شناخت تحولات کاربری اراضی ناحیه روستایی زبرخان، با بهره گیری از تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای در محیط ENVI (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامه ریزان از چگونگی تحولات حادث شده برای سیاست گذاری و چاره اندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات کاربری زمین، ضروری به نظر می رسد. بنابرای، نقشه کاربری اراضی یکی از الزامات هرگونه برنامه ریزی توسعه ملی و منطقه ای است که مدیران، برنامه ریزان و کارشناسان را قادر می سازد با شناسایی وضع موجود و مقایسه قابلیت ها و پتانسیل ها، در زمینه حل معضلات و رفع نیازهای حال و آینده اقدامات لازم را طراحی و اجرا نمایند. امروزه به دلیل هزینه بسیار زیاد تهیه نقشه های کاربری ارضی با روش های سنتی و دستی، سنجش از دور می تواند با دقت و سرعت بیشتری به مهندسان در تهیه نقشه کاربری ارضی و در مرحله بعد، ارزیابی تغییرات در منطقه کمک کند. هدف از این پژوهش تهیه نقشه های کاربری اراضی دهستان زبرخان و همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی این ناحیه در دوره زمانی 1996 تا 2019 میلادی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 5 و 8 مربوط به سنجنده های TM و OLI است. بر اساس بررسی های به عمل آمده مشخص شد که کاربری های اراضی زراعی، اراضی ساخته شده و مرتع طی این دوره روند افزایشی داشته است، در حالی که اراضی بایر و باغ روند کاهشی داشته اند. همچنین نتایج گویای آن است که اراضی ساخته شده شامل کاربری های شهری ، روستایی، گردشگری (پارک حیات وحش، اقامتگاه بومگردی)، صنعتی، کارگاهی، تأسیسات، ارتباطی (راه های منطقه ای و محلی)، نظامی، معدن و منابع ذخیره آب برای کشاورزی بوده است که بیشترین افزایش را کاربری های شهری و روستایی با 43/461 هکتار، معادل 01/54 درصد از کل کاربری ها را در سطح محدوده به خود اختصاص داده است.Understanding Land Use Changes in Zebarkhan Rural Area Using Analysis of Satellite Images in ENVI Environment
Detecting land use changes is essential for managers and planners because land use has changed widely. Being aware of these changes can help the policy-making process and solving existing problems. Therefore, preparing a land use map is one of the requirements of any development planning at the national and regional level. Such maps enable managers, planners and experts to design and implement the necessary measures in the field of solving problems and meeting present and future needs by identifying the current situation and comparing capabilities and potentials. Nowadays, due to the high cost of preparing land use maps with traditional and manual methods, remote sensing can help engineers with more accuracy and speed in preparing land use maps and evaluating changes in the region. The aim of the current research is to prepare land use maps of Zabarkhan district and monitoring land use changes in this area from 1996 to 2019 using Landsat 5 and 8 satellite images related to TM and OLI sensors. According to the findings, the uses of agricultural lands, built lands and pastures have increased during this period, while barren lands and gardens have decreased. Built-up lands include urban, rural, tourism (wildlife park, ecotourism residence), industrial, workshop, facilities, communication (regional and local roads), military, mining and water storage resources for agriculture. The highest rate of increase is related to urban and rural uses with 461.43 hectares, equivalent to 54.01% of all uses.