چابک سازی سازمانی

در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر چابک سازی سازمانی در دانشگاه امام علی(ع) از دیدگاه فرماندهان یگان های تیپ دانشجویان پرداخته شد. بدین منظور تعداد 44 پرسشنامه به صورت تصادفی بین فرماندهان یگان های تیپ دانشجویان دانشگاه افسری توزیع گردید. ابزار گردآوری داده ها، شامل پرسشنامه چابک سازی سازمانی با 32 سوال (7 بعد انعطاف پذیری، پاسخگویی، فرهنگ تغییر، یکپارچگی و پیچیدگی، سرعت، همکاری متقابل و کارکردهای مدیریتی) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی انجام گردید. در سطح آمار استنباطی نیز برای بررسی فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t دو گروه مستقل، تحلیل واریانس یک راهه (نرم افزار SPSS) استفاده گردید که آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه مذکور برابر با 80% شد و روایی پرسشنامه روایی محتوایی است. نتایج پژوهش و میانگین کلی 89/4، نشان دهنده وضعیت نسبتا مطلوب چابکی دانشگاه امام علی(ع) از دیدگاه فرماندهان یگان های تیپ دانشجویان حکایت می کند. با توجه به نتایج پژوهش می توان عوامل مؤثر بر چابک سازی دانشگاه امام علی(ع) را به صورت زیر ارائه نمود: بُعد کارکردهای مدیریتی دارای بالاترین میانگین با شاخص های: اعتقاد به آگاه سازی فرماندهان، اعتقاد به شفاف سازی، اعتقاد به انجام کارها به شکل نظام مند و ایجاد شبکه و بُعد همکاری متقابل در رتبه دوم با شاخص های: مشورت با دیگران، افزایش دانش و مهارت فرماندهان با فناوری های موجود در سازمان، داشتن قابلیت های مشترک چندگانه فرماندهان در بخش های مختلف و نزدیک بودن رابطة فرماندهان با سازمان.

با آغاز قرن بیست و یکم سازمان ها تغییرات اساسی و شدیدی را پیرامون خود تجربه کرده اند؛ این تغییرات سازمان ها را به سمت چالش های نوینی هدایت می کند که بی توجهی به آن ها، بقا و موفقیت سازمان های را به طور فزاینده ای تهدید می کند. این موقعیت حیاتی منجر به آن شده است که بسیاری از سازمان ها در اولویت های کسب وکار و دیدگاه های راهبردی خود تجدیدنظر کنند و تأکیدات خود را بر سازگاری با تغییرات محیط کسب وکار و پاسخ سریع به نیازهای بازار و مشتری از طریق روش های نوین همکاری قرار دهند. سازمان ها برای پاسخ به این چالش های کسب وکار رویکرد نوینی به نام «چابکی» را برگزیده اند. از طرفی در مفهوم جدید توسعة منابع انسانی، انسان های سازمانی باید به کیفیت هایی مجهز شوند که هیچ گونه مشکلی با سازمان نداشته باشند و با دلسوزی، تعهد و بینشی علمی، تمام توانمندی ها، انرژی، تخصص و فکر خود را در راستای تحقق مأموریت های سازمانی قرار دهند و دائماً برای سازمان، ارزش های فکری و کیفی جدیدی تولید کنند. تأثیرات جهانی سازی با سرعت زیاد سراسر جهان را فراگرفته و مرزهای ملی در حال نابود شدن هستند. یکی از پیامدهای اصلی این تغییر (جهانی شدن) تشدید رقابت میان تعدادی از گروه ها و سازمان ها در سطح جهان است؛ ازاین رو آن ها در برخورد با چالش رقابتی که نتیجه جهانی شدن است، نیاز دارند که چابک، انعطاف پذیر و انطباق پذیر باشند. شرکت ها یا سازمان های تولیدی از دو نظر با چالش دست وپنجه نرم می کنند: از یک طرف، فناوری های جدیدی که در تولید به وجود آمده، باعث گردیده که فناوری های قدیمی از دور خارج شوند و از طرف دیگر، مشتریان امروزی به دنبال محصولات و خدمات جدید با کیفیت بهتر و خدمات مناسب تر می باشند و نیازهای آنان دائماً در حال تغییر است؛ ازاین رو برای مقابله با این چالش ها و تغییرات سازمان ها باید سریعاً در رابطه با وضعیت های رقابتی بازار خود اقداماتی را انجام دهند و در راستای تشخیص این روند، طی سال های گذشته عرصه تولید به سمت پارادایم نسبتاً تازه ای تحت عنوان «تولید چابک» روانه شده است. در این مقاله به بررسی رابطة مدیریت منابع انسانی و چابک سازی سازمانی پرداخته و تا حد امکان این موضوع تبیین و ارائه شده است.

