مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۱.
۴۲.
۴۳.
۴۴.
۴۵.
۴۶.
۴۷.
۴۸.
۴۹.
۵۰.
۵۱.
۵۲.
۵۳.
۵۴.
۵۵.
۵۶.
۵۷.
۵۸.
۵۹.
۶۰.
کیفیت زندگی شهری
حوزه های تخصصی:
کیفیت زندگی شهری معمولا یا با استفاده از شاخص های ذهنی از دیدگاه ساکنان و ارزیابی میزان رضایت آنها از زندگی شهری و یا براساس شاخص های عینی و با استفاده از اطلاعات ثانویه و وزن دهی به شاخص های عینی محیط شهری اندازه گیری می شود. به ندرت شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زندگی در ارتباط با یکدیگر لحاظ میشوند. در این پژوهش، این دو گروه از شاخص ها، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، و به منظور بررسی ارتباط مکانی میان پاسخ دهندگان و نیز جمع آوری شاخص های عینی در خصوص محیط شهری آنها از بعد دسترسی به خدمات عمومی و برخورداری از حمل و نقل عمومی ، به یکدیگر مرتبط شده اند. با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری(SEM)، شدت رابطه میان شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زندگی شهری مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفته است. نتیجه نشان میدهد که بهبود کیفیت زندگی ذهنی از طریق بهبود شرایط عینی در محیط شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. همچنین رضایت از دسترسی به خدمات عمومی اثر مثبت و معنی داری را به لحاظ آماری بر کیفیت زندگی ذهنی وارد میکند و افزایش رضایت از دسترسی به خدمات ، سبب افزایش کیفیت زندگی ذهنی می شود. این یافته ها به برنامه ریزان شهری گوشزد میکند که در نظر گرفتن رابطه میان شاخص های عینی و ذهنی، معیارها و عوامل کالبدی در تعیین میزان رضایت مندی از زندگی در شهرهای جدید نقشی اساسی دارند.
سنجش کیفیت زندگی کالبدی- محیطی در شهرهای میانی ایران؛ بررسی موردی: قزوین، کاشان و گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه معماری و شهرسازی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۷
117 - 137
حوزه های تخصصی:
رشد و گسترش زندگی شهری در دهه های اخیر موجب پیدایش دیدگاه جدید و تخصصی کیفیت زندگی شهری شده است. این مقوله که بیشتر بر جنبه های زندگی شهری تکیه دارد، جایگاهی متفاوت با خاستگاه های اجتماعی و روانی اولیه شکل گیری مفهوم کیفیت زندگی دارد. در تحقیق حاضر جهت اندازه گیری کیفیت زندگی ذهنی ساکنان در ابعاد کالبدی- محیطی که اهمیت زیادی در مباحث شهرسازی دارد، 30 متغیر پیشنهاد شده و میزان رضایت نسبت به آنها از طریق پرسش نامه در سه شهر میانی قزوین، کاشان و گرگان اندازه گیری شده است. روش جمع آوری پرسش نامه ها از طریق مصاحبه و مجموع تعداد نمونه ها در سه شهر 1078 عدد بوده است. با استفاده از تحلیل عاملی، پنج عامل اصلی شناسایی شدند. این عوامل در هر سه شهر یکسان بودند و می توان آنها را تحت عناوین محیطی، دسترسی به خدمات، دسترسی به کاربری آموزشی، حمل ونقل و مسکن نامگذاری نمود. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که کیفیت زندگی کالبدی- محیطی در هر سه شهر بیش از هر چیز تحت تأثیر عامل محیطی و کمتر از همه تحت تأثیر عامل مسکن قرار دارد. در مجموع کیفیت زندگی کالبدی- محیطی شهر کاشان از شهرهای قزوین و گرگان بیشتر است. مقایسه امتیازات عوامل مختلف نشان از آن دارد که اگرچه میزان رضایت از عوامل مختلف در شهرها تا حدودی با یکدیگر تفاوت دارد، اما در مجموع دامنه رضایت ساکنان از ابعاد گوناگون کیفیت کالبدی- محیطی در حد میانه ای قرار دارد.
نقش فضاهای شهری در ارتقای کیفیت زندگی (مطالعه موردی شهر ملایر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رشد سریع شهرنشینی در دهه های اخیر و بی توجهی به ابعاد کیفی زندگی انسان، پیامدهای نامطلوبی بر سطح سلامت فردی و اجتماعی جامعه و زندگی شهری گذاشته است. به طور کلی، کیفیّت زندگی، علاوه بر مسائل اقتصادی، نگرانی های اجتماعی و محیط زیست را نیز مدنظر قرار می دهد. برنامه ریزی ها باید همسو با بهبود کیفیّت زندگی باشند. از طرفی، بهبود کیفیّت زندگی می تواند زمینه های دیگر توسعه مانند توسعه اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و خدماتی را به همراه داشته باشد. در همین راستا هدف این پژوهش بررسی نقش فضاهای شهری ملایر در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان بوده است، که متغیّرهایی از قبیل کیفیّت تسهیلات شهری، کیفیّت محیط اجتماعی ، کیفیّت اقتصادی و کیفیّت محیط ، امنیت و احساس آرامش و... ، مورد بررسی قرار گرفت. روش مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی زمینه ای است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای و پهنه مطالعاتی آن شهر ملایر با 52697 خانوار و مساحت 2400 هکتار بوده است. برای سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی از مدل های کمی و نرم افزارهای آماری از قبیل: شاخص های توسعه یافتگی ، امتیاز استاندارد شده، ضریب همبستگی، آزمون t، رگرسیون چندگانه، تحلیل واریانس، ضریب تغییرات و تحلیل عاملی با انتخاب60 متغیر در قالب شاخص های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی استفاده شده است. که با استفاده از فرمول کوکران، 384 نمونه تصادفی در نقاط مختلف شهر، انتخاب شده، تجزیه و تحلیل بر مبنای آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص اقتصادی کیفیت زندگی با 58 درصد وضعیت نامناسب تری نسبت به شاخص های اجتماعی و فرهنگی و کالبدی دارند، شاخص های اجتماعی، فرهنگی نیز با 42 درصد در وضعیت متوسطی قرار گرفته اند نتایج همچنین نشان می دهد که در شهر ملایر، مؤلفه های کیفیّت محیط اقتصادی، کیفیّت محیط کارکردی، کیفیّت حمل و نقل و کیفیّت اجتماعی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. با بهبود وضعیّت اقتصادی اجتماعی ، فرهنگی و دسترسی نسبی به خدمات شهری می توان به ارتقاء سطح کیفیّت زندگی در شهر ملایر کمک کرد .
