مدیریت انتظامی

زمینه و هدف : سیل یکی از زیان بارترین بلایای طبیعی است که سالیانه خسارت های جانی و مالی بسیاری به جوامع انسانی در سراسر جهان وارد می سازد؛ به طوری که در مقیاس جهانی 40 درصد از تعداد کل بلایای طبیعی و 26 درصد از کل مرگ ومیر ناشی از بلایای طبیعی برآمده از سیلاب است. هدف این پژوهش، بازنمایی تجربه زیسته فرماندهان و مدیران انتظامی استان های لرستان و خوزستان در بحران ناشی از حادثه سیلاب سال 1398 بود. روش : پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نوع رویکرد، پژوهشی کیفی است که در چهارچوب روش پدیدارشناختی انجام شد. تعداد نمونه ها بر اساس اصل اشباع نظری تعیین شد و بر این اساس، در چهارچوب نمونه گیری هدفمند از مشارکت 35 نفر از فرماندهان و مدیران انتظامی لرستان و خوزستان بهره گیری شد. مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها؛ و تحلیل مضمونی دوسطحی به شیوه اسمیت و اسبورن برای تجزیه وتحلیل داده ها به کار رفت. یافته ها : مضامین اصلی به دست آمده از بازنمایی تجربه زیسته مشارکت کنندگان عبارت اند از: ضعف آموزش های قبل از بحران؛ همکاری و تعامل برون سازمانی؛ پیشگیری، کنترل و مقابله با جرم و بی نظمی؛ کمک به مأموریت امداد و نجات؛ تفویض اختیار در سلسله مراتب فرماندهی؛ تاب آوری جسمی و روانی؛ الگوهای رفتاری؛ دستورالعمل ها، رویه های جاری و شیوه های اجرایی؛ فرماندهی بحران؛ مشارکت اجتماعی؛ لجستیک انتظامی؛ حمایت از خانواده کارکنان ساکن در منطقه سیل زده؛ و خدمات مشاوره ای بعد از عملیات مدیریت بحران. نتیجه گیری : نتایج پژوهش بیانگر چالش ها، مشکلات و همچنین تجربه مثبت و موفقیت آمیز فرماندهان و مدیران انتظامی در بحران سیلاب استان های لرستان و خوزستان در سال 1398 است. برآیند نتایج پژوهش دربردارنده رهیافت های کاربردی برای مدیریت انتظامی بحران های طبیعی ازجمله سیل است.

زمینه و هدف: وقوع بحران های طبیعی یکی از چالش های اساسی پلیس برای استقرار نظم و امنیّت است. با خاتمه یافتن مأموریت سازمان ها و نهادهای متولی در بحث امداد و نجات، تلاش پلیس می بایست معطوف به انجام اقداماتی باشد که زمینه عادی سازی وضعیت حاکم بر مناطق حادثه دیده را فراهم نماید؛ بنابراین، پژوهش حاضر می کوشد تا ضمن دستیابی به مؤلفه و شاخص های مدیریت انتظامی بعد از وقوع بحران سیل، به این پرسش پاسخ دهد که الگوی راهبردی مدیریت انتظامی بعد از وقوع بحران های ناشی از مخاطرات طبیعی (با تأکید بر سیل) توسط پلیس چگونه است؟روش: این پژوهش از نظر هدف و جهت گیری کلی، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان، مدیران و کارشناسان حوزه مدیریت بحران در فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سازمان مدیریت بحران کشور می باشد. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی و برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در این روش، بعد از انجام پانزده مصاحبه، عوامل اصلی و فرعی در مصاحبه ها تکرار می شد و پژوهشگر به اشباع رسید. داده های کیفی لازم، جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: کدهای فرعی و اصلی حاصل از مصاحبه های انجام شده با خبرگان، بیانگر این است که درمجموع 49 شاخص بر اساس داده های استخراج شده از جمع بندی مصاحبه ها به دست آمد، و درنهایت در قالب 9 مؤلفه و 3 مقوله (پی جویی نهایی، بازیابی و اقدامات پس از رویداد) مدیریت انتظامی بعد از وقوع بحران سیل، شناسایی و طبقه بندی شدند.نتیجه گیری: پیاده سازی الگوی طراحی شده در سه بُعد «بازیابی، پی جویی نهایی و اقدامات پس از رویداد» در حوادث ناشی از بحران سیل موجب استقرار نظم و امنیّت می شود؛ که زمینه ساز ادامه فعالیت های سازمان های متولی در مدیریت بحران است. پلیس می تواند به عنوان سازمانی تأثیرگذار با نقشی مهم و اثربخش در مدیریت بعد از وقوع بلایا ظاهر شود.

