معنا، امکان و ضرورت تولید علم دینی در علوم انسانی با تأکید بر ادراکات عملی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: تقسیم کلی علم به حکمت نظری و عملی بر اساس تفاوت متعلّق و موضوع، ادراکاتی است که عقل بدان نایل می شود. تاکنون اندیشمندان به صورت جدی سعی کرده اند تا معنای علم دینی و چگونگی رسیدن به آن را در حکمت نظری پاسخ دهند؛ اما طبیعی است که تفاوت بین قضایای حکمت نظری و عملی، هنوز این سؤال را به صورت جدی باقی می گذارد که به راستی اگر ضرورت و معنای علم دینی در ادراکات نظری را بپذیریم، آیا می توان در باب ادراکات عملی نیز قائل به علم دینی شد؟ در صورت امکان، علم دینی در این نوع گزاره ها به چه معنا خواهد بود؟ بر این اساس، هدف این مقاله اولاً،بیان معنای علم دینی در این نوع گزاره هاو ثانیاً،اثبات امکان علم دینی در ادراکات عملی است. روش: این پژوهش از منظر هدف، بنیادین بوده؛به گونه ای که در تحلیل و بررسی امکان تولید علم در حکمت عملی با روند موجود در ادراکات نظری و همچنین بررسی امکان و بیان معنای تولید علم دینی در ادراکات عملی از تحلیل عقلی فلسفی بهره مند شده است. یافته ها: با واکاوی منطق شریعت در مفاهیم و دستورات حقوقی و ارزشی، روشن شد که «کمال» انسان، نقطه محوری نظام حقوقی و ارزشی است که تمام مفاهیم و باید و نبایدهای عملی را تحت تأثیر خویش قرار داده است. بنابر این، علم دینی در ادراکات عملی به معنای هماهنگی و تطابق مفاهیم عملی و باید ونبایدها با نظام حقوقی و ارزشی اسلام است. نتیجه گیری: چنانچه اندیشمندان مسلمان ما بتوانند ادراکات عملی علوم خود را مبتنی بر ارزشهای اسلامی و با هدف واحد تحقق بخشیدن به کمال انسان تولید یا بازسازی کنند،آنگاه تحقق علم دینی را در بخشی از علم(حکمت عملی)شاهد خواهیم بود.The Meaning, Possibility and Necessity of Religious (Islamic) Knowledge Production in Social Sciences, with an Emphasis on Practical Perceptions
Objectives: The general division of knowledge to theoretical and practical knowledge is based on the difference between the Object and belonging of perceptions which are attained by intellect. Heretofore, scholars have tried seriously to answer to the meaning of religious science and how to achieve it in theoretical knowledge. But naturally, the difference between the theoretical knowledge and practical knowledge propositions still leaves this question seriously that even if we accept the necessity and meaning of religious knowledge in the theoretical perceptions, could religious knowledge be accepted in practical perceptions too? When possible, what is the meaning of religious knowledge in practical perceptions? Also this article aims to state (1)the meaning of religious knowledge in these propositions and (2)affirm the possibility of religious knowledge in practical perceptions. Method: From the perspective of the aim, the research method is fundamental, as it has used philosophical-rational analysis in the analysis and study of knowledge generation possibility in practical perceptions with the same procedure as in theoretical perceptions, and also in Studying the possibility and stating the meaning of religious knowledge in practical perceptions. Results: By analyzing the logic of Sharia(Islamic legislative system) in legal and value-related concepts and rules, it is declared that the "perfection" of human is pivot point of the legal system and value system and all of concepts and Do and Do not's are affected by this pivot point .Hence, religious knowledge in Practical perceptions means coordination and conformity between (1) practical concepts and dos and don'ts and (2) the Islamic legal and value system. Conclusion: If our Muslim scholars can generate or rebuild practical perceptions in their sciences based on Islamic values and with the aim to achieving the perfections of human, then we would see the realization of religious knowledge in parts of knowledge (practical knowledge).
تبلیغات