بررسی و تحلیل وضعیت شاخص های کیفیت زندگی شهری از دیدگاه شهروندان (مورد مطالعه: شهر گرمی)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶
111 - 122
حوزه های تخصصی:
کیفیت زندگی شهری از سال 1970 به طور مشخص و قابل ملاحظه ای در مطالعات اجتماعی لحاظ شده است و معنای وسیعی ای در ارتباط با خوشبختی در جوامع دارد و هدف آن قادر ساختن مردم برای دستیابی به اهدافشان و رسیدن به زندگی ایده آل است. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت شاخص های کیفیت زندگی شهری از دیدگاه شهروندان در شهر گرمی با استفاده از شاخص عینی مورد ارزیابی قرار گرفته روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد، و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. ابزار پژوهش نیز پرسشنامه، که بین تمام محلات شهر گرمی به صورت تصادفی بین 250 نفر توزیع گردیده و در اخر اینکه تحلیل داده های پرسشنامه نیز از نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از ان است که شاخص های مورد مطالعه به لحاظ میزان رضایت شهروندان از مؤلفه های مؤثر بر بهبود کیفیت زندگی، شاخص کیفیت بهداشت و سلامت، کیفیت تعامل همبستگی و کیفیت کیفیت حمل و نقل میتوان پذیرفت که از نظر دیگر شاخصهای منتخب پژوهش از دیدگاه شهروندان بالاترین سطح معناداری را به خود اختصاص داده اند.
بررسی کیفیت زندگی شهری با استفاده از سنجش از دور و GIS، مطالعه موردی: مناطق 1 و 2 شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۲۱
93 - 110
حوزه های تخصصی:
کیفیت زندگی میزان توانمندی محیط برای فراهم آوردن و پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی افراد جامعه می باشد. پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فیزیکی شهرنشینی همچنان دانشمندان را در سراسر جهان به چالش می کشاند. راهبردهای برنامه ریزی صحیح شهری کلیدهایی برای ایجاد یک محیط زندگی بهتر برای شهروندان است. پژوهش حاضر به بررسی کیفیت زندگی شهری در مناطق 1 و 2 شهر زاهدان با تلفیق داده های سنجش از دور، تصاویرماهواره ای و داده های جمعیتی حاصل از سرشماری و شبکه معابر شهری پرداخته است. روش پژوهش به کار رفته از نوع توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری داده ها و اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای بوده است. چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و دسترسی به خدمات به عنوان معیارهای اصلی برای مدل سازی کیفیت زندگی انتخاب شده است. همچنین برای استخراج تصاویرماهواره ای از سامانه گوگل ارث انجین و به منظور تلفیق و همپوشانی لایه ها و شاخص ها از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است . نتایج نشان می دهد که شاخص دسترسی به خدمات بیشترین تأثیر را در بررسی کیفیت زندگی دارد و بخش های شرقی منطقه 2 و بخش های مرکزی منطقه 1 از کیفیت زندگی بیشتری برخوردار است. در ادامه نتایج، شاخص خودهمبستگی فضایی موران بر وجود الگوی خوشه ای کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه تأکید دارد.
سنجش تاثیر کیفیت فیزیکی-کالبدی محیط شهری بر ارتقای حقوق شهروندی در کلان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله به بررسی مبانی نظری مرتبط با حقوق شهروندی پرداخته و سپس به بررسی رابطه حقوق شهروندی بر کیفیت زندگی شهروندان از زندگی شهری می پردازد. هدف پژوهش کاربردی و روش به کار برده شده توصیفی-تحلیلی می باشد. مقاله ضمن بررسی مفهوم حقوق شهروندی، شاخص های حقوق شهروندی را بررسی کرده و سپس ارتباط آن با شاخص های کیفیت زندگی را تشریح می کند. نتایج نشان می دهد کیفیت زندگی مرکب از شاخص های متعددی است و تحقق آن نیازمند برنامه های توسعه ای است ولی نیازمند پیش نیازی مانند حقوق شهروندی است. در مقام مقایسه مفهوم حقوق شهروندی به خصوص در ایران از پشتوانه نظری کمتری برخوردار می باشد و عدم آگاهی و آموزش در خصوص حقوق شهروندی بر درک شهروندان از مفهوم رضایت تاثیر گذاشته و آن را تحت تاثیر قرار داده است؛ لذا از آنجایی که آگاهی شهروندان در خصوص حقوق شهروندی در پایین ترین سطح قرار دارد مطالبه گری که اصل اساسی حقوق شهروندی است عملا بی معناست.
