رویا رسولی

زمینه: شرم و احساس گناه به عنوان هیجان هایی منفی و سازش نایافته با بروز مشکلات روانشناختی در نوجوانان، از جمله افسردگی و خودکشی، اضطراب اجتماعی، اختلال دوقطبی و سطح پایین شفقت به خود در ارتباط است. با این حال، علی رغم اهمیت این هیجانات در نوجوانان، در زمینه بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاسی معتبر برای اندازه گیری شرم و گناه بین نوجوانان ایرانی شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس تجربه شرم و احساس گناه (GSES؛ مالیناکووا و همکاران، 2019) در نوجوانان شهر تهران بود. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از حیث نوع گردآوری اطلاعات، پیمایشی و از نظر روش شناسی، آزمون سازی است که در قالب یک طرح پژوهشی همبستگی انجام گرفته است. نمونه پژوهش حاضر، 2291 نوجوان 12 تا ۱۸ سال بودند که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شدند. برای تعیین روایی سازه از روش تحلیل عاملی تأییدی و به منظور آزمون تغییرناپذیری مقیاس با توجه به جنسیت، از روش تحلیلی چندگروهی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی، وجود دو عامل شرم و احساس گناه را تأیید کرد و نشان دهنده برازش مطلوب داده ها در گروه دختران و پسران بود. تحلیل چندگروهی نیز هم ارزی ضرایب مسیر و مقادیر خطا را را در هر دو گروه نشان داد (0/05 P>). قابلیت اعتماد ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، امگای مک دونالد و قابلیت اعتماد مرکب تأیید شد (0/7 ≥, ω, CRα). نتایج نشان داد که این مقیاس از روایی صوری، محتوا، سازه، همگرا و واگرای مناسبی برخوردار است. بررسی متغیرهای جمعیت شناختی نشان داد که با افزایش سن، احساس شرم و گناه در نوجوانان افزایش می یابد (0/01 >P). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که نسخه فارسی مقیاس تجربه شرم و گناه دارای ویژگی های روانسنجی مطلوبی بوده و ابزاری ساده، مختصر و قابل اعتماد جهت ارزیابی هیجان های شرم و احساس گناه در نوجوانان ایرانی است.

قلدری در میان دانش آموزان یک مشکل رایج با عواقب جدی و ناراحت کننده برای قربانیان است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی درمان گروهی متمرکز بر هیجان بر افزایش مهارت های اجتماعی – هیجانی، کاهش افسردگی وکاهش قلدری در دانش آموزان قلدر، بود. پژوهش به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل انجام پذیرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان قلدر مقطع تحصیلی متوسطه اول شهرستان بوکان در سال(95-1394). نمونه شامل 30 دانش آموز افسرده و قلدر با مهارت اجتماعی – هیجانی پایین بودند که به صورت نمونه گیری خوشه ای از جامعه پژوهش انتخاب، سپس با جایگزینی تصادفی به دو گروه آزمایش(15نفر) و کنترل(15نفر)، تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه قربانی قلدری( ایلی نویز، مهارت اجتماعی – هیجانی (SEL) و پرسشنامه افسردگی کودکان و نوجوانان (CADS) بود. مداخله بر روی گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته انجام شد. پس از مداخله پرسشنامه ها دوباره به عنوان پس آزمون اجرا گردید. داده ها با تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکوا) تحلیل شد. نتایج نشان داد که درمان گروهی متمرکز بر هیجان باعث کاهش افسردگی و قلدری و افزایش مهارت های اجتماعی – هیجانی به طور معنادار (05/. p≤) شده است. نتیجه گیری می شود درمان متمرکز بر هیجان می تواند در کاهش افسردگی و رفتارهای قلدرانه مؤثر باشد و آموزشی مناسب برای افزایش مهارت های اجتماعی و هیجانی است.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه میزان حمایت اجتماعی ادراک شده و رضایت از زندگی در افراد مبتلا به بی قراری جنسیتی با توجه به جنسیت و مرحله های درمان آنهاست. روش پژوهش از نوع علی - مقایسه ای و جامعه آماری شامل همه افراد ایرانی مبتلا به بی قراری جنسیتی در سال ۱۳۹۳ است. نمونه شامل 47 نفر مرد به زن و 47 نفر زن به مرد (94 نفر) است که با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده اند. ابزارهای استفاده شده شامل مقیاس رضایت از زندگی داینر و همکاران (SWLS) و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران (MSPSS) است. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک راهه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند میزان حمایت اجتماعی ادراک شده میان افراد مبتلا به بی قراری جنسیتی مرد به زن و زن به مرد متفاوت است؛ اما میزان رضایت از زندگی میان این افراد، تفاوت معناداری ندارد. همچین میزان حمایت اجتماعی ادراک شده ازطرف خانواده و دوستان و نیز رضایت از زندگی در افراد مبتلا به بی قراری جنسیتی که دوره درمان تغییر جنسیت را تمام کرده اند، بیشتر از سایر آزمودنی هاست. براساس این یافته ها، عمل جراحی تغییر جنسیت برای این افراد پیشنهاد می شود؛ البته با توجه به محدودبودن نمونه، تعمیم دادن نتیجه ها باید با احتیاط صورت بگیرد.

