قصیده ای از سید حسن غزنوی در دیوان سنایی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

انتساب شعری (قصیده، غزل، و...) به دو یا چند شاعر در تاریخ ادبیات فارسی نمونه های فراوانی دارد. ادبای ما معمولاً برای تعیین درستی و نادرستی نسبتِ چنین اشعاری به یک شاعر روش هایی به کار بسته اند که بر معیارهای ذوقی و شخصی استوار بوده است و در این زمینه آیین عملی و قابل اتباعی طرح نکرده اند. امروزه توسعه دانش های سبک شناسی و زبان شناسی ابزارهای شناختی تازه به دست می دهند که به کمک آن ها به شیوه خرسندکننده ای می توان متون گذشته را ارزیابی کرد و گوینده واقعی شعری را باز شناخت. از جمله قصایدی که به دو گوینده هم روزگار و همشهری نسبت داده شده است، قصیده ای است که در دیوان سنایی غزنوی و سید حسن غزنوی آمده است. در این مقاله با شناسایی و معرفی عواملی که چنین اشتباه و التباسی را پیش آورده اند، قصیده را از منظر نسخه شناسی و سبک شناسی بررسی کرده ایم و صحت نسبت آن را به سید حسن غزنوی نشان داده ایم. در پایان نیز با عرضه صورت تازه ای از قصیده خطاهای آن را در دیوان چاپیِ شاعر باز نموده ایم.