بررسی نقش کیفیت زندگی و فضاهای بی دفاع شهری در گرایش به خشونت های شهری (مورد مطالعه: جوانان شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش شهرسازی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
147 - 162
حوزه های تخصصی:
بیان مسئله: توجه به کاهش ناامنی های شهری از جمله مسایل مهم در دستیابی به توسعه پایدار اجتماعی است. جرم و خشونت شهری از جمله عواملی هستند که باعث تضعیف امنیت در شهرها می شوند. خشونت شهری یکی از آسیب های اجتماعی است که با بررسی آن می توان به وضعیت سلامت اجتماعی در یک شهر پی برد. هدف: هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه کیفیت زندگی شهری و فضاهای بی دفاع شهری با گرایش به خشونت های شهری است. روش: روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات، از روش های اسنادی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را جوانان 18 تا 35 سال شهر رشت شامل 224203 نفر تشکیل می دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای توزیع گردید. مفهوم کیفیت زندگی شهری با بهره گیری از پژوهش ربانی خوراسگانی و کیانپور (1386)، فضاهای بی دفاع شهری و خشونت شهری نیز با استفاده از پرسشنامه استاندارد سنجیده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos و آزمون های آماری همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گردید. یافته ها: بین کیفیت زندگی شهری و خشونت شهری و ابعاد آن (خشونت اجتماعی، خشونت روانی، خشونت فیزیکی و خشونت اقتصادی) همبستگی معنادار معکوسی وجود دارد. اما بین فضاهای بی دفاع شهری و خشونت شهری و ابعاد آن (خشونت اجتماعی، خشونت روانی، خشونت فیزیکی و خشونت اقتصادی) همبستگی مستقیمی وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از مدل معادلات ساختاری، کیفت زندگی شهری به مقدار 18/0- بر خشونت شهری تأثیر دارد؛ به طوری که با افزایش کیفیت زندگی شهری، گرایش به خشونت شهری کاهش می یابد. همچنین تاثیر فضاهای بی دفاع شهری بر گرایش به خشونت شهری برابر با 28/0 است؛ به نحوی که افزایش دسترسی به فضاهای بی دفاع شهری، گرایش جوانان به خشونت شهری افزایش می یابد. کلید واژه ها: کیفیت زندگی شهری، فضاهای بی دفاع، خشونت، شهر رشت.
ارزیابی تأثیر طرح های بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)
113 - 127
حوزه های تخصصی:
مقدمه: بافت مرکزی شهر کرمانشاه به واسطه اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در طی دهه گذشته دچار تغییرات گسترده ای شده است. تغییرات عمرانی مانند تعریض خیابان مدرس و تعریف پروژه های محرک بازآفرینی شهری در طول این خیابان منجر به تغییر بافت اجتماعی و منظر شهری شده است و بر این اساس کیفیت زندگی تابعی از فرایندهای بهسازی و نوسازی محسوب می شود. هدف : این پژوهش با هدف ارزیابی و سنجش اثرات اجرای طرح های بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین بافت های فرسوده در بافت مرکزی شهر کرمانشاه صورت گرفته است. روش شناسی: روش پژوهش مقاله حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده است. برای گردآوری داده ها از روش های اسنادی و پیمایشی(مشاهده، مصاحبه، نظرسنجی و پرسشنامه) استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها آزمون t تک نمونه ای بوده است، جامعه آماری این تحقیق کلیه ساکنین بافت های فرسوده شهر کرمانشاه بوده که از طریق فرمول کوکران نمونه ای حدود 200 نفر به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. قلمرو جغرافیایی: بافت مرکزی شهر کرمانشاه، غرب ایران. یافته ها: نتایج ارزیابی شاخص های مختلف طرح بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی شهری بافت فرسوده شهر کرمانشاه با استفاده از آزمون تی تست تک نمونه ای نشان داد که مقادیر به دست آمده کوچکتر از حد استاندارد است. در مجموع میزان تأثیر شاخص های مختلف طرح بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین بافت فرسوده کرمانشاه، برابر 63/2 به دست آمد که در سطح آلفای 05/0 معنادار است؛ بنابراین با سطح اطمینان 95/0 می توان پذیرفت که از نظر ساکنین، طرح بهسازی و نوسازی نقش کمی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین داشته است. ارزیابی شاخص ها نشان داد که تأثیر شاخص های کالبدی با 97/2 شاخص های اقتصادی با 8/2 و شاخص های زیست محیطی با میانگین 57/2 به ترتیب بیش ترین تأثیر را در ارتقاء کیفیت زندگی و محیطی ساکنین داشته اند. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای طرح های بهسازی و نوسازی اثر کمی در کیفیت زندگی ساکنین داشته است. این طرح ها بیشترین تأثیر بر شاخص های کالبدی داشته و سایر شاخص های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی تأثیر کمتری از اجرای آنها داشته اند. از اینرو بایستی توجه نمود که بهسازی و نوسازی صرفاً یک امر کالبدی نبوده و علاوه بر موضوعات کالبدی به موضوعات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نیز توجه نمود.
تحلیلی بر مؤلفه های سازنده کیفیت زندگی در شهر نوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال هفتم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۷
55 - 78
حوزه های تخصصی:
کیفیت زندگی یکی از مفاهیم مهمی است که در دهه های اخیر به عنوان هدف نهایی تمامی نظریه ها و برنامه های شهری مورد توجه مسؤولان و اندیشمندان قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق که در محدوده ی شهر نوشهر انجام گرفته است، شناسایی مؤلفه های سازنده کیفیت زندگی در محدوده ی مورد مطالعه و سنجش سطح کیفیت زندگی شهروندان نوشهر می باشد. روش شناسی تحقیق، روشی ترکیبی است که در آن از روش توصیفی برای بررسی ادبیات و مبانی نظری تحقیق و از روش کمی تحلیلی برای شناخت روابط علی و همبستگی میان متغیرها و عوامل تحقیق استفاده شده است. گرد آوری داده های اصلی نیز مبتنی بر روش های پیمایشی (پرسشنامه) می باشد. یافته های حاصل از تحقیق گویای آن هستند که مؤلفه های سازنده بعد عینی کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه در برگیرنده 6 عامل یا مؤلفه شامل همبستگی و تعاملات اجتماعی، شرایط اقتصادی، دسترسی به امکانات و خدمات، وضعیت کالبدی، امنیت محیطی و مشارکت در امور می باشند که در مجموع 2/53 درصد کل واریانس متغیر وابسته کیفیت زندگی در بعد عینی را تبیین می کنند. در بعد ذهنی نیز مؤلفه های سازنده کیفیت زندگی شهر نوشهر دربرگیرنده ی 5 عامل به ترتیب اهمیت شامل احساس ارزشمند بودن، حس تعلق مکانی، بهزیستی ذهنی، شبکه اجتماعی و احساس امنیت می باشند که در مجموع 98/60 درصد از واریانس متغیر وابسته تحقیق یعنی کیفیت زندگی در بعد ذهنی را تبیین می کنند. همچنین تحلیل داده ها با استفاده از شاخص تجمعی کیفیت زندگی نشان دادند که در بعد عینی امتیاز به دست آمده برابر با 726/2 و در بعد ذهنی امتیاز حاصل برابر با 389/2 می باشد که از میانه نظری داده ها یعنی(3) پایین تر می باشند. بر این اساس، هم در بعد عینی و هم در بعد ذهنی کیفیت زندگی شهروندان شهر نوشهر از وضعیت چندان مناسبی برخوردار به ویژه در بعد ذهنی برخوردار نمی باشد.
