زیست شناسی

اجرای فعالیت های زیست شناسی عملی در کلاس های درس زیست شناسی و علوم به دلیل نیاز به تجهیزات تخصصی و تخصص برای رشد سلول های زنده بسیار چالش برانگیز است. کیت های مصنوعی زیست شناسی با تکیه بر علوم زیستی، مهندسی و طراحی فرصت هایی را برای آموزش تجربی زیست شناسی فراهم می کنند. BioBits™ نوعی کیت آموزش زیست شناسی مصنوعی بدون سلول، پایدار در قفسه و خشک شده در انجماد است که تنها با اضافه کردن آب به آن، خروجی های بصری مطلوبی را در اختیار کاربران قرار می دهد. واکنش های کیت BioBits™، حواس بینایی، بویایی و لامسه را با خروجی هایی درگیر می کنند که به ترتیب، فلورسانس، عطر و هیدروژل تولید می کنند. این مقاله مروری، مقالات مرتبط با موضوع پژوهش از وب سایت های Science Direct، Google Scholar و PubMed استخراج شدند. سعی ما این است که فعالیت ها و برنامه های حمایت کننده از آموزش زیست شناسی را گزارش می کنیم که می توانند به کمک کیت BioBits™ واکنش های آنزیمی و تشکیل مواد زیستی و حسگرهای زیستی را تداعی کنند. کیت BioBits™، نمایش عملی علوم پیشرفته را امکان پذیر می سازد که استفاده از آن ها ارزان، آسان و تقریبا در دسترس است؛ و بسیاری از موانع فعلی برای اجرای آزمایش های زیست شناسی اکتشافی در کلاس های درس را برطرف می کنند.

هدف از پژوهش ارائه راهکارهای توسعه دانش محتوایی تربیتی فناورانه (TPACK) دانشجو معلمان در آموزش زیست شناسی بود. روش پژوهش از نوع توصیفی = تحلیلی بود و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای به تبیین مفاهیم و راهکارهای توسعه TPACKدانشجو معلمان درآموزش زیست شناسی پرداخته شد. ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری از اس ناد و م دارک و متون و منابع تخصصی کتابخانه ای و اینترنتی موجود در زمینه بود. برای جستجو و گردآوری اطلاعات از پایگاه ه ای اطلاع اتی ب ه منظ ور جامعی ت بخشیدن به پژوهش ، هیچگونه محدودیت زمانی اعمال نشد. تجزیه و تحلی ل داده ه ا ب ه ش یوه ی توص یفی و ب ا تأم ل ب ر رویکردها و گونه های مختلف مطالعات ص ورت گرفت ه و دس ته بن دی آنه ا انج ام گرفت ه است. نتایج حاکی از آن است که ارتقاء TPACK در معلمان زیست شناسی فرآیندی پیوسته است که نیازمند ترکیبی از توسعه حرفه ای، همکاری و شبکه سازی، دسترسی به منابع، ابزارهای قابل دسترس، پذیرش نوآوری و پشتیبانی مداوم است. با بهبود این حوزه ها، معلمان می توانند در آماده سازی دانش آموزان برای مواجهه با چالش ها و فرصت های منطبق با پیشرفت سریع تکنولوژی اثربخش عمل کنند. سرمایه گذاری در توسعه TPACKدر معلمان زیست شناسی برای تربیت نسلی از افراد علمی آگاه که توانایی دنبال کردن و مشارکت در جهانی تحت تأثیر فناوری را دارند، ضروری است.

آگاهی از تاریخ علم، البته نه صرفاً از منظر تقویمی و داستانی تاریخ علم، بلکه با رویکرد تحلیلی آن، با برانگیختن کنجکاوی و افزایش انگیزه یادگیرندگان، می تواند به درک بهتر دانش علمی پذیرفته شده منجر شود. این مطالعه از نوع مروری است. مطالب موجود در مقاله، با جستجوی متون مقالات اینترنتی، کتب و پایان نامه های پایگاههای اطلاعاتی همچون گوگل اسکولار، پاب مد، ساینس دایرکت گردآوری و بررسی شد. به منظور تسهیل فرایند یاددهی- یادگیری موضوعات درسی و کاهش کج فهمی ها، تحقیقاتی بر روی تاثیر تاریخ و فلسفه چگونگی شکل گیری نظریات و مفاهیم مختلف دروس علوم تجربی صورت گرفته است. مطالعه داستان های تاریخی شکل گیری نظریات و مفاهیم علمی، کلید و بستر بیان چگونگی تکوین نظریه های علمی هستند. هدف از این مطالعه، مروری بر نقش و پیامدهای رویکرد تاریخ و فلسفه علم در شکل گیری نظریات و موضوعات ارائه شده و نیز نحوه آموزش این مفاهیم در کتابهای درسی زیست شناسی است. به منظور استفاده بهینه از نقش تاریخ علم در پروسه یادگیری- یادهی، می توان از روش های مختلفی همچون بازتولید آزمایش های تاریخی، بازسازی نمایشی از وقایع تاریخی و زندگی نامه دانشمندان مطرح در زیست شناسی بهره برد.

