مبانی بایسته انسان شناختی علوم انسانی از منظر قرآن کریم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: مؤلف در این مقاله، به مبانی بینشی علوم انسانی متعالی، مبانی انگیزشی و آفرینشی از منظر قرآن کریم پرداخته است. روش: روش این پژوهش، اکتشافی- استنباطی است. یافته ها: در بُعد بینشی، در علوم انسانی متعالی، انسان جانشین خداست؛ در حالی که انسان در علوم انسانی متدانی، خود را جایگزین خدا می پندارد و با پرستش هوای نفس خود یا دیگرانی مثل خود، به دنبال رضایت خود یا دیگران است! حال آنکه انسان در علوم انسانی متعالی به دنبال رضایت خالق خویش است، حتی اگر با رضایت خودش تضاد داشته باشد. در بُعد انگیزشی در علوم انسانی متعالی، گرایشهای عاقلانه اهمیت دارند و سایر قوای انسان(شهویه، غضبیه و وهمیه) باید تحت اشراف و فرمان عقل قرار بگیرند؛ حال آنکه در علوم انسانی متدانی، منشأ گرایشهای انسان، شهوت و خشونت و سلطه یا ترکیبی از آنهاست. در بُعد آفرینشی، در علوم انسانی متعالی، انسانیتِ انسان به روح اوست؛ لذا حیّ متألّه معرفی می شود و در مقابل، علوم انسانی متدانی، معطوف به طبیعت انسان است و او را حیوان ناطق می داند. نتیجه گیری: باید در علوم انسانی اسلامی(متعالی)، قواعد و قوانین و نظریاتی که از قرآن کریم و سیره انبیا و اولیای الهی، به ویژه پیامبر اعظم(ص) استنباط می شود، توسط دانشگاهیان و به ویژه حوزویان، استخراج و تدوین و تدریس و در جامعه پیاده شود.The Principles of Human Sciences Anthropology from the Holy Quran Viewpoint
Objectives: The present study intends to elucidate the trancendental insight Principles of human sciences, motivation principals and creative principals from the Holy Quran, s point of view. Method: The method of the research is exploratory- deductive. Results: The results of the survey from insight aspect indicate that human being is an alternation of god in trancendental human sciences insight while man considers him as alternative of god in common humanity and follows his or others sensual passion.human being in trancendental humanity intends to seek the satisfaction of the creator; even if it is against his own desires. the results of the survey from motivation aspect indicate that rational tendencies are more highlighted in trancendental humanity and other forces such as desire, anger and estimative powers should be under the supervision of rationality ; while human,s tendencies are rooted in lust, harshness and sovereinty in common humanity. The results of the survey from creative aspect indicate that the humanhood of the man is rooted in his soul in trancendental humanity; therefore he is called alive theologian [hayye motaalleh]. In contrast the common humanity is rooted in the nature of the man and he is called rational animal. Conclusion: The author of the article conclude that based on the Islamic human sciences (transcendental humanities) the rules and theories of the holly quran and biography of the holly prophets – mohammad [P.B.U.H.] in particular – have to be written and taught in universities and particulary seminaris [houzeh] and practiced in society .