تحلیل دیدگاه ناصرخسرو پیرامون دو مفهوم عقل و دین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: این مقاله درصدد تحلیل دیدگاه ناصرخسرو پیرامون دو مفهوم عقل و دین بود. از این رو، نخست محورهای دوگانه عقل در جهان بینی ناصرخسرو بررسی، سپس عقل در دیوان اشعار و خوان الاخوان ناصرخسرو و نیز مفهوم دین و دینداری تحلیل شده است. روش: در این تحقیق از روش کتابخانه ای و ابزار فیش برداری استفاده شد. یافته ها: به عقیده ناصرخسرو، عقل از چیزی آفریده نشده است؛ در غیر این صورت مبدع خوانده نمی شد: «وگر پیش از مبدع چیزی بودی، از دو بیرون نبودی؛ یا مبدع بودی نه از چیزی پدید آمده یا چیزی بودی از چیزی پدید آمده» و این امر محال است. همچنین از نظر وی، نخستین صادر از ذات باری تعالی، خرد است و انسان خردمند را به گرفتن از خرد فرا می خواند؛ خردی که در بند نیازهای حیوانی بشر، چون خور و خواب نباشد و نیازهای روحی و روانی او را بر طرف سازد. ایشان دوزخ را به جهل و نادانی و بهشت را به خردمندی و دانایی تأویل می کند. علم و دانش از نظر ناصرخسرو، همان دین است. در پناه شریعت بودن مایه دولت، رحمت، آسایش و بقای در دو جهان می شود. عمل به شریعت، به علم و حکمت منتهی می شود. هرکس حکمت یافته باشد، به او خیر عظیم و منفعت بسیار می رسد. نتیجه گیری: ناصرخسرو خرد را به عنوان عالی ترین مفهوم برای دستیابی به اسرار و رموز آفرینش می داند که به همراهی دین و دانش، موجب سعادت و رستگاری انسان می شود.Naser Khosrow Viewpoint Analysis about Two Concepts of Wisdom and Religion
Objectives: This article is going to analyze Naser Khosrow viewpoint on both concepts of wisdom and religion. Thus, firstly the dual axes of wisdom in the worldview of Naser Khosrow has been investigated and then the wisdom in his book of poetries and Khan-al-Akhavan and then the religion and religiosity concept has been analyzed. Method: In order to realization of the research purpose, the library method and note-taking tool have been used. Results: According to Naser Khosrow viewpoint, the wisdom has been created from nothing, otherwise was not known as inventor "if it was before inventor, it was not out of two concepts, either was innovator that emerged from something or was something and created from something” and it is impossible. Also in Naser Khosrow viewpoint, the first issue of God's essence is wisdom, and calls the wise man to get from wisdom, a wisdom that is not in catch of human’s animal needs such as eating and sleeping and meet his psychological needs. The Hakim interprets the hell as ignorance and heaven as wisdom and knowledge. This knowledge, in Naser Khosrow point of view is the religion. Being under the protection of the religion constitutes state, mercy, comfort and survival in both worlds. Doing religion leads to knowledge to wisdom. If someone finds the wisdom, he will reach to great welfare and benefit. Conclusion: The authors of the research concluded that Hakim knows wisdom as the highest concept in order to achieve the creation mysteries and secrets which along with religion and knowledge will lead to human prosperity and salvation.
تبلیغات