مقدمه و هدف: در دهه های اخیر روشهای درمانی مختلفی برای بهبود جو عاطفی بکار گرفته شده است و هدف از پژوهش حاضر بررسی دو شیوه ی آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری با و بدون حضور دختران بر جو عاطفی خانواده بود. مواد و روش ها : این تحقیق به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کن ترل اجرا  گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه دختران 15تا13ساله مدرسه زینبیه واقع در شهرستان شهریار بود. با اجرای آزمون بر روی 600 دانش آموزان مدرسه 120 دانش آموز با جوعاطفی پایین یافت شد که 45 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردیده و در دوگروه آزمایشی و یک گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آموزشی اول مدیریت رفتاری مادران و آموزش گ روهی شناختی-رفتاری دختران را دریافت  کردند و گروه آموزشی دوم مدیریت رفتاری مادران را دریافت کردند. گروه کنترل نیز هیج آموزشی را دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفتند.  ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن( 1964) بود که  داده ها باروش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش گروهی شناختی-رفتاری توأم باهم موجب بهبود جو عاطفی خانواده شد. این نتایج در پیگیری ها نیز به اثبات رسید. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد، آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری دختران با هم به عنوان  یک مداخله مؤثر برای بهبود جو عاطفی خانواده پیشنهاد می شود.  

بی تردید در قرن جدید، انرژی برای بقایِ همه کشورها حیاتی است و تأمین باثبات و ارزان قیمت آن به یکی از مهم ترین دغدغه های کشورها و اقتصادهای جهانی تبدیل شده است. انرژی و نقش بی بدیل آن در رقابت های ژئوپلیتیکی، نوعی تقسیم بندی جهانی میان کشورها را شکل داده است: 1.کشورهای صادرکننده انرژی، 2. کشورهای واردکننده انرژی 3. کشورهای انتقال دهنده انرژی که اقدام ها و رفتارهای هر یک از آن ها برای دست یابی به منافع بیشتر، سازنده و قوام بخش ژئوپلیتیک انرژی جهانی است. در این نوشتار به دنبال بررسی و ارزیابی کنش ها، واکنش ها و رفتارهای روسیه به عنوان صادرکننده انرژی و اتحادیه اروپا به عنوان واردکننده انرژی پس از بحران اوکراین به عنوان انتقال دهنده انرژی هستیم. با روش توصیفی در پی پاسخ این پرسش هستیم که متغیر انرژی چه نقشی در روابط روسیه و اتحادیه اروپا پس از بحران اوکراین داشته است؟ در پاسخ این پرسش می توان گفت، به نظر می رسد که با وجود تیرگی های ایجادشده در روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی میان روسیه و اتحادیه اروپا، متغیر انرژی مانع قطع این روابط شده و به استمرار روابط این دو بازیگر کمک کرده است. نتایج توصیف و تحلیل شرایط، حاکی از وجود نوعی وابستگی متقابل فزاینده میان آن ها دست کم تا یک دهه آینده به ویژه در بخش گاز است. این موضوع بیشتر مربوط به وابستگی گازپروم به بازار اروپا، مشکل فنی جایگزینی واردات گاز روسیه برای اتحادیه اروپا و قراردادهای طولانی مدت تا سال 2030 است که جریمه های بسیار سنگینی برای طرف هایی دارد که می خواهند آن را  پیش از پایان دوره قرارداد فسخ کنند.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش فرزندپروری انعکاسی بر دلبستگی و استرس والدینی مادران بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران صاحب فرزند 3 تا 6 سال مراجعه کننده به سراهای محله منطقه چهار شهر تهران بود، که با روش نمونه گیری دردسترس 30 نفر از آنها انتخاب شده و با گمارش تصادفی و بطور مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش علاوه بر برگه جمعیت شناختی شامل پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسال کولینز و رید(RASS) (1990) و شاخص استرس فرزندپروری - فرم کوتاه(PSI-SF) بود. برای گروه آزمایش آموزش فرزندپروری انعکاسی در 10 جلسه 120 دقیقه ای مبتنی بر مدل کوپر و ردفرن (2016) اجرا شد، ولی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت بین گروهی در دلبستگی ایمن (23/7=F و 01/0 =p) و دلبستگی اجتنابی(33/4= F و 05/0 = p) معنادار می باشد ولی برای دلبستگی دوسوگرا(52/0= F و 47/0 = p) معنادار نمی باشد. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس یک متغیره نشان داد که تفاوت بین گروهی در استرس والدینی معنادار می باشد(31/9= F و 006/0 = p). به عبارتی نتیجه بدست آمده این بود که آموزش والدگری انعکاسی بر بهبود دلبستگی ایمن و اجتنابی و همچنین استرس والدینی مادران اثربخشی معناداری دارد. بنابراین می توان از آموزش فرزندپروری انعکاسی در جهت ترمیم دلبستگی مادر و کاهش استرس والدینی استفاده کرد.

