فراموشی سازمانی هدفمند

پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی ارتباط و تأثیر سبک رهبری بر فراموشی سازمانی هدفمند و عملکرد سازمانی با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. روش تحقیق توصیفی همبستگی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه آماری، شامل مدیران و اعضای هیات علمی دانشگاه پیام نور ارومیه است که از بین آنها حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول برآورد نمونه و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 210 نفر انتخاب شد. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه رهبری مبادله ای و رهبری تحولآفرین، فراموشی سازمانی هدفمند و عملکرد سازمانی است که روایی و پایایی آنها در حد مطلوب برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده هابااستفادهازروشمدلسازیمعادلاتساختاریو به کمک نرم افزار لیزرل انجام شد و برازش آن با شاخص های برازش بررسی شد. اهم نتایج حاصل از مدل با برازندگی خوب نشان می دهد که سبک رهبری(مبادله ای و تحول آفرین) تأثیر مستقیم و معنادار بر فراموشی سازمانی هدفمند دارد. سبک رهبری(مبادله ای و تحول آفرین) اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد سازمانی دارد و نیز سبک رهبری به واسطه فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی تاثیر غیر مستقیم را نشان داد

فراموشی سازمانی مفهومی جدید است که مدتی است به متون نظری سازمان و مدیریت وارد شده و مورد توجه محققان در این عرصه قرار گرفته است. در پژوهش پیش رو اثر فراموشی سازمانی (هدفمند و غیرهدفمند) بر فرایند یادگیری سازمانی بررسی شده است. پژوهش حاضر از نظر روش توصیفی و از نوع پیمایشی و از منظر هدف کاربردی است. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته یادگیری سازمانی و فراموشی سازمانی به کار گرفته است. جامعة مورد بررسی همة مدیران و کارشناسان دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی شهر تهران و نمونة پژوهش نیز طبق فرمول کوکران 127 نفر است که به روش تصادفی ساده از جامعة آماری انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که فراموشی سازمانی هدفمند اثر مثبت و معنادار بر فرایند یادگیری سازمانی دارد، در حالی که فراموشی سازمانی غیرهدفمند بر مراحل فرایند یادگیری سازمانی اثر معنادار نداشته است. در ادامه نیز اثر فراموشی سازمانی هدفمند و غیرهدفمند بر متغیرهای گوناگون اندازه گیری شد. برای مثال مشخص شد فراموشی سازمانی هدفمند بر نشر دانش، عملکرد دانش و بازنگری نتایج اثر معنادار و مثبت دارد. همچنین، نتایج نشان داد فراموشی سازمانی غیرهدفمند بر متغیرهای یادشده اثر معنادار نداشته است.

سرعت فزآینده انتقال اطلاعات و محیط متلاطم کنونی اهمیت مدیریت اطلاعات در سازمان ها را دوچندان کرده است. از این رو، هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین سبک رهبری کریمانه و یادگیری سازمانی با تأکید بر فراموشی هدفمند می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان شرکت نفت و گاز پارس می باشد که حجم نمونه 210 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه 32 سوالی محقق ساخته می باشد. روایی پرسشنامه از نظر صوری و محتوایی مورد بررسی قرار گرفته و پایایی آن نیز با اجرای آزمایشی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، برابر با 88/0 بدست آمده است. برای سنجش فرضیه ها و تأثیر مفاهیم مورد بررسی از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند، که مؤلفه نرمش و رفق رهبری کریمانه نسبت به مؤلفه شدت عمل آن، تأثیر بیشتری بر یادگیری سازمانی دارد. همچنین نتایج بیانگر آن است که فرضیه های پژوهش (رابطه بین رهبری کریمانه و فراموشی سازمانی هدفمند؛ رابطه بین رهبری کریمانه و یادگیری سازمانی؛ رابطه بین فراموشی سازمانی هدفمند و یادگیری سازمانی) مورد تأیید قرار گرفت و این روابط مستقیم و معنادار می باشند.