مدل ارزیابی کیفیت زندگی در محلات از پیش اندیشیده شده (نمونه مطالعاتی: محله کوی ملت اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۸
125 - 148
حوزه های تخصصی:
کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین مسائل مطالعات و پژوهش شهری و دارای مؤلفه های اجتماعی، محیطی، کالبدی و اقتصادی است. توجه به این شاخص ها در شهرها به دلیل نقش آن در تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها به طور عام و محلات از پیش اندیشیده شده به طور خاص رو به فزونی یافته است. محلات از پیش اندیشده شده به دلیل طراحی و برنامه ریزی اولیه، انتظارات و باورهایی خاص را در خود به وجود آورده اند که بر اساس آن انتظار بالا بودن سطح کیفیت زندگی در آن ها نسبت به سایر محلات شهر نیز دیده می شود. هدف این پژوهش تدوین مدل ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان کوی ملت اهواز از شاخص های کیفیت زندگی و ارائه پیشنهادهایی مبتنی بر آن است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق به صورت اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری آن شهروندان ساکن در فاز یک محله کوی ملت واقع در منطقه ی 3 شهرداری اهواز بوده که به روش تصادفی انتخاب شده اند. نتایج پژوهش بر اساس معادلات ساختاری ایجادشده نشان داد که از شش مؤلفه ی مورد بررسی بر مبنای مدل میشل، محیط کالبدی مؤثرترین مؤلفه بر کیفیت زندگی بوده است و بنابراین انتظارات لازم در مورد طراحی و برنامه ریزی از پیش اندیشیده شده در محله تا حدود زیادی برآورده شده است پس از آن به ترتیب درجه بندی مؤلفه کالاها-زیرساخت و خدمات، اقتصادی، اجتماعی امنیت و مؤلفه ی توسعه فردی با یک زیرمتغیر و یک زیرمتغیر حذف شده کم ترین اثرگذاری را بر کیفیت زندگی داشته است. تدوین مدل ارزیابی در این محله نشان می دهد که تدوین مدل ارزیابی و نیز نتایج حاصل از آن می تواند منجر به دستیابی به رهنمودهایی برای ارتقای محیط در این گونه محلات بشود.
ارائه مدلی جهت ارتقاء کیفیت زندگی شهری با رویکردی آینده پژوهانه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۰
343 - 356
حوزه های تخصصی:
محیط طبیعی بستر توسعه پهنه های شهری محسوب می شوند و ارتباط تنگاتنگی میان نحوه حیات شهر و فعالیت های شهروندان با کیفیت های زیست محیطی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی جهت ارتقاء کیفیت زندگی شهری با رویکردی آینده پژوهانه بوده است. به منظور دستیابی به این هدف، علاوه بر سطح بندی زیست پذیری بافت، به گونه شناسی وضعیت زیست پذیری بافت پرداخته شد. همچنین به تشریح نقش عوامل فرامحلی(کلان) در ساختار بافت شهر زنجان پرداخته شد برای دستیازی به این هدف، مباحث نظری از طریق مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات تحلیلی مورد نیاز به طرق مشاهده میدانی(مصاحبه با شهروندان ساکن بافت و خبرگان و متخصصین امر) جمع آوری گردید. همچنین به فراخور نیاز تحقیق از نرم افزارهای SPSS, Lisrel برای آماده سازی و پردازش داده های مورد نیاز استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد محلات شمالی واقع درشهر زنجان وضعیت بهتری از شاخصهای زیست پذیری نسبت به پهنه جنوبی بافت شهر دارند. همچنین در این پژوهش پنج گونه مختلف با توجه شرایط حاکم بر زیست پذیری محلات شناسایی گردید که هر از این گونه ها زمینه مناسبی برای ارائه راهبردهای زیست پذیری ارائه نمودند. در این پژوهش به تحلیل عوامل فرا محلی و نقش موثر آن بر زیست پذیری بافت در مقیاس کلان پرداخته شد و نتایج نشان داد که زیست پذیری و تحلیل آن؛ بالاخص درمحلات مساله دار و فرسوده ؛ علاوه بر مسائل اقتضایی و محلی بافت،در مقیاس فرا محلی نیز مورد تبیین قرار گیرد. در نهایت بر مبنای گونه شناسی صورت گرفته به ارائه راهکارهای متناسب با محلات، با راهبرد آینده پژوهی در جهت تعدیل شکاف زیست پذیری بافت اقدام گردد.واژگان کلیدی: زیست پذیری- زیست پذیری شهر - کیفیت زندگی شهری
ارزیابی تحقق شهر هوشمند با تاکید بر رویکرد کیفیت زندگی شهری، مورد مطالعه: منطقه ۲ شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
کیفیت زندگی از مهمترین مقوله های دنیای امروزاست که برنامه ریزی شهری رابرآن داشته است تابه جستجوی شاخص های جدید و کاربردی برای ارتقاء کیفیت زندگی بپردازد و برای حل این مسئله راهکارهایی مانند شهر هوشمند، شهرپایدارو.... را هدف قرارداده است.بدین منظور این تحقیق در پی بررسی نقش کیفیت زندگی درتحقق شهرهوشمنداست.این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روش تحلیلی -کاربردی مبتنی بر استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری در کنار مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به هدف واکاوی راهبرد بهینه در ارتباط با کیفیت زندگی و ارتباط آن با شهرهای هوشمند به تحقیق پرداخته است. جامعه آماری درمرحله اول 200 نفر از ساکنین و شاغلین محدوده مورد نظربوده و در مرحله دوم یعنی تحلیل آماراستنباطی (مدل یابی معادلات ساختاری)از نظرات کارشناسان و مهندسین مشاور منطقه 2 برای تعیین وضعیت برخی از متغیرهای تخصصی تر استفاده شده است. نتایج نشان داد مهمترین شاخص شهر هوشمند مردم و زندگی هوشمند است و کمترین تاثیر را حکمروایی هوشمند در تحقق این امر را دارد و مهمترین شاخص کیفیت زندگی شهری کیفیت اقتصادی بوده وکمترین تاثیر را شاخص کیفیت کالبدی به خود اختصاص داده است. در نهایت بار عاملی متغیرکیفیت زندگی نشان دهنده تاثیر قوی و تعیین کننده آن در تحقق شهر هوشمند می باشد. همینطور این رابطه دو سویه بوده و شهرهوشمند به نوبه خود تاثیری با شدت کمتر بر ارتقاء کیفیت زندگی دارد. شماره ی مقاله: ۲۵
