کلاس معکوس

این پژوهش به بررسی روایت های یک مدرس دانشگاه و اجرای آموزش به شیوه معکوس پرداخته است. پژوهش مورد نظر روایی است و به انگاره تحقیقات کیفی و تفسیر گرایانه تعلق دارد. منبع داده های این پژوهش روایت چهارترم آموزشی در آموزش عالی است. تحلیل داده ها نشان می دهد در این شیوه آموزشی با همان اجزای کلاس سنتی، سر و کار داریم اما چیدمان و نتیجه ای که از آن حاصل می شود، می تواند متفاوت باشد.در تفسیر این روایت، برخی چالشهایی که در مسیر اجرای این شیوه آموزشی وجود داشته اند مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.این پژوهش به تحلیل روایت"" آموزش به روش معکوس"" در آموزش عالی پرداخته است.

کلاس معکوس یک راهکار برای ایجاد تغییرات مثبت در آموزش است، از این رو در پژوهش حاضر سعی شد بر اساس روش سنتزپژوهی، یک الگوی اجرایی جامع از اجرای این شیوه آموزشی ارائه گردد. جامعه آماری شامل کلیه مقالات علمی معتبر در زمینه اجرای کلاس معکوس بوده که باتوجه به جست و جوی منظم در پایگاه های اطلاعاتی، بر اساس معیارهای ورود تعداد 1084 مقاله علمی شناسایی و در نهایت بر اساس معیارهای خروح تعداد 100 مقاله جهت تحلیل نهایی انتخاب شد. برای فراهم آوردن اطلاعات، از فرم کاربرگ طراحی شده توسط محقق برای گزارش و ثبت اطلاعات پژوهش های اولیه استفاده گردید و جهت تحلیل یافته ها از الگوی شش مرحله ای سنتزپژوهی روبرتس با استفاده از روش های کدگذاری باز و محوری استفاده شد. طبق یافته های بدست آمده الگوی برنامه ریزی درسی در کلاس معکوس شامل یک تغییر در ساختار کلاس درس می باشد که نقش ها و مسئولیت هایی متفاوتی را برای مدرس و فراگیر ایجاد می کند .

پژوهش حاضر در پی بررسی تأثیر تدریس به روش کلاس معکوس بر مهارت های فراشناخت و انگیزه تحصیلی دانش آموزان پایه یازدهم هنرستان است. روش این پژوهش از نوع کمی و شبه تجربی با گروه آزمایش و یک گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پایه یازدهم هنرستان های شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-96 هستند که به تعداد 11766 نفر در 427 هنرستان شهر اصفهان بودند و نمونه گیری با استفاده از روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از بین 6 ناحیه شهر اصفهان انجام گردید. که در نهایت، حجم نمونه این پژوهش، شامل دو گروه می باشد که یک گروه آزمایش 30 نفره و یک گروه کنترل 30 نفره بود. ابزار اصلی پژوهش پرسش نامه استاندارد فراشناخت برای نوجوانان خرم دل و همکاران (2012)و پرسش نامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر (1981-1980)بود، که داده های گردآوری شده از طریق آزمون مانکوآ تحلیل گردید. جهت روایی صوری پرسش نامه ها و صحت و سقم سؤالات، پرسش نامه هادر بین تعدادی از دانش آموزان توزیع شد و پس از اطمینان از نتایج به دست آمده، پرسش نامه ها در نمونه آماری توزیع شد. هم چنین، پایایی پرسش نامه ها یا قابلیت اعتماد آنها با استفاده از روش اندازه گیری آلفای کرونباخ محاسبه شد، مقدار آلفای کرونباخ برای پرسش نامه مقیاس اصلاح شده فراشناخت برای نوجوانان با استفاده از نرم افزار SPSS عدد 79/0 و جهت پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر عدد 92/0به دست آمده است و در نتایج تحلیل داده ها نشان داد که استفاده از روش تدریس کلاس معکوس بر مهارت های فراشناخت و انگیزه تحصیلی دانش آموزان پایه یازدهم هنرستان های شهر اصفهان تأثیر معناداری دارد.

