شبکه های ماهواره ای

هدف این پژوهش، مقایسه عوامل مؤثر بر گرایش شهروندان اردبیلی به دریافت اخبار از شبکه های اجتماعی در مقایسه با شبکه های ماهواره ای است. روش تحقیق، پیمایشی بوده و پژوهشگر از تکنیک پرسشنامه استفاده کرده است. جامعه آماری، شهروندان اردبیلی بالای 18 سال هستند که از شبکه های ماهواره ای یا شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. حجم نمونه، براساس فرمول کوکران، معادل با 400 تن انتخاب شده است. روش نمونه گیری، خوشه ای، چندمرحله ای و تصادفی است. یافته ها نشان می دهد پاسخگویان، کسب اخبار از شبکه های اجتماعی را به شبکه های ماهواره ای ترجیح می دهند. از عوامل مؤثر بر این گرایش، می توان به جذابیت های محتوایی بیشتر اخبار در شبکه های اجتماعی اشاره کرد. در مقابل، اخبار شبکه های ماهواره ای، در شاخص هایی همچون اعتماد، صحت و شفافیت، سرعت انتشار، بی طرفی، عدم سانسور، موضوعات متنوع و مورد علاقه و نیاز مخاطبان، ارجح هستند.

این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال ها می باشد: نقش و کار کرد شبکه های ماهواره ای فارسی زبان را در عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی موردکنکاش نظام مند قرار داد؟ نقش شبکه های ماهواره ای فارسی زبان را در حوادث و اغتشاشات بهار 1385 آذربایجان، شناسایی و مورد تحلیل چیست؟ با بهره گیری از مبانی و ادبیات موضوع و یافته های پژوهش، راهکار هایی را برای مقابله با عملیات روانی و آتی شبکه های ماهواره ای فارسی زبان می توان معرفی نمود. برای تحقق این اهداف، نخست ادبیات تحقیق مرور شد، آن گاه با بهره گیری از دو روش « تحلیل محتوا » و « زمینه یابی از صاحب نظران »، روش ها و اصول عملیات روانی سه شبکه ماهواره ای فارسی زبان، یعنی صدای آمریکا، امید و جام جم، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل با استفاده از آمار های توصیفی و آزمون آماری غیرپارامتریک(دو جمله ای) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل آشکار ساخت که شبکه های مذکور از چندین روش عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی استفاده نموده اند(و می نمایند) و آن شبکه ها در عملیات روانی خود از 5 اصل کلیدی بیش از سایر اصول استفاده می نمایند.

با توجه به افزایش پژوهش های اجتماعی و وجود نتایج متناقض در باب تأثیر شبکه های ماهواره ای فارسی زبان بر هویت، پژوهش حاضر درصدد بررسی مطالعات صورت گرفته در ایران با این موضوع، به منظور غلبه بر آشفتگی و نتایج متناقض بوده است. روش پژوهش مقاله حاضر، فراتحلیل بوده و جامعه آماری آن را، همه پژوهش هایی تشکیل داده اند که از سال 1380 تا پایان شش ماهه اول سال 1399، با موضوع تأثیر شبکه های ماهواره ای فارسی زبان بر هویت منتشر شده اند. از این رو، در نهایت 74 پژوهش انتخاب و با نرم افزار CMA2تحلیل شده اند. نتایج مرور نظامند پژوهش ها نشان داد که تاکنون شاخص های هویت دینی، هویت ملی، هویت فرهنگی، هویت قومی، هویت اجتماعی، هویت جنسیتی و هویت زبانی در این حوزه بررسی شده اند. نتایج فراتحلیل حاکی از آن است شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، از یک سو موجب تقویت هویت قومی در بین اقوام ایرانی شده اند و از سوی دیگر، زمینه های تضعیف هویت دینی، اجتماعی، ملی و فرهنگی ایرانیان را پدید آورده اند. بر این اساس، هویت دینی و هویت قومی بیشترین تأثیر را از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان پذیرفته اند.

