تأثیر آموزش مهارت های ادراک دیداری-حرکتی کپارت بر کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (تک بررسی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: یکی از روش های درمانی نوینی که توجه درمانگران حوزه اختلال اتیسم را به خود جلب کرده است، مداخله های مرتبط با فعالیت های حرکتی و بدنی است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مهارت های دیداری- حرکتی کپارت بر کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات تک بررسی است. نمونه مورد مطالعه شامل 3 نفر از کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم در دامنه سنی 5 تا 14 سال شهر تهران در سال 97-1396 بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در 10 جلسه 45 دقیقه ای مورد مداخله قرار گرفتند. در این پژوهش نخست به وسیله ثبت فاصله زمانی، خط پایه رفتار کلیشه ای مشاهده و ثبت شد و برنامه های مداخله ای ادراک دیداری- حرکتی کپارت ارائه شد و سپس به وسیله ثبت فاصله زمانی تعداد وقوع رفتار کلیشه ای، بلافاصله بعد از برنامه درمانی در دو مرحله مورد مشاهده و ثبت قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل دیداری درون موقعیتی و بین موقعیتی برای داده های آزمودنی میانگین نمرات مربوط به رفتارهای کلیشه ای برای هر 3 آزمودنی به ترتیب به طور معناداری از مرحله خط پایه (8/12، 10، 8/4) به مرحله مداخله (4/3، 2/4، 2/2) کاهش پیدا کرده است. همچنین شاخص PND نشان می دهد که میزان همپوشی بین نقاط خط پایه و مدخله با 100 درصد اطمینان مؤثر بوده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که تمرین های ادراکی حرکتی مبتنی بر دیدگاه کپارت می تواند به عنوان یکی از روش های کاهش رفتار کلیشه ای کودکان اوتیستیک به کار گرفته شود.