تاخیر رشدی

هدف پژوهش حاضر تدوین بسته مداخه بهنگام عصب- روانشناختی کودک محور و ارزیابی اثربخشی آن بر عملکرد زبان کودکان با تاخیر رشد شناختی است. روش پژوهش نیمه آزمایشی است و از طرح پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جمعیت مورد مطالعه پژوهش را کلیه کودکان 4 تا 6 ساله دارای تاخیر رشدی تشکیل داده اند که در مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی تبریز مشغول بودند. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود و سه منطقه به صورت تصادفی انتخاب و از هر کدام از آنها نیز سه مرکز مهدکودک و پیش دبستانی به صورت تصادفی انتخاب شدند. بسته مداخلاتی توسط پژوهشگران طراحی شد، سپس به منظور غربالگری، مقیاس هوشی وکسلر پیش از دبستان ویرایش سوم از کودکان به عمل آمد و تعداد 30 نفر از افرادی که دارای تاخیر در رشد شناختی بودند و ملاک های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. سپس اجرای برنامه مداخلاتی عصب – روانشناختی کودک محور به مدت 16 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و گروه کنترل نیز هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند، داده ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد زبانی در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P). بنابراین می توان نتیجه گرفت که بسته مداخلات بهنگام عصب – روانشناختی کودک محور منجر به افزایش عمکرد زبانی در کودکان تاخیر رشدی شده است.

مقدمه: پژوهش با هدف بررسی تأثیر بسته مداخلات بهنگام عصب–روانشناختی بر عملکرد  حرکتی کودکان با تاخیر رشدی انجام گرفت. روش : روش پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. به این منظور با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به ملاک های ورود به پژوهش از بین کودکان 4 تا 6 ساله با تأخیر رشدی شهر تبریز که در سال تحصیلی 97-1396 در مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی مشغول به تحصیل بودند تعداد 30 کودک انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده و در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمع آوری اطلاعات ازآزمون غربالگری رشدی DENVER-II که روایی و پایایی آن تأیید شده است، استفاده گردید. داده های به دست آمده  با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده در متغیرهای حرکتی ظریف و درشت نشان داد که بین عملکرد آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد       (05/0 > P). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که بسته مداخلات بهنگام عصب – روانشناختی منجر به افزایش عمکرد حرکتی ظریف و درشت در کودکان تاخیر رشدی شده است و از این بسته می توان در توانبخشی و بهبود مهارت های حرکتی کودکان استفاده کرد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی مداخلات روانشناختی موثر بر عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی انجام پذیرفته است. بررسی اطلاعات در پژوهش حاضر به صورت مروری نظام مند انجام گرفته است. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر گرداوری، طبقه بندی و خلاصه کردن یافته های مقالات علمی – پژوهشی مرتبط با مداخلات روانشناختی موثر بر عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی بین سال های 2002 تا 2022 میلادی و مستخرج از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی شامل: Magiran، SID، Google Scholar، Scopus، PubMed و Science Direct با کلید واژه های تاخیر رشدی، تاخیر حرکتی، مداخلات روانشناختی، مداخلات بهنگام، درمان- عصبی – رشدی، یکپارچگی حسی، بازی درمانی، مداخلات ادارکی – حرکتی انجام شده است. از بین 180 مقاله انتخاب شده اولیه با لحاظ کردن معیارهای ورود و خروج، تعداد 12 مقاله جهت بررسی نهایی انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان داد مداخلات روانشناختی از جمله: مداخلات به هنگام، مداخلات ادراکی – حرکتی، بازی درمانی، تمرینات ثبات مرکزی، یکپارچگی حسی – حرکتی، بازی بومی – محلی، مداخلات رایانه ای – حرکتی و درمان رشدی – عصبی هر کدام نقش بسزایی در اثربخشی و بهبود مهارت های حرکتی کودکان تاخیر رشدی دارند. نتیجه گیری: با بررسی مطالعات انجام شده می توان استنباط کرد که هر کدام از مداخلات روانشناختی مبتنی بر دیدگاه خاصی است و از منظر خود باعث تقویت عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی می شوند و برخی مداخلات نیز از با استفاده ترکیبی از روش ها احتمال تاثیرگذاری را افزایش می دهند. همچنین با توجه به سن بحرانی مهارت های عصب روانشناختی به ویژه عملکرد حرکتی مدنظر پژوهش، هرچه مداخلات در سنین پایین تر انجام گیرد نتایج بهتری خواهند داشت.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بسته مداخلات بهنگام عصب – روانشناختی کودک محور بر عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان تاخیر رشدی می باشد. روش پژوهش شبه آزمایشی و از طرح پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل میباشد. جامعه پژوهش را کودکان 4 تا 6 ساله دارای تاخیر رشدی تشکیل داده اند که در مراکز پیش دبستانی شهر تبریز مشغول بودند. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود و سه منطقه به صورت تصادفی انتخاب و از هر کدام از آنها نیز سه مرکز مهدکودک و پیش دبستانی انتخاب شدند. به منظور غربالگری، مقیاس هوشی وکسلر پیش از دبستان ویرایش سوم و مقیاس رفتار انطباقی واینلند ویرایش دوم از کودکان به عمل آمد و تعداد 30 نفر از افرادی که دارای تاخیر در رشد بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. سپس اجرای برنامه مداخلاتی عصب – روانشناختی کودک محور به مدت 16 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و گروه کنترل نیز هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند، داده ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد شناختی نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد شناختی در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P). همچنین نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد اجتماعی نیز نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P).