پژوهش حاضر کیفی و در حیطه مطالعات تفسیری است که با استفاده از راهبرد پژوهش پدیدارشناسی درصدد تبیین تجربه دانشجویان از یادگیری فعال در کلاس معکوس است؛ از این رو واحد تحلیل پژوهش حاضر، شامل کلیه دانشجویان رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی بود که در نیمسال اول سال تحصیلی 1396-1397 در یک کلاس درس دانشگاهی به روش آموزش معکوس تحت آموزش قرار گرفته بودند که بر اساس ملاک اشباع داده ها، 17 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده که بر اساس روش درون مایه ای رویکرد ون منن مورد تحلیل قرار گرفت و برای اعتباربخشی به داده ها از چهار معیار قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال، قابلیت اعتماد و قابلیت تأیید استفاده شد. باتوجه به داده های حاصل شده، دو درون مایه اصلی شناسایی شد که مورد اول یادگیری مستقل بود که شامل دورن مایه های فرعی، توجه به تفاوت های فردی، ارائه بازخورد شخصی، پذیرش مسئولیت یادگیری، ادراک خود و حل مسئله و مورد دوم یادگیری مشارکتی بود که شامل دورن مایه های فرعی، تعاملات، اشتراک تجارب و درگیر شدن در فرآیند یادگیری می شود که می توانند تجربه دانشجویان از یادگیری فعال در کلاس معکوس را منعکس کنند.

اصلاحات در آموزش عالی به دلیل ظهور فناوری های جدید نیازمند تغییر در آموزش سنتی است. رویکرد کلاس معکوس می تواند راه حلی برای چنین تغییرات آموزشی جهت ایجاد محیط یادگیری فردی دانشجومحور باشد. این رویکرد که یک نوع از یادگیری تلفیقی است، آموزش سنتی و برخط را با استفاده از هر دو محیط داخل و خارج از کلاس حضوری به گونه ای مؤثر تلفیق کرده است. هدف تحقیق حاضر بررسی شیوه استفاده از رویکرد کلاس معکوس در آموزش عالی و مزایا و معایب به کارگیری و میزان تأثیر آن بر جنبه های مختلف آموزشی از جمله یادگیری است. این تحقیق یافته هایی را که از مرور نظام مند تحقیقات درباره استفاده از رویکرد کلاس معکوس در آموزش عالی به دست آمده است را ارائه می دهد. جستجوی نظام مند با توجه به کلمات کلیدی به 548 تحقیق رسید که درنهایت 31 تحقیق منطبق با معیارها جهت تحلیل عمیق تعیین گردید. تحلیل تحقیق های انتخاب شده نشان داد که رویکرد کلاس معکوس تأثیر مثبتی بر یادگیری، کاهش بار شناختی، درگیر شدن، دقت، انگیزه، نگرش و رضایت از دوره و خودکارآمدی در آموزش عالی دارد و از مهم ترین چالش های کلاس معکوس نیز به عدم آشنایی و سازگاری مناسب دانشجویان با روش معکوس سازی، افزایش بارکاری مدرسان و مشکلات یادگیری از ویدئو بودند. با توجه به تحلیل یافته های تحقیق های انتخاب شده نتیجه گرفته می شود که نظام آموزش عالی کشور می تواند به طور مؤثر از این روش استفاده کند.