امروزه سازمان ها در محیطی به شدت رقابتی فعالیت دارند که لزوم پویایی های دانش برای آن ها افزایش یافته است. یکی از این پویایی ها پدیده ای تحت عنوان فراموشی سازمانی هدفمند است که مدیریت صحیح آن گامی مؤثر در رقابت پذیری سازمان محسوب می گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تسهیم دانش و تمایل به یادگیری و فناوری اطلاعات بر فراموشی سازمانی هدفمند در پرتو عدالت سازمانی ادراک شده در سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد . این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پیمایشی است. برای گردآوری داده های پژوهش ، نمونه آماری شامل275 نفر از کارکنان سازمان فناوری اطلاعات انتخاب شد . ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد تسهیم دانش دیکسون ، تمایل به یادگیری فیشر ، تمایل به استفاده از فناوری چنگ و عدالت سازمانی نیهوف و مورمن و در نهایت پرسشنامه محقق ساخته فراموشی هدفمند تدوین شد . برای تجزیه وتحلیل داده ها، روش های آماری t تک نمونه ای، تحلیل مسیر که به ترتیب از نرم افزارهای اس پی اس اس و پی ال اس استفاده شده است. نتایج نشان می دهد،که تسهیم دانش و تمایل به یادگیری و فناوری اطلاعات بر فراموشی هدفمند تأثیر معناداری دارد و عدالت سازمانی در این رابطه در نقش تعدیلگر ظاهر می شود.

پپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فراموشی سازمانی با نوآوری سازمانی و چابکی سازمانی در بین کارکنان سازمان آموزش و پرورش اصفهان انجام گردید . روش تحقیق مورد استفاده توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری مشتمل بر کارکنان سازمان آموزش و پرورش به تعداد 450 نفر بود. از این تعداد با استفاده از جدول نعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان (1970) و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم ، تعداد 207 نفر برای شرکت در پژوهش حاضر انتخاب شدند . ابزار جمع آوری اطلاعات سه پرسشنامه دی هالن و فیلیپس (2004) ، پرسشنامه نوآوری سازمانی اسماعیل و همکاران (2002) و پرسشنامه چابکی سازمانی شریفی و ژانگ (2004) بوده است . پایایی پرسشنامه ها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 75/0 ،84/0 و77/0 برآورد گردید . تجزیه وتحلیل حاصل از این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS ، نسخه 22 در دو سطح آمارتوصیفی واستنباطی انجام شد . نتایج پژوهش نشان داد که بین فراموشی سازمانی هدفمند با نوآوری سازمانی ( 37/0=r و05/0>p )رابطه معنی دار و مستقیم وجود دارد و بین فراموشی تصادفی و نوآوری ( 14/0-=r و50/0>p )رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد . بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی (41/0=r و05/0>p )رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد ولی بین فراموشی سازمانی تصادفی و چابکی سازمانی رابطه معنی داری مشاهده نشد .

