امروزه شاهد تغییر وضعیت اچ آی وی/ایدز در ایران از شرایط پنهان به همه گیری متمرکز هستیم. به نظر می رسد رشد همه گیری اچ آی وی/ایدز تحت تأثیر تغییر شرایط اجتماعی در سال های اخیر در ایران باشد. لذا در این مقاله بر آن شدیم تا شناخت بیشتری از دلایل، زمینه ها و فرآیندهای اجتماعی مؤثر بر بروز رفتار پرخطر دارای پتانسیل انتقال اچ آی وی/ایدز به دست آوریم. از این رو با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و آزاد در چارچوب روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری از 19 بیمار مبتلا به اچ آی وی/ایدز داده های لازم گردآوری و تنظیم شد. پس از تحلیل یافته های پژوهش، مقوله های: «تکوین نا به هنجار شخصیت در دوران نوجوانی» به عنوان شرایط زمینه ای، «بی سازمانی خانوادگی» به عنوان شرایط علی، «سطح پایین سواد سلامتی» به عنوان شرایط مداخله گر، «تعاملات جبری سوق دهنده فرد به رفتارهای مستعد ابتلا»، «سبک زندگی مستعد ابتلا» و «شرایط محیطی و تعاملات مستعد رفتار هنجارشکنانه در بزرگ سالی» به عنوان تعاملات، «ابتلای منفعلانه»، «ابتلای با درجه آزادی کم» و «ابتلای آزادانه» به عنوان پیامدها تعیین شدند. سرانجام مفهوم «اچ آی وی/ایدز بیماری برخاسته از بی سازمانی اجتماعی توأم با سهل انگاری های بهداشتی» به عنوان مقوله هسته برگزیده شد.