با توجه به تابعیت جنگ از تمدن و فناوری و تبدیل تمدن امروز از مکانیکی به دیجیتالی، می توان جنگ امروزی را سایبری (مجازی) و دیجیتالی (تابع فناوری روز) دانست. از سوی دیگر با رابطه دوسویه امنیت ملی و رسانه در این عرصه جنگی، نقش رسانه در ارتقاء یا تضعیف امنیت ملی یک کشور برجسته تر و این مسئله تا حد جنگ رسانه ای در ایجاد عملیات روانی در بعد داخلی و خارجی، یک امر کاملاً بدیهی و در حال پیشرفت تلقی می شود. تاسیس کمیته خطرجاری دراوج جنگ سرد، تعریف راهکارهای دکترین مهار نبرد رسانه ای، ساماندهی نافرمانی مدنی به عنوان راهبرد جنگ نرم با حمایت از قوانین شهروندی (عامل انقلاب های رنگین و مخملی)، تعریف پروژه دلتا، پیگیری جنگ نرم با استفاده از تاکتیک های دکترین مهار، نبرد رسانه ای و نافرمانی مدنی و تلاش برای انزوا و بی ثباتی اوضاع داخلی ایران و افزایش فشار بیرونی و نیروی نظامی به عنوان آخرین گزینه تحت عنوان دیپلماسی دگرگون ساز آمریکا، راه اندازی شبکه های مختلف رسانه ای در غرب برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی مردم ایران و البته مردم جهان نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران و... را می توان نمونه هایی از جنگ رسانه ای آمریکا دانست. در این جنگ رسانه ای، ابزار رسانه ها (در انواع مختلف) به خدمت گرفته می شوند که یکی از این ابزارها، ماهواره است. در این مقاله سعی شده است نقش ماهواره در جنگ رسانه ای به صورت مقطعی و زمان مشخص در ناآرامی های بعد از انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران (خرداد 88) بررسی گردد.

شاخص های سیاست فرهنگی، تمرکز خود را بر جنبه های فرهنگ معطوف داشته است اما در ساختارهای سیاست گذاری، پارامترهایی مانند آموزش، نهادهای اجتماعی، روندهای تاریخی و بویژه اقتصاد، زیربنای فرهنگ معرفی شده است و در هنگام ارزیابی سیاست های فرهنگی مهم است. هدف از این پژوهش آسیب شناسی ارزیابی سیاست های فرهنگی ایران در منع استفاده از شبکه های ماهواره ای است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها یک مطالعه کمی است. سئوال اساسی پژوهش این است که از دیدگاه خبرگان، آسیب های اصلی مرحله ارزیابی سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در منع استفاده از شبکه های ماهواره ای چیست و کدام یک از اهمیت بیشتری برخوردار است. جامعه آماری پژوهش تعداد 15 نفر از خبرگان سیاست گذاری رسانه بوده است. ابتدا شاخص های مرتبط با ارزیابی سیاست های فرهنگی در خصوص نوع کارکرد شبکه های ماهواره ای، با تکنیک دلفی خاکستری شناسایی و میزان اهمیت شاخص های تایید شده، با تکنیک خبره محور سوارا تعیین شد. نتایج نشان داد، عدم وجود شاخص های ارزیابی مرتبط با سیاست های اقتصادی، آموزشی و اجتماعی در بطن سیاست های فرهنگی، نبود همگرایی در خصوص تدوین و اجرای طرح مهندسی فرهنگی کشور در گذشته،عدم تدوین الگوی سیاست گذاری در مواجه با شبکه های ماهواره ای، عدم توجه وارزیابی جنگ های ادراکی و شناختی ،عدم ارزیابی همسویی سیاست های تدوین شده با تنوع فکری و شکاف نسلی در جامعه، نبود پژوهش های اثرگذار در خصوص تببین منظومه فکری امام خامنه ای(مدظله العالی) در تدوین سیاست های فرهنگی، از مهمترین آسیب های ارزیابی سیاست های فرهنگی مرتبط با شبکه های ماهواره ای است

فناوری های نوین ارتباطی از طریق ایجاد همگرایی بین شبکه های ماهواره ای و اینترنتی بستر ظهور بازیگران جدید اعم از دولت ها، سازمان ها، شرکت ها، گروه ها و شخصیت های جدید را برای ورود به عرصه سیاست خارجی و رقابت آشکار با قدرت های سنتی در حوزه روابط بین الملل گشوده است. بررسی تأثیر فناوری های نوین در ظهور بازیگران جدید در حوزه بین الملل مسئله پژوهش حاضر است و برای این منظور از رهیافت لیبرالیسم و نظریه های قدرت و فناوری استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اساتید دانشگاه و دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی رشته های علوم سیاسی و علوم ارتباطات، صاحب نظران و کارشناسان رسانه سراسر کشور در سال 1399 و حجم نمونه نیز 384 نفر است. یافته های پژوهش نشان داد که فناوری های نوین ارتباطی شامل پنج عامل شبکه های اجتماعی تحت وب و موبایلی، روزنامه نگاری سایبری، فضای مجازی، شبکه های ماهواره ای و اینترنت، در ظهور کنشگران حوزه جهانی تأثیرگذارند؛ اما این تأثیرگذاری ها یکسان نبوده و بیشترین تأثیر به دوعامل اینترنت و فضای مجازی اختصاص دارد.