مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
ژئومورفوسایت
حوزه های تخصصی:
ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره ی پدیده های منحصر به فرد طبیعی در چارچوپ شناسایی ژئومورفوسایت ها است. یکی از راهبردهای ایجاد اشتغال جدید، توسعه صنعت توریسم بر مبنای پایش مکان های طبیعی متنوع، مفرح و جاذب گردشگر با سطح دسترسی مناسب است. این پژوهش با هدف بررسی اثرات ژئومورفوسایت ها در توسعه گردشگری منطقه شمال غرب نیشابور و شهر فیروزه استان خراسان رضوی طراحی شد. نوع تحقیق کاربردی بود و با روش توصیفی تحلیلی و با فن پیمایش میدانی و تحلیل اسناد معتبر و مدل کومانسکوپتانسیل های ژئوتوریستی شامل ژئوسایت ها، ژئومورفوسایت ها و نیز سایت های فرهنگی و اقتصادی مورد ارزیابی دقیق قرار گرفت. در مجموع از 50 جاذبه گردشگری موجود در منطقه 36 ژئوسایت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد با توجه به بررسی ارزش های کلی ژئوسایت ها، معدن فیروزه با امتیاز 87 درصد رتبه اول، آبشار بار با امتیاز 83 در رتبه دوم و معادن نمک با امتیاز81 رتبه سوم را در توسعه گردشگری منطقه دارا هستند. در ارزیابی از 36 ژئوسایت فقط 6 مورد رتبه کمتر از 50 درصد داشته اند و علاوه بر ژئوسایت های طبیعی، سایت های فرهنگی و اقتصادی نیز اهمیت زیادی در جذب گردشگری منطقه دارا بودند. این نتایج بیانگر آنست که وجود سایت های مختلف و متنوع گردشگری در منطقه شمال غرب نیشابور و شهر فیروزه (با قدمت هفت هزار ساله) که امکان بازدید طیف های مختلف گردشگران را ایجاب می کند، می تواند حاکی از پتانسیل منطقه برای تبدیل شدن به قطب ژئوپارک و ژئوتوریسم کشوری باشد.
تحلیلی بر عوامل موثر در ایجاد و توسعه ژئومورفوسایت های پیست اسکی زمستانی با رویکرد ژئوتوریسم(مطالعه موردی: دامنه های کوه سهند)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۹)
41 - 61
حوزه های تخصصی:
صنعت توریسم، بسته به هدف گردشگر به انواع مختلفی طبقه بندی شده است که یکی از آنها ژئوتوریسم می باشد. دامنه های کوه سهند به دلیل ویژگی های خاص توپوگرافیکی و شرایط اقلیمی، بافت کوهستانی منحصر به فردی را جهت ایجاد و توسعه ژئومورفوسایت هایی همچون پیست اسکی زمستانی به عنوان نماد ژئوتوریسم زمستانی، دارا می باشد. هدف از این پژوهش،شناسایی و تحلیل تاثیر عوامل ژئومورفولوژیکی جهت پهنه بندی دامنه های مستعد برای ایجاد و توسعه ژئومورفوسایت های پیست اسکی زمستانی در منطقه مورد مطالعه می باشد.در این پژوهشاز 10 شاخص شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، شکل دامنه، دمای سالانه، بارش سالانه ، پوشش گیاهی،حفاظت، دسترسی و ماندگاری برف استفاده شده است.نقشه های مورد استفاده در این تحقیق پس از ساخته شدن در محیط نرم افزار GISArcتوسط مدلAHPتعیین وزن شده و سپس با استفاده از مدل تاپسیس در نرم افزار GISArcمورد همپوشانی قرار گرفته و در نهایت نقشه نهایی پهنه های مستعد جهت ایجاد و توسعه ژئومورفوسایت های پیست اسکی زمستانی تهیه و استخراج شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که دامنه های شمال شرقی و قسمت هایی از دامنه های شرقی جمعا با مساحت حدود 25778 متر مربع، پهنه های بسیار مستعد جهت ایجاد و یا توسعه ژئومورفوسایت های پیست اسکی زمستانی را دارا می باشند.
ارزیابی و مدیریت جامع ژئومورفوسایت های کارستیک با استفاده از تلفیق مدل های ارزیابی ژئومورفوسایت ها (مورد: غارچال نخجیر در استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۹)
118 - 136
حوزه های تخصصی:
رویکرد اصلی دانش ژئومورفوتوریسم رویکردی است توسعه گرا، حفاظتی و علمی در ارزیابی و مدیریت جامع از میراث های ژئومورفیک؛ که امروزه با گسترش مطالعات خود زیرشاخه های متعددی از قبیل ژئودایورسیتی (تنوع)، ژئوکانسرویشن (حفاظت )، ژئواینترپرتیشن (تفسیر) و... را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف نوشتار حاضر ارتقای علمی، توسعه ناحیه ای و حفاظت از میراث های ژئومورفیک در منطقه مورد مطالعه است. از نظر روش شناسی نوشتار حاضر می کوشد به کمک بررسی جامع از سیرمطالعات انجام شده از مدل ها و روش های ارزیابی ژئومورفوسایت ها یعنی تلفیقی از مدل ها و نیز تحلیل تشابهات و تفاوت های مدل های ارزیابی، به همراه پیمایش های میدانی در دو مرحله از منطقه، با طرح روشی مبتنی بر معیارها و مولفه های تاثیرگذار(با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی غارچال نخجیر، قابلیت های این سایت را مبتنی بر سه موضوع کلان 1- دانش افزایی ژئومورفولوژی؛ 2- زیرساخت های گردشگری و 3- دانش مخاطرات و مخاطره شناسی؛ مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج مطالعه بیانگر استعداد بالای ابعاد علمی و دانش ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز5/51 (ازحداکثر60) است. در مقابل زیرساخت های گردشگری با کسب مجموع امتیاز 5/25(از حداکثر70) و موضوع حفاظت با کسب مجموع امتیاز34 نمره (ازحداکثر100) در حال حاضر مراحل اولیه و ابتدایی چرخه مدیریتی خود را می گذراند. این در حالی است که جامعه بومی به ویژه روستاها و شهرهای مجاور(محلات، نراق و...) قادر است با بهره برداری سازمان یافته به کمک رویکردهای علمی، آگاهانه و احداث زیرساخت های توسعه پایدار روستاها و شهرهای کوچک این محوطه را به توسعه برساند.
