تحلیل ویژگی ها و سایه اندازی ایوان های خانه های قاجاری شهر یزد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ایوان شاخص ترین عنصر معماری خانه های یزد است. خانه های قاجاری شهر یزد بیشترین نمونه های خانه های قاجاری دارای ایوان جنوبی را در مقایسه با دیگر شهرهای ایران واقع در اقلیم گرم و خشک دارا هستند. هدف پژوهش، بررسی ویژگی های مختلف ایوان و بیان چگونگی سایه اندازی آن در خانه های قاجاری شهر یزد است. پژوهش درصدد پاسخ گویی به سوال های ذیل است: ویژگی های ایوان در معماری ابنیه ی مسکونی یزد در دوره ی قاجار چیست؟ - ایوان ها در معماری ابنیه ی مسکونی یزد در دوره قاجار تحت تأثیر چه عواملی شکل می گرفتند؟ - نقش اقلیمی (سایه اندازی) ایوان در معماری ابنیه ی مسکونی یزد در دوره ی قاجار چیست؟ یکی از راهکارهای اقلیمی برای نیل به آسایش حرارتی در شهرهای اقلیم گرم و خشک مانند یزد، استفاده از سایه و کاهش تأثیر تابش خورشید بود. با توجه به شرایط اقلیمی و جهت شکل گیری شهر تاریخی یزد، از عنصر ایوان به منظور ایجاد سایه و آسایش حرارتی استفاده می کردند. در نتیجه ایوان ها در خانه های قاجاری یزد به ترتیب تعدد در سمت جنوب غربی، جنوب شرقی و جنوبی قرار می گرفت. این در حالیست که قرارگیری ایوان در ضلع جنوب، بالاترین کارایی و بیشترین سایه اندازی در انقلاب تابستانی را دارد و به نظر می رسد دلایل دیگری در شکل گیری خانه های یزد مؤثر بوده که نسبت به سایه اندازی ارجحیت داشته است.Features and shading Analysis of Qajar houses's iwans in Yazd
An Iwan is the most prominent architectural element of Yazd houses. Qajar houses in Yazd city have the most examples of Qajar houses with south iwan compared to other cities of Iran located in hot and dry climate. The purpose of this study is to investigate the different characteristics of the iwan and to express how it is shaded in Qajar houses in Yazd. The research seeks to answer the following questions: What are the characteristics of Iwans in the architecture of residential buildings in Yazd during the Qajar period? - What factors influenced the iwans in the architecture of residential buildings in Yazd during the Qajar period? - What is the climatic plan (shading) of the porch in the architecture of residential buildings in Yazd in the Qajar period? One of the climatic solutions to achieve thermal comfort in hot and dry climatic cities such as Yazd was to use shade and reduce the effects of sunlight. Due to the climatic conditions and the formation of the historic city of Yazd, the iwan element was used to create shade and thermal comfort. As a result, the iwans in the Qajar houses of Yazd were located in the southwest, southeast and south, respectively. Meanwhile, the location of the iwan on the south side has the highest efficiency and the most shading in the summer revolution, and it seems that other reasons have been effective in the formation of houses in Yazd, which have taken precedence over shading. Keywords: House, Iwan, Shadow, Yazd, Qajar.