آموزش به روش معکوس، رویکردی نسبتاً جدیدی در دنیا است. در کلاس درس معکوس، شیوه متداول تدریس وارونه می شود و به جای اینکه تکالیف در خانه و تدریس در مدرسه و کلاس درس انجام شود، دانش آموزان درس را در خانه و از طریق ویدیو یا پادکست می آموزند که معلم از پیش آماده کرده و در اختیار آن ها قرار داده است و در کلاس به انجام تکالیف و پرسش و پاسخ می پردازند. در کلاس، معلم موضوع کلی را مطرح می کند و دانش آموزان موظف اند درباره آن فکر و تحقیق کنند و مطالبی را که فهمیده اند در کلاس برای یکدیگر توضیح دهند؛ سپس معلم آن را تدریس می کند. انجام تکالیف، تکرار و تمرین، پرسش و پاسخ و بحث بر روی مباحث آموزشی بخشی از فعالیت کلاسی است که جایگزین تدریس در کلاس درس می شود و در نهایت تغییر چیدمان کلاس درس منجر به افزایش انگیزه، پویایی و ایجاد یادگیری عمیق تر می شود. در جهان امروز که شناخت و سواد مجازی و تکنولوژیکی دانش آموزان بالا رفته و در زمانی که انواع کتاب ها و ویدیوهای آموزشی مورد استفاده و استقبال هستند، یادگیری معکوس می تواند به راحتی وارد سیستم آموزشی ما شود. هدف پژوهش حاضر بررسی فرآیند یادگیری و انگیزش در کلاس معکوس است. در این مطالعه، به بررسی پیشینه پژوهش در ارتباط با متغیرها پرداخته شد و فرآیند یادگیری و انگیزش در کلاس معکوس مورد بررسی قرار گرفت. براساس یافته ها، می توان گفت که رویکرد معکوس با احتمال بیشتری نیازهای دانشجویان برای انگیزش، خودمختاری و رقابتی بودن را برآورده می کند و چون دانشجو باید خود به مشارکت و جست وجوی دانش بپردازد موجب ایجاد یادگیری پایدار می شود.

الگوی تدریس کلاس معکوس رویکردی است نوآورانه و فراگیرمحور که در سالیان اخیر با استقبال معلمان و متخصصان آموزشی مواجه شده است. در این رویکرد، بخش ارائه تدریس در قالب فایل تصویری ضبط شده، در اختیار فراگیران قرار می گیرد؛ یعنی این مرحله آموزشی به بیرون از کلاس درس محول می شود. بنابراین، زمان محدود کلاس درس به فعالیت های سطح بالاتر هرم یادگیری که بیشتر شامل فعالیت های مبتنی بر آفرینش و ارزیابی و تجزیه وتحلیل است اختصاص پیدا می کند و یادگیری گروهی و فعالانه مجال بروز بیشتری می یابد. پژوهش حاضر به تأثیر کاربست این الگوی آموزشی بر یادگیری دانش آموزان در درس زبان انگلیسی پرداخته است. روش پژوهش این گونه است که، در ماه های آبان و آدر 95، یک دبیر زبان انگلیسی باسابقه، در دو کلاس هم سطح از دانش آموزان دختر پایه دهم تحصیلی منطقه چهار شهر تهران، یک واحد درسی یکسان (بخش دستور زبان درس یک کتاب زبان پایه دهم تحصیلی) از کتاب زبان انگلیسی پایه دهم را به دو شیوه مرسوم و معکوس تدریس نمود، آنگاه داده ها در سه سطح الف. نتایج آزمون چندگزینه ای طراحی شده توسط پژوهشگر بر اساس محتوای تدریس شده، ب. بازخورد فراگیران از طریق پرسش نامه محقق ساخته و ج. نظر تخصصی معلم تدریس کننده از طریق مصاحبه نیمه ساختمند، جمع آوری گردید. بر طبق یافته های پژوهش در بخش نتایج آزمون که با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری SPSS تحلیل گردید، در عملکرد دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری مشاهده نگردید. اما در دو سطح دیگر، شاهد رضایتمندی، افزایش انگیزه دانش آموزان و بهینه سازی فرایند تدریس از نظر مدیریت زمان و پرهیز از روندهای تکراری و فرساینده بودیم. البته توجیه و هم افزایی گروه های تأثیرگذار در روند تدریس، به ویژه مدیران مدارس و والدین، در تحقق این راهبرد آموزشی حائز اهمیت است. یافته های این پژوهش علاوه بر دبیران درس زبان انگلیسی و سایر دروس، در سطح سیاست گذاری آموزشی نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