ارزیابی ژئوسایت های شهرستان خلخال در راستای توسعه پایدار گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مکان ژئومورفولوژیک عبارت است از یک شکل ژئومورفولوژیکی، که با توجه به درک و استنباط انسان دارای ارزش علمی، فرهنگی- تاریخی، زیباشناختی و یا اجتماعی- اقتصادی است. چنین مکان های ممکن است شامل یک یا چند پدیده ژئومورفولوژیکی و یا چشم اندازهایی وسیع باشند و فعالیت های انسانی می تواند آنها را تغییر دهد، به آنها خسارت بزند و یا حتی آنها را تخریب نماید. ژئوتوریسم بخشی از گردشگری مسئولانه محسوب می شود که به بررسی سفر گردشگران به مناطق نمونه زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی و عناصر مرتبط با آن می پردازد. شهرستان خلخال با دارا بودن آثار و اشکال ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی زیبا کمتر از بعد ژئوتوریسم شناخته شده است. در این تحقیق با استفاده از مدل فاسیلوس و همکاران به بررسی و ارزیابی ژئومورفوسایت های منتخب شهرستان خلخال پرداخت شده است. ژئومورفوسایت ها با استفاده از معیارهای علمی، فرهنگی، زیبایی، اقتصادی، پتانسیل استفاده و اکولوژیکی ارزیابی شدند. آبشار سجن، آبگرم تیل، غار جلال آباد، آّبشار نره گر، چشمه ورازشت، چشمه ازناو، عارضه های رسوبی قرمز رنگ جاده سرچم، غار پلگنا، تپه رنگین جاده دارم-کلور، به عنوان ژئومورفوسایت ها جهت ارزیابی انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که ژئومورفوسایت های چشمه ازناو با امتیاز 49.03، چشمه ورازشت با 43.85 و سنگهای رسوبی قرمز رنگ جاده سرچم 40.30 به عنوان سایت های برتر انتخاب شدند و در جهت بازاریابی و توسعه گردشگری انتخاب شدند. همچنین برخی از ژئومورفوسایت های از لحاظ دسترسی با مشکل مواجه هستند که می توان در آینده برنامه ریزی های برای دسترسی مناسب گردشگران اقدماتی انجام داد.
ارزیابی ظرفیت های گردشگری میراث زمین در مناطق یخچالی با استفاده از تلفیق مدل های ارزیابی (مطالعه موردی: دره شهرستانک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵۶)
103 - 120
حوزه های تخصصی:
ژئوتوریسم دانشی است با رویکرد توسعه گرای اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی، پایدارسازی محیط طبیعی و مردمی کردن پیچیدگی های دانش زمین و فرم ها و فرایندهای ژئومورفووژیک؛ که امروزه این دانش با گسترش مطالعات خود زیرشاخه های متعددی از قبیل تنوع زمین شناختی، محافظت ژئوسایت ها، تفسیر زمین و... را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف از این پژوهش دست یابی به راهکاری مناسب تر برای ارزیابی ظرفیت های گردشگری منطقه مورد مطالعه با تلفیق مدل های موجود است. در این مطالعه از نظر روش شناسی تلاش شده است به کمک بررسی جامع از سیر مطالعات انجام شده از مدل ها و روش های ارزیابی ژئومورفوسایت ها به همراه پیمایش های میدانی از منطقه، با طرح روشی تلفیقی مبتنی بر معیارها و مولفه های تاثیرگذار(با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی سیستم یخچالی دره شهرستانک، قابلیت های این سایت مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان دهنده پتانسیل بالای ابعاد علمی و ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز5/51 (ازحداکثر امتیاز یعنی 70) است. در مقابل زیرساخت ها و خدمات گردشگری با کسب مجموع امتیاز 5/25(از حداکثر70) و موضوع حفاظت با کسب مجموع امتیاز34 نمره (ازحداکثر60) در حال حاضر مراحل ابتدایی مدیریتی خود را می گذراند.