بررسی رضایت مندی از کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های غیررسمی (مطالعه موردی: محله یوسف آباد تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۴)
817 - 834
حوزه های تخصصی:
مقدمه: آنچه که به تقلیل و تضعیف بیش از پیش سطح زندگی ساکنان سکونتگاه های غیررسمی دامن زده است، تداوم مشکلات بغرنج در ابعاد اجتماعی-فرهنگی، محیطی، اقتصادی، زیرساختی و ... بوده است که مهم ترین هدف رضایتمندی شهروندی، یعنی بهبود کیفیت زندگی شهری را با مشکلات بسیاری مواجه ساخته است. هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین و بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی شهری مؤثر بر رضایتمندی ساکنان سکونتگاه های غیررسمی است. روش شناسی: روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها براساس پرسش نامه گردآوری شده اند. جهت ارزیابی پایایی ابزار پژوهش، از روش آلفای کرونباخ و جهت تعیین روایی پژوهش، از روایی صوری بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری با حجم نمونه ی 350 نفر، شامل ساکنان سکونتگاه غیررسمی محله ی یوسف آباد کلانشهر تبریز است و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه محله یوسف آباد تبریز می باشد. یوسف آباد در دامنه های کوه عون بن علی، روی تپه ماهورهایی قرار گرفته است که با بریدگی های متعدد از هم جدا می شود. این محله در محدود محله عباسی است. یافته ها و بحث: براساس یافته ها، بیشترین رابطه معناداری به ترتیب بین متغیرهای وضعیت شغلی(791/0)، وضعیت درآمدی(788/0)، و کمترین رابطه با متغیر نهایت امنیت محیطی (601/0) و سیمای نمادین محیطی (636/0) با رضایتمندی ساکنان از کیفیت زندگی شهری وجود دارد. و همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد که در سطح ویژگی های محیطی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیرساختی به ترتیب زیرشاخص های امنیت محیطی (801/0)، وضعیت درآمدی (473/0)، دارای بیشترین میزان تاثیر بر رضایتمندی ساکنان محله یوسف آباد تبریز از کیفیت زندگی شهری می باشند. نتیجه گیری : براساس نتایج، رضایتمندی ساکنان از کیفیت زندگی شهری، در حد پایین 85/2 ارزیابی شد که نشانگر نامساعدبودن ابعاد کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه غیررسمی یوسف آباد می باشد.
تعیین راهبردهای مؤثر جهت ارتقای کیفیت زندگی شهری با رویکرد آینده نگری(موردمطالعه: شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا سال ۲۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۶
83 - 130
حوزه های تخصصی:
برنامه ریزی شهری علاوه بر توجه به اهداف کالبدی باید به نیازهای کیفی مردم شهر پاسخ گوید. در این راستا هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش وضعیت کنونی سطح کیفیت زندگی در مناطق شهر اردبیل و ارائه راهبردهای کلیدی مؤثر در ارتقای کیفیت زندگی شهری با رویکرد آینده نگری است. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنان و شهروندان شهر اردبیل می باشد که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر محاسبه شده است. شاخص های موردنظر جهت تحلیل کیفیت زندگی شهری شامل شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، ایمنی و امنیت، سلامت و بهداشت، آموزشی، حمل ونقل و کیفیت زیست محیطی است. در این پژوهش جهت ارزیابی وضعیت موجود شاخص های کیفیت زندگی در مناطق شهری اردبیل میانگین داده های حاصل از پرسشنامه ها برای هر شاخص، وارد مدل تاپسیس شد. نتایج حاصل از مدل تاپسیس نشان داد که منطقه 5 شهر اردبیل به لحاظ شاخص های کیفیت زندگی از وضعیت بسیار مطلوبی، منطقه 1 از وضعیت مطلوب، منطقه 4 از وضعیت متوسط و دو منطقه 3 و 2 شهر اردبیل از وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردار می باشند. برای تعیین راهبردهای مؤثر در ارتقای کیفیت زندگی شهری با رویکرد آینده نگری، داده ها وارد نرم افزار MICMAC شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که پانزده شاخص کلیدی در برنامه ریزی های آتی با رویکرد آینده نگری در راستای ارتقای کیفیت زندگی مناطق شهری اردبیل نقش حیاتی دارند. با توجه اهمیت بحث ایجاد شهر پایدار که یکی از مؤلفه های مهم آن ارتقای کیفیت زندگی در مناطق شهری است، به متولیان و مسئولین اجرایی شهر اردبیل پیشنهاد می گردد در اجرای برنامه های آتی با رویکرد آینده نگری جهت ارتقای شاخص های کیفیت زندگی در مناطق شهری اردبیل به ویژه در مناطق شهری 2 و 3 شهر اردبیل که از وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردارند، اهتمام بیشتری به 15 راهبرد کلیدی داشته باشند.