زمینه و هدف: تجربه شورش در زندان یکی از تجربیات نادر است. باوجوداینکه تلاش برای فرار از زندان معمولاً در اکثر زندان ها مشهود است؛ ولی با توجه به هماهنگی و برنامه ریزی برای فرار جمعی در زندان با به هم ریختن نظم زندان و درگیری با مأمورین به ندرت اتفاق می افتد. با توجه به شیوع بیماری کووید ۱۹ و نگرانی های ناشی از آن، در اسفندماه سال (۱۳۹۸) تعدادی از زندانیان به مرخصی اعزام شدند. متعاقب آن زندانیان دیگر نیز به تأسی از این موضوع و به بهانه در امان ماندن از بیماری خواهان استفاده از مرخصی بودند که پس از انتشار خبر فرار زندانیان در برخی از زندان های کشور از جمله شهرستان سقز و برخی از کشورهای خارجی، فرار از زندان به یک پدیده امنیتی شورش زندان تبدیل شد که به نظر یکی از مهم ترین و حساس ترین مأموریت های انتظامی و امنیتی فراجا به شمار می رفت. هدف از پژوهش حاضر شناسایی نقاط قوت و ضعف ایجاد شورش در زندان های کشور بود.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ازنظر روش تحلیلی مبتنی بر مصاحبه است. جامعه آماری کارکنان و کارکنان زندان های درگیر شورش حاصل از بیماری کووید ۱۹ هستند.یافته ها: در این پژوهش تلاش شد که ازطریق مصاحبه با کارکنان و کارکنان زندان ها ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف و چرایی شورش ها اقدام به تهیه الگوی تحلیلی شورش شود. همچنین بر اساس یافته های پژوهش در جهت جلوگیری از شورش ها، پیشنهاد هایی ارائه شد.نتیجه گیری: با توجه به وقوع برخی تحرکات اخیر در زندان ها در جهت ایجاد نارضایتی در سطح زندان ها، خانواده های آنان و سایر مردم از وضع موجود توسط دشمنان نظام، باعث شده بستری مناسب برای ایجاد ناامنی شود؛ بنابراین می طلبد کلیه دستگاه های قضایی و امنیتی استان و کشور با اتخاذ تمهیدات مناسب در راستای مقابله با این نوع ناآرامی ها تدابیر لازم را مبذول داشته و بااستفاده از امکانات، تجهیزات و آموزش های نوین، برخورد به موقع و آنی با عوامل اصلی و محرکین را داشته باشند.

زمینه و هدف: با توسعه مهاجرت از روستابه شهر، توسعه حاشیه نشینی در مراکز شهری و افزایش جرائم و چالش های پلیس در پیشگیرى و کاهش جرائم در این مناطق مورد توجه بسیاری از صاحب نظران و مسئولان در چند دهه گذشته بوده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی چالش های مدیریت انتظامی در پیشگیری از جرائم مناطق حاشیه نشین شهر بیرجند بوده است. روش : روش انجام پژوهش، کیفی از نوع اکتشافی می باشد. جامعه آماری شامل فرماندهان و مدیران انتظامی، قضات دادگستری و استادان شاغل در دانشگاه بیرجند بود که با روش نمونه گیری قضاوتی هدفمند با تعداد 19 نفر مصاحبه عمیق شد. در تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل مضمون و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار «مکس کیودا» نسخه 20/20 استفاده شد. یافته ها: چالش های مهم مدیریت انتظامی در پیشگیری وضعی از جرائم در قالب چهار مضمون اصلی شامل عوامل مدیریتی، عوامل مرتبط با تجهیزات، عوامل مرتبط با مجرمان و عوامل شهری و شانزده مضمون فرعی شناسایی شدند. چالش های مهم مدیریت انتظامی در پیشگیری اجتماعی از جرائم در قالب پنج مضمون اصلی شامل عوامل ایمنی، عوامل شغلی، عوامل آموزشی، عوامل مدیریتی و عوامل ارتباطی و چهارده مضمون فرعی شناسایی شدند. چالش های مدیریت انتظامی در پیشگیری کیفری از جرائم در قالب سه مضمون اصلی شامل عوامل رفتاری، عوامل قانونی و عوامل سازمانی و نُه (9) مضمون فرعی شناسایی شدند. نتیجه گیری: درصورتی که بسترهای قانونی و قضایی لازم برای پلیس فراهم شود و امکانات و منابع لازم تأمین و موانع اجرایی پلیس کاهش یابد، امکان موفقیت پلیس در پیشگیری از جرائم مناطق حاشیه نشین بسیار زیاد خواهد بود. با این وصف، این بسترها در اختیار قوای سه گانه و نیز منوط به همکاری مردم است؛ بنابراین، موفقیت پلیس برای پیشگیری از جرائم در شهر و مخصوصاً مناطق حاشیه نشین تا حدود زیادی مستلزم هماهنگی و همکاری مراکز برون سازمانی و مردم در سطح کلان و در حوزه داخلی رفع موانع درون سازمانی است.