ارزیابی ظرفیت ها و قابلیت های میراث های ژئومورفیک در مناطق خشک به کمک روش کومانسکو (مطالعه موردی: منطقه بیابانی و کویری مرنجاب)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)
101 - 114
حوزه های تخصصی:
ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم، رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره پدیده های منحصر به فرد در چارچوب شناسایی ژئومورفوسایت ها است که به منظور پایداری در توسعه اقتصادی- اجتماعی جامعه بومی و حفاظت از میراث زمین شناختی ترسیم شده است. این حوزه با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژی پتانسیل های بالایی را در راستای گردشگری پایدار عرضه می کند. این نوشتار تلاش می کند با محوریت مطالعاتی در یکی از دسترس ترین مناطق بیابانی و کویری ایران یعنی ناحیه مرنجاب و انتخاب 8 نوع از ژئومورفوسایت منتخب توسعه گردشگری ناشی از عملکرد فرایندهای بیابانی و کویری و طبقه بندی آن توانمندی ژئومورفوسایت های این منطقه را مورد ارزیابی قرار دهد. در این راستا با بهره گیری از روش ارزیابی کومانسکو مبتنی برارزیابی بخش های پنج گانه علمی، فرهنگی، زیبایی ظاهری، اقتصادی و مدیریتی، پتانسیل های این منطقه را به کمک پیمایش میدانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد، منطقه مرنجاب به دلیل جاذبه های گردشگری بیابانی و کویری خود، در حال حاضر نیازمند اقدامات ساختاری و مدیریتی و خدمات گردشگری با تاکید بر تدوین قوانینی حفاظتی قرار دارد. در عین حال برخی از ژئومورفوسایت ها نظیر پادگانه های دریاچه ای، برخان ها و نبکاها درمقام مقایسه از قابلیت بیشتری مبتنی بر رویکردهای نوین ژئوتوریسم برخوردارند. که خود نیازمند برنامه ریزی های جداگانه ای قرار دارد.
ژئومورفوتوریسم و ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایت های ژئوپارک قشم با بهره گیری از روش پریرا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ژئومورفوتوریسم، یکی از دریچه های نوین حوزه مطالعات علوم زمین و گردشگری است، که بر شناخت ژئومورفوسایت ها، توسعه گردشگری ژئومورفولوژی و حفاظت میراث ژئومورفیک استوار است. این علم رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره عوارض و پدیده های جذاب زمین شناسی و ژئومورفولوژی دارد و در پی توسعه زمین گردشگری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی است. هدف از این پژوهش مطالعه ژئومورفوتوریسم ژئوپارک قشم می باشد. ژئوپارک قشم به عنوان اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه، دارای ظرفیت های ژئومورفوتوریستی ارزشمندی است، که مطالعه آن به جهت حفاظت و بهره مندی صحیح از آن ضروری می باشد. در همین راستا در جهت انجام این پژوهش روش ارزیابی ژئومورفوتوریستی پریرا برای بررسی قابلیت های ژئومورفوتوریسی ژئومورفوسایت های منتخب استفاده شده است. نتایج حاصل از روش پریرا نشان می دهد؛ ژئومورفوسایت های غار نمکدان، تنگه چاهکوه و دولاب به ترتیب در رتبه اول تا سوم این ارزیابی قرار دارند و بیش ترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند، در نتیجه با توجه به کمبودها بهترین مقاصد زمین گردشگری در این ارزیابی ژئومورفوتوریستی قرار گرفتند.
ارزیابی توانمندی ژئومورفوسایت های گردشگری درپایداری و مدیریت مناطق کارستیک. مطالعه موردی: غارچال نخجیر، استان مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۴
19 - 36
حوزه های تخصصی:
ژئومورفوتوریسم یکی از رویکردهای نوین در حوزه ی مطالعات علوم زمین و گردشگری است که بر شناخت ژئومورفوسایت ها، توسعه ی گردشگری و حفاظت میراث ژئومورفیک استوار است و رویکرد ی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره عوارض و پدیده های زمین شناسی و ژئومورفولوژی است که در پی توسعه زمین گردشگری به منظور توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی می باشد. از آن جا که در ایران به رغم وجود ژئومورفوسایت های متنوع به ویژه در مناطق کارستیک، در زمینه ی ارزیابی این چشم اندازها از منظر پایداری و توانمندسازی گردشگری و در مجموع مدیریت گردشگری مطالعات سازمان یافته ای صورت نمی گیرد. بنابراین ارائه ی روش های ارزیابی جامع در تحقق توسعه ی ارزش های علمی، فرهنگی، اقتصادی و مانند آن در این راستا ضروری به نظر می رسد. غارچال نخچیر از جمله غارهای زنده و منحصر به فردی است که امروزه به رغم حضور خیل عظیم گردشگران برای بازدید از جاذبه ها ی آن، ضرورت مطالعات همه جانبه را در راستای گردشگری پایدار بیش از پیش نمایان ساخته است. این نوشتار تلاش دارد با رویکرد آسیب شناختی توانمندی این ژئومورفوسایت را از منظر پایداری و مدیریت آن با استفاده از رویکرد مقایسه ای دو مدل ژئومورفوتوریستی پری یرا و رینارد و مقایسه ی کارکردی آن ها و نیز پیمایش های میدانی مورد بررسی قرار دهد. نتایج بر اساس ارزیابی های چند جانبه در راستای مدل های تعریف شده نشان داد در حال حاضر تناسب چندانی میان عیارهای بهره وری، علمی، آموزشی در برابر عیارهای حفاظتی وجود ندارد و اصول ژئومورفوتوریسم در این منطقه به طور ناهمگون در این سایت ایجاد شده است. از سوی دیگر در این مقاله به مقایسه ی مدل های مورد استفاده به منظور شناخت همه جانبه پایداری این منطقه پرداخته شد که نشان دهنده ی ضرورت تدوین مدل بومی با تاکید بر اصول پایداری و مدیریت ژئومورفوسایت ها را بیش از پیش بیان نموده است.