در پژوهش حاضر تجارب زیسته والدین دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی از کلاس معکوس و پیامدهای این روش یادگیری به شیوه کیفی و از نوع پدیدارشناسی بررسی شد. با توجه به ماهیت پژوهش، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد که با مصاحبه عمیق 8 نفر از والدین، داده های اخذشده به اشباع رسید. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش تحلیل مضمون و از نرم افزار MAXQDA11 به عنوان یک شیوه کمکی در واردکردن داده ها استفاده شد. یافته های حاصل از تجارب زیسته والدین در خصوص پیامدهای این روش در 6 مضمون اصلی بهبود آموزش و یادگیری، رفع مشکلات کلاسی، ارتباطات آموزشی، رفع چالش های آموزشی والدین، آگاهی بخشی جهت تکمیل یادگیری و کنترل یادگیری خلاصه شد. تجارب زیسته والدین نشان می دهد که از نگاه آن ها استفاده از کلاس معکوس گامی مثبت در ارتقا سطح آموزشی و دارای پیامدهای مثبتی در ابعاد مختلف است. استفاده از این روش، آموزش را از حالت سنتی خارج کرده و مبتنی بر مسائل روز و نیاز های دانش آموزان و والدین پیش رفته است. همچینن این روش بیشترین پیامد را در حوزه یادگیری و آموزش برای دانش آموزان داشته است.

آموزش و تدریس از جمله موضوعاتی هست که همواره جزء دغدغه های مهم محققان تعلیم و تربیت بوده است. آموزش مجموعه فعالیت هایی است که تدارک دیده می شود تا به یادگیری بینجامد. آنچه اهمیت دارد شناخت روش های مختلف آموزشی و استفاده از آن در بهینه کردن یادگیری است. در پژوهش حاضر از روش شبه آزمایشی و از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم شهرستان رشتخوار (واقع در استان خراسان رضوی ) در سال تحصیلی 96-95 می باشد. در این پژوهش ابتدا از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است، در نهایت نمونه به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم شدند. سپس از هر دو گروه پیش آزمون پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی(ISM) گرفته شد. روش:شیوه اجرای پژوهش به این صورت بود که یکی از گروه ها به عنوان گروه آزمایش و گروه دیگر به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. با گروه اول که گروه آزمایش بود درس دو کتاب زبان انگلیسی پایه دهم در 12 جلسه 45 دقیقه ای به شیوه معکوس تدریس شد. نهایتا داده های بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش از آمار توصیفی برای طبقه بندی داده ها، میانگین، انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از آزمون واریانس چند متغیره جهت تحلیل نتایج آزمون پرسشنامه استفاده شده است. توسط نرم افزار SPSS محاسبه شد سپس نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها:با توجه به نتایج به دست آمده دراین تحقیق می توان گفت که بین دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در ده بعد انگیزشی؛ گرایش به کار و تکلیف، گرایش به پیشرفت، رقابت جویی، قدرت اجتماعی، وابستگی اجتماعی، هدف مداری، اتکاء به نفس، اعتماد به نفس مثبت، شهرت طلبی و نوع دوستی، تفاوت معنادار وجود دارد. ولی بین گروه ها در دو بعد دیگر انگیزش (پاداش مادی، اعتماد به نفس منفی) تفاوت معناداری مشاهده نشد. با این نتایج به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تدریس با شیوه کلاس معکوس برتری معناداری نسبت به روش متداول تدریس در افزایش انگیزش پیشرفت تحصیلی دارند.

در پژوهش حاضر تجارب زیسته و ادراک دانش آموزان از تاثیر یادگیری به شیوه معکوس بر سواد فناوری به شیوه کیفی و از نوع پدیدارشناسی بررسی شد. جامعه پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی دبستان ابن سینا شهر بیرجند که تجربه کلاس معکوس داشتند، تشکیل دادند. با توجه به ماهیت پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد که با مصاحبه عمیق 15 نفر از دانش آموزان، داده های اخذشده به اشباع رسید. برای تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده از روش تحلیل مضمون و از نرم افزار مکس کیودا 11 به عنوان یک شیوه کمکی در واردکردن داده ها استفاده شد. یافته های حاصل از تجارب زیسته دانش آموزان در خصوص تاثیر روش معکوس بر سواد فناوری در 6 مضمون اصلی" کسب توانمندی کار با رایانه و موبایل"، "آشنایی و کارکردن با تجهیزات و وسایل جانبی"، "مهارت کار با اینترنت"، " کاهش زمان بازی کردن و مشاهده تلویزیون"، " تغییر دیدگاه والدین نسبت به فناوری" و"کسب مهارت در استفاده از نرم افزار ها و شبکه های اجتماعی" خلاصه شد. تجارب زیسته دانش آموزان نشان می دهد که یادگیری به شیوه معکوس بر سواد فناوری دانش آموزان در ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری تاثیر مثبت گذاشته است و همچنین منجر به تغییر باور والدین دانش آموزان، نسبت به فناوری و افزایش سواد فناوری آن ها شده است.

