پژوهش کیفی سرمایه اجتماعی میان اعضای هیأت علمی با راهبرد «هم نویسندگی» (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

توسعه دانشگاه در گرو توسعه اعضای هیأت علمی و همکاری های علمی آنان است که این همکاری ها، افزایش تفاهم متقابل اعضا و بهبود فعالیت ها و تولیدات علمی را در پی دارد. بنابراین، مطالعه پژوهشی حاضر با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی تفسیری قصد دارد تا تجارب هم نویسندگی اعضای هیأت علمی را به عنوان یک جنبه قابل مشاهده از همکاری علمی مورد بررسی قرار دهد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند و در نظر گرفتن اشباع نظری داده ها، 12 نفر از اعضای هیأت علمی در پژوهش مشارکت کردند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و پیاده سازی گردید و سپس با استفاده از روش اسمیت و آزبورن (2004) و نرم افزار 2020MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفت. براساس نتایج پژوهش، دو عامل بازدارنده و مشوق از تجارب هم نویسندگی اعضای هیأت علمی تفسیر گردید. عوامل بازدارنده که ناشی از تجارب ناخوشایند اعضای هیأت علمی بود در قالب مضمون افت کیفیت پژوهش و دو زیرمضمون گرایش به کمی گرایی و کسب شهرت علمی و عوامل مشوق ناشی از تجارب خوشایند اعضای هیأت علمی در قالب مضمون خلق یک اجتماع علمی و چهار زیرمضون اعتماد اجتماعی، هم افزایی، تقویت گفتمان علمی و ارتقاء کیفیت دانشگاه احصا گردید. نتایج پژوهش نشان داد که هم نویسندگی ها موجب ارتقاء سطح سرمایه اجتماعی در دانشگاه می شوند و متقابلاً سطح این هم نویسندگی ها نیز تحت تأثیر عملکرد و بازخورد دانشگاه قرار دارند که تضعیف و یا تقویت آن ها را موجب می گردد. پژوهش حاضر توصیه می کند که در راستای ارتقاء این هم نویسندگی ها ایجاد بسترهای همکاری در دانشگاه و توجه دانشگاه به معیارهای کیفی در پژوهش مورد توجه قرار بگیرد.