تحلیل ابعاد فقهی- حقوقی شرط انتفاع مستودع از مال ودیعه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ودیعه یک عقد احسانی است و به نظر می رسد اعتماد مودع در سپردن مال خویش به امین در اثر اقتدای مستودع به سیره نبوی در امانتداری بوده که این مهم درون مایه عقد است. با وجود این، هرچند مشهور فقهای امامیه رأی به سقوط ضمان امین داده و اقامه هر شرطی که موجب اضرار وی شود را از جهات بطلان عقد می دانند، تاکنون استدلال جامعی در خصوص اشتراط شرطی مغایر با منافع مودع وجود نداشته است. بر این اساس، هدف از این پژوهش اثبات این حقیقت است که استقرار هر شرطی که اجبار و تعهدی را به مودع تحمیل کند خلاف اصل و نص است و موجب بطلان عقد خواهد شد. بنابراین، به دلیل مخدوش شدن تبرع مستودع در حفاظت از ودیعه باید به بطلان عقد فتوا داد. مضافاً آنکه استقرار چنین شروطی با نیات ائمه اطهار(ع) در ترویج احکام ناب اسلام، از جمله تبرع و احسان، مغایر است و اطلاق وصف امین به مستودع جایز نیست. این مطالعه از منظر روش شناسی با رویکرد قصدگرایی انجام شد که یافته های به دست آمده به صورت توصیفی تحلیلی تبیین و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بوده است.Analysis of the Jurisprudential and Legal Aspects of the Condition of Enjoying the Trustee from the Deposit
The deposit contract is the one of famous nominated contracts which are respectable before Shari'a and law. In this regard, the depositor (trustor) shows his trust in entrusting the property to the trustee as known ‘Amin’. Vis-a-vis, the trustee also in fallowing with holly prophet’s conducts (PBUH) in trustworthiness accepts to protect the deposit free of charge. Such acceptances are the essences of deposit contract which have been advised by Shari'a. Although, in accordance with Islam resources, there are lot of argumentations to exclude trustee liability e.g., establishing any clauses which cause to his liability will invalidate the deposit contract absolutely, there is no perfect jurisprudent argumentation regarding validation, revolution or invalidation of contract after establishing some clauses in contrary to depositor interests. Accordingly, in the authors belief, establishing any clauses to impose some commitments on the depositor's burden like contractual payment to trustee would be contrary to the principle and text, thus invalidate the deposit contract. In fact, such commitments conflict with the holly Imams intention in order to promote the pure Islamic rules such as donation. Accordingly, moreover contract invalidation, it is far from fair to call trustee as the Amin too. This study is classified into intentionalism methodology as well as presented the findings in a descriptive-analytical method, and the method of data gathering has been library-based.