اشتیاق تحصیلی متغیری است که به عنوان مهمترین عامل یادگیری تلقی می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش آموزش کلاس معکوس وروش سخنرانی براشتیاق تحصیلی دانشجومعلمان دختر دانشگاه فرهنگیان است. روش بررسی: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است.جامعه مورد مطالعه کلیه دانشجویان دختردانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی درسال تحصیلی 1397-98است که تعدادآن ها549 نفرمی باشد. از جامعه مورد مطالعه تعداد 60نفر دانشجودر 2 گروه 30 نفره به روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای انتخاب شدند . طرح تحقیق از نوع طرحهای آزمایشی است که قسمتی ازآن به صورت بین گروهی وقسمتی دیگردرون گروهی با پیش آزمون و پس آزمون می باشد که در آن متغیر مستقل بادوسطح روش آموزش کلاس معکوس وروش سخنرانی وجود دارد که مبنای گروه بندی دوگانه آزمایشی بوده است.یکی ازگروه هابا روش کلاس معکوس وگروه دیگربه روش سخنرانی آموزش دیدند. برای جمع آوری داده هااز پرسشنامه اشتیاق تحصیلی Fredricks وهمکاران استفاده شد. تحلیل داده های این پژوهش بااستفاده از روش آمار توصیفی به ویژه شاخص های مرکزی و پراکندگی، چگونگی توزیع و پراکندگی داده ها در گروه های مورد مطالعه انجام شد. همچنین به دلیل نبودن گروه کنترل برای آزمون فرضیه هااز آزمون t وابسته وبرای انجام سئوالات پژوهشی ازتحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان دادکه روش کلاس معکوس نسبت به روش سخنرانی دربهبوداشتیاق تحصیلی دانشجویان اثربخش تراست زیراFمحاسبه شده درسطح(05/0>P)معناداراست. نتیجه گیری: باتوجه به یافته های پژوهش حاضر،روش کلاس معکوس درمقایسه باروش سخنرانی درافزایش اشتیاق تحصیلی دانشجویان اثربخش تر بوده است. کلمات کلیدی:اشتیاق تحصیلی، ،کلاس معکوس،روش سخنرانی

این مقاله به معرفی روش یادگیری معکوس و مزایای آن نسبت به روش های سنتی و مرسوم در آموزش فیزیک و آزمایشگاه به همراه مصادیق تجربی پرداخته و نکات قابل توجه در برگزاری کلاس معکوس با بکارگیری مهارت های دانش آموزان در حضور یافتن در فضای مجازی را ارائه داده و نشان می دهد که جابجایی درس و تکلیف علی الخصوص در درس فیزیک و آزمایشگاه می تواند میزان یادگیری، ماندگاری دروس در ذهن و همچنین فعالیت دانش آموزان را در امر آموزش افزایش دهد.