ارزیابی توانمندی اشکال ژئومورفولوژیک حاصل از فعالیت گسل تبریز در توسعه ژئوتوریسم با استفاده از روش پانیزا
حوزه های تخصصی:
تکتونیک همواره فعال در محدوده مورد مطالعه، آنرا به آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعة چین خوردگی ها و چشم اندازهای گسل خوردگی، ماگماتیسم، سطوح چند ضلعی و نیز مطالعه سنگ شناسی،کانی شناسی وفرایندهایدامنه ای، برای پژوهشگران علم ژئومورفولوژی و محدوده ای جذاب در جهت ژئوتوریسم فراهم کرده است. ژئومورفوسایت های حاصل از پدیده های مورفوتکتونیک در امتدادگسل فعال تبریز با معرفی 5 ناحیه و با چشم اندازهایی خاص مانند؛ سطوح شیب دار متاثر از فعالیت های زمین ساخت، اشکال چند وجهی با رخنمون های منحصر به فرد، فرایندها و اشکال متنوع رودخانه ای، پهنه ها و ارتفاعات گنبدی حاصل از فرایند های هالوتکتونیک، چشمه های فعال تراورتن سازدر سمت غربی صوفیان و تپه های رنگارنگ کم ارتفاع و تیپیک بدلند (هزار دره ها)، در شرق صوفیان به عنوان بخشی از مناطق ژئوتوریسم و ژئومورفوسایت ها مورد بررسی قرار گرفت. تکنیک عمده در این تحقیق بر اساس زمین پیمایشی(Geo-hiking) و بر مبنای یافته های میدانی و مطالعات کتابخانه ای است. برخی از تحلیل های مکانی در ابعاد کمی و کیفی در محیط نرم افزاریGIS انجام گردیده است. یافته های تحقیق بر اساس تکنیک و روش بکار گرفته شده حاکی از آن است که پدیده های ژئومورفولوژیک و ژئومورفوتکتونیک مد نظر دارای میانگین پتانسیل 75/0 از منظر ژئوتوریسم در روش پانیزا برخوردار می باشد. بر مبنای نتایج و با مقایسه 7 شاخص مد نظر، ژئوسایت های مورد مطالعه از منظر دو شاخص علمی و زیبایی شناختی بالاترین پتانسیل، اما به لحاظ ارزش های گردشگری ، به جزء ژئوسایت عینالی، بقیه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند. ضمن اینکه گسل فعال تبریز را نه به عنوان یک تهدید همیشگی، بلکه به عنوان یک توان محیطی بلقوه و یک فرصت طبیعی برای ارتقای گردشگری منطقه معرفی کرد.
ارزیابی مقایسه ای ژئومورفوسایت های کویری و بیابانی شهرستان شاهرود در راستای توسعه پایدار گردشگری
منبع:
پژوهشنامه کلام سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱
69 - 49
حوزه های تخصصی:
در مطالعات گردشگری، توسعه پایدار گردشگری می بایست هسته مرکزی این گونه مطالعات قرار گیرد تا بهره برداری نادرست از این جاذبه ها، مشکلات آینده در زمینه برنامه ریزی محیطی را افزایش ندهد. در شهرستان شاهرود علی رغم وجود ژئومورفوسایت های متنوع کویری و بیابانی و پتانسیل بالای شهرستان شاهرود در زمینه گردشگری بیابانی، در رابطه با ارزیابی قابلیت این ژئومورفوسایت ها در راستای معرفی این ژئومورفوسایت ها و جاذبه های آنها تحقیقات نظام مندی صورت نگرفته است. این پژوهش سعی دارد تا به ارزیابی این ژئومورفوسایت ها با استفاده از روش های ژئومورفوتوریستی پریرا و فاسیلوس بپردازد. بدین منظور ابتدا با استفاده از عکس های هوایی و عملیات میدانی، ژئومورفوسایت های مورد نظر مشخص گردید و در گام دوم با استفاده از روش های ارزیابی مدل های مربوطه به ارزیابی ژئومورفوسایت ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که این دو روش در عیارسنجی خود متغیرهای متعدد و متفاوتی را مدنظر قرار می دهند و مدل های کارآمدی در ارزیابی ژئومورفوسایت ها هستند. یافته ها نشان می دهد که کویر طرود با کسب بالاترین امتیاز در هر دو روش ، در روش پریرا با کسب ۱۵ امتیاز و در روش فاسیلوس با کسب ۳۷/۴۵ امتیاز به عنوان مناسب ترین سایت برای توسعه گردشگری می باشد. در کل، نتایج نشان می دهد که مناطق کویری و بیابانی شهرستان شاهرود پتانسیل های بالایی در توسعه ژئوتوریسم در استان دارند، ولی متاسفانه تاکنون از سوی برنامه ریزان و تصمیم گیران استانی توجهی به آنها نشده و هیچ گونه تاسیسات زیر بنایی برای جذب گردشگر در منطقه ایجاد نگردیده است.
