حسابداری مدیریت

در این مطالعه به بررسی چارچوبی مفهومی برای آموزش حسابداری مدیریت پرداخته شده است که  ریشه در ادبیات اقتصاد سازمانی دارد و در آن به حسابداری مدیریت به عنوان پاسخی به عدم وجود جنبه های معاملات بازار در سازمان ها، نگریسته می شود. به طور کلی روش های حسابداری مدیریت می تواند به صورت ابزارهایی زیر طبقه بندی می شوند: هماهنگ کردن عرضه و تقاضای منابع در صورت عدم وجود قیمت ها، اندازه گیری مصرف منابع با توجه به عدم تقارن در کارکرد هزینه و کنترل منابع مورد استفاده زمانی که مالکیت دارایی ها جدا از کنترل آن هاست. این چارچوب مفهومی نه تنها به موضوع حسابداری مدیریت انسجام فکری می بخشد،بلکه آن را قادر می سازدکه موضوعات متنوع خود را به شیوه ای منطقی بیان نماید.

هدف از انجام این مطالعه بررسی ادبیات نظری در مورد عوامل اعمال حسابداری مدیریت استراتژیک و نقشی که حسابداران مدیریت بازی می کنند، می باشد. شبکه حسابداری مدیریت، کیفیت سیستم های اطلاعاتی و فرهنگ سازمانی سه متغیری هستند که در حسابداری مدیریت نقش دارند. یافته های این تحقیق رابطه مثبت بین شبکه حسابداری مدیریت و اجرای شیوه های حسابداری مدیریت استراتژیک را اثبات می کند. با این حال، این رابطه با کیفیت سیستم های اطلاعات رابطه مثبت دارد؛ که حسابداران مدیریت را قادر می سازد تا اقدامات حسابداری مدیریت استراتژیک را پیاده سازی کنند. برخلاف کیفیت سیستم های اطلاعاتی، فرهنگ سازمانی نیز در این تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفته شده است که نشان داد بر حسابداری مدیریت استراتژیک تاثیرگذار است.

سیستم اطلاعات حسابداری به عنوان جزء مهمی از سیستم اطلاعات مدیریت می تواند نقش بسزایی در کمک به حفاظت محیط زیست از سوی شرکت های تولیدی آلاینده برعهده گیرد. اینکه مخارج مصرف شده برای محیط زیست از سوی شرکت چگونه در حساب ها منعکس شود یا نحوه افشاء آنها چگونه باشد مسائلی هستند که حسابداری می تواند با پرداختن به آنها، اطلاعات مناسبی به مدیریت ارائه نماید. حسابداری مدیریت زیست محیطی (EMA)، به عنوان شاخه درون سازمانی حسابداری محیط زیست یک سامانه اطلاعاتی قوی است که مدیریت را برای کنترل بهینه مصرف مواد خام، جریانات انرژی و سوخت، ایجاد و رفع ضایعات و پسماند، و پیشگیری از آلودگی محیط زیست یاری می رساند. EMA به عنوان ابزار نوین مدیریت از طریق ارتقاء پاسخگویی زیست محیطی، عملکرد زیست محیطی و مالی سازمان را بهبود می بخشد. در مقاله حاضر به دنبال آن هستیم که ضمن اشاره ای کوتاه به تاریخچه حسابداری مدیریت زیست محیطی، عملکرد این سیستم و چالش های پیش روی این نوع از مدیریت را در کشور ایران مورد ارزیابی قرار دهیم.

امروزه وجود بازارهای رقابتی داخلی و خارجی سبب گردیده شرکت ها در تمامی صنایع بر بهبود کیفیت محصولات خود تاکید نمایند تا با ادامه رقابت با رقبای مشابه خود، سهم بازار بیشتری به خود اختصاص دهند. لذا در تحقیق حاضر تلاش گردیده تاموانع موجود بر سر راه توسعه سیستم هزینه یابی کیفیت در صنعت محصولات شیمیایی شناسایی گردند. سپس به ذکر پیشنهادهایی در جهت رفع موانع و مشکلات پرداخته شده است. این تحقیق از ن وع تحقیقات کاربردی محسوب می گردد و روش بکار گرفته شده دراین ت حقیق روش پیم ایشی - توصیفی می باشد و در انجام تحقیق بخشی از اطلاعات که مبنای تحقیق را شکل می دهد به روش کتابخانه ای و با مطالعه کتب، نشریات و مقالات و مجلات و بخشی به روش میدانی با ارسال و جمع آوری پرسشنامه تهیه شده است. این تحقیق در شرکت های تولید کننده محصولات شیمیایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1380 الی 1386 انجام شد. در این راستا چهار فرضیه تبیین گردید، فرضیه اول- عدم آشنایی مدیریت سازمان با مفاهیم و روش های هزینه یابی کیفیت از موانع توسعه این سیستم است ، فرضیه دوم - عدم توانایی مدیریت سازمان برای ایجاد ساختار سازمانی مناسب جهت پشتیبانی و حمایت از اجرای تکنیک های هزینه یابی کیفیت از موانع توسعه این سیستم است، فرضیه سوم - عدم آموزش مناسب و کافی مفاهیم وروش های هزینه یابی کیفیت در دانشگاه های کشور، از موانع توسعه این سیستم است، فرضیه چهارم - عدم سرمایه گذاری سازمان در تاسیسات و ماشین آلات پیشرفته از موانع توسعه سیستم هزینه یابی کیفیت است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان دهنده تأیید تمامی فرضیه ها می باشد.

