بازنمایی شهر در سینمای ایران در دهه های 80- 1306 (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله به بازنمایی شهر در سینمای ایران در دهه های 70، 80 و 90 می پردازد. رویکرد نظری پژوهش مبتنی بر دیدگاه راب شیلدز در باب «فضاسازی اجتماعی» است. روش تحقیق تحلیل محتوی کیفی است. 18 فیلم انتخاب و تحلیل شده اند. یافته ها نشان می دهد: در دهه 70 بشتر زمان فیلم ها به درون خانه محدود شده است. آن بخشی هم که در بیرون خانه است به ابعاد فیزیکی، جمعیتی، مهاجرت، حاشیه نشینی و مناطق فقیرنشین تقلیل داده شده است. حیات شهری در این دوره چنان کم نمایش داده می شود که اسطوره-مکان «جامعه بدون شهر» شکل می گیرد. در دهه 80 ساخت و سازهای انبوه، تغییرات گسترده و گسترش نامکان ها در میان آثار سینمایی برجسته است. همچنین سویه های تاریک این تغییرات مانند قطبی شدن فضای شهر (فقیر/غنی) و آسیب های اجتماعی از قبیل فقر، بیکاری، اعتیاد، دختران فراری که در نهایت احساس یاس و سرخوردگی را در بین ساکنان شهر به وجود آورده است، اسطوره-مکان «سازندگی منفی و شهر سراب» را برساختند؛ در دهه 90 شهری بازنمایی می شود که پس از تغییرات و ساخت و سازهای گسترده ی دهه قبل اکنون به بن بست رسیده است. شهری که با ساختارهای عینی و متصلب خود در برابر ساکنانش قد علم می کند و آنها را به چالش می طلبد و در مقابل، ساکنان در برابر این ساختارها حالت انفعال در پیش می گیرند. مفهوم مرکزی بازنمایی شهر در این دهه «شهر متصلب و سوژه ناتوان» است. سرانجام، سینما با تاکید بر نماهای بسته و توجه به «خانه» کمتر تصویری از کلیت شهر ارائه می دهد و بر سویه های تاریک شهر متمرکز است.space- myth, representation, cinema, city, social spatialisation, identity, Non- places
This article examines city representation in Iranin cinema in the 1370s, 1380s and 1390s. The theoretical process of the research is based on Rob shield’s view about Social spatialisation. The research method is qualitative content analysis. 18 movies are chosen and analyzed. The findings show that: in the 1370s most of the duration of the movies is limited to indoor affairs and the part that is dedicated to outdoor affairs is limited to physical, populational, immigrational, suburbanism and impoverished areas dimensions. Urban life of this era is underexposed insomuch that the space-myth “cityless society” is formed in the 1380s dense constructions, extensive changes and development of Non- placess is remarkable among cinema productions. Furthermore, the dull dimensions of these changes such as the polarization of city space (poor/ rich) and social harms such as poverty, unemployment, addiction, runaway girls which have eventually resulted in a sense of disappointment among city residents. Space-myths constructed “negative productivity and city mirage”; in the 1390s a city is represented which in the wake of changes and extensive constructions of the previous decade has now come to a dead end. A city which stands up against its residents using its visional and sclerotic structures and challenges them and in return, the residents take an inactive position against these structures. The central concept of city representation in this decade is “sclerotic city and disabled subject”. Finally, the cinema barely presents an image of city universalism and is focused on dull city dimensions in these few cases.
تبلیغات
