رویکرد جامعه محور

هرچند درحال حاضر، شمار سالمندان درصد کمتر جمعیت کشور را شامل می شود، فزونی سرعت رشد این گروه در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور و نیز پیش بینی افزایش تعداد و سهم سالخوردگان (جمعیت 60 سال و بیشتر) در سال های آتی، لزوم برنامه ریزی آینده نگرانه ای برای کنترل مسائل این گروه، که شامل نیازهای دارویی، نگه داری و مراقبت از آنان و... باشدع توجیه پذیر است.

قرآن کریم برای پیشگیری از جرایم زیست محیطی آموزه های ارزشمندی دارد که توسل و به کارگیری آنها در پرتو مدل پیشگیری اولیه می تواند نقشی ارزنده را در پیشگیری از این جرایم ایفا کند. در مدل پیشگیری اولیه (برخلاف پیشگیری ثانویه و ثالثیه که در آن مشکل و بحران پدیدار شده است) هنوز بحرانی به وجود نیامده، از این رو اهداف این پیشگیری بر جلوگیری از پدیدار شدن موقعیت های آسیب زا تمرکز دارند. با نگاهی به قرآن کریم نمایان می شود که آموزه های قرآنی برای پیشگیری از جرایم زیست محیطی در قالب دو رویکرد فردمحور و جامعه محور متجلی می شوند. در رویکرد فردمحور آموزه هایی چون اعتقادات پیشگیرانه (اعتقاد به خداوند و آیه بودن مخلوقات زیست محیطی و اعتقاد به فواید طبیعت برای انسان) و آموزه های اخلاقی(کنترل درونی احترام به محیط زیست) وجود دارند، حال آنکه در پرتو رویکرد جامعه محور می توان به نقش آموزه های اقتصادی(منع اسراف در زمین و تکلیف به آبادانی آن) و آموزه های اجتماعی(عدالت زیست محیطی و منع تبعیض در آن) اشاره کرد.

زمینه و هدف: رویکرد جامعه محور در سازمان ها، چنانچه مبتنی بر برنامه علمی نظام مند باشد، می تواند ضمن کاهش هزینه ها، افزایش اثربخشی و ترغیب ذی نفعان در حمایت از اجرای برنامه ها را به دنبال داشته باشد. هدف این پژوهش شناسایی رابطه ویژگی های کارکنان سازمان با تحقق رویکرد جامعه محوری پلیس است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی، ازنظر ماهیت تبیینی- توصیفی و ازنظر نوع داده، کمی-کیفی (ترکیبی) است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، نخبگان حوزه اجتماعی پلیس، مسئولان و اعضای حال و گذشته شورای امنیت کشور و اساتید دانشگاه بود. نمونه گیری در این بخش به صورت هدف مند و به صورت طبقه بندی اجرا و تعداد آن براساس اشباع نظری شانزده نفر تعیین شد. جامعه آماری بخش کمی پژوهش، شامل مدیران ارشد نیروی انتظامی به تعداد 180 نفر است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 87 نفر محاسبه شد و نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای محاسبه شد. اعتبار ابزار به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 81/0 و روایی آن توسط روایی صوری تأیید شد. داده های پژوهش با استفاده از آزمون های آماری موسوم به همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین مؤلفه های ویژگی های انسانی شامل: ویژگی های اخلاقی، مهارت های حرفه ای، سلامت روان و دانش کارکنان با تحقق رویکرد جامعه محوری رابطه معنی دار مثبت به میزان 86% وجود دارد. در این میان ویژگی اخلاقی ازنظر پاسخ دهندگان با 88% در صدر قرار دارد. نتایج: تقویت مفاهیمی مانند اخلاق، مهارت، سلامت روان و دانش که در این پژوهش به عنوان مؤلفه های ویژگی های انسانی برشمرده شد، می تواند به تحقق رویکرد جامعه محور کمک کند.

زمینه و هدف: نهاد های پلیسی با هدف اصلی حفظ نظم عمومی و جلوگیری از وقوع جرم تشکیل شده اند. این نهاد در طی دهه های گذشته دچار تحول شد و به تناسب تحول درک جامعه از پدیده مجرمانه، از رویکرد های سنتی به رویکرد های نوین و اجتماع محور گرایش پیدا کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی این سیر تحول انجام شد. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش به صورت توصیفی – تحلیلی انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش، افسران ارشد پلیس بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند و به روش نیمه ساختاریافته با آنها مصاحبه شد. متن مصاحبه ها براساس کدگذاری باز، محوری و گزینشی، کدگذاری شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که تعامل با محیط، به کارگرفتن شهروندان و دخیل دانستن آنان در مسائل انتظامی، آموزش شهروندان، آگاهی رسانی به شهروندان، استفاده از نظرات خبرگان و منتقدان برای اصلاح و ارتقای خدمات، استفاده از ظرفیت های بزرگ افراد جامعه و مانند آنها از مولفه های تشکیل دهنده راهکارهای پیشگیرانه پلیس جامعه محور هستند. نتایج: ازجمله راهکارهای رویکرد پیشگیری اجتماعی پلیس می توان به: تعامل با مراکز دولتی و استفاده از توانمندی های آنان در راستای مأموریت های مشارکتی پلیس؛ تعامل با تشکل های غیردولتی (هیئت های مذهبی، بسیج، مؤسسه های خیریه و مانند آنها)؛ مشارکت با گروه های اجتماعی (معلمان، اصناف، دانش آموزان، دانشجویان و مانند آنها)؛ استقرار مراکز مشاوره و مددکاری و ارائه خدمات مشاوره روانشناختی و انتظامی؛ فرهنگ سازی و ارائه آموزش های همگانی؛ اطلاع رسانی دقیق از اقدام های پلیس پیشگیری با تکیه بر رویکرد اجتماع محور و پیشگیری از جرم از طریق تعامل با نهاد خانواده، اشاره کرد.

