بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار حسابداران: تئوری مبادله اجتماعی و تئوری شناخت اجتماعی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اغلب سازمان ها شاهد وقوع رفتارهای غیراخلاقی هستند؛ اما اغلب شکل خاصی از رفتارهای غیراخلاقی مورد غفلت قرار گرفته است. این نوع از رفتارهای غیراخلاقی که با هدف کمک و نفع رساندن به سازمان و اعضای آن صورت می گیرند، به عنوان رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار شناخته می شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر انجام رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار توسط حسابداران است. در این پژوهش از تئوری مبادله اجتماعی به منظور تبیین جنبه سازمان یار این نوع رفتارها و از تئوری شناخت اجتماعی برای تبیین جنبه غیراخلاقی آنها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران مالی و حسابداران شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می دهند. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه استاندارد از 181 نفر از مدیران مالی و حسابداران در سال 1402 جمع آوری شده است و از مدل سازی معادلات ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از آن است که سازه عدالت سازمانی ادراک شده تأثیر مثبت و معناداری بر سازه های تبادل اجتماعی مثبت و هویت سازمانی دارد. افزون بر این سازه های تبادل اجتماعی مثبت و هویت سازمانی دارای تأثیر مثبت و معناداری بر رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار هستند، اگرچه در این پژوهش شواهدی از اثر تعدیلی سازه های اعتقاد به عمل متقابل مثبت و هویت اخلاقی در رابطه بین سازه های تبادل اجتماعی مثبت و هویت سازمانی با رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار یافت نشد. نتایج این پژوهش بیانگر این است که استفاده هم زمان از تئوری های مبادله اجتماعی و شناخت اجتماعی می تواند چارچوب مناسبی برای تبیین رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار حسابداران فراهم آوردInvestigating Factors Affecting the Unethical Pro-organizational Behaviors of Accountants: Social Exchange Theory and Social Cognition Theory
Most organizations witness the occurrence of unethical behaviors; But often a certain form of unethical behavior is neglected. This type of unethical behavior, that is done with the purpose of helping and benefiting the organization and its members, is known as unethical pro-organizational behaviors. The purpose of this research is to investigate the factors affecting unethical pro-organizational behaviors by accountants. In this research, social exchange theory has been used to explain the pro-organizational aspect of these types of behaviors and social cognition theory has been used to explain their unethical aspect. The statistical population of this research is made up of chief financial officers and accountants of manufacturing companies listed on The Tehran Stock Exchange. The required data was collected through standard questionnaires from 181 chief financial officers and accountants in 2023 and structural equation modeling was used for data analysis. The results indicate that the construct of perceived organizational justice has a positive and significant effect on the constructs of positive social exchange and organizational identity. In addition, positive social exchange and organizational identity constructs have positive and significant effects on unethical pro-organizational behaviors, although, no evidence of the moderating effects of positive reciprocity beliefs and moral identity constructs was found in the relationship between positive social exchange and organizational identity with the unethical pro-organizational behaviors. The results of this research show that the simultaneous use of social exchange theory and social cognition theory can provide a suitable framework for explaining the unethical pro-organizational behaviors of accountants
تبلیغات