سابقه و هدف: پژوهش ها نشان می دهد که نوع نگرش افراد به زندگی و تصورشان از خدا می تواند در زمینه ی پیشگیری از آسیب پذیری نسبت به پیامدهای جسمی و روانی اختلالات روانی مؤثر باشد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه ی تصور از خدا و نگرش به زندگی افراد دارای اختلال هویت جنسی پس از عمل جراحی تغییر جنسیت با همتایان خود قبل از عمل جراحی است. روش کار: این پژوهش از نوع علّی - مقایسه یی است. تعداد 65 نفر از افراد مبتلا به اختلال هویت جنسی قبل و بعد از عمل جراحی با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی از میان جامعه ی افراد تراجنسی در ایران انتخاب شدند و مقیاس تصور از خدا و شاخص نگرش به زندگی بر روی آنان اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد افراد ترا جنسی تغییرجنسیت داده نمره های بالاتری در مقیاس تصور از خدا و شاخص نگرش به زندگی به دست آورده اند. همچنین بین دو گروه آزمودنی، از نظر میانگین نمره های خرده مقیاس ها تفاوت معناداری وجود داشت؛ این در حالی است که نمره های دو گروه از نظر جنسیت و سطح تحصیلات تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد کار بر روی تصور افراد از خدا و نوع نگرش آنان به زندگی می تواند بعضی از عوامل نگهدارنده و تشدید کننده ی اختلالات هویت جنسی را تعدیل کند و در درمان آنها مؤثر باشد.

تعارض زناشویی آسیبی است که خانواده های مختلف ممکن است با آن درگیر باشند. این پژوهش با هدف شناسایی تجارب فرزندان نوجوان درمعرض تعارض زناشویی والدین انجام شد. روش پژوهش حاضر کاربردی و از نوع کیفی پدیدارشناسی بود . جامعه این پژوهش شامل فرزندان نوجوان درمعرض تعارض زناشویی والدین بود. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد و تا مرز اشباع و نهایتا انتخاب 12 فرزند ادامه یافت و شرکت کنندگان مورد مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، منجر به شناسایی 3 مضمون اصلی، 12 مضمون فرعی و 42 مفهوم اولیه شد. مضمون اصلی نخست، مشکلات روانشناختی شامل مضمون های فرعی احساس شکست، احساس ترس، افسردگی، مشغولیت ذهنی، احساس نادیده گرفته شدن، رفتارهای منفی نوجوانان و عدم تامین امنیت روانی بود. مضمون اصلی دوم، مشکلات تحصیلی-شغلی بود که مشتمل بر تغییرات شغلی والدین و اهمال کاری می شد و در نهایت، مسائل ارتباطی با آشنایان و دوستان چهارمین مضمون اصلی، شامل پذیرش نوجوان، احساس شرم و سرخوردگی و پنهان کاری توسط نوجوان بود. در مجموع، نتایج نشان داد نوجوانان دارای خانواده های متعارض، در معرض خطر و مشکلات روان شناختی و ارتباطی می باشد