زمینه و هدف: با توجه به مأموریت ذاتی پلیس در تأمین نظم و امنیت، پیشگیری و مقابله با جرائم مرتبط با صنعت گردش گری ازجمله کنترل فعالیت ها و خدمات غیرمجاز در بخش گردش گری و به طورکلی به وجود آوردن امنیت و احساس امنیت در فضاهای گردش گری از ضرورت های بنیادین در این زمینه شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر اقدامات مدیریت انتظامی بر رضایت گردش گران در کلان شهر شیراز انجام شد.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرا از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه گردش گران داخلی و خارجی است که در بازه زمانی یک ساله از ابتدای شهریور 1397 تا ابتدای شهریور 98 به کلان شهر شیراز سفر کرده اند؛ که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 384 نفر تعیین شد. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه است که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ محاسبه و تأیید شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون هم بستگی پیرسون و تحلیل مسیر، تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است اگر احساس امنیت و ضریب ایمنی گردش گران در مقصد گردش گری (کلان شهر شیراز) توسط پلیس افزایش یابد، خودشکوفایی یا همان توسعه پایدار گردش گری ایجاد خواهد شد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد، رابطه مثبت و معناداری بین ابعاد مدیریت انتظامی و رضایت گردش گران وجود دارد. فراجا می تواند با استفاده از ابعاد مدیریت انتظامی و ایجاد استانداردی مبتنی بر همین ابعاد، به عنوان یک ابزار کاربردی در جهت افزایش رضایت گردش گران خارجی و داخلی گام های مؤثری بردارد.

زمینه و هدف: در دهه های اخیر روند فزاینده انواع سرقت به یکی از مسائل نظم و امنیت در نواحی شهری تبدیل شده است. تحلیل مکانی- فضایی این گونه جرائم می تواند چشم انداز روشنی برای برنامه ریزی و مدیریت انتظامی شهرها فراهم آورد. ازاین رو هدف اساسی پژوهش حاضر تحلیل فضایی جرائم سرقت در شهرستان اسفراین است.روش: پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و ازنظر رویکرد روش شناسی مبتنی بر توصیف و تحلیل فضایی است. قلمرو مکانی پژوهش، شهر اسفراین استان خراسان شمالی است. داده های به کار رفته شامل 945 مورد سرقت ثبت شده در بازه زمانی یک ساله از 01/01/1400 تا 29/12/1400 است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel و ArcGIS بهره گیری شد.یافته ها: کانون جرم سرقت منزل در اسفراین بر نواحی شهری مرفه تر متمرکز است، و سرقت خودرو و اماکن خصوصی و تجاری بیش تر از مناطق مرکزی و خیابان های اصلی شهر رخ داده است.نتیجه گیری: الگوهای فضایی شکل گیری کانون های جرم سرقت در شهر اسفراین متأثر از ساختار کالبدی-فضایی و هم چنین افول شاخص های اقتصادی، مشکلات اجتماعی و فرهنگی، افزایش فقر، اعتیاد به مواد مخدر، طلاق، بیکاری و حاشیه نشینی شهری است.