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش وجوانان استان اصفهان انجام گردید. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهشهمه کارکنان اداره کل ورزش وجوانان استان اصفهان در سال 1398 بودند. در این پژوهش از روش نمونه گیری سرشماری استفاده شد و حجم نمونه 140 نفر درنظر گرفته شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه استاندارد فراموشی سازمانی هدفمند صلواتی و همکاران (1392) با اقتباس از مدل هالن و فیلیپس (2004)، پرسش نامه چابکیسازمانیشریفیوژانگ(1999) و پرسش نامه اثربخشی سازمانی پارسونز (1969) بود که روایی آن ها به تأیید اساتید مدیریت ورزشی رسید و پایایی پرسش نامه ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ، برای فراموشی سازمانی هدفمند برابر با 86/0، چابکی سازمانی برابر با 89/0 و اثربخشی سازمانی برابر با 89/0 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزارهای اس.پی.اس.اس. نسخه 22 و آموساستفاده شد. در بخش آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در بخشی آمار استنباطی از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف، ضریب همبستگی، ضریب کانونی و مدل سازی ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که همبستگی بین فراموشی سازمانی هدفمند با اثربخشی سازمانی کارکنان برابر با 32/0 و همبستگی بین فراموشی سازمانی هدفمند با چابکی سازمانی کارکنان برابر با 23/0 بود که در سطح 05/0 معنا دار بود. همچنین، طبق مدل برازشی، میزان تأثیر چابکی سازمانی بر اثربخشی سازمانی برابر با 32 درصد و میزان تأثیر فراموشی سازمانی بر اثربخشی سازمانی برابر با 37 درصد بود. همبستگی بین فراموشی سازمانی هدفمند با اثربخشی سازمانی کارکنان برابر با 38/0 و بین چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان برابر با 31/0 بود. ضریب تأثیر فراموشی بر انطباق برابر با 82/0، بر کسب هدف برابر با 62/0، بر یگانگی برابر با 71/0 و بر حفظ الگو برابر با 80/0 بود. همچنین، میزان تأثیر چابکی بر انطباق برابر با 92/0، بر کسب هدف برابر با 49/0، بر یگانگی برابر با 49/0 و بر حفظ الگو برابر با 46/0 بود. با توجه به نتایج پژوهش می توان گفتکهمدیرانوزارتورزش وجوانانباید توجهخاصیبه عاملفراموشی سازمانیوچابکی سازمانیو ارائهشیوه هایخلاقبرایاصلاح ساختارسازماندرجهتنیلبه اثربخشی سازمانیداشته باشند.

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر رهبری اخلاقی بر فراموشی سازمانی هدفمند با نقش میانجی یادگیری سازمانی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی–همبستگی بود. 120 نفر از کارکنان دانشگاه علوم دریایی و دریانوردی چابهار به شیوه نمونه گیری تصادفی– طبقه ای (بر حسب جنسیت) از طریق سه پرسشنامه رهبری اخلاقی، فراموشی سازمانی هدفمند و یادگیری سازمانی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با کمک نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل استفاده شد. بر اساس یافته ها بین رهبری اخلاقی، فراموشی سازمانی و یادگیری سازمانی رابطه مثبت و معنادار وجود داشت. اثر مستقیم رهبری اخلاقی بر فراموشی سازمانی (94/3, t=54/0β=)، اثر مستقیم رهبری اخلاقی بر یادگیری سازمانی (24/8, t=80/0β=)، و اثر مستقیم فراموشی سازمانی بر یادگیری سازمانی (17/3, t=44/0β=) مثبت و معنادار بود. همچنین اثر غیرمستقیم رهبری اخلاقی بر فراموشی سازمانی با نقش میانجی یادگیری سازمانی (87/4, t=352/0β=) مثبت و معنادار بود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که مدیران سازمان با رهبری اخلاقی، مشارکت دادن کارکنان در تصمیم گیری ها، تشویق آنان به یادگیری و تبادل دانش با یکدیگر، انجام وظیفه الگوی اخلاقی بودن و حاکم کردن محیط اخلاقی و حمایتی در سازمان می توانند قابلیت یادگیری سازمانی و فراموشی سازمانی را بهبود ببخشند.

مقدمه: سازمان های امروزی استفاده از ظرفیت فراموشی سازمانی را به عنوان یکی از ابزارهای بهبود عملکرد خود مورد نظر قرار داده اند. این پژوهش به دنبال شناسایی نوع رابطه بین فراموشی سازمانی هدفمند، یادگیری سازمانی، ظرفیت مدیریت دانش با عملکرد سازمانی است. روش کار: این تحقیق از نوع کاربردی و پیماشی است و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. در این پژوهش برای ارزیابی مدل ، از تحلیل عاملی تائیدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد و جهت تحلیل داده ها نرم افزار لیزرل به کارگرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش را رؤسا، معاونین، مدیران و سرپرستان بیمارستان های دولتی و خصوصی سطح شهر مشهد تشکیل داده اند. یافته ها: نتایج نشان دهنده این است که فراموشی هدفمند و یادگیری سازمانی بر روی عملکرد سازمانی از طریق ارتقاء ظرفیت مدیریت دانش تأثیر می گذارند که در این میان با توجه به نتایج حاصله از تحلیل عاملی مربوط به بررسی معنی داری روابط بین شاخص ها و عامل ها در سطح معناداری 01. 0 و همچنین پارامتر استاندارد ، شاخص های نادیده گرفتن دانش قدیمی و جایگزینی دانش جدید در شروع فعالیت ، استفاده از مکانیزم های رسمی جهت تسهیم تجارب، وجود فرایندهای منظم و بروز کسب دانش جدید از محیط و رضایت شغلی کارکنان از جمله مهترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد سازمانی است. بحث: یافته های پژوهش حاکی است که مدیران جهت ارتقاء و بهبود عملکرد سازمانی خود باید ظرفیت مدیریت دانش سازمان خود را بالا ببرند که این مهم زمانی اتفاق می افتد که فرایند یادگیری از طریق مدیریت فراموشی سازمانی به شکل پویاتر و مؤثرتری اجرا شود.