هدف این پژوهش ارائه مدلی برای چابک سازی ادارت آموزش و پرورش کشور در  یک مدل فرایندی بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی؛ از نظر روش جمع آوری داده ها توصیفی – پیمایشی و از نظر نوع داده، ترکیبی (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، خبرگان جامعه علمی دانشگاهی و متخصصان آموزش و پرورش بودند و در بخش کمی شامل کلیه رؤسا و معاونان اداره آموزش و پرورش در مراکز استان های کشور به تعداد 42000 نفر بود. حجم نمونه در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند و اصل اشباع نظری 10 نفر تعیین شد و در بخش کمی نیز با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 527 نفر به عنوان نمونه تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته 101 سوالی بود. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی محتوا و سازه استفاده شد که نتایج بیانگر روایی ابزار بود. برای سنجش پایایی مصاحبه از پایایی بازآزمون و روش توافق درون موضوعی استفاده شد؛ همچنین به منظور اطمینان از پایایی پرسشنامه از دو روش ضریب آلفای کرونباخ و بازآزمایی استفاده شد که نتایج بیانگر پایا بودن ابزارها بود.روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد بود؛ همچنین در بخش کمی تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های تحلیل عاملی (تاییدی و اکتشافی) و آزمون تی تک نمونه ای) توسط نرم افزار Spss-V22 انجام شد. نتایج نشان داد ورودی مدل یعنی عوامل اثرگذار بر چابکی سازمانی عبارتند از فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات و سرمایه انسانی فرایند مدل یعنی مؤلفه های چابک سازی سازمانی عبارتند از سرعت، پاسخگویی، انعطاف پذیری و شایستگی خروجی مدل یعنی عوامل اثرپذیر از چابک سازی سازمانی عبارتند از رضایت شغلی، بهره وری و مزیت رقابتی ؛ براساس مؤلفه های شناسایی شده مدل چابک سازی سازمانی ارائه شد و برازش آن با استفاده از شاخص های مطلق، نسبی و تعدیل یافته مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج حاکی از برازش آن داشت؛ همچنین نتایج نشان داد وضعیت تمام مولفه های پژوهش در وضع موجود بالاتر از میانگین هستند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر انعطاف پذیری حرفه ای کارکنان بر چابک سازی سازمانی با میانجی گری نقش سازگاری کارکنان در بیمارستان آذربایجان ارومیه به منظور آمادگی در برابر بحران های شهری و منطقه ای انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری آن، شامل کلیه کارکنان بیمارستان آذربایجان در سال 1395 است. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 226 نفر تعیین و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه که روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها به تایید متخصصین رسیده و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزارهای آماری Spss23 و Smart PLS بکار گرفته شد و یافته های پژوهش نشان داد، انعطاف پذیری حرفه ای کارکنان با ضریب مسیر 772/0 بر سازگاری کارکنان، سازگاری کارکنان با ضریب مسیر 459/0 بر چابک سازی، انعطاف پذیری حرفه ای با ضریب مسیر 339/0 بر چابک سازی، و سازگاری کارکنان نیز با ضریب مسیر 354/0 توانست نقش میانجی گری در تاثیر انعطاف پذیری حرفه ای بر چابک سازی را ایفاء نماید و تحلیل مدل نهایی نشان می دهد که استفاده و بکارگیری انعطاف پذیری حرفه ای کارکنان عامل اساسی در چابک سازی سازمانی بوده و در صورت بروز بحران های شهری و منطقه ای بر اساس تهدیدات، می تواند چاره ساز مسئله پژوهش باشد.