تحلیل شاخص های کیفیتِ زندگی فردی - اجتماعی در فضاهای شهری با تاکید بر جنسیّت (مطالعه موردی: شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)
رشد سریع شهرنشینی و بیتوجهی به ابعاد کیفی زندگی انسان، پیامدهای نامطلوبی بر سلامت فردی و اجتماعی جامعه و زندگی شهری گذاشته است. سنجش کیفیت زندگی در شهرها از دیدگاه مردان و زنان متاثر از عوامل بیرونی نظیر فناوری تولید، زیرساختها و روابط اجتماعی و ...، و عوامل درونی نظیر نهادهای اجتماعی، محیط زیست و ... است. امروزه ضرورت بازنگرى در رویکردها و سیاستهاى شهرى، با اهداف اصلاح بنیادى نابرابرى جنسیتى مورد توجه قرار گرفته است .هرچند برنامهریزی شهری تاکنون به این تفاوت ها بیتوجه بوده است. لذا، هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت زندگی فردی و اجتماعی در فضاهای شهری با تاکید بر جنسیت در شهر سنندج میباشد، که ابعاد و مولفههای آنها از طریق نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد از دیدگاه زنان، ابعاد مشارکت، دسترسی، آگاهی و امکانات از کیفیت "ضعیف" ابعاد عملکرد، آسایش فیزیکی، زیبایی و ایمنی از کیفیت "متوسط"، و ابعاد آسایش روانی و هویت از کیفیت "بالا" برخوردارند. همچنین از دیدگاه مردان، ابعاد عملکرد، مشارکت، آسایش فیزیکی، دسترسی و امکانات از کیفیت "ضعیف"، ابعاد آسایش روانی، زیبایی و آگاهی از کیفیت "متوسط"، و ابعاد هویت و ایمنی از کیفیت "بالا" برخوردار بودند. همچنین با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن، به رتبه بندی مطلوبیت شاخص ها، پرداخته شد. نتایج نشان داد از دیدگاه زنان، شاخص های مربوط به هویت با (9.33) مطلوب ترین شاخص؛ و شاخص های مربوط با مشارکت (2.12) نامطلوب ترین شاخص هستند. همچنین از دیدگاه مردان، شاخص های مربوط به هویت با (9.74) مطلوب ترین شاخص و شاخص های مربوط به مشارکت با (2.04) نامطلوب ترین شاخص هستند.
سنجش رضایتمندی شهروندان از کیفیت زندگی در شهر گرمی(مقاله علمی وزارت علوم)
در پی توجه به ابعاد کیفی زندگی انسان، مفهومی با عنوان «کیفیت زندگی» مورد توجه قرار گرفته و سنجش «رضایت از زندگی» به تمامی اقشار انسانی و در شکل های مختلف تسری یافته است. امروزه کیفیت زندگی در شهرها و رضایت از آن موضوعی است که در مدیریت و برنامه ریزی شهری نیز بدان پرداخته می شود. در همین زمینه، هدف مطالعه حاضر، سنجش رضایت از کیفیت زندگی در شهر گرمی و مطالعه تطبیقی محلات هشتگانه این شهر بوده است که با استفاده از 62 شاخص ذهنی در قالب هشت متغیرِ طبقه بندی شده صورت پذیرفته است. این تحقیق به لحاظ روش از نوع پیمایشی و از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. جامعه آماری تحقیق را شهروندان شهر گرمی تشکیل می دهند که از میان آنها به تعداد 378 پرسشنامه - با استفاده از فرمول کوکران- به صورت طبقه بندی شده، توزیع شد. پایایی پرسشنامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شده که ضریب آلفای 82/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از آزمون های t تک نمونه ای، واریانس یکطرفه، کروسکال- والیس و فریدمن، حسب مورد استفاده شده است. نتایج نشان می دهد کیفیت زندگی در شهر گرمی در سطحی نامطلوب از سوی شهروندان ارزیابی شده و در کل میزان رضایت شهروندان از مجموع شاخص های مورد بررسی کمتر از میانه (میانه نظری = 3) است. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان می دهد که بین ویژگی های فردی پاسخگویان با برداشت آنها از کیفیت زندگی شهری تفاوت وجود دارد. همچنین، از نظر کیفیت زندگی در بین محلات هشتگانه شهر تفاوت وجود دارد، بطوری که سطح کیفیت زندگی محله های شهر گرمی را می توان در چهار گروه قرار داد.
مقایسه کیفیت زندگی در محلات خودرو و برنامه ریزی شده شهری؛ مطالعه تطبیقی محلات گوشه گاپله و شهرک اندیشه بروجرد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۰)
147 - 168
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامه ریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخص های اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی محلات به کار گرفته شدند. شیوه جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای، مشاهدات میدانی است. برای سنجش کیفیت زندگی در بعد ذهنی، ابتدا با استفاده از روش پیمایش، از میان جامعه آماری، به شیوه تصادفی با 373 نمونه در محلات مورد مطالعه مصاحبه گردید. به منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه از نرم افزار SPSS و آماره T دو نمونه مستقل و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS استفاده شد. هم چنین برای سنجش کیفیت زندگی عینی از داده های مکانی بلوک های سرشماری سال 1395 مرکز آمار استفاده و شکل هایی در نرم افزار GIS برای شاخص اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کلی کیفیت زندگی تهیه گردید. نتایج نشان داد که وضعیت محله شهرک اندیشه، در تمامی شاخص های کیفیت زندگی ذهنی به غیر از شاخص اجتماعی، بهتر از محله گوشه گاپله است. هم چنین شکل کلی کیفیت زندگی عینی نیز این امر را اثبات می کند. درنهایت می توان ادعا کرد که کیفیت زندگی در محله اندیشه مطلوب تر از گوشه گاپله است.
