واژه های طوسی در الابنیه عن حقایق الادویه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

الابنیه عن حقایق الادویه نوشته ابومنصور موفق بن علی هروی، کهن ترین کتاب پارسی موجود در داروشناسی است و یکی از رونوشت های آن، که در 447ق به خامه اسدی طوسی کتابت شده، کهن ترین نسخه به دست آمده و نخستین متن کامل تاریخ دارِ فارسی است. ابومنصور هروی این کتاب را بر پایه گویش هروی نوشته و اسدی طوسی نیز، بر پایه گویش طوسی، از آن رونویسی کرده است. با بررسی این کتاب درمی یابیم که بسیاری از واژه های آن و شیوه تلفظ آن ها با توجه به این که دست نویس کهن کتاب اعراب گذاری شده در گویش های خراسان زنده مانده است. در این پژوهش، شماری از واژه های الابنیه که در گویش طوسی و در تنها دنباله زنده آن لهجه مشهدی برجای مانده، همراه با نمونه هایی از کاربرد آن ها در دیگر گویش های خراسان بزرگ، بازیابی شده است.