ارائه شیوه ای برای اولویت بندی گزینه های راهبردیِ مستخرج از فرایند آینده نگاری راهبردی، مبتنی بر آراء خبرگان آجا (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تغییرات سریع و گسترده محیطی، نظام های سنّتی راهبردپردازی را با چالش مواجه ساخته و آینده نگاری راهبردی به دلیل انعطاف پذیری در برابر بدیل های متغیّر آینده، با استقبال روز افزونی از طرف سازمان های مختلف روبرو شده است. هدف این پژوهش ارائه شیوه ای برای گزینش راهبرد نهایی در فرایند آینده نگاری راهبردی برای سازمان ها با تمرکز بر ارتش جمهوری اسلامی ایران (آجا) است و در پی پاسخ دادن به این پرسش است که در یک فرایند آینده نگاری راهبردی، برای اولویت بندی گزینه های راهبردی و گزینش راهبرد نهایی باید چه گام هایی پیموده شوند. روش کلی تحقیق از نوع کیفی می باشد. ابتدا مبتنی بر تحلیل و تفسیر ادبیات و پیشینه پژوهش، گام هایی برای اولویت بندی گزینه های راهبردیِ مستخرج از فرایند آینده نگاری راهبردی ارائه شدند. سپس به کمک تکنیک دلفی، فهرست گام های ارائه شده مورد اعتبار سنجی قرار گرفت. بر پایه رأی همگرای خبرگان دانشگاهی و نظامی در مرحله دوم دلفی، مقبولیت علمی و کاربردی همه گام ها و برازش کلی آنها مورد تائید واقع شد. در پایان بر اساس گام های ارائه شده، به فرماندهان و راهبردپردازان آجا پیشنهاد شد که از این شیوه برای اولویت بندی گزینه های راهبردی در فرایند خلق راهبرد برای یگان های نظامی استفاده نمایند. نوآوری این تحقیق، ارائه شیوه ای برای گزینش راهبرد نهایی در فرایند آینده نگاری راهبردی است، که با رویکردی یکپارچه در بُعد زمان، گزینه های راهبردی را همزمان در سه افق کوتاه، میان و بلندمدت مورد ارزیابی و اولویت بندی قرار می دهد و علاوه بر "قدرت نظامی هر گزینه" و "احتمال وصول آن قدرت نظامی"، مولفه "هم افزایی گزینه ها" و "زمان وصول قدرت نظامی" را نیز بطوری شفاف در اولویت بندی دخالت می دهد.