ادبیات فعلی در باره کلاسهای درس معکوس ، بینش محدودی در مورد انگیزه ها ، ادراک ها و چالش های مربیان ، به ویژه در زمینه آموزش عالی ارائه می دهد. هدف از این مطالعه کیفی ، درک انگیزه های مدرسان برای اتخاذ روش کلاس درسی معکوس و چالش ها و مسائلی است که مربیان هنگام تدریس در قالب کلاس معکوس در یک دانشگاه دولتی با آن روبرو می شوند. در این مطالعه از مصاحبه نیمه ساختار یافته برای گرداوری اطلاعات استفاده شده است. 13 نفر از اساتید که قبلاً با استفاده از روش کلاس معکوس، تدریس می کردند ، مصاحبه شدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. برای افزایش پایایی و اعتبار تجزیه و تحلیل ، از کمک همکار استفاده شد. یافته های این پژوهش چندین چالش مرتبط با بکارگیری روش تدریس معکوس در آموزش عالی ایران را نشان داد: 1) ضعف مدیریتی و ساختاری نظام آموزش عالی ،2) ضعف محتوای مورد نیاز در کلاس معکوس ، 3) موانع فردی در ارتباط با دانش و نگرش و اطلاعات دانشجویان و اساتید ، 4) ضعف فناوری . این یافته ها به طور بالقوه می توانند به عنوان راهنمایی برای مدرسانی که می خواهند برای بهبود نتیجه یادگیری دانشجویان خود از روش کلاس درس معکوس استفاده کنند، استفاده شود.

مقدمه: مسئولیت پذیری نشانگر الزام وتعهد درونی برای انجام مطلوب فعالیت ها بوده و در فعالیت های یادگیری نقش بسزایی دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روش آموزش کلاس معکوس و روش سخنرانی برمسئولیت پذیری دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش بررسی: درراستای هدف پژوهشی ودرقالب طرح آزمایشی بین گروهی،ازجامعه دانشجویان دختردانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی درسال تحصیلی 98-1397 تعداد 60نفر دانشجو در 2 گروه 30 نفره به روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شدند . یکی ازگروه ها با روش کلاس معکوس وگروه دیگر به روش سخنرانی تحت آموزش قرارگرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مسئولیت پذیری نعمتی استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که روش کلاس معکوس نسبت به روش سخنرانی در بهبود مسئولیت پذیری دانشجویان اثربخش تراست. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان بیان داشت که مسئولیت پذیری خصیصه ای است که بر اثر تغییر شیوه های آموزشی بویژه تشکیل کلاس های معکوس، قابل تغییر بوده و میزان آن در دانش جویان افزایش می یابد. کلمات کلیدی:مسئولیت پذیری ،کلاس معکوس،روش سخنرانی

پژوهش حاضر به منظور مقایسه ی تاثیر دو مدل خلاقانه ی تدریس بر افزایش خلاقیت ادبی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان نگاشته شده است. این پژوهش با انتخاب یکی از انواع ادبی خلاقانه یعنی قطعه ی ادبی که در سرفصل درس نگارش خلاق دانشجویان علوم تربیتی این دانشگاه قرار دارد، به مقایسه ی تاثیر آموزش به روش کلاس معکوس و درس پژوهی بر خلاقیت ادبی فراگیران در نگاشتن قطعه ی ادبی دست زده است. جامعه ی آماری این پژوهش دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان مازندران و نمونه ی آماری شامل دو گروه 35 نفره ی همگن شده از دانشجومعلمان علوم تربیتی ورودی 96 این دانشگاه هستند. پژوهش حاضر به روش شبه آزمایشی انجام شده است. در این پژوهش ابتدا به تهیه ی مدلی پرداخته شد که ابعاد مختلف خلاقیت را در مولفه های گوناگون قطعه ی ادبی مورد بررسی قرارداد؛ سپس در گروه اول قطعه ی ادبی به روش درس پژوهی و در گروه دیگر به روش کلاس معکوس تدریس شد. بر اساس مدل تهیه شده، نوشته های فراگیران مورد تحلیل محتوا قرارگرفت و نتایج هر دو گروه با یکدیگر مقایسه شد. نتایج این تحقیق نشان داد از بین این دو گروه، میانگین نمرات حاصل شده در گروه درس پژوهی به طور معناداری بالاتر از گروه کلاس معکوس بوده است و این بالاتر بودن سطح نمرات در هر چهار عنصر خلاقیت و در اکثر مولفه های قطعه ی ادبی در گروه درس پژوهی مشهود بوده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت روش های خلاقانه ی تدریس برای محتوای مشابه، نتایج مشابهی در بر نخواهند داشت و انتخاب مناسب ترین روش برای تدریس دروس مختلف نیازمند تجربه و پژوهش های دقیق علمی است.

