نظریه هنجاری در علوم انسانی اسلامی با تاکید بر روش اجتهاد (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

این پژوهه به تحلیل یکی از ساحت های بسیار مهم در علوم انسانی اسلامی که ظرفیت زیاد ومنحصر به فردی در به کار انداختن منابع اسلامی برای تولید علوم انسانی دارد یعنی نظریه هنجاری پرداخته است. تحقیق فرارو با روش اسنادی ابتدا نظریه هنجاری را در اصطلاح وتاریخچه وساختار کاویده است وسپس فرایند تولید نظریه هنجاری اسلامی در علوم انسانی را در هفت مرحله تحلیل کرده است: اول، شناخت مشکل اجتماعی؛ دوم، تولید یک پرسش هنجاری؛ سوم، عرضه کردن پرسش هنجاری به مبانی مفهومی علوم انسانی وتحلیل های عقلی و پاسخ خواهی از ایشان؛ چهارم، تولید پرسش های تفصیلی صورت بندی شده بر اساس مدل مفهومی؛ پنجم، عرضه کردن پرسش هنجاری تفصیلی به متون اسلامی؛ ششم، تولید نظریه هنجاری بر اساس مبانی پاردایمی اسلامی در شش بعد یعنی بیان الگوهای کنشی، الگوهای ترغیبی، الگوهای تحذیری، بیان هنجارها، بیان آثار و بیان محتوا؛ هفتم، عرضه دوسویه نظریه هنجاری و واقعیت عینی بر یکدیگر. تولید سازه های مفهومی و بالاخره ارائه مدلی از تولید نظریه هنجاری بر مبنای روش اجتهاد ونقش روش اجتهاد در چرخه تولید علم واتصال نظریه هنجاری به دست آمده به نظریه اثباتی وتفسیری، نوآوری این تحقیق است؛ همچنین ابعاد تعامل فقه واخلاق (به عنوان دانش های هنجاری اسلامی) با نظریه هنجاری در علوم انسانی اسلامی در چهار محور تحلیل شده ودر نهایت، نوآوری های تحقیق را در مقایسه با نظریه های موسوم به نظریه هنجاری ارائه شده است.