تحلیل ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و سنجه های سیمای سرزمین مطالعه موردی: حوزه آبخیز گدارچای (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضع فعلی و پیش بینی وضعیت آتی کاربری اراضی در حوزه آبخیز گدارچای در استان آذربایجان غربی است، که یکی از زیرحوضه های مهم حوزه آبخیز دریاچه ارومیه است. در این پژوهش تصاویر ماهواره ای سنتینل-۲ برای سال های میلادی ۲۰۱۶ الی ۲۰۲۲ از سایت کپورنیک اتحادیه اروپا دریافت گردید. سپس روش های پیش-پردازش در محیط نرم افزارهای مختلف اعمال و تصاویر مربوطه به محیط نرم افزار eCognition ارسال شد. در ادامه از مدل زنجیره مارکوف (در محیط نرم افزار TreeSet) به منظور پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در سال های آتی استفاده گردید و درنهایت برای سنجه های سیمای سرزمین از نرم افزار Fragstats 8.2 در دو سطح سیما و کلاس محاسبه شدند. نتایج نهایی مبین این واقعیت است که تا سال ۲۰۲۸ میلادی کاربری اراضی کشاورزی 89/13 کشت دیم 14/1 محدوده های مسکونی 33/0 و عرصه های نمکی دریاچه ارومیه حدود 26 درصد افزایش خواهد داشت. هم چنین کلاس کاربری خاک در حد 26/10 و مراتع به میزان 35/5 درصد کاهش خواهند داشت. مطابق با نتایج سنجه های سیمای سرزمین بیش ترین تراکم حاشیه (ED) در سال 2016، 2022 و 2028 مربوط به مرتع با مقادیر 06/36، 58/33 و 72/26 و کم ترین مقدار آن مربوط به نمک حاشیه دریاچه 01/0، 14/0 و 45/0 محاسبه گردید. در این پژوهش، سایر سنجه های موردبررسی نشان داد که کاربری مرتع در اغلب شاخص ها بیش ترین مقدار را دارد. در سطح سیما، نتایج بررسی سنجه های سیمای سرزمین نشان داد که شاخص های مرتبط با پیوستگی لکه، روند افزایشی را طی کرده اند. این نتایج نشانگر حفظ ثبات حوزه آبخیز در برابر تغییرات است.Analysis of the Relationship between Landuse Changes and Landuse Metrics: the Case Study of Godarchai Watershed
The main aim of the current research was to investigate the existing and future status of land use in the Gadarchai Watershed, one of the sub-basins of the Lake Urmia watershed in West Azerbaijan province. First, Sentinel-2 images were obtained from the European Union's Copernicus website from 2016 to 2022. Then, preprocessing methods were wisely applied in various software environments, and corresponding imagery was sent to the eCognition software environment. Next, a Markov-Chain model (in the TreeSet software setting) was used to predict land-use changes in future years. Finally, the land-cover metrics were calculated using the Fragstats software (version 8.2) at two levels of landscape and classes. The results show that by 2028, agricultural land-use will be 13.89%, dry farming will be 1.14%, residential areas will be 0.33%, and salty flats of Lake Urmia 26%. Also, the salty-soil class will likewise decrease by 10.26%, and grasslands will decrease by 5.35%. According to the results of the land-cover metrics, the highest Edge Density (ED) in 2016, 2022, and 2028 is related to grasslands with values of 36.06, 33.58, and 26.72, respectively, and the lowest value was related to salt edges of the lake 0.01, 0.14, and 0.45. Other examined metrics showed that grassland use had the highest value in most indicators. At the landscape level, the results of the land-cover metrics showed an increasing trend in metrics related to patch cohesion. The final results highlight the preservation of watershed stability against changes. Accordingly, research findings can be employed in the sustainable forthcoming regional planning
تبلیغات