هدف این تحقیق بررسی تأثیر آموزش به روش کلاس معکوس بر میزان انگیزش و یادگیری درس زیست شناسی و مقایسه آن بین دختران و پسران است. نمونه آماری پژوهش شامل 91 دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم تجربی شهرستان آمل در سال تحصیلی 1399-1398، در چهار کلاس توسط یک دبیر در دو دبیرستان عادی پسرانه و دخترانه، به صورت سنتی (گروه های گواه) و کلاس معکوس (گروه های آزمایش) با روش پیش آزمون-پس آزمون تحت آموزش قرار گرفتند. تحلیل داده های حاصل از آزمون پیشرفت تحصیلی زیست شناسی محقق ساخته و پرسشنامه انگیزش، با آمار توصیفی و استنباطی و به کمک نرم افزار SPSS انجام شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت بین دانش آموزانی که تحت آموزش به روش کلاس معکوس قرار گرفته اند و دانش آموزان گروه گواه، از نظر انگیزه و پیشرفت تحصیلی تفاوت معنى دارى وجود دارد. آموزش به روش کلاس معکوس نسبت به روش سنتی منجر به افزایش یادگیری می شود و این افزایش در دختران نسبت به پسران بیشتر است. نتایج حاصل نشان داد کلاس معکوس موجب تقویت همکاری های گروهی و یادگیری و درک عمیق تر مفاهیم می شود. از بررسی پرسشنامه والدین نیز مشخص شد آنان نسبت به این روش تمایل دارند ولی عواملی مثل عدم اعتماد به مضامین دنیای مجازی و وجود سایه سنگین کنکور، از موانع موجود به شمار می روند.

مقدمه: امروزه، آمادگی برای خودراهبری و خودکارآمدی به عنوان یک عامل انگیزشی در امر یادگیری دانشجویان مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی اثر بخشی تدریس کلاس معکوس بر خودکارآمدی تحصیلی و یادگیری خودراهبر دانشجویان دانشگاه پیام نور دلفان در درس زبان انگلیسی انجام شد. روش ها: روش نیمه آزمایشی، که در آن 30 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور دلفان، که در نیمسال تحصیلی 1397-1396 درس زبان انگلیسی را انتخاب کرده بودند با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه های خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان (1992)، و یادگیری خودراهبر فیشر و همکاران (2001) بود. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 23 و با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل از نظر خودکارآمدی تحصیلی و یادگیری خودراهبر با مؤلفه های آن (خودکنترلی، رغبت در یادگیری و خود مدیریتی) تفاوت معناداری وجود دارد، و روش تدریس کلاس معکوس باعث افزایش میزان خودکارآمدی تحصیلی و خودراهبری یادگیری (خودکنترلی، رغبت در یادگیری و خودمدیریتی) در بین دانشجویان شد (001/0>P). نتیجه گیری: روش تدریس کلاس معکوس می تواند میزان خودکارآمدی تحصیلی و خودراهبری در یادگیری (خودکنترلی، رغبت در یادگیری و خودمدیریتی) را در بین دانشجویان ارتقاء بخشد. بنابراین استادان می توانند از این روش تدریس جهت افزایش خودکارامدی تحصیلی و یادگیری خودراهبری دانشجویان استفاده کنند.

استفاده از روش های آموزشی فعال و یادگیرنده محور در بهبود عواملی همچون راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و انگیزش یادگیری مؤثر است که رابطه مستقیمی با عملکرد یادگیری فراگیران دارد. این مقاله، با هدف بررسی تأثیر تدریس به شیوه کلاس معکوس بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و مؤلفه های انگیزش یادگیری درس روش تحقیق میان کارکنان مرکز تحقیقات و جهاد خودکفایی ارتش آجا انجام شد. روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با کنترل، که در آن 30 نفر از کارکنان مرکز تحقیقاتی ارتش آجا با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). ابزار پژوهش، پرسشنامه های راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ، 1991) و انگیزش یادگیری (SMTLS، 2005) بود. داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان دهنده آن بود که آموزش کلاس معکوس موجب افزایش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، انگیزش یادگیری و مؤلفه های آنها در گروه آزمایش شده است. به عبارت دیگر، بین میزان نمرات راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، انگیزش یادگیری و مؤلفه های آنها در پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود داشت (001/0>P). با توجه به این یافته ها گفته می شود، استادان از روش کلاس معکوس برای افزایش انگیزش یادگیری و یادگیری خودتنظیمی دانشجویان و فراگیران در فرایند یاددهی- یادگیری استفاده می کنند.