مقدمه: هر فعالیتی، زمانی می تواند به بهترین نحو ارائه شود که پیش بینی ها و برنامه ریزی های لازم در خصوص آن صورت گرفته باشد. با نظر سنجی از افرادی که به طور مستقیم با فعالیت مورد نظر درگیرند، می توان فعالیت ها را متناسب با شرایط آنها، بهتر اجرا کرد. در محلات شهرهای بزرگ طراحی و اجرا شد. روش ها: مطالعه مقطعی حاضر بر روی افراد ساکن شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز در سال 1385 انجام شد . ، هر شهر با توجه به مناطق شهرداری تقسیم بندی گردید و در هر منطقه پرسشنامه ای با هدف امکان سنجی تشکیل کانون محلات به صورت تصادفی بین مردم توزیع شد. یافته ها: لزوم تشکیل کانون محلات در شهرهای بزرگ از نظر 76/65 درصد پاسخ دهندگان به میزان زیاد به بالا بوده است و میزان علاقه مندی حدود 81 درصد پاسخ دهندگان به فعالیت در تیم های امدادرسانی کانون محلات، متوسط به بالا بود. نتیجه گیری: مردم شهرهای بزرگ به تشکیل کانون های امدادی و فعالیت در تیم های امدادرسانی کانون محلات علاقه وافری نشان می دهند. به نظر می رسد با توجه به آسیب پذیری کشورمان و علاقه مردم به شرکت در فعالیت های امدادرسانی، تشکیل و سازماندهی کانون های امدادی محلات، امری ضروری است.

مقدمه: بلایای طبیعی از جمله رخدادهایی است که بشر همواره با آن روبه رو بوده و صدمات زیادی از آن متحمل شده است. تاکنون تلاش های زیادی برای کاهش آسیب های حاصل از بلایای طبیعی صورت گرفته؛ اما صدمات حاصل از آن هنوز بسیار گسترده است. یکی از راه های کاهش صدمات حاصل از این حوادث، همکاری داوطلبانه مردم در زمان بروز حوادث و آمادگی در برابر آن است. از این رو هدف این مطالعه امکان سنجی تشکیل کانون امداد محله ای با توجه به نظر مردم بندرعباس می باشد. روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی در بین شهروندان بندرعباس در سال 1390 به انجام رسید. نمونه پژوهش حاضر 400 نفر بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه را تکمیل کردند. یافته ها: بیش از 70 درصد پاسخ گویان، تشکیل کانون امداد محله ای را در حد زیاد ضروری می دانستند و 95 درصد از آنان بیش از حد متوسط مایل به فعالیت در تیم های امدادرسانی و ارسال کمک های مردمی بودند. همچنین نتایج یافته های تحلیلی نشان داد که پایگاه اجتماعی و دانش و آگاهی در خصوص فعالیت های جمعیت هلال احمر تأثیر مثبتی بر تمایل به همکاری پاسخ گویان با کانون امداد محله ای داشته است. نتیجه گیری: مردم شهر بندرعباس تمایل زیادی به تشکیل کانون امداد محله ای و فعالیت در تیم های امدادرسانی نشان دادند؛ لذا تشکیل کانون امداد محله ای با اتخاذ رویکرد جامعه محور به همراه تمرکز جدی روی آموزش شهروندان ضروری به نظر می رسد.

نهادهای پلیسی که در جوامع مختلف از قدمتی دیرینه برخوردارند، با هدف اصلی حفظ نظم عمومی و جلوگیری از وقوع جرم تشکیل شده اند. این نهاد همانند نظم عمومی در طی دهه های گذشته و به تناسب تحول درک جامعه از پدیده مجرمانه دچار تحول گردیده و از رویکردهای سنتی به رویکردهای نوین و اجتماع محور گرایش یافته است. در عصر حاضر، کشورها با افزایش جرائم مواجه شده اند که این امر باعث ناامنی و بی اعتمادی به پلیس در جامعه شده است. در مورد مقابله با این ناامنی و بی اعتمادی دولت ها تصمیم به تمرکززدائی از پلیس و همچنین قائل شدن نقش مهمی برای جامعه در مبارزه با جرائم شدند. همچنین با توجه به نیاز جامعه کنونی به الگوی پلیسی متفاوت با الگوی پلیس سنتی، پلیس ترمیمی برای پاسخ به این نیازها شکل گرفت. مقاله پیش رو با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، بر نقش مهم و تأثیرگذار پلیس در حل و فصل اختلافات و مسائل کیفری، به عنوان یکی از کنشگران سامانه عدالت جنایی اذعان می کند. از میان مهمترین راهبردهای پیشگیرانه پلیس جامعه محور می توان به تحقق پلیس تعامل گرا به جای پلیس سرکوبگر، تحقق پلیس اخلاق مدار به جای پلیس زورمدار، و ایفای نقش پلیس هشداردهنده به جای پلیس تعقیب کننده اشاره نمود. از سوی دیگر، تغییر راهبرد از سیاست های خشن به سیاست های جنایی مشارکت محور و نیز حرکت در مسیر حاکمیت الگوی پلیس اجتماع محور از جمله این الزامات است. به دیگر سخن، اجرای برنامه های ترمیمی در سازمان پلیس نیازمند اعتماد بزه دیدگان به پلیس و نیز رفتار کرامت مدار با بزه دیدگان است.