شهر اسفراین

رابطه توسعه پایدار و شهرسازی و اجزای متشکله آن همانند مسکن و مقولات متعدد مربوط به آن، موضوعی اساسی است.پرداختن به شاخصه های مسکن به عنوان کلیدی ترین ابزار برنامه ریزی و تشکیل دهنده، شالوده اصلی آن را می توان از حساس ترین مراحل برنامه ریزی دانست. عرصه مسکن به منظور تامین رشد اجتماعی علاوه بر خود واحد مسکونی، محیط پیرامون آن را نیز در برمی گیرد.نوع تحقیق کاربردی - توسعه ای، روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و محدوده جغرافیاییپژوهش شهر اسفراین است. یافته های تحقیق نشان می دهد که ناتوانی مردم در ساخت و ساز و معمول نبودن شیوه های استاندارد و گرانی و کمبود مصالح مطلوب برای تهیه مسکن و قدمت مرکز شهر از مشکلات عمده مسکن در شهر اسفراین می باشد. در این رابطه حمایت از مسکن سازان کوچک و بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده توصیه می گردد.

مشارکت و دخیل کردن مردم در طرح ها و برنامه ریزی های شهری و رضایت مندی ساکنان در هر بافت، ضامن موفقیت طرح های شهری می باشد. رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط در رابطه با اجرای طرح های عمرانی مهم ترین دستاورد مشارکت شهروندان محسوب می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان اسفراینی از اجرای طرح بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده این شهر پرداخته است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری ساکنان بافت فرسوده شهر اسفراین می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب گردیده اند. یافته ها نشان می دهد که شاخص کیفیت اقتصادی کمترین نقش را با میانگین 2.12 در میزان رضایتمندی ایفا می کند. شاخص کیفیت اجتماعی با میانگین 3.32 بیشترین میانگین را داراست و میانگین شاخص کیفیت کالبدی و کیفیت زیست محیطی نیز با 85/2 و 78/2 کمتر از سطح متوسط ارزیابی می شود. درمجموع میانگین کل شاخص ها با مقدار 2.71 و خطای 0.001 نشان دهنده آن است که برای تقویت سطح رضایتمندی ساکنان باید همه شاخص های کیفیت محیطی تقویت شوند تا به میانگین بالاتری برسند. همچنین ازنظر مشارکت ساکنین در بهبود کیفیت محیطی بیشترین میانگین مربوط به مشارکت فیزیکی و کمترین میانگین مربوط به مشارکت مالی بوده است. همچنین نتایج نشان داده که ضریب همبستگی میان متغیر رضایتمندی از اجرا با متغیرهای مشارکت مالی (407/0 = r)، مشارکت ذهنی (318/0 = r) و مشارکت (325/0 = r) مثبت و معنادار بوده است. نتایج نشان داده است که با افزایش متغیرهای مشارکت مالی، مشارکت ذهنی و مشارکت، رضایتمندی از اجرا افزایش می یابد.

امروزه در جهان تغییرات اساسی و چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده می شود، به طوری که دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر کاهش آسیب پذیری به افزایش تاب آوری در مقابل سوانح تغییر پیداکرده است، این پارادایم با رویکرد چند رشته ای و برنامه ریزی، تاب آوری را جهت افزایش ظرفیت سیستم های اکولوژیکی به کار می برد. هدف از انجام این پژوهش، سنجش و ارزیابی وضعیت تاب آوری کالبدی - اجتماعی محلات شهر اسفراین در برابر سوانح طبیعی (زلزله) است. از لحاظ هدف توصیفی تحلیلی و از لحاظ کاربست نتایج  پژوهشی کاربردی است. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، پرسش نامه و داده های مرکز آمار ایران در سال 1395 بهره گرفته شده است. همچنین جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش رتبه بندی ما باک و نرم افزارهای ARCMAP و EXCEL بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد بر اساس شاخص های تاب آوری کالبدی - اجتماعی کل، محلات 7، 8، 9، 10، 11، و 12 که محلات شمال غربی شهر را تشکیل می دهند دارای بیشترین میزان تاب آوری بوده و محلات 18، 19، 20 و 6 در نواحی شرقی و مرکزی دارای تاب آوری کمتری هستند. به طورکلی محلات شهری اسفراین از لحاظ شاخص های تاب آوری کالبدی - اجتماعی در وضعیت یکسانی قرار نداشته و شاهد نابرابری فضایی در این شهر هستیم. بر طبق نتایج نواحی شرق شهر دارای کمترین میزان تاب آوری هستند چراکه دارای بافت قدیمی مسکونی و تراکم جمعیتی بسیار بالاتری هستند که نیازمند توجه ویژه برای برون رفت از وضعیت موجود هستند.

زمینه و هدف: در دهه های اخیر روند فزاینده انواع سرقت به یکی از مسائل نظم و امنیت در نواحی شهری تبدیل شده است. تحلیل مکانی- فضایی این گونه جرائم می تواند چشم انداز روشنی برای برنامه ریزی و مدیریت انتظامی شهرها فراهم آورد. ازاین رو هدف اساسی پژوهش حاضر تحلیل فضایی جرائم سرقت در شهرستان اسفراین است.روش: پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و ازنظر رویکرد روش شناسی مبتنی بر توصیف و تحلیل فضایی است. قلمرو مکانی پژوهش، شهر اسفراین استان خراسان شمالی است. داده های به کار رفته شامل 945 مورد سرقت ثبت شده در بازه زمانی یک ساله از 01/01/1400 تا 29/12/1400 است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel و ArcGIS بهره گیری شد.یافته ها: کانون جرم سرقت منزل در اسفراین بر نواحی شهری مرفه تر متمرکز است، و سرقت خودرو و اماکن خصوصی و تجاری بیش تر از مناطق مرکزی و خیابان های اصلی شهر رخ داده است.نتیجه گیری: الگوهای فضایی شکل گیری کانون های جرم سرقت در شهر اسفراین متأثر از ساختار کالبدی-فضایی و هم چنین افول شاخص های اقتصادی، مشکلات اجتماعی و فرهنگی، افزایش فقر، اعتیاد به مواد مخدر، طلاق، بیکاری و حاشیه نشینی شهری است.