خستگی و آسیب های ناشی از جنگ های جهانی، اروپا را بسان بیماری رو به مرگ تبدیل کرد، اما راه چاره بی درنگ در تلاش برای همگرایی کشورهای دوست و دشمن اروپا در سازوکاری منطقه ای جست وجو شد. اتحادیه اروپا به عنوان نماد وحدت، همکاری و همگرایی با گرایش های واگرایانه و گریز از مرکز روبه رو شده و برگزیت را می توان نقطه اوج موج گرایش های جدایی طلبانه دانست که همگرایی اروپا را بیش ازپیش به چالش کشیده است. نتیجه همه پرسی 23 ژوئن 2016 از انگلیسی ها شوک بزرگی به اتحادیه اروپا وارد کرد. پیش بینی می شد که پرونده خروج بریتانیا از این اتحادیه، با تلاش های دیوید کامرون و اخذ امتیازهای چهارگانه بسته شود، اما 52 درصد رأی دهندگان بریتانیایی با انتخاب برگزیت با پایان بخشیدن به عضویت 42 ساله کشور خود در اتحادیه اروپا موافقت کردند. در این زمینه پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه رویکردها و جهت گیری های بریتانیا در برابر اتحادیه اروپا از فرهنگ سیاسی این کشور تأثیر پذیرفته و یا خواهد پذیرفت؟ برپایه این استدلال که فرهنگ سیاسی به عنوان بخشی از هویت ملی و سیاسی کشورها، تعیین کننده تعریف و دیدگاه های ویژه آنان درباره منافع ملی است که به برساخت کنشگری ویژه در عرصه سیاست خارجی منجر می شود، در فرضیه پژوهشی بیان می شود که فرهنگ سیاسی بریتانیا به شکل محافظه کارانه ای بر سیاست واگرایی آن از اتحادیه اروپا تأثیرگذار بوده است. برای تبیین پدیده برگزیت، و شناخت رابطه بین فرهنگ سیاسی و سیاست خارجی بریتانیا در برابر اتحادیه، از روش تحلیل رویدادهای تاریخی و سخنرانی های برخی از مقام های دولتی و نیز بررسی یافته های همه پرسی ها و نظرسنجی های مرتبط با برگزیت، و از چارچوب نظری سازه انگاری استفاده شد. نوع فرهنگ و به ویژه فرهنگ سیاسی مردم بریتانیا در شکل گیری سیاست واگرایانه این کشور درباره اتحادیه تأثیر بسزایی داشت. با وجود برگزیت، این کشور همچنان در تلاش برای رسیدن به جایگاه یک قدرت بزرگ تأثیرگذار بر سیاست جهانی بوده است.

هدف: اختلالات اضطرابی از شایعترین اختلالات روانی در سنین مدرسه است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت رفتاری مادران همراه با گروه درمانی شناختی-رفتاری با حضور دختران و بدون حضور دختران با اضطراب اجتماعی بود. روش: این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه انجام گرفت. جامعه آماری شامل همه ی دختران 15 تا 13 ساله ی مدرسه زینبیه واقع در شهرستان شهریار بود. با اجرای آزمون بر روی 600 دانش آموز مدرسه، 120 نفر با اضطراب اجتماعی یافت شد که از بین آنها 45 نفر انتخاب و در 2 گروه آزمایشی و یک گروه گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایشی اول، مدیریت رفتاری مادران و آموزش گروهی شناختی-رفتاری دختران را دریافت کردند و گروه آزمایشی دوم فقط مدیریت رفتاری مادران را دریافت کردند. گروه گواه نیز هیج آموزشی را دریافت نکرد و در فهرست انتظار قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک ) 1996 ( بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS24 و آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش گروهی شناختی-رفتاری توأم با هم موجب کاهش اضطراب اجتماعی دختران می شود) 05 / P>0 (، اما آموزش مدیریت رفتاری مادران به تنهایی نتوانست اضطراب اجتماعی را کاهش دهد. این نتایج در پیگیری ها نیز به اثبات رسید. نتیجه گیری: براساس نتایج آزمون تعقیبی روش آموزش ترکیبی به طور معناداری نسبت به روش آموزشی مدیریت رفتاری مادران بر اضطراب اجتماعی، تأثیر بیشتری داشت. مطابق با یافته های پژوهش اثربخشی مداخله آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری دختران بر کاهش اضطراب اجتماعی دختران به تأیید رسید. بنابراین، این روش را می توان به عنوان یکی از درمان های مفید و کاربردی برای این گروه از دختران درنظرگرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی سرمایه روانشناختی در رابطه بین ذهن آگاهی و سلامت روان زنان باردار بود. روش پژوهش توصیفی -همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را زنان باردار 18 الی 40 سال شهر تهران در سال 1400-1401 تشکیل دادند. تعداد 200 زن باردار به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بودند از: مقیاس سلامت روانی (28-MHI) بشارت (1388)، پرسشنامه سرمایه روان شناختی (PCQ) لوتانز و همکاران (2007) و پرسشنامه پنج عاملی ذهن آگاهی (FFMQ) بائر و همکاران (2006). از تحلیل معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است و مولفه های عمل همراه با آگاهی و عدم قضاوت با اندازه اثر 14/0 و 07/0 اثر غیر مستقیم معناداری بر سلامت روان به واسطه سرمایه روان شناختی دارد (05/0>P) ولی سه مولفه مشاهده، توصیف و عدم واکنش اثر غیرمستقیم معناداری را نشان ندادند (05/0<P). همچنین نتایج نشان داد که مولفه های توصیف و عدم واکنش از متغیر ذهن آگاهی به همراه سرمایه روان شناختی به ترتیب با اندازه اثرهای 18/0، 22/0 و 29/0 اثر مستقیم معناداری بر سلامت راون زنان باردار دارند (05/0>P). این نتایج نشان می دهد که سرمایه روان شناختی با توجه به نقش ذهن آگاهی می تواند تبیین کننده سلامت روان در زنان باردار باشد.