پیشینه و اهداف: واقعیت افزوده یکی از فناوری های کاربردی نوین در حوزه آموزش است که توانسته با شبیه سازی دنیای واقعی به صورت پویانمایی، اجسام مجازی، تصاویر سه بعدی، صدا و... امکان تعامل کاربر را با مفاد درسی ممکن سازد و با کمک گرفتن از فضای مجازی نقش مؤثری در آموزش ایفا نماید. هدف پژوهش حاضر، تأثیر آموزش مبتنی بر واقعیت افزوده تعاملی بر آموزش زیست شناسی است. روش ها: ﭘﮋوﻫﺶ به روش نیمه آزمایشی ﺑﺎ طرح ﭘﯿش - پس آزمون و آزمون سنجش یاد داری انجام شد. جامعه آماری پژوهش، شامل دو کلاس 27 نفره دانش آموزان دختر پایه دوازدهم تجربی دبیرستان شاهد شهرستان پاکدشت در سال تحصیلی 1401 - 1400 است که به طور تصادفی به گروه های گواه و آزمایش تقسیم شدند. گروه گواه به صورت سنتی و گروه آزمایش با فناوری مذکور آموزش دیدند. پرسش نامه های پژوهش شامل پرسش نامه سبک های یادگیری کلب و محقق ساخته ارزیابی یادگیری و یاد داری است. در تحلیل داده ها از روش های آماره ای فراوانی، میانگین، انحراف معیار، آزمون های t گروه های مستقل و جفتی استفاده شده است. جهت بررسی پایایی پرسش نامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ و بررسی پایایی آزمون ها، از روش کودر - ریچاردسون استفاده شده است. به منظور بررسی شاخص روایی محتوایی پرسش نامه ها از روش CVR[1] وجهت بررسی شاخص روایی محتوایی آزمون ها از روش CVI[2] استفاده شد. سطح معناداری برای همه آزمون ها p<0.05  در نظر گرفته شد. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد اختلاف پیش و پس آزمون گروه های گواه و آزمایش معنادار بوده و بیشتر بودن میانگین نمرات گروه آزمایش نشان دهنده یادگیری بهتر است. اما معنادار نبودن اختلاف پس آزمون - یاد داری نشان دهنده یاد داری مطالب در هر دو گروه بوده و افت کمتر نمره در گروه آزمایش، تثبیت بیشتر آموخته ها را تأیید می کند. تحلیل پرسش نامه های سبک های یادگیری و محقق ساخته نیز نشان دهنده اثربخشی روش آموزشی و استقبال دانش آموزان است.

هدف: از تاریخ خلقت بشر، انسان همواره درحال یادگیری و آموزش بوده است. از یک سو روشهای آموزشی در طول حیات انسان درکره خاکی همواره تغییر یافته است، از سویی دیگر پیشرفت سریع علوم و تکنولوژی ضرورتهای فراوانی را در ایجاد تحول بنیادی در نظام آموزشی می طلبد، در همین راستا پژوهش حاضر با هدف تأثیر آموزش با دست سازه های ساخت دانش آموز در ارتقاء یادگیری دانش آموزان در درس زیست شناسی انجام شده است. روش شناسی: پژوهش حاضرکاربردی و از نوع پژوهش های آزمایشی با دوگروه کنترل و آزمایش به اجراء درآمد، جامعه آماری این پژوهش تعداد60 نفر بوده که به روش تصادفی انتخاب شدند. (آموزش درگروه آزمایش با استفاده از دست سازه های دانش آموزی و درگروه کنترل به شیوه سنتی انجام شد). از طرح پیش آزمون، پس آزمون درگروههای کنترل و آزمایش و از آزمون مستقل t برای محاسبات آماری استفاده گردید. یافته ها: نتایج نمرات پس از بررسی به وسیله آزمونt نشان داد که بین نمرات دو گروه آزمایش وکنترل تفاوت معنی داری وجود دارد، بعبارتی بکارگیری دست سازه های دانش آموزی در ارتقاء یادگیری در درس زیست شناسی تأثیر مثبت دارد. نتیجه گیری: با کاربرد نتایج پژوهشهایی از این دست جهت سامان دهی روشهای آموزشی در برنامه ریزی ها ، میتوان به منظور رشد توانایی های شخصیتی و شناختی دانش آموزان، در مواجهه با تحولات روزافزون و موقعیتهای جدید، قدمهای موثری برداشت.