تحلیل هندسی و عددی آرایه های معماری آستانه ماهان از جنبه عرفانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، تحلیل دو جنبه اصلی ریاضیات؛ یعنی تحلیل «هندسی» نقوش و تحلیل «عددی» آرایه های معماری مزار شاه نعمت الله ولی ماهان بود. روش: روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و برداشتهای میدانی است. در این مقاله ابتدا به شناخت اشکال و اعداد آرایه های معماری پرداخته شده و سپس احتمال ارتباط معنایی آنها را با مضامین عرفان اسلامی و اندیشه های شاه نعمت الله ولی بررسی می شود. یافته ها: نقش هندسی «چلیپا» و عدد «چهار» در تزئینات معماری آستانه بیشترین کاربرد را داشته و در ترکیب با هندسه هشت ضلعی منتظم، نمادی از «انسان کامل» و مظهر نور الهی و یادآور «حضور منجی موعود» است. نتیجه گیری: به نظر می رسد معماران این اثر، از نقوش هندسی منحصر به فردی بر پایه اعداد یک تا دوازده در شمسه ها و آرایه ها بهره برده اند که اشاره به اعتقادات شیعی اشاره دارند. «عدد دوازده» در نقاشی منحصر به فرد خطوط چلّه خانه برای معرفی امام دوازدهم شیعه به کار رفته و به نظر می رسد آموزه های شاه نعمت الله به صورت آرایه های معماری در مقبره وی مجسّم شده است. همچنین چرخش، پیچش و گردش این دوازده تَرک و وصول آنها به دایره ای واحد، نمایانگر اصل «وحدت در عین کثرت» است.Geometrical and Numerical Analysis of Architectural Ornaments in Astaneh of Mahan from Mystical Point of View
Purpose: The main purpose of this research is to analysis the two main aspects of mathematics, the "geometric" analysis of motifs and the "numerical" analysis of the Architectural ornaments of Shah Nematullah Vali tomb in Mahan. Method: The descriptive-analytical research method is based on archival method and field works. In this article, firstly, the shapes and numbers of Architectural ornaments are recognized, and then the possibility of their semantic connection with the themes of Islamic mysticism and the thoughts of Shah Nematullah Vali is examined. Findings: The geometric role of "Chalipa" and "number four" have been used the most in the architectural decorations of Astaneh, which in combination with regular octagonal geometry is a symbol of "perfect man" and a manifestation of divine light, reminding of the "The Presence of the Promised Saviour ". Conclusion: It seems that the architects of this work have used unique geometric motifs based on the numbers from one to twelve in the shamsehs and arrays, which refers to Shia beliefs, the "number twelve" in the unique painting of the lines of Chalehkhaneh. It was used to introduce the 12th Imam of Shia and it seems that the teachings of Shah Nematullah were embodied in the form of Architectural ornaments in his tomb. Also, the rotation, twisting and turning of these twelve cracks and gathering them into a single circle represents the principle of "unity in the same multiplicity".
تبلیغات
