آموزش معکوس

پژوهش حاضر، با هدف تعیین اثربخشی روش آموزش معکوس بر گرایش به تفکر انتقادی (خلاقیت، بلوغ شناختی و درگیری ذهنی) دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه ی نهم دوره ی اوّل متوسطه در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه، ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، دو مدرسه از میان مدارس دوره ی اوّل متوسطه انتخاب شدند. سپس، از هر مدرسه یک کلاس پایه ی نهم انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، دانش آموزان یکی از کلاس ها به عنوان گروه آزمایش و دانش آموزان کلاس دیگر به عنوان گروه کنترل تعیین گردیدند. به دانش آموزش گروه آزمایش با استفاده از روش معکوس، آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی گرایش به تفکر انتقادی Ricketts (2003) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که روش آموزش معکوس بر گرایش به تفکر انتقادی (خلاقیت، بلوغ شناختی و درگیری ذهنی) دانش آموزان اثربخش بوده و باعث افزایش گرایش به تفکر انتقادی (خلاقیت، بلوغ شناختی و درگیری ذهنی) دانش آموزان گروه آزمایش شده است؛ بنابراین، فرضیه ی پژوهش مورد تأیید قرار گرفت (01/0>p). با توجه به یافته ی به دست آمده از این تحقیق می توان این گونه نتیجه گرفت که به کارگیری روش آموزش معکوس از طرف معلمان خواهد توانست در بالا بردن گرایش به تفکر انتقادی (خلاقیت، بلوغ شناختی و درگیری ذهنی) از سوی یادگیرندگان مؤثر باشد و به موجب آن منجر به عملکرد مؤثرتر یادگیرندگان گردد. درواقع، روش آموزش معکوس روشی مؤثر در یاددهی و یادگیری در جهانی است که می بایست به عنوان بخشی از سیستم جامع یادگیری مادام العمر در مدارس تبدیل شود.

 برنامه آموزشی مهندسی برق در کشور قریب به بیست سال است که دچار رکود نسبی شده و این امر منجر به آن شده است که دیگر این آموزشها با فناوریهای روز جهان هماهنگ نباشد و به علاوه، نیازهای صنعتی و اجتماعی روز کشور را بر آورده نسازد. از این رو، در سال 1383 کمیته ای در دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف مأموریت یافت تا بر اساس معیارهای نوین و پویا در آموزش مهندسی برق برای یک تجدید ساختار جامع در آموزش کارشناسی مهندسی برق برنامه ریزی لازم را به عمل آورد. نقیصه موجود در آموزشهای حاضر را به تعبیری دیگر می توان این گونه تشریح کرد که با این آموزشها مهندسی تربیت می شود که علم به مبانی و کلیات دارد و آماده کار کردن در زمینه برخی مباحث نظری و علوم است، نه لزوماً مهندسی که بتواند پاسخگوی نیازهای فنّی روز کشور باشد، چرخ مدیریت صنعت را بچرخاند و موجب افزایش و بهبود تولید ملی در کشور شود. در این مقاله به طور خلاصه برنامه ریزی انجام شده در این زمینه به منظور احیا و به روز ساختن محتوا و نظام آموزشی مهندسی برق ارائه شده است.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر کلاس درس معکوس در یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان انجام شد. طرح این پژوهش از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. در نیم سال اول تحصیلی 140۱-۱۴۰۰ از میان 100 نفر (پنج کلاس) از دانشجویان پردیس خواهران دانشگاه فرهنگیان واحد بندرعباس حاضر در درس کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش 2، به روش نمونه گیری در دسترس 40 نفر انتخاب شدند و به روش تصادفی ساده در دو کلاس 20نفری به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. برای گردآوری داده های مربوط به یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی، از پرسش نامه استاندارد یادگیری خودراهبر فیشر و همکاران و پرسش نامه خودکارآمدی شِرر و مادوکس استفاده شد. به منظور تحلیل داده های آماری، از تحلیل کوواریانس چندمتغیری  و نسخه 24 نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد کلاس درس معکوس تأثیر مثبت و معناداری در یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی دانشجویان داشته است؛ بدین معنا که کلاس درس معکوس به افزایش خودراهبری و خودکارآمدی دانشجویان منجر می شود.

هدف از پژوهش حاضر سنجش اثربخشی آموزش به روش معکوس بر عملکرد تحصیلی و انگیزش یادگیرندگان بود. برای نیل به این هدف از روش پژوهش از نوع  نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی مدارس دولتی منطقه 18 شهر تهران در سال تحصیلی 02 – 1401 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد دو کلاس هرکدام با ظرفیت 28 دانش آموز به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل اختصاص یافتند. هر دو گروه به مدت یک نیمسال تحصیلی و در 15 جلسه در معرض آموزش قرار گرفتند. آموزش برای گروه آزمایش با استفاده از روش آموزش معکوس، و برای گروه  کنترل با روش مرسوم و غیر معکوس ارائه شد. عملکرد تحصیلی یادگیرندگان با استفاده از نمرات آن ها در آزمون کتبی عملکردی درس علوم، و انگیزش به دوره با استفاده از پرسشنامه انگیزش دوره کلر مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی، و آمار استنباطی به روش تحلیل کوواریانس، و توسط نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش به روش معکوس تأثیر مثبتی بر عملکرد تحصیلی و انگیزش یادگیرندگان به دوره آموزشی دارد. به طورکلی، آموزش به روش معکوس یک روش نوین برای آموزش و یادگیری در عصر دیجیتال است که می تواند باعث تسهیل و بهبود یادگیری شود.