سنجش شاخص های اجتماعی کیفیت زندگی شهری با مقیاس خرد در تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲
34 - 51
حوزه های تخصصی:
مقدمه هدف این مقاله، ایجاد پیشنهادی برای معیارهای اجتماعی شهری به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهری، بر اساس بررسی شاخص های مختلف شناخته شده مورد استفاده در سطح بین المللی، با تمرکز ویژه بر چگونگی افزایش کیفیت زندگی از طریق کار روی عوامل و شاخص های شهری و اجتماعی است. فرض بر این است که کار روی این عوامل و شاخص ها در سطح خرد شهری ممکن است رضایت مردم را نسبت به شهرشان تداعی کند. علاوه بر این، رتبه شهرهای ایران را در شاخص های بین المللی افزایش دهد.از نظر شاخص های اجتماعی کیفیت زندگی، از بین 163 کشور ایران در رتبه 93 بعد از ترکیه قرار دارد، اما متأسفانه رتبه پایینی دارد که نشان دهنده کیفیت زندگی متوسط ساکنان آن است. یکی از مشکلات اساسی در رابطه با مسئله اندازه گیری کیفیت زندگی در ارزیابی های فعلی کیفیت زندگی این است که هیچ مطالعه ای برای شناسایی اینکه آیا تبریز در همه عوامل تعیین کننده یادشده ضعیف عمل می کند یا فقط در تعداد کمی از آن ها، با مشکل روبه رو است. مشکل دیگر در رابطه با شاخص های فعلی کیفیت زندگی این است که آن ها را در سطح کلان کار می کنند که در آن کیفیت زندگی در یک منطقه را با مقیاس بزرگ تر در نظر می گیرند. اگر ابزارهای ارزیابی به جای شاخص های کلان، روی توسعه شاخص های خرد مقیاس شهری بیشتر کار کنند، ممکن است کیفیت زندگی افراد در شهر افزایش یابد. مواد و روشاین پژوهش دارای رویکرد توصیفی تحلیلی است که از یک رویکرد کیفی توصیفی برای شناسایی عوامل و شاخص های اولیه ارائه دهنده کیفیت زندگی شهری استفاده می کند. علاوه بر رویکرد تحلیلی که در آن به تحلیل شاخص های شهری و اجتماعی در رابطه با شاخص های معاصر می پردازد که پیش تر در بسیاری از مطالعات موردی بین المللی لحاظ شده اند. با بررسی ادبیات برای تجزیه و تحلیل مختصر محتوا هشت شاخص ارزیابی بین المللی در نظر گرفته شد. این بررسی بر ادبیات آکادمیک موجود و شیوه های مناسب ارزیابی کیفیت زندگی در سراسر جهان متمرکز است. چارچوب ها و شاخص های انتخاب شده به این دلیل انتخاب شدند که می توانند برای اجرا در سطوح مختلف شهر مورد استفاده قرار گیرند. در حالی که ممکن است این فهرست جامع نباشد، اما سعی می کند به طور سیستماتیک جدیدترین تحقیقات و عملکردهای بین المللی در مورد این موضوع را ثبت و بررسی کند.سپس عوامل هر یک از آن ها بررسی شده و به دنبال آن تحلیل کیفی تفصیلی برای شهر آن ها ارائه شده و شاخص های اجتماعی نشان داده شده است. سپس تحلیل مقایسه ای در رابطه با عوامل اصلی این شاخص ها انجام شده است. این تحلیل با هدف شناسایی اهمیت عوامل اجتماعی - شهری و همچنین، مجموعه ای از معیارهای ارزیابی اجتماعی - شهری است که می تواند به شهرنشینان در رابطه با کشف حوزه های اساسی احتمالی مداخله را که ممکن است کیفیت زندگی شهری مردم را افزایش دهد کمک کنند؛ که از طریق معیارها استنباط شده است.علاوه بر این، نظرسنجی کارشناسان با استفاده از یک پرسشنامه برای تأیید معیارهای پیشنهادی و رتبه بندی اهمیت آن با استفاده از وزن های نسبی با توجه به شهر تبریز استفاده شد. از کارشناسان خواسته شد تا اهمیت و ارتباط شاخص هایی را که هر یک از معیارهای اولیه هشت عامل اجتماعی شهری را ارائه می کنند، رتبه بندی کنند. نتایج پرسشنامه نیز ارائه شده است.یافته هابر اساس نظرسنجی متخصصان در مورد شهر تبریز؛ ایمنی، تحرک و امکانات تفریحی در رتبه اول مداخلات مورد نیاز قرار دارند. علاوه بر این، تمرکز روی معیارهای اساسی مانند تفریح به فضاهای سبز و عمومی بیشتری نیاز است. با این حال، اگر روی جامعه خاصی اعمال شود، نتایج ممکن است تغییر کرده و با توجه به نیازهای خاص و دقیق تر جامعه باشد.یکی از موانع اصلی شاخص های بین المللی کیفیت زندگی این است که با وجود اینکه آن ها به عنوان شاخص بین المللی تبلیغ می شوند، تعریف مشترکی از اینکه چه چیزی باید به عنوان عامل شهری تعریف شود و چه چیزی باید به عنوان شاخص عینی یا ذهنی در نظر گرفته شود، وجود ندارد. گاهی اوقات می توان دریافت که تفریح به عنوان یک عامل با مجموعه ای از شاخص ها در نظر گرفته می شود. در حالی که در سایر موارد به عنوان شاخصی برای سنجش سایر عوامل در نظر گرفته می شود. مسکن به عنوان یک حوزه نیز همین مشکل را دارد. هنگامی که تحت امنیت جانی و فیزیکی مطرح می شود، در شاخص دیگری به عنوان یکی از عوامل اصلی در نظر گرفته می شود که با شاخص عینی مانند تعداد واحدهای مسکونی نوساز خصوصی و میانگین قیمت فروش یا با شاخص های ذهنی منعکس کننده کیفیت و تنوع اندازه گیری می شود.علاوه بر این، همان طور که زیرشاخص ها از شاخص های بین المللی استخراج می شوند، آن ها تأثیر مستقیمی بر امتیاز شهر خواهند داشت. ابعاد و اصول پیشنهادی کیفیت زندگی شهری با هدف راهنمایی و کمک به سیاست گذاران عمومی، برنامه ریزان شهری و طراحان در جهت ارتقای کیفیت زندگی شهری یک منطقه با توجه به لزوم ایجاد لایه ای از زمینه سازی بر اساس اهداف و رویکردهای تعیین شده برای رسیدن به آن ها مورد نیاز است.نتیجه گیریکیفیت زندگی یک مفهوم جامع است که نمی توان آن را از محیط کالبدی جدا کرد و ذکر آن تحت عنوان کیفیت زندگی شهری دقیق تر است. باید داری مفهوم انعطاف پذیری باشد که شامل اهداف و روش های مختلف شود. کیفیت زندگی شهری شامل دو بعد قابل درک است که شامل بعد ذهنی و عینی هستند، هر بعد با تعداد متفاوتی از عوامل سروکار دارد که از شاخصی به شاخص دیگر متفاوت است، با این حال آن ها تقریباً با موضوعات مشابه سروکار دارند.بعد عینی کیفیت زندگی مربوط به اقتصاد، سلامت، سیاست و مؤلفه های کالبدی شهرنشینی است. در حالی که بعد ذهنی بیشتر بر ادراک افراد و پذیرش آن ها نسبت به شرایط فعلی و تمایل آن ها به ایجاد آن شرایط تمرکز می کند.اگر هدف بهبود کیفیت زندگی شهری است، مهم است که با چالش های شهری که جوامع با آن مواجه هستند مقابله کنیم تا رویکردی کاربردی برای دستیابی به آن پیدا کنیم. این امر مهم ممکن است از طریق دیدگاه های خلاقانه متفاوتی که با عوامل بین المللی تأیید شده سروکار دارند و توسط شاخص های توسعه یافته محلی که بر نیازهای اساسی تأثیر می گذارند، ارائه شود. مانند شهر تبریز، که در آن کارشناسان اولویت ها را بر اساس نیازهای شهر ارزیابی می کنند، اما اگر در جامعه خاصی اعمال شود، ممکن است مداخلات اساسی خاص تری ظاهر شود.این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی که با شرایط کیفی شهری سروکار دارد، شاخص های اجتماعی شهری کیفیت زندگی شهری را شناسایی کرد. رویکردی است که شاخص های مختلف اجتماعی شهری برگرفته از مشکلات شهر تبریز را با تأمل در دیدگاه کارشناسان برای مقابله با مشکلات اساسی مورد هدف قرار می دهد.
