سنّت حماسه سرایی در قیصرنامه ادیب پیشاوری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ادیب پیشاوری یکی از برجسته ترین شعرای سنت گرای دوره معاصر است که در افغانستان و ایران، در محضر بزرگان روزگار خود به کسب علم پرداخت و بر بسیاری از علوم زمان تبحر یافت. از ادیب، آثار گوناگونی به نظم و نثر بر جای مانده است که معروفترین آنها دیوان فارسی- عربی و «قیصرنامه» است. قیصرنامه منظومه ای است حماسی که ادیب آن را به تأثیر از شاهنامه فردوسی، در ستایش قیصر آلمان، ویلهلم، سروده است. از آنجا که ادیب شاعری سنت گرا بوده، انعکاس سنت های حماسی در قیصرنامه، فراوان به چشم می خورد. سنّت، بازتاب فرهنگی تجربه ها، دستاوردها و بینش های نیاکان است که از نسلی به نسل دیگر سپرده می شود و هر مؤلفی نه با یاری ذهن خود، بلکه با تکیه بر آن است که دست به آفرینش می زند. پژوهش حاضر قیصرنامه ادیب را با شش عنصر اصلی سنت حماسی یعنی انگیزه، قهرمان، ساختار، زبان، کاربرد اساطیر و بافت روایی بررسی نموده است. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که انگیزه ادیب از این حماسه سرایی، ملی نبوده و بیشتر به خاطر نفرت و انتقام جویی از استعمار انگلیس این منظومه را سروده است. او در زمینه کاربرد اساطیر و توصیف برخی از ویژگی های قهرمان در قالب سنت حماسه سرایی دست به آفرینش زده است. هرچند ادیب در کاربرد زبان، به سنت وفادار مانده، اما هنگام گزینش واژگان، به بافت کلام و محتوای داستان توجهی ندارد. در زمینه ساختار حماسی و بافت روایی نیز باید گفت قیصرنامه بافت و ساختار روایی ندارد و ادیب پیشاوری به این مسأله اصلاً توجه نکرده اس ت.Epic Traditions in Adib-e-Pishavaryʼs Gheysar Nameh
Adib Peshawari is one of the most prominent traditionalist poets of the contemporary era who educated in Afghanistan and Iran under the great masters of the time. He left behind various literary works in poetry and prose the most famous of which are the Persian-Arabic Divan and the Gheysarnameh. Gheysarnameh is a collection of epic poems influenced by Ferdowsi's Shahnameh in praise of the German Gheysar. In the world of literature, this epic is considered more related to literary traditions than the works of other epic writers. It is one of the most famous epics of the Constitutional Revolution period. In this study, the book is examined in terms of six main elements of the epic tradition including motivation, hero, structure, language, mythology and narrative context. The results show that the Adib’s motive was not nationalistic, and he wrote those poems because of the hatred and a sense of revenge for the British colonialism. He has used mythologies and described some of the characteristics of his hero in the format of epic traditions. Regarding the language, Adib is loyal to the language traditions, but, when choosing vocabulary, he does not pay attention to the textual content of the story. Moreover, there is no narrative structure in Gheysar Nameh, nor has the author paid attention to it at all.