نقش آب در مسکن روستایی مازندران و امکان سنجی بازآفرینی کالبدی ساختارهای مدیریت منابع آب (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تغییرات اقلیمی لزوم توجه به موضوع آب در حوزه های مختلف ازجمله معماری را بیش ازپیش نمایان ساخته است. روش های مدیریت مصرف آب در اقلیم های خشک و نیمه خشک ایران مدتی است که موردتوجه جامعه علمی و اجرایی کشور قرار گرفته است، اما این ملاحظات در مناطق مرطوب به ویژه مناطق حاشیه دریای خزر در نظر گرفته نمی شود. این بی توجهی به موضوع آب در مطالعات مربوط به معماری روستایی منطقه مازندران در شرایطی است که کالبد بناهای با بیشترین تأثیر از آب شکل گرفته اند. هدف این مقاله تحلیل امکان سنجی توسعه سامانه های استحصال آب باران در مسکن روستایی استان مازندران با توجه به سازگاری در سه بعد اجتماعی، کالبدی و نهادی است. این مقاله پژوهشی کاربردی و کمی است. داده های پژوهش در سه گروه کالبدی، اجتماعی و فنی طبقه بندی شدند. روش گردآوری فراخور هر گروه از داده ها اسنادی، مشاهده و پرسش نامه بوده است. تحلیل داده های کمی از طریق روش دلفی و آزمون کلموگروف-اسمیرنوف توسط نرم افزار SPSS.24 انجام شده است. محدوده مطالعه روستاهای استان مازندران (روستاهای پارسی، شانه تراش، دیوا، کبریاکلا، کوتنا و ورکی) است که در سه گروه «کوهستانی»، «کوهپایه ای» و «جلگه ای» تقسیم شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد، میزان مشارکت در توسعه سامانه استحصال آب باران در روستاهای کوهستانی و کوهپایه ای استان نزدیک به یکدیگر است اما در روستاهای جلگه ای سازگاری اجتماعی پایین تر از متوسط ارزیابی شده است. در بعد کالبدی نیز سازگاری معماری روستایی بالاتر از متوسط است و این سازگاری در هر سه نوع روستا تقریباً به یکدیگر نزدیک هستند. ازاین رو، ساختار کالبدی و معماری مسکن روستایی مازندران امکان توسعه سامانه های استحصال آب باران را دارا است. اما در بعد نهادی، ظرفیت های مدیریت روستایی کمتر از متوسط است و می تواند مانع توسعه سامانه های استحصال آب باران در روستاهای مازندران باشد.The role of water in rural housing in Mazandaran and the feasibility of physical regeneration of water resources management structures
Climate Change has revealed the necessity of attention to the issue of water in different fields such as architecture. Water use management in arid and semi - arid climates of Iran has long been considered by the scientific and executive community of the country, but these considerations are not considered in humid regions, especially the Caspian Sea. This lack of attention to the subject of water in the studies of Rural Architecture in the area of Mazandaran is under conditions that the structures of buildings are shaped by water. The purpose of this paper is to analyze feasibility of developing rainwater harvesting systems in rural housing of Mazandaran province according to the compatibility in three dimensions of social, physical and institutional. This paper is an applied and quantitative research. the data were classified into three groups: physical, social and technical. This paper is an applied and quantitative research. The data were classified into three groups of physical, social and technical. Quantitative data analysis was done by Delphi method and Kolmogorov-Smirnov test by SPSS.24 software. The study area is the villages of Mazandaran province (Parsi, Shaneshar, Diva, Kabarakla, Kotna and Varki villages) which are divided into three groups of "mountainous", "foothill" and "plain".
The results show that participation in the development of rainwater harvesting in mountain and foothill regions of the province is close to each other, but in plain villages, social adjustment is lower than average. In the physical dimension, the adaptation of rural architecture is above average and this consistency in all three types of villages is almost close to each other. the results show that participation in the development of rainwater harvesting in mountain and foothill regions of the province is close to each other, but in plain villages, social adjustment is lower than average. In the physical dimension, the adaptation of rural architecture is above average and this consistency in all three types of villages is almost close to each other. Therefore, the physical structure and architecture of rural housing of Mazandaran have the potential to develop rainwater harvesting systems; But in the institutional dimension, Rural Management capacities are more than average and can prevent the development of rainwater harvesting systems in the villages of Mazandaran.
Rural housing , Rainwater harvesting systems , water management , Mazandaran ,