تعیین راهبردها و سیاست های توسعه ژئوتوریسم در شهرستان مشکین شهر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
فضای گردشگری سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳
1 - 16
حوزه های تخصصی:
نقش صنعت گردشگری و تلفیق آن با علوم زمین، در ارتقای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، ترویج صلح، شناسایی و حفظ دارایی های طبیعی و فرهنگی و مکان یابی آن بر کسی پوشیده نیست. ژئوتوریسم یکی از زیر شاخه های صنعت توریسم است که کاملاً از اصول توریسم تبعیت می کند و ترکیبی از زمین شناسی، ژئومورفولوژی، گردشگری چشم انداز منابع طبیعی، لندفرم ها، سنگ ها و کانی ها با تأکید بر فرایند های به وجود آورنده این اشکال می باشد. در این پژوهش پدیده های ژئوتوریستی شهرستان مشگین شهر به عنوان دومین شهر توریستی استان اردبیل که سالانه گردشگران زیادی را به خود جلب می کند، مانند چشمه های آبگرم قوتور سویی، شابیل، قینرجه مشگین شهر، پارک جنگلی مشگین شهر، شیروان دره سی، آبشار گورگور سبلان و ... با روش راهبردیSWOT مورد بررسی قرار گرفت. با به کارگیری این مدل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای موجود در رابطه با توسعه ژئوتوریسم در منطقه مورد مطالعه بررسی شد. طی مطالعات و تحقیقاتی که صورت گرفت پدیده های ژئوتوریستی منطقه شناسایی و معرفی شدند و برای منطقه تعداد 12 نقاط قوت،12نقاط ضعف، 14نقاط فرصت و 12 نقاط تهدید مورد شناسایی قرار گرفت و نتایج آنها به صورت جداولی ارائه گردیده است.
ارائه الگوی بهینه مدیریت ژئوتوریسم با رویکرد امنیتی در نواحی کارستیک (مورد پژوهی: غار نمکدان در ژئوپارک قشم)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۶
173 - 204
حوزه های تخصصی:
مدیریت و برنامه ریزی ژئوتوریسم با رویکرد امنیتی از عوامل اصلی حفاظت و پایداری ژئومورفوسایت های گردشگرپذیر محسوب می شود. در حال حاضر پژوهش های صورت گرفته در این حوزه صرفاً به معرفی جاذبه ها و در نهایت ارزیابی ژئومورفوسایت ها پرداخته است و از توجه به ارزش های مدیریتی، امنیتی و بهره برداری اقتصادی از آن ها تا حدودی غافل مانده است. به همین دلیل پژوهش حاضر کوشش دارد، موضوع مدیریت در ژئوتوریسم را با رویکردهای نظم و امنیت در ژئومورفوسایت های واقع در قلمرو کارستیک (غار نمکدان در ژئوپارک قشم) را بررسی کرده و الگوی مدیریتی بهینه ای را تدوین و پیشنهاد دهد. از نظر روش شناسی، در این پژوهش تلفیقی از روش های بومی شده ارزیابی، مطالعات میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است.امنیت گردشگران و مقاصد ژئوتوریسم از عوامل مهم موفقیت و رشد پایدار طرح های گردشگری است؛ به طوری که در صورت فقدان امنیت، توسعه اقتصادی و فرهنگی ناشی از مدیریت بهینه ژئوتوریسم در محوطه موردپژوهش، محقق نخواهد شد. بر این اساس، یافته های پژوهش، مبتنی بر تدوین و اجرای الگوی مدیریتی در ژئوتوریسم (موردمطالعه: غار نمکدان ژئوپارک قشم) است که مؤلفه های مدیریتی را همگام با سایر معیارهای مؤثر در توسعه ژئوتوریسم مطالعه کرده است.نتایج پژوهش نشان داد، در الگوی مدیریت بهینه امنیتی ژئومورفوسایت غار نمکدان، پیش از تنظیم مؤلفه های مدیریتی جغرافیای طبیعی و انسانی محوطه، لازم است ابتدا مؤلفه های مدیریت نظم و امنیت در این منطقه شامل اقدامات حوزه امنیت بهره برداری، امنیت انسانی، تبلیغات مجازی و ... پیاده سازی شود، همچنین وظایف اصلی و خطوط کلی اقدامات اساسی مجری اصلی این رویه (فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در شهرستان قشم) مشخص شود.
ژئومورفوتوریسم و مقایسه ی روش های ارزیابی ژئومورفوسایت ها در توسعه ی گردشگری (مطالعه ی موردی: استان هرمزگان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی و توسعه گردشگری سال اول تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱
83 - 104
حوزه های تخصصی:
ژئومورفوسایت ها از جمله مفاهیم جدید با ارزشهای علمی، اکولوژیکی، فرهنگی، زیبایی و اقتصادی هستند که بر شناخت مکان های ویژه ی گردشگری تاکید می کنند، در این مقاله با استفاده از مقایسه ی دو روش ژئومورفوتوریستی پرالونگ و پریرا[1]، قابلیت های گردشگری برخی ژئومورفوسایت های استان هرمزگان مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که هر دو روش ابعاد متنوعی از توانمندی های ژئومورفوسایت ها را مورد سنجش قرار می دهد. در روش پریرا عیار ژئومورفولوژیکی و مدیریتی، و در روش پرالونگ عیارگردشگری و بهره وری مورد ارزیابی قرار گرفته است.
