کمتر کتابی است که به مانند «مقدمه» ابن خلدون، نظر دانشمندان جامعه شناس غرب و به پیروی از آن ها، اندیشمندان شرقی را به خود جذب کرده باشد. چنان که می دانیم این دانشمند، رشته جدیدالتاسیس «جامعه شناسی» را به نام «علم عمران» در قرن هشتم هجری تأسیس کرد. برخی برآنند که علم جامعه شناسی، رشته ای است که از عمر آن تقریبا دو قرن می گذرد و از تولیدات اندیشه های دانشمندان مغرب زمین به مانند کنت و دورکیم به شمار می آید.
به نظر برخی پژوهشگران، گرچه ابن خلدون تلاش کرد که علم جدیدی به نام علم عمران به طور ابتکاری تاسیس کند، اما او نتوانست طرحی نو دراندازد و از سپهر اندیشگی یونانی ارسطویی بیرون آید. سید جواد طباطبایی و حسن محدثی، مدعیان این اندیشه اند و به نظر این پژوهشگران، مقدمه ابن خلدون در بهترین حالت، جامعه شناسی انحطاط تمدن اسلامی در قرن هشتم است.
اما به نظر می رسد هنوز بازنگری تئوری «همبستگی و عصبیت» ابن خلدون و توصیف تاریخ مندانه او از تمایز جوامع متحرک و ثابت می تواند کارایی علمی خود را به صورت کاربردی در این کشورها ایفا نماید و لذا ضروری است که جامعه شناسان مسلمان «مقدمه» را جدی بگیرند و بر آن بهای بیشتر بدهند.
کمتر کتابی است که در دوره اخیر به مانند مقدمه ابن خلدون مورد توجه دانشمندان غرب قرار گرفته باشد و به پیروی از آ ن ها نویسندگان جهان عرب طه حسین (1918)، محمد عبدالله عنان 1933، محمد عزت دروزه1947 و ساطع الحصری1967 هر کدام به تمجید ابن خلدون پرداختند و حتی لقب بنیان گذاری علم جامعه شناسی را به او اختصاص دادند.
از این رهگذر بود که جوامع شرقی و اسلامی به اهمیت «مقدمه» ابن خلدون پی بردند و آن را مورد توجه قرار دادند. در کشور ما نیز بعد از انقلاب، تدریس و مطالعه ابن خلدون به صورت واحد درسی در دانشگاه ها مطرح گردید و نوشته هایی از مولفان و جامعه شناسان در زمینه تدریس آراء و نظریات ابن خلدون نگارش یافت. ناگفته نماند که پیشاپیش امیر حسین آریان پور از ابن خلدون به عنوان: «ابن خلدون پیش آهنگ جامعه شناسی» (1349) یاد کرده بود.
