ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی چک لیست تنظیم هیجانی – نسخه والدین (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: تنظیم هیجانی نقش اساسی در رفتار سازش یافته کودکان دارد. اهمیت این مفهوم در روابط بین فردی، کنار آمدن با موقعیت های مشکل ساز، و دستیابی به اهداف شخصی، ضرورت وجود ابزاری معتبر جهت سنجش آن را نشان می دهد. هدف این پژوهش بررسی ساختار عاملی و تعیین ویژگی های روان سنجی چک لیست تنظیم هیجانی نسخه والدین در میان دانش آموزان سنین 6 تا 12 سال بود . روش: این پژوهش از نظر روش شناسی، کاربردی و توصیفی- توسعه ای است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر 6 تا 12 ساله مدارس ابتدایی دولتی شهر اراک بود که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه آماری، تعداد 471 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده، و والدین آنها به چک لیست تنظیم هیجانی (شیلدز و سیچتی، 1995) و نظام درجه بندی مهارت های اجتماعی ( گرشام و الیوت،1990 ) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو روی آورد کلاسیک و نظریه سؤال- پاسخ استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج بررسی روایی ابزار چک لیست تنظیم هیجانی با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی (نظریه کلاسیک) و مدل های چندبعدی (نظریه سؤال پاسخ)، دو عامل بی ثباتی/ منفی گرایی و تنظیم هیجانی، مورد تأیید قرار گرفت. اعتبار این چک لیست با روش آلفای کرونباخ به ترتیب برای دو عامل آن، 76/0 و 69/0 به دست آمد که مطلوب و قابل پذیرش است. همچنین تابع آگاهی چک لیست نشان داد که عامل بی ثباتی/ منفی گرایی در محدوده سطح صفت بین 2- تا 3، بیشترین آگاهی دهندگی، و عامل تنظیم هیجانی بین 2 تا 3- ، آگاهی دهندگی بالا و خطای اندازه گیری پایینی داشت (0/01 > p ) . نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر و اهمیت ارزیابی تنظیم هیجانی به ویژه در کودکان، می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی چک لیست تنظیم هیجانی، ابزاری مناسب و معتبر برای ارزیابی این حیطه در کودکان 6 تا 12 سال است .