌نگاشتی علم کشاورزی ترسیم گردد. محاسبه مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات برای این سال‌ها، عدد 7% را نشان داد. بررسی نوع مدارک نشان داد که مجموع 617 , 22 رکورد، در 15 نوع قالب مختلف ارائه شده­اند. این رکورد­ها به 25 زبان زنده دنیا و با همکاری 173 کشور به رشته تحریر درآمده‌اند. تمامی مقالات کشاورزی بازیابی‌شده از پایگاه «وب‌آوساینس» در 3256 مجله منتشر گردیده و از سوی 852 , 14 مؤسسه مختلف ارسال شده­اند. تعداد 655 , 51 نویسنده از سال 2000 تا 2008، مقالات خود را در حوزه کشاورزی به رشته تحریر درآورده و در پایگاه «آی‌اس‌آی» به ثبت رسانده­اند و در کل تعداد 381 , 658 منبع را مورد استناد قرار داده­اند. خوشه­های شکل‌گرفته در نقشه تاریخ­نگاشتی بر اساس LCS و GCS نیز شامل 5 خوشه بود.

امروزه اینترنت با تمامی ویژگی ها و جذابیت های خود، وسعت و گستردگی روزانه و تنوع اطلاعاتی و بسیاری موارد دیگر توانسته خود را به عنوان معتبرترین و روزآمدترین منبع اطلاعاتی در دسترس همگان قرار دهد. آگاهی و توجه به این نکته که هر کسی می تواند بدون هیچ‌گونه بازنگری و کنترلی به انتشار هرگونه مطلبی در این شبکة عظیم بپردازد، می تواند هشدار و تذکر کوچکی در نحوة استفاده و یافتن اطلاعات معتبر از اینترنت باشد. خوشبختانه برای این کار ابزارها، معیارها و سیاهه های متفاوتی برای گروه های سنی و افراد مختلف تهیه شده است. یکی از این گروه ها کودکان و نوجوانان هستند که مقید کردن آنها به مطالعة کتاب و دیگر محمل های سنتی در عصر اطلاعات و ارتباطات، منطقی به نظر نمی رسد. بنابراین در این پژوهش ابتدا اهمیت آشنایی با روش‌ها و ابزارهای متعدد ارزیابی صفحات وب بیان شده و سپس ابزاری برای آموزش نحوة ارزیابی تارنما ها به کودکان و نوجوانان، معرفی شده و در نهایت کتابداران را با معیارهای گزینش مناسب ترین تارنما ها برای این گروه سنی آشنا می نماید.

هدف: هدف از این پژوهش تعیین معیارها و ویژگی های ضروری برای یک فرمت مارک با توجه به فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین و نیازهای دنیای امروزی و تأکید بر ویژگی های خاص برای مارک ایران است. روش: در این پژوهش با استفاده از بررسی متون، مطالعه آخرین ویرایش های مارک 21 و یونی مارک و مدارک مربوط به آنها و نتایج حاصل از نظرات صاحب نظران ایرانی، سیاهه ای از 22 معیار تهیه و برای صاحب نظران متخصص مارک در ایران ارسال شد تا مهمترین این معیارها را شناسایی و معیارهای دیگری را به سیاهه بیافزایند. یافته ها: سیاهه ای حاوی 22 معیار برای ارزشیابی مارک ایران تهیه شد و یافته ها نشان داد که بالاترین امتیازها مربوط به معیارهای «توجه به نیازها و پیشرفت های روز دنیا» و «در نظر گرفتن قواعد فهرست نویسی به صورت بین المللی» با میانگین 55/4 است. اصالت/ارزش: تاکنون هیچ گونه سیاهه کاملی که نشان دهنده معیارها و ویژگی های ضروری برای مارک باشد تهیه نشده است. به علاوه سیاهه تهیه شده در این پژوهش دارای ویژگی های خاص برای مارک ایران می باشد.