در پژوهشات امروزه تایید شده است که هوش و فراموشی سازمانی متغیرهایی هستند که در عملکرد کارکنان و سازمان تاثیر گذاری قابل توجهی دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر هوش سازمانی بر فراموشی سازمانی هدفمند در سازمان های دولتی شهر ایلام انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارکنان شرکت پتروشیمی ایلام می باشد که تعداد آنها 400 نفر هستند. با استفاده از جدول مورگان تعداد 196 نفر برای نمونه انتخاب شدند. همچنین برای جمع آوری داده ها دو پرسشنامه استاندارد هوش سازمانی و فراموشی سازمانی هدفمند بین 196 نفر  توزیع گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار لیزرل  و اس پی اس اس تجزیه و تحلیل شد. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که هوش سازمانی و ابعاد آن یعنی (بینش استراتژیک، سرنوشت مشترک، روحیه، بکارگیری دانش، فشار عملکردی، اتحاد، تمایل به تغییر) بر فراموشی سازمانی هدفمند در سازمان های دولتی شهر ایلام دارای تاثیر معناداری هستند.  

زمینه و هدف: امروزه ساختارها و رویکردهای کلاسیک سازمان و مدیریت، اغلب در مواجهه با تحولات روزافزون محیطی کارایی چندانی ندارند و سازمان ها ناگزیرند که این رویکردهای سنتی را ترک کرده و به فراموشی بسپارند. هدف این پژوهش، شناسایی پیشایندها و پیامدهای فراموشی سازمانی هدفمند با استفاده از رویکرد فراتحلیل است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای و از نظر روش اجرا، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، مقاله های علمی و پایان نامه های کارشناسی ارشد در زمینه فراموشی سازمانی، از سال 1390 تا زمستان سال 1399 بود که 45 سند با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند، به عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شد. پژوهش های منتخب با استفاده از نرم افزار CMA2 (نرم افزار جامع فراتحلیل) تحلیل شدند. پایایی تحقیق، شامل پایایی شناسایی از طریق توافق داوران در انتخاب پژوهش ها و طبقه بندی آنها، پایایی کدگذاری از طریق توافق داوران در خصوص استفاده از مفاهیم خاص برای کدگذاری متغیرها و پایایی سطح معناداری و اندازه اثر از طریق توافق در محاسبه اندازه اثر بین دو فراتحلیلگر به دست آمد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای فناوری اطلاعات، یادگیری سازمانی، مدیریت دانش، هوش سازمانی، رهبری تحول گرا و رهبری خدمتگزار بیشترین ضریب تأثیر را در بین پیشایندها و متغیرهای تغییرات سازمانی، توانمندسازی کارکنان، مدیریت دانش، یادگیری سازمانی، چابکی سازمانی و عملکرد سازمانی بیشترین ضریب تأثیر را در بین پیامدهای فراموشی سازمانی هدفمند دارند. نتیجه گیری: با بهره گیری از پیشایندهای شناسایی شده در پژوهش حاضر، سازمان ها می توانند در جهت قطع وابستگی به عادت ها، ساختار، دانش و فناوری منسوخ شده خود گام بردارند و زمینه لازم را برای پذیرش تغییرات و رویکردهای نوین در عرصه سازمان فراهم سازند.