امروزه در مدل های توسعه شهری پایدار مشارکت مردمی اصلی بی بدیل در چابک سازی نهادهای اداری به شمار می آید و اهمیت فزاینده موضوع چابک سازی سازمانی در سه دهه گذشته سبب کاربرد بیشتر آن در این حوزه شده است. روش تحقیق: هدف این تحقیق، توسعه و ارائه یک مدل کاربردی است و برای این منظور، از روش ترکیبی کیفی-کمی اکتشافی استفاده شده است. برای طراحی مدل چابک سازی سازمانی در راستای توسعه مشارکت مردمی از تحلیل مضمون به روش کیفی کدگذاری (کلارک و براون) استفاده گردید و داده های متنی مربوط به موضوع مورد مطالعه بررسی گردید و مضامین چابکی شناسایی شدند و مدلی چابک سازی سازمانی مبتنی بر توسعه مشارکت مردمی تدوین و پیشنهاد گردید.سپس در بخش کمی، جامعه مورد بررسی شامل مدیران، رؤسای ادارات سازمان اوقاف بود که حجم نمونه از طریق فرمول کلاین 200 نفر و نمونه گیری بصورت تصادفی ساده انجام شد.بحث و یافته ها: یافته ها نشان داد چابک سازی سازمانی در راستای توسعه مشارکت مردمی یک سازه چند بعدی شامل بعد شایستگی های فردی، بعد سفارشی سازی و ارتقا کیفیت، بعد مجازی سازی، بعد نهادینه سازی آموزش و یادگیری، بعد یکپارچگی درون سازمانی، بعد تعاملات بیرون سازمانی می باشد. ارتقای این ابعاد، توانایی سازمان ها در انطباق با تغییرات محیطی، پاسخگویی و بهره مندی از مشارکت فعال مردم را افزایش وشهر را به سوی توسعه پایدار رهنمون می سازد .نتیجه گیری: مدل پژوهش در قالب یک سازه چندبعدی، چارچوب مفیدی برای درک ماهیت چابک سازی سازمانی در راستای توسعه مشارکت مردمی در اوقاف و امور خیریه برای مسئولان، مدیران و متخصصان شهری این حوزه فراهم میکند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی چالش های چابک سازی سازمان تأمین اجتماعی خوزستان در خدمت رسانی به مشتریان و فرایند پاسخگویی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و جمع آوری اطلاعات از دسته تحقیقات اکتشافی - پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران، کارشناسان ارشد و خبرگان سازمان تأمین اجتماعی استان خوزستان تشکیل می دهند که به شیوه نمونه گیری هدفمند مورد شناسایی و انتخاب قرارگرفته اند. در این پژوهش، ابتدا تحقیقات در زمینه چالش ها انجام شد و سپس معیارهای مرتبط شناسایی گردید. با تشکیل مصاحبه بر اساس ابعاد ، اقدام به شناسایی آنها از دیدگاه کارشناسان و خبرگان در سازمان صورت گرفت. سپس پرسشنامه ای مبتنی بر مصاحبه ها طراحی و در بین خبرگان توزیع شد. امتیاز هر سؤال بر مبنای طیف لیکرت مشخص و منجر به محاسبه ضریب توافق گردید. ضریب توافق در راند سوم و با مقدار 814 به دست آمد. در گام بعد، اقدام به تشکیل درخت سلسله مراتب و ماتریس مقایسات زوجی صورت گرفت. معیارهای شناسایی شده در ماتریس مقایسات زوجی وارد شده و مورد ارزیابی خبرگان قرار گرفت. درنهایت مشخص گردید که عوامل فناورانه با وزن 191 /0 بیشترین اهمیت را دارد؛ بنابراین در بین 9 معیار بیشترین تأثیر را بر چالش های چابک سازی در خدمت رسانی به مشتریان و فرایند پاسخگویی دارد. عوامل ساختاری و سرعت نیز به ترتیب با وزن نسبی 181/0 و 167/0 در اولویت های بعدی قرار دارد.