از آنجایی که یونی مارک مبنای مارک ایران قرار گرفته است، به همین دلیل در این پژوهش به بررسی 17 مشکل شناسایی شده در سال 1994 توسط نامه کوکبی در مورد به کارگیری یونی مارک در ایران پرداخته شده است. این مشکلات ابتدا با دستنامه مارک ایران برای تک نگاشتها مقایسه شده تا راهکارهای پیشنهادی برای این مشکلات و میزان بومی سازی یونی مارک برای ایران مشخص گردد. پس از آن با توجه به این که در حال حاضر دو فرمت مارک 21 و یونی مارک به صورت جهانی در حال فعالیت هستند، این 17 مشکل با هر یک از این فرمتها نیز مقایسه شده است، تا مشخص گردد که آیا در ویرایش های جدید یونی مارک، این مشکلات رفع شده اند یا همچنان به همان صورت باقی مانده اند. همچنین از بررسی این مشکلات در مارک 21 و مقایسه نتایج آن با نتایج بررسی این 17 مشکل در یونی مارک، می توان تعیین کرد که کدام یک از این دو فرمت بیشتر با ویژگی های کتابشناختی و فهرست نویسی فارسی سازگاری دارند. در نهایت مشخص گردید که در مورد این 17 مشکل، مارک 21 نسبت به یونی مارک عملکرد بهتری در رفع آنها داشته است.

هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی مسائل و مشکلات مربوط به دو قالب مارک 21 و یونی مارک و وضعیت کنونی و قابلیت های مارک در ایران و کسب نظرات صاحب نظران در این موارد و پیشنهاد آن ها برای فرمت نهایی مارک در ایران است. روش: برای گردآوری داده ها از روش پیمایشی استفاده شده است. صاحب نظران و متخصصان مارک در ایران جامعه تشکیل دهنده این پژوهش هستند. به شیوه نمونه گیری گلوله برفی 22 نفر از متخصصان مارک در ایران شناسایی شدند. با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته از صاحب نظران، نظرخواهی شده است. یافته ها: هرچند که وضعیت کنونی مارک و آموزش و استفاده از آن در ایران از دیدگاه صاحب نظران مطلوب به نظر نمی رسید ولی مهم ترین راه حل پیشنهادی برای رفع مشکلات بیان شده در مورد مارک ایران، تشکیل کمیته ای از متخصصان مارک برای پشتیبانی و روزآمدسازی مارک در ایران و توجه بیشتر به آموزش در حوزه مارک بود.

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی قابلیت های هر یک از قالب های یونی مارک و مارک ۲۱ در برآورده ساختن نیازهای فهرست نویسی برای منابع فارسی و میزان همخوانی آن ها با این گروه از قواعد فهرست نویسی با تأکید بر دو منبع اطلاعاتی کتاب چاپی و منابع الکترونیکی است. روش: برای نیل به هدف پژوهش، در مرحله اول کلیه فیلدهای مربوط به کتاب چاپی و منابع الکترونیکی از یونی مارک و مارک ۲۱ استخراج گردید و به علت عدم وجود دستنامه یا متونی معتبر و روزآمد در رابطه با قواعد فهرست نویسی فارسی، از کاربرگه های کتاب چاپی و منابع الکترونیکی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران جهت مقایسه با فیلدهای استخراج شده بهره گیری شد و در مرحله پایانی نیز برای تکمیل فرایند، از نتایج مقایسه یونی مارک و مارک ۲۱ با ۱۷ مشکل به کارگیری یونی مارک در ایران، استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که مارک ۲۱ بیش از یونی مارک با ویژگی های قواعد فهرست نویسی فارسی همخوانی داشته و پیشنهاد می شود که از نشانگرها و فیلدهای آن بیشتر در ساختار کنونی مارک ایران استفاده شود.