هدف از پژوهش بررسی تأثیر استفاده از بازی وارسازی در کلاس درس معکوس بر تفکر انتقادی دانشجویان رشته مربی کودک دانشگاه فنی حرفه ای شهر یزد در بحران کووید 19 و مقایسه آن با روش کلاس درس معکوس معمول است. نوع پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان رشته مربی کودک دانشکده فنی و حرفه ای دختران یزد به تعداد 150 نفر بودند و دانشجویان ترم دوم رشته مربی کودک دانشکده فنی و حرفه ای دختران یزد در درس اصول سرپرستی در مراکز پیش از دبستان به تعداد 56 نفر به شیوه در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. قبل از شروع کار آموزش از هر دو گروه مورد پژوهش، پیش آزمون (با استفاده از پرسشنامه تفکر انتقادی) گرفته شد. در حین کار به گروه آزمایش، روش آموزش معکوس مبتنی بر بازی وارسازی و به گروه گواه روش آموزش معکوس معمول آموزش داده شد؛ و در پایان آموزش از هر دو گروه پس آزمون (با استفاده از پرسشنامه تفکر انتقادی) گرفته شد. پرسشنامه به کاررفته در پژوهش، پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس است و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغییره استفاده شده است. نتایج آزمون تحلیل کواریانس (078/657=F، 05/0p<) نشان فرض صفر رد شده است و متغییر مستقل در گروه آزمایش تفکر انتقادی دانشجویان را افزایش داده است. همچنین نتایج آزمون بر سه مولفه تفکر انتقادی نشان می دهد که در گروه آزمایش تفکر انتقادی دانشجویان به طور معنی داری نسبت به گروه دیگر افزایش پیدا کرده است(05/0p<).

در زمینه یادگیری زبان انگلیسی، تلفظ به عنوان یکی از مهارت های اساسی شناخته می شود که تأثیر زیادی بر ارتقاء توانایی ارتباطی و اثربخشی در مکالمات دارد. با توجه به اهمیت این مهارت، تحقیق حاضر به بررسی اثربخشی سه روش آموزشی مختلف بر توانایی تلفظ زبان آموزان درون گرا و برون گرا در سطح متوسط می پردازد. در این راستا، 60 زبان آموز انگلیسی از شهر اصفهان انتخاب شدند. این نمونه سپس به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شد: گروه رو در رو، گروه معکوس، و گروه ترکیبی. هر گروه شامل 20 نفر بود. پس از توزیع پرسشنامه شخصیت آیزنک، زبان آموزان به دو دسته درون گرا و برون گرا تقسیم شدند. سپس، یک پیش آزمون تلفظ به هر گروه داده شد. در مرحله بعدی، زبان آموزان گروه معکوس سه روز قبل از شروع کلاس تلفظ، فیلمهای آموزشی را از طریق کلاسهای اسکای روم دریافت کردند و سپس در کلاس آنلاین فراگیران به انجام فعالیت ها و تمرین های مختلف در رابطه با محتوا پرداختند. گروه رو در رو به صورت حضوری آموزش دیدند و گروه ترکیبی، شرکت کنندگان هم در کلاس آنلاین اسکای روم شرکت کردندو هم در جلسات حضوری،. پس از اتمام دوره آموزشی، یک پس آزمون تلفظ بر روی سه گروه انجام شد. سپس، با استفاده از تحلیل واریانس دو متغیره و تحلیل واریانس یک طرفه، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که سه روش آموزشی به طور مثبتی توانایی تلفظ زبان آموزان برون گرا را بهبود می بخشند، با این حال، گروه ترکیبی پیشرفت بیشتری نسبت به سایر گروه ها داشتند.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش معکوس و راهبرد فراشناختی بر خودشکوفایی دانش آموزان و ارائه راهکارهای عملیاتی انجام شد. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش جمع آوری داده ها، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 1 کرج در سال ۱۴۰۰ بودند که طبق ملاک های ورود و خروج در پژوهش تعداد 45 نفر بر اساس فرمول کوکران و بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه تقسیم بندی شدند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه خودشکوفایی جونز و کراندال (1986) بود. در مرحله پیش آزمون متغیر وابسته روی گروه آزمایشی اول، گروه آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا شد. متغیر مستقل (آموزش معکوس) بر روی گروه آزمایش اول و آموزش راهبردهای فراشناختی روی گروه آزمایش دوم اجرا شد و گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. در مرحله پس آزمون متغیر وابسته روی هر سه گروه آزمایش اول، آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا و در مرحله پیگیری یعنی یک ماه پس از مرحله پس آزمون متغیرهای وابسته روی هر دو گروه آزمایشی اجرا شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آمار استنباطی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین متغیر خودشکوفایی، بین دو گروه تحت آموزش قرار گرفته با گروه کنترل معنادار است (P<0.01). از طرفی نتایج نشان داد که اثربخشی آموزش معکوس با آموزش راهبردهای فراشناختی در درس علوم بر خودشکوفایی در طول زمان از پایداری مناسبی برخوردار است.