مطابق با مطالعات میدانی بر اساس هر دو روش، از میان سایت های چهارگانه؛ سواحل بالاآمده بالاترین امتیاز و گل فشان ها کمترین امتیاز را بدست آوردند. براین اساس هر دو روش دیدگاه جامعی در راستای برنامه ریزی توسعه ی گردشگری ارائه نمودند. زیرا علاوه بر خصوصیات طبیعی و انسانی، نحوه ی استفاده و پایداری اکوسیستم ها را مد نظردارند.
ارزیابی توانمندی توسعه ی گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها با تأکید بر روش کومانسکو (مطالعه ی موردی: ژئومورفوسایت های مسیرگردشگری کرج – چالوس تا تونل کندوان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ژئومورفوسایت ها لندفرم های ژئومورفولوژیکی هستند که از اهمیت قابل توجهی در توسعه ی گردشگری برخوردارند. ایران از جمله مناطقی است که به دلیل تنوع لندفرم ها توانمندی قابل توجهی در جذب گردشگران دارد. در مسیر گردشگری نوستالژیک کرج – چالوس تا تونل کندوان شش ژئومورفوسایت مشهور و برگزیده که گردشگران از تعداد قابل توجهی از آن ها بازدید می کنند، برای ارزیابی توانمندی ژئومورفوتوریستی به روش کومانسکو انتخاب شد. بر طبق این روش هر لندفرم دارای پنج ارزش (علمی، اقتصادی، زیبایی شناختی، مدیریت و کاربری و فرهنگی) است که هریک از این ارزش ها نیز بر اساس چند زیرمعیار محاسبه می شوند. اطلاعات مربوط به ارزش هر لندفرم از طریق مصاحبه و پرسش نامه بر اساس روش کومانسکو کسب و بر روی آن ها بررسی های آماری انجام گرفت. نتایج تحقیق بیانگر ارزش بالای ژئومورفوسایت دره ی شهرستانک با 61/14 امتیاز و همچنین امتیاز پایین ژئومورفوسایت آبشار پل آهنی با 23/11 نمره، در میان این لندفرم هاست. به نظر می رسد که امتیاز بالای دره ی شهرستانک در این امتیازبندی بیشتر به دلیل تنوع پدیده های ژئومورفیکی موجود و امتیاز پایین لندفرم آبشار پل آهنی به علت نمره ی کم ارزش فرهنگی آن باشد. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان یک سند در برنامه ریزی و مدیریت محیطی جهت توسعه ی پایدار گردشگری در منطقه ی مورد مطالعه و نمونه ای برای انجام این گونه بررسی ها در مناطق گردشگری دیگر باشد.
ارزیابی قابلیت های ژئومورفوسایت های گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان تفت)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی و توسعه گردشگری سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۴
193 - 212
حوزه های تخصصی:
ژئومورفوسایت ها از مفاهیم کلیدی برای توسعه ی ژئوتوریسم هستند که ارزیابی دقیقی از توزیع فضایی ویژگی ها و ارزش های علمی، فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی را فراهم می کنند و بنیانی برای طراحی و مدیریت مناسب ژئوپارک ها هستند. در این پژوهش، با استفاده از از روش ارزیابی ژئوسایت (GAM) و بررسی های میدانی به ارزیابی پتانسیل ژئومورفوسایت های اصلی شهرستان تفت پرداخته شد. مدل ارزیابی ژئوسایت گرافی شامل 9 فیلد است، در منطقه 6 ژئومورفوسایت مناسب برای توسعه ی ژئوتوریسم بر اساس ارزش های اصلی آنها (علمی/آموزشی، زیبایی و ارزش حمایتی به عنوان تقاضای بازار و حفاظت) و ارزش های اضافی (کاربردی و گردشگری به عنوان وضعیت فعلی توسعه) در فیلد Z 22 قرار گرفتند، که بیانگر سطح متوسطی از دو گروه ارزش های اصلی و اضافی در آنهاست. نتایج بیانگر بالاترین امتیاز از مجموع ارزش های اصلی به سایت برفخانه طزرجان (75/7) و بالاترین امتیاز از مجموع ارزش های اضافی به کوه عقاب (75/8) است. به طور کلی ژئوسایت عقاب کوه دارای بالاترین امتیاز 25/14 و ژئوسایت چشمه تامهر با اختلاف جزئی با امتیاز 14 در اولویت بعدی برای برنامه ریزی در جهت توسعه ی پایدار و برنامه های حفاظتی باید در مدیریت میراث طبیعی و فرهنگی مورد توجه مدیران قرار گیرند.