کلاس های معکوس به عنوان یک روش آموزشی برای بهبود درگیری دانشجویان، مهارت های تفکر انتقادی، پیامد های یادگیری و موفقیت در حال رشد هستند. با این حال، ادبیات فعلی در کلاس های درس معکوس، بینش محدودی در مورد انگیزه ها، ادراک ها و مزایای فراگیران، به ویژه در زمینه آموزش عالی ارائه می دهد. هدف از این مطالعه کیفی، درک مدرسان کلاس معکوس در آموزش عالی ایران، با تأکید بر مزایای آن برای فراگیران بود که مربیان هنگام تدریس در قالب کلاس معکوس در یک دانشگاه دولتی با آن روبرو می شوند. به طور خاص، در این مطالعه بهترین استراتژی ها برای اجرای کلاس های درس معکوس ذکر شده است. پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی از نظر هدف کاربردی و از جهت روش پژوهش کیفی و مبتنی بر پارادایم تفسیری و با رویکرد استقرایی در این مطالعه از مصاحبه نیمه ساختار یافته برای گرداوری اطلاعات استفاده شده است. ۱۳ نفر از اساتید که قبلاً با استفاده از روش کلاس معکوس، تدریس می کردند، مصاحبه شدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. برای افزایش پایایی و اعتبار تجزیه و تحلیل، از کمک همکار استفاده شد. یافته های این پژوهش چندین مزایای مرتبط با بکارگیری روش تدریس معکوس در آموزش عالی ایران را نشان داد: ۱) افزایش کیفیت یادگیری، ۲) تقویت تفکر سطح بالا و ۳) اجتماعی کردن فراگیران. این یافته ها به طور بالقوه می توانند به عنوان راهنمایی برای مدرسانی که می خواهند برای بهبود نتیجه یادگیری دانشجویان خود از روش کلاس درس معکوس سود ببرند، استفاده شود.

رسالت مهم تعلیم و تربیت کمک به رشد همه جانبه ی دانش آموزان از لحاظ فکری، رفتاری و نگرشی است. خوش بینی تحصیلی از جمله مهمترین مؤلفه های رشد نگرشی و مکمل رشد فکری و رفتاری دانش آموزان محسوب می شود که توجه متخصصان تعلیم و تربیت و محققان این زمینه را به خود جلب کرده است. این پژوهش با هدف شناسایی تأثیر روش تدریس کلاس معکوس بر مؤلفه های خوش بینی تحصیلی در درس ریاضی انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمام دانش آموزان دوره ی ششم ابتدایی شهرستان ورزقان است که ابتدا به روش نمونه گیری هدفمند، 34 نفر انتخاب، سپس به دلیل متجانس بودن نمونه ها، به طور تصادفیدر دو گروه آزمایش (17 نفر) و کنترل (17 نفر) جایگزین شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی خوش بینی تحصیلی (AOQ) اسچنن موران و همکاران (2013) با پایایی 93/0 برای کل آزمون استفاده شد. فرضیه های پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره و به وسیله ی نرم افزار SPSS26 تحلیل شد. یافته ها نشان داد که روش تدریس کلاس معکوس باعث افزایش معنی دار خوش بینی تحصیلی دانش آموزان در مؤلفه های اعتماد دانش آموز به معلم (001/0 < P)، تأکید تحصیلی (013/0 = P) و یگانگی مدرسه (015/0= P) می شود. در نتیجه روش تدریس کلاس معکوس یکی از مؤثرترین روش های توسعه ی خوش بینی تحصیلی محسوب می شود که استفاده از آن به معلمان دوره ی ششم ابتدایی پیشنهاد می شود.