مقدمه: بسیاری از بحران های زیست محیطی ریشه در مشکلات فرهنگی دارد. در این میان، کتابخانه ها که سازمانی فرهنگی و اجتماعی تلقی می شوند، بیش از هر سازمان دیگری باید نسبت به مسائل زیست محیطی اهمیت بدهند و می توانند با ارائه اطلاعات و انجام خدمات مختلف، نقش به سزایی در اصلاح نگرش و رفتار زیست محیطی جامعه داشته باشند. روش شناسی: این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی بوده و به لحاظ هدف، کاربردی محسوب می شود. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ایست که روایی و پایایی (آلفای کرونباخ برابر با 92/0) آن مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری شامل 22 نفر کتابدار مشغول به کار در کتابخانه های عمومی شهر اصفهان هستند که به علت تعداد محدود آن ها از روش نمونه گیری سرشماری برای تعیین پاسخگویان استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد میزان اهمیت کتابداران به مسائل زیست محیطی (میانگین برابر با 47/4)، میزان توجه کتابخانه به برنامه ها و طرح های اجتماعی مرتبط با بازاریابی سبز (میانگین برابر با 28/4) و میزان تمایل کتابخانه به خرید کالا ها و خدمات سبز (میانگین برابر با 42/4) بسیار زیاد است. نتیجه گیری: بسیاری از بحران های زیست محیطی ریشه در مسائل فرهنگی دارد و از آنجایی که کتابخانه های عمومی نیز نهادی فرهنگی و تأثیرگذار هستند، فعالیت در چنین سازمانی که دائماً در حال تحول برای پاسخ گویی به نیازهای اطلاعاتی است، باعث می شود کتابداران با مسائل فرهنگی بیش تر آشنا شوند. و بیش تر در جریان وقایعی که در جهان در حال وقوع است قرار می گیرند و بنابراین آنان تلاش خواهند کرد تا آگاهی دیگران را نیز از مسائل زیست محیطی افزایش دهند. و به این شکل به خرید کالاهای سبز و در نهایت توسعه پایدار کمک نمایند.

هدف این پژوهش، تعیین قیمت های بهینه عمده فروشی و نهایی کتاب های چاپی و الکترونیک، تعیین و مقایسه سود نهایی اجزای زنجیره تأمین کتاب و بررسی مقادیر بهینه تقاضا در کانال های دوگانه است. در این پژوهش تحلیل حساسیتی جامع روی پارامترهای زنجیره تأمین مانند ضرایب کشش تقاضا، میزان گرایش مشتریان به کتاب چاپی، هزینه های تولید انواع کتاب ها و تأثیر آنها بر مقادیر بهینه قیمت ها، تقاضاها و سود نهایی کانال های مختلف انجام شده است. نتایج حاصل برای زنجیره تأمین متمرکز درحالت تقاضای ثابت نشان می دهد اگر ضریب تمایل مشتریان به کتاب چاپی بزرگ تر از 5/0 باشد، قیمت کتاب چاپی بیشتر از قیمت بهینه فروش کتاب الکترونیک خواهد بود. در زنجیره تأمین غیرمتمرکز، قیمت گذاری براساس تعادل استکلبرگ برای مدل های پایه- پیرو انجام شده است. در تقاضای ثابت، قیمت عمده فروشی کتاب های چاپی در مدل های غیرمتمرکز با قیمت فروش نهایی آنها درحالت متمرکز برابر است؛ ولی قیمت فروش نهایی کتاب چاپی در مدل غیرمتمرکز بیشتر از حالت متمرکز است و قیمت فروش کتاب الکترونیک در مدل های متمرکز و غیرمتمرکز با هم تفاوتی ندارد. براساس نتایج، درحالت تقاضای ثابت، یا کتاب الکترونیک نباید به بازار ارائه شود یا اینکه در همان ابتدا هم زمان با نسخه چاپی منتشر می شود؛ ولی درحالت تقاضای کاهشی، کتاب الکترونیک در هر زمانی از دوره عمر محصول انتشار می یابد.

  هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت ابعاد بازاریابی کالاها و خدمات کتابخانه های دانشگاه های دولتی استان اصفهان است. این ابعاد عبارت اند از بازارشناسی، بازارگرمی، بازارداری، بازارسنجی، بازاریابی، بازارگرایی، بازارسازی، بازارگردی و بازارگردانی. پژوهش به روش توصیفی - پیمایشی انجام گرفته و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 168 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاه های دولتی استان اصفهان است که از میان آنها 117 نفر بر اساس فرمول کوکران انتخاب شد. روایی محتوای پرسشنامه و پایایی آن با مقدار آلفای برابر با 92/0 به تأیید رسید. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با نرم افزار اس.پی.اس.اس انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد میانگین و انحراف معیار ابعاد بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی استان اصفهان به ترتیب 50/3 و 52/0 است. همچنین یافته ها نشان دهنده سطح معناداری 0001/0 بوده که کوچک تر از مقدار 05/0 است. باتوجه به سطح معناداری، میانگین ابعاد بازاریابی اختلاف معناداری با حد وسط طیف لیکرت دارد و بزرگ تر از حد متوسط است؛ بنابراین با اطمینان 95 درصد، ابعاد بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی استان اصفهان بیشتر از حد متوسط است و در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد. همچنین، میانگین ها نشان می دهد در بین ابعاد بازاریابی خدمات و محصولات کتابخانه ای، بیشترین میانگین مربوط به بعد بازارگرایی و کمترین میانگین مربوط به بعد بازاریابی است. نتایج پژوهش نشان می دهد فعالیت های مربوط به هریک از ابعاد بازاریابی در کتابخانه ها وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند و کمترین فعالیت ها مربوط به بعد بازاریابی است که نتایج پژوهش لزوم تلاش برای ارتقای این بعد در کتابخانه ها را نشان می دهد. همچنین، فعالیت هایی مانند وجود بخش مجزّا برای بازاریابی یا وجود واحد روابط عمومی به بهبود وضعیت این بعد از بازاریابی کمک می کند.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی ظاهری و محتوایی کتاب های چاپی رده سنی الف و ب با تأکید بر مؤلفه های خلاقیت گیلفورد انجام شده است. روش/رویکرد پژوهش : روش پژوهش پیمایشی، از نوع توصیفی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش داستان های فارسی رده سنی الف و ب در قالب کتاب های چاپی است و نمونه پژوهش از بین کتاب های پرتیراژ سال های 95-1390 ایران به روش هدفمند انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی محقق ساخته است که روایی آن مورد تائید قرار گرفته است. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوا برای بررسی معیارهای ظاهری و محتوایی در 55 کتاب چاپی پر تیراژ کودکان استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که از بین گوی ه های ظاهری و محتوایی در همه مؤلفه های خلاقیت (سیالی، انعطاف پذیری، اصالت و بسط)، ویژگی های محتوایی بیش از ظاهری در کتاب های مورد بررسی رعایت و به کار گرفته شده است. در حالی که برای این رده سنی مشخصات ظاهری بیش از هر چیز می تواند آنان را جذب کتابخوانی نماید. از بین چهار مؤلفه سیالی، انعطاف پذیری، اصالت و بسط، مؤلفه بسط با میانگین رتبه ای 3/62، بیشتر از سایر مؤلفه ها در کتاب های نمونه پژوهش به کار گرفته شده است.  نتیجه گیری : نویسنده، تصویرگر و ویراستار ایرانی در توجه به جزئیات و گسترش ایده در هر یک از عناصر ظاهری و محتوایی کتاب های کودکان رده سنی الف و ب تواناتر از سایر مؤلفه های خلاقیت بوده اند. پیشنهاد می شود دست ا ندرکاران حوزه نشر کتاب کودک، از دوره های خلاقیت بهره برده و جهت تهیه و انتشار کتب خلاق از سیاهه وارسی تهیه شده در این پژوهش استفاده نمایند.