<br clear="all" />
[1] Geosite Assessment Model
برآورد عیار اقتصادی – توریستی ژئومورفوسایت های جزیره قشم و واکاوی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با روش ارزش گذاری مشروط (CVM)
ارزش گذاری اقتصادی به عنوان ابزاری برای تمایز میان «استفاده ناکارآمد ازکالاها وخدمات زیست محیطی» و «پی بردن به ارزش واقعی این منابع در فرآیند تصمیم سازی» در مدیریت زیست محیطی است. هدف از این مقاله برآورد عیار اقتصادی-توریستی ژئومورفوسایت های موجود در ژئوپارک قشم و تعیین میزان و عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان برای بهره مندی از قابلیت های توریستی این پدیده های زمین شناختی بوده است. تحلیل عیار توریستی این پدیده های زمین شناختی می تواند نقش مهمی در رفع کاستی ها و نارسایی ها، پیش بینی نیازها و مدیریت کارآمد در راستای پیشبرد اهداف توسعه گردشگری در جزیره قشم داشته باشد. تحلیل عوامل موثر بر تمایل به پرداخت گردشگران، با استفاده از الگوی لوجیت (Logit) انجام گرفته و بر اساس روش حداکثر درست نمایی، شاخص های این مدل تعیین شده اند. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبه حضوری با بازدیدکنندگان از ژئوپارک قشم جمع آوری شده است. این داده ها در برگیرنده اطلاعات اقتصادی و اجتماعی گردشگران و داده های مورد نیاز برای تابع تمایل به پرداخت شامل میزان تحصیلات، شغل، جنس و سن پاسخ دهندگان، درآمد، فاصله، بعد خانوار، تمایلات زیست محیطی، امکانات رفاهی و بهداشتی و قیمتپیشنهادی بوده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که حدود 88 درصد افراد مورد بررسی، حاضر به پرداخت مبلغی برای استفاده توریستی از ژئوپارک جزیره قشم بوده اند. متوسط تمایل به پرداخت گردشگران برای هر بازدید 8341.39 ریال و ارزش توریستی سالانه این ژئومورفوسایت ها 41706950000 ریال برآورد گردیده است. همچنین متغیرهای تحصیلات، بعد خانوار، درآمد، فاصله، تمایلات زیست محیطی، میزان رضایت و قیمت پیشنهادی اثر معنی داری روی احتمال تمایل به پرداخت افراد داشته و حائز اهمیت آماری هستند.
ارزیابی ژئومورفوسایت ها و ژئوکانزرویشنِ ژئوپارک پیشنهادی غرب خراسان رضوی با استفاده از مدل بومی شایان یگانه و همکاران و مقایسه این مدل با مدل های جهانی کومانسکو، فاسولاس، بریلها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
محققان برای پتانسیل یابی ژئوتوریسم یک منطقه و یا قابلیت سنجی توریستی ژئوپارک ها در ایران و جهان همواره به دنبال ارزیابی ژئوسایت ها و ژئومورفوسایت های آن منطقه بوده اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای چهار مدل بریلها، کومانسکو، فاسولاس و مدل بومی شده شایان یگانه و همکاران برای ارزیابی ژئومورفوسایت ها ست تا نقاط ضعف و قوت هرکدام از مدل های بین المللی با مدل ایرانی بررسی شود. محدوده مطالعه شده با مساحتی معادل 4257 کیلومتر مربع در غرب خراسان رضوی واقع است که می تواند قسمت هایی از شهرستان های سبزوار، داورزن را دربربگیرد. در پژوهش حاضر از روش تحلیلی-تطبیقی استفاده و داده ها به روش های اسنادی و میدانی گردآوری و سپس با استفاده از نرم افزارهای گرافیکی و آماری GIS، SPSS و Excel تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد درمجموع، ژئومورفوسایت هایی که زیرمجموعه آبی هستند در همه مدل ها بیشترین ارزش را دارند و درمقابل، ژئومورفوسایت های فرسایش بادی کمترین ارزش ها را دارند. از مقایسه مدل ها می توان نتیجه گرفت که مدل شایان یگانه و همکاران با مدل بریلها بیشترین مطابقت را داشته است و برای ارزیابی مناطق افیولیتی و کویری می توان از مدل بریلها نیز استفاده کرد. مدل بومی شایان یگانه برای مناطق کوهستانی و دشتی گرم و خشک طراحی شده است و به نظر می رسد برای مناطق ساحلی و سرد و مرطوب تغییرات اندکی باید داده شود. از نوآوری های پژوهش حاضر این است که جدیدترین مدل ایرانی برای ارزیابی ژئومورفوسایت ها و ژئوسایت ها بررسی و نقاط قوت و ضعف آن نیز بررسی شد.