زمینه و هدف: به منظور نهادینه سازی خط مشی های بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و طراحی الگوی مدیریتی براساس نکات کلیدی بیانیه مذکور و همچنین توجه به این مهم که تمام سازمان ها و تشکیلات حکومتی مشروعیت خود را از ولی فقیه می گیرند و ایشان نیز خط مشی های کلی را صادر می نمایند، پژوهش حاضر با هدف «طراحی الگوی مدیریت انتظامی مبتنی بر خط مشی های بیانیه گام دوم» انجام شد.روش: تحقیق حاضر ترکیبی و از نوع تحقیقات اکتشافی (آمیخته) بود. در بخش کیفی پژوهش از روش اسنادی و تحلیل مضمون انجام شد و پس از انجام کدگذاری باز و محوری مؤلفه های نهایی استخراج شد و ماتریس معادلات ساختار تفسیری برای طراحی الگوی موردمطالعه تشکیل شد.یافته ها: خط مشی های بیانیه گام دوم در قالب 105 مفهوم و 11 مؤلفه نهایی شناسایی گردید که با تشکیل ماتریس معادلات ساختار تفسیری الگو در پنج سطح طراحی شد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، الگوی یاد شده با بهره گیری از مؤلفه های استخراجی شامل سطوح زیر است: سطح اول: 1) پرهیز از اشراف گری مدیران انتظامی و 2) عدم غرب زدگی مسئولین انتظامی؛ سطح دوم: 1) فرماندهان انتظامی شجاع، جهادگر و ایثارگر؛ 2) معنویت گرایی مدیریت انتظامی و 3) واقع بین وامیدبخش در طرح های انتظامی؛ سطح سوم: حفظ ارزش ها و شعارهای انقلاب اسلامی؛ سطح چهارم: 1) بصیرت دینی و سیاسی فرماندهان انتظامی؛ 2) فرصت سازی، ظرفیت گرایی و  وجدان مداری در انتصابات فرماندهان و 3) عدالت و اعتدال؛ سطح پنجم: 1) برنامه مدار و عمل گرا در عملیات های پلیسی و 2) پیش بینی و پیشگیری و مبارزه با جرائم انتظامی.

زمینه و هدف: توسعه فرهنگی و اجتماعی و فعالیت های ارزشمند در یک جامعه، بدون وجود امنیت امکان پذیر نخواهد بود. در بسیاری از مناطق ممکن است مدیریت انتظامی وجود داشته باشد، ولی به افرد احساس امنیت دست ندهد. تأثیرکارکردهای فرهنگی و اجتماعی پلیس در مدیریت انتظامی مناطق ساحلی و عوامل مؤثر بر امنیت گردشگران و تعیین میزان تأثیر این عوامل بر احساس امنیت، مسأله پژوهش حاضر می باشد. هدف از اجرای پژوهش تأثیر کارکردهای فرهنگی و اجتماعی پلیس در مدیریت انتظامی و امنیت گردشگران در مناطق ساحلی استان مازندران می باشد.روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی و غیرآزمایشی میدانی و پیمایشی قرار داشته و نمونه آماری آن را400 نفر از فرماندهان و مدیران انتظامی استان تشکیل می دهند. محقق با استفاده از تجزیه و تحلیل فازی و نرم افزارExcel شاخص های فرهنگی و اجتماعی پلیسی مؤثر را بر امنیت مورد بررسی و به دنبال آن با استفاده از نرم افزارSPSS فرضیه های پژوهش را مورد آزمون قرار داده است.یافته ها: یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که شاخص توانمندی عملیاتی پلیس، شاخص رفتار حرفه ای پلیس و شاخص فعالیت های اجتماعی پلیس بر امنیت گردشگران در نواحی ساحلی استان مؤثر می باشند که در این میان تأثیر شاخص توانمندی عملیاتی پلیس بیش از دو شاخص دیگر می باشد.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج بیانگر این امر است که مدیریت انتظامی و امنیت در نواحی ساحلی تنها از طریق توانمندی عملیاتی پلیس نیست، بلکه رفتار حرفه ای و فعالیت های اجتماعی پلیس نیز بر ایجاد امنیت مؤثر می باشند.اصالت و نوآوری: این پژوهش به ارائه مدلی در راستای تحقق راهبردهای مدیریت انتظامی و افزایش احساس امنیت در سواحل و توجه به نظارت و خواسته های بومیان و گردشگران پرداخته است که کم ترین مداخلات دولتی در آن صورت می پذیرد.