بررسی موضوعات غنایی در منظومه حماسی عاشقانه سام نامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در تقسیم بندی شعر از لحاظ محتوا و عوامل درونی، با چهار گونه حماسی، غنایی، تعلیمی و نمایشی رو به رو هستیم. این تقسیم بندی بدین معنی نیست که یک اثر ادبی به طور کامل به یک گونه خاصّ تعلّق دارد زیرا در آثار ادبی، گونه های شعر با یکدیگر تداخل دارند. به دیگر سخن یک اثر غنایی می تواند دارای بخش های حماسی باشد و در یک اثر حماسی می توان نشانه هایی از شعر تعلیمی یا غنایی دید. حماسه هیچ گاه از جنبه های غنایی تهی نبوده است. بویژه منظومه سام نامه که از آثار دوره سبک عراقی در ادب فارسی است و جنبه عاشقانه آن بسیار پر رنگ می نماید. در بررسی این منظومه، دوازده موضوع غنایی از جمله : شکوائیه، مرثیه، نیایش نامه، ساقی نامه و مغنّی نامه، سوگند، مفاخره و ... شناسایی شده است. در اغلب این موضوعات غنایی، زبان و لحن حماسی رعایت نشده است. به دیگر سخن، این منظومه دارای وحدت لحن نیست. همچنین بسامد بسیار برخی از گونه های غنایی، متأثّر از اوضاع اجتماعی زمان سرایش منظومه یعنی روزگار استیلای مغول است.A Study of Lyrical Themes in Sam Nameh
Categorizing poem by content, results in four literary genres that are epic, lyric, didactic and dramatic. It does not mean that these genres are pure literary genres as they have been integrated with each other. In other words, a lyrical work can have epical parts, and an epical work can mix with didactic or lyrical themes. Epic poems are not devoid of lyrical themes, especially, Sam Nameh that belongs to the Iraqi era, and its romantic aspect is very dominant. In this study, lyrical themes such as love story, oath, hymn, elegy, panegyric, complaint, anacreontic verse, boasting poem, etc have been presented. In these lyrical themes, the epical tone and antiquity of the language are not considere:. As Sam Nameh does not have unity of tone, and the frequency of most of lyrical themes is under the social influence of Mongol's dominant era.