تحلیلی بر نقش پارکها و فضای سبز شهری در ارتقای کیفیت زندگی شهری (نمونه موردی: منطقه 6 شهرداری شیراز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال دوزادهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶
110 - 129
حوزه های تخصصی:
در دنیای سخت و نفوذناپذیر عصر حاضر یکی از موثرترین راه حل ها برای نفوذ شادی و طراوت به دل و جان مردم و القا حس سرزندگی در شهرهای خشک و بی روح کنونی وجود فضای سبز و طبیعت حیات بخش در سطح شهرهاست. هدف اصلی مقاله درک رابطه پارک ها و فضای سبز در بهبود و ارتقا کیفیت زندگی شهروندان در منطقه 6 شهرداری شیراز می یاشد. از این رو مقاله پیش رو به بررسی شاخص ها و متغییرهای مرتبط با موضوع و تهیه و پخش پرسشنامه بین افراد و تحلیل اطلاعات در نرم افزار SPSS پرداخته است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که برای شهروندان شیرازی شاخص زیست محیطی با میانگین رتبه ای 58/4 بیشترین تاثیر و شاخص زیبایی شناختی با میانگین رتبه ای 87/2 کمترین تاثیر را بر کیفیت زندگی داشته است، همچنین با توجه به این که مقدار سطح معنی داری کمتر از 5 درصد است، بین شاخص ها از نظر میزان اهمیت تفاوت وجود دارد و نهایتا در همین باب به ارائه پیشنهاد پرداخته شده است.
فرا ترکیبی بر تحقیقات انجام شده با موضوع کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های غیر رسمی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش شهرسازی دوره ۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
67 - 89
حوزه های تخصصی:
بیان مسئله: با وجود گذشت بیش از دو دهه از تحقیقات اولیه در مورد کیفیت زندگی شهری، همچنان این مفهوم با مفاهیمی همچون زیست پذیری شهری و سرزندگی شهری در یک ردیف معنایی تبیین می شوند و به وجوه متفاوتی که در بین این مفاهیم نهفته است، توجهی نشده است. کیفیت زندگی شهری همواره به یکی از موضوعات موردعلاقه پژوهشگران حوزه برنامه ریزی شهری تبدیل شده است و تمامی تمرکز آنان به بررسی کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های برنامه ریزی شده معطوف شده است.هدف: هدف این پژوهش، بررسی و استخراج شاخص های تجزیه وتحلیل متون علمی در زمینه مطالعات سکونتگاه های غیررسمی و ارائه مدل تحلیلی ابعاد و مؤلفه های کیفیت زندگی در سکونتگاه های غیررسمی است. روش: این پژوهش بنیادی بوده و با بهره گیری از روش فراترکیب به بررسی نمونه های موردمطالعه (12 عنوان مقاله علمی – پژوهشی معتبر و 8 عنوان رساله دکترا و پایان نامه کارشناسی ارشد) در ده سال اخیر در ارتباط با کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های غیررسمی پرداخته است.یافته ها: با استناد به یافته های تحقیق حاضر می توان دریافت که به دلیل توجه به آزمون پایایی در بیش از 80 درصد پژوهش های مورد بررسی می توان با اطمینان بالایی در ارتباط با کیفیت مطالعات صورت گرفته و اندازه اثر آن ها اظهارنظر نمود.از نظر ساکنین سکونتگاه های غیررسمی عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را در تعیین کیفیت زندگی آنان داشته است و همچنین در بین مؤلفه های اقتصادی مؤلفه درآمد ماهیانه در رتبه اول و پس از آن به ترتیب مؤلفه های هزینه های زندگی، وضعیت اشتغال، رضایت از فرصت های شغلی، فاصله محل کار از سکونت، امنیت شغلی، تعداد افراد شاغل و در نهایت تعداد ساعات کاری هفته در رتبه های دوم تا هشتم قرار گرفتند.نتیجه گیری: تمامی متون علمی مورد بررسی به آزمودن نظریات پرداخته اند اما باعث نظریه سازی نشده اند. باوجود اینکه در بعضی از تحقیقات راهکارهای مناسبی ارائه شده است اما با توجه به ماهیت پژوهش ها نمی توان آن ها را در دسته تحقیقات بنیادی قرار داد. به طورکلی می توان گفت ضروری است تا تحقیقات بنیادی در این حوزه بیشتر موردتوجه قرار بگیرند.