ارزیابی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها بر اساس روش کومانسکو و پارک ملی (مطالعه موردی: غرب مازندران)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲
140 - 169
حوزه های تخصصی:
ژئومورفوسایت ها لندفرم های ژئومورفولوژیکی هستند که از اهمیت قابل توجهی در توسعه ی گردشگری برخوردارند. استان مازندران به دلیل وجود لندفرمهای متنوع توانایی زیادی برای جذب گردشگر دارد. در شهرستان چالوس و نوشهر شش ژئومورفوسایت که از لحاظ جذب گردشگری قابل توجه می باشند انتخاب شده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها بر اساس روش کومانسکو و پارک ملی (مطالعه موردی: غرب مازندران) می باشد. بر اساس این روش هر لندفرم دارای پنج ارزش (علمی، زیبایی شناختی، مدیریت، اقتصادی، فرهنگی و کاربری) است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ارزش هر لندفرم از مصاحبه و پرسش نامه استفاده شد و با توجه به اطلاعات بدست آمده از روش های آماری برای تحلیل داده ها استفاده شد. مدل فیولت بر اساس نرخ مدیریتی و گردشگری و دامنه ارزشی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. بر اساس نتایج تحقیق ژئومورفوسایت نمک-آبرود با امتیاز (45/15) بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و پایین ترین امتیاز متعلق به ژئومورفوسایت رادیو دریا با امتیاز 74/11 می باشد. دلیل امتیاز بالای ژئومورفوسایت نمک آبرود دارا بودن شرایط خاص، موقعیت توپوگرافی و همچنین وجود امکانات و تسهیلات مناسب برای رفاه گردشگران می باشد و مورد توجه بیشتر گردشگران است. نتایج مدل پارک ملی نشان داد که مناطق نمک آبرود دارای بهترین و مناسب ترین وضعیت مدیریتی در حوزه ژئوتوریسم می باشند. به عبارتی منطقه ژئوتوریستی نمک آبرود از نظر زیرشاخص های مورد ارزیابی در مدل فیولت دارای شرایط مناسبی جهت توسعه و شناساندن مناطق بکر و قابل بهره برداری در صنعت ژئوتوریسم برخوردار است. لذا با توجه به نتایج حاصله تحقیق حاضر و انجام تحقیقات تکمیلی، مسئولین مرتبط با این امر می توانند در جهت بهبود وضعیت ژئومورفوسایت ها برای ارتقاء خدمات توریستی و جذب گردشگر بیشتر با توجه به ظرفیت های محیطی، برنامه ریزی های موثر تری را انجام دهند.
ارزیابی قابلیت های ژئوتوریستی ژئومورفوسایت های شهرستان اسکو دراستان آذربایجان شرقی با استفاده از روش پریرا وپرالونگ
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲
560 - 589
حوزه های تخصصی:
ژئوتوریسم(زمین گردشگری) از دو واژه زمین و توریسم تشکیل شده و به توریسمی اطلاق می شود که دارای جاذبه های زمین شناسی، مورفولوژیکی و فرهنگی باشند.استفاده صحیح و بهینه از این جاذبه ها در مناطق مختلف، مستلزم شناخت از جنبه های مختلف است.در این مقاله با استفاده از مقایسه ی دو روش پرالونگ و پریرا، قابلیت های ژئوتوریستی برخی ژئومورفوسایت های شهرستان اسکو مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که هر دو روش ابعاد متنوعی از توانمندی های ژئومورفوسایت ها را مورد ارزیابی و بهره وری غالب قرارمی دهد. در روش پریرا عیار ژئومورفولوژیکی و مدیریتی،و در روش پرالونگ عیار گردشگری و کیفیت بهره وری مورد ارزیابی قرار گرفته است.در روش پرپرا که از میان 6 ژئومورفوسایت منتخب در منطقه مورد مطالعه، ژئوسایت کندوان بالاترین امتیاز (95/14) و قلغه آق گنبد پایین ترین امتیاز را(60/10)کسب کردند. بیشترین امتیاز در عیار مدیریتی و عیار ژئومورفولوژیکی متعلق به کندوان می باشد. علت اصلی پایین بودن امتیاز برخی از لندفرم ها طبق روش پرپرا، مناسب نبودن زیرساخت ها و نبود تجهیزات و سرویس های پشتیبانی و عدم دسترسی مناسب آن ها می باشد. و مطابق نتایج حاصل از روش پرالونگ، لندفرم کندوان با داشتن امتیاز (57/0)در عیار گردشگری و امتیاز(75/0) درکیفیت بهره وری می باشد و به عنوان با اهمیت ترین ژئوسایت شهرستان شناخته می شود. و دریاچه برکه گوگلی وقلعه اق گنبد دارای کمترین عیار گردشگری و کیفیت بهره وری می باشند.به طور کلی و بر اساس دو روش پریرا و پرالونگ که علاوه بر تفاوت های موجود از نظر شاخص ها اشتراکاتی نیز با هم دارند، ژئومورفوسایت هایی که بالاترین امتیاز را کسب نموده اند برای سرمایه گذاری و برنامه ریزی جهت گردشگری مناسب ترند و ژئوسایت های با امتیاز پایین نیز باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
ارزیابی و پهنه بندی توانمندی های ژئوتوریستی شهرستان طارم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت گردشگری سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۴
33 - 60
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر با هدف قابلیت سنجی و پهنه بندی توانمندی های ژئوتوریستی شهرستان طارم انجام شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی- اکتشافی می باشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش قابلیت سنجی کومانسکو، مدل تحلیل شبکه ای فازی و همچنین، نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ژئوسایت های شهرستان طارم دارای ارزش های ژئوتوریستی بالایی هستند، به طوری که ژئوسایت رودخانه ولیدر- شیت دارای بالاترین ارزش بوده و ژئوسایت رودخانه قزل اوزن در رتبه دوم و رودخانه نوکیان در رتبه سوم قرار دارد. همچنین، بررسی توانمندی معیارهای ژئوتوریستی شهرستان طارم نیز نشان می دهد که 49/46 درصد از مساحت محدوده مورد مطالعه جهت توسعه ژئوتوریسم مناسب است. از طرفی، ژئوسایت های با ارزش بالا در مدل کومانسکو با پهنه های مستعد ژئوتوریستی حاصل از پهنه بندی در شهرستان طارم منطبق هستند و سطح قابل قبولی دارند.