در این تحقیق نقش آگاهی و بکارگیری تکنیک حسابداری مدیریت در استراتژی تصمیم گیری شرکت ها مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان بخش حسابداری شرکت های استان فارس می باشد. با توجه به اینکه جامعه آماری محدود می باشد، کل جامعه آماری که برابر با نامحدود است و بر اساس نمونه گیری کوکران 384 نفر بوده به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند، برای تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزارهای PLS صورت گرفته است. یافته ها نشان داد نقش آگاهی (آگاهی از اطلاعات رقبا، مشتریان و بازار) و همچنین بکارگیری تکنیک حسابداری مدیریت موجب بهبود تصمیم گیری مدیران شرکت ها می شود. همچنین یافته ها نشان داد بین درک استفاده از تکنیک حسابداری مدیریت استراتژیک و تصمیم گیری مدیران شرکت ها ارتباط معناداری وجود ندارد.

جهان امروز در عصر دیجیتال وارد مرحله جدیدی شده که با محوریت تحول دیجیتال در حال منسوخ کردن بسیاری از الگوهای تجاری و رونمایی از ابزارها، خدمات و شیوه های نوینی از تعامل اقتصادی است. حسابداری به عنوان زبان تجارت متاثر از محیط پیرامون خود می باشد، به طور خاص حوزه حسابداری مدیریت به عنوان زیرمجموعه حسابداری، حوزه ای پویا می باشد. دیجیتالی کردن در حال اثرگذاری عمیق بر نحوه عملکرد شرکت ها است؛ زیرا ظهور اینترنت، فناوری های تلفن همراه و ابزارهای اقتصاد دیجیتال، منجر به شکل گیری عمق، گستره و تنوع در داده ها شده که به مراتب از آنچه پژوهشگران در گذشته به آن دسترسی داشتند، فراتر رفته است. با این حال، پژوهشگران علوم اجتماعی، به پژوهش پیرامون مسائل سازمانی تمایل داشته و از رویکردهای روش شناسی مرسوم برای مطالعه بسترهای ایجاد شده بر اثر تغییر شکل داده های دیجیتال، بهره می برند. در این پژوهش تلاش شده تا تداوم تفکر روش شناسی مرسوم هنگام پژوهش در محیط داده های دیجیتال را با دقت بررسی نماید و تأثیر این مهم را بر مطالعات حسابداری مدیریت نشان دهد. همچنین، در این پژوهش دلیل اثرگذاری دیجیتالی شدن بر قواعد روش شناسی مورد بررسی قرارگرفته تا مشخّص شود روش های توصیفی و توضیحی که حسابداران مدیریت آن ها را بکار می گیرند، متناسب با تحولات ایجاد شده نیازمند بازبینی است.

هدف از این تحقیق "تبیین الگوی ویژگی های حاکمیت شرکتی با محوریت حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت" می باشد. در این راستا  با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری به طراحی الگوی ویژگی های حاکمیت شرکتی با رویکرد تعاملی حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت پرداختیم. جامعه مورد مطالعه در بخش کیفی شامل مدیران و رؤسا و اساتید دانشگاهی حسابداری مدیریت با تمرکز بر حاکمیت شرکتی طی سال 1398 بوده است و در بخش کمی تمام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1397 می باشد. حجم نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی 24 خبره در حوزه حسابداری مدیریت با تمرکز بر حاکمیت شرکتی است که به روش گلوله برفی و اشباع نظری انتخاب شده و در بخش کمی به منظور برآورد حجم نمونه مناسب از طریق حذف سیستماتیک150 شرکت در نظر گرفته شدند. برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش کیفی و پرسشنامه در بخش کمی استفاده شده است که روایی آن به صورت روایی محتوا توسط خبرگان و روایی سازه و ساختار توسط تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزارهای spss و smart pls مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است.  نتایج نشان داد که مؤلفه های حسابداری مدیریت بر مؤلفه های حسابداری مدیریت استراتژیک و ویژگی های حاکمیت شرکتی تأثیر معناداری دارند. نتایج همچنین نشان داد که مؤلفه های حسابداری مدیریت استراتژیک بر ویژگی های حاکمیت شرکتی تأثیر معناداری دارند.

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی روش های نوین تدریس در شرایط آموزش مجازی بر یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان حسابداری است.   روش : روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری، تمامی دانشجویان حسابداری مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه در سال تحصیلی ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ است. نمونه آماری تحقیق شامل 5۰ دانشجو ( 25 نفر گروه آزمایش با روش های نوین آموزش و 25 نفر گروه کنترل با روش سنتی آموزش) است . روش های نوین آموزش مشارکتی، آموزش معکوس و یادگیری با کمک نقشه ذهنی در فضای مجازی با استفاده از پیام رسان ها و سامانه های آموزشی دانشگاه اجراشده است.   یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس (آنکوا) نشان می دهد روش مشارکتی بر یادگیری و یادداری دانشجویان مؤثر بوده ولی اثربخشی روش های معکوس و یادگیری با نقشه ذهنی در فضای مجازی بر متغیرهای یادگیری و یادداری معنی دار نبوده است؛ اما درمجموع به کارگیری این روش های نوین و فعال منجر به بهبود انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان شده است.   نتیجه گیری: آموزش مشارکتی باعث می شود تا فراگیران از لحاظ شناختی بیشتر با موضوع درگیر شوند، اطلاعات با طبقه بندی بهتری در حافظه بلندمدت یادگیرندگان جای گیرد و ضروری است در کلاس های مجازی توجه ویژه ای به استفاده از آن شود. همچنین روش های فعال آموزشی در شرایط همه گیری کرونا، با فراهم نمودن بستری متفاوت، توانسته است بر انگیزه دانشجویان در کلاس حسابداری که به زعم اغلب دانشجویان خشک و خسته کننده است، اثربخش باشد و استفاده ترکیبی از آن ها در کلاس مجازی حسابداری توصیه می گردد.

هدف: با توسعه رقابت اقتصادی و اجتماعی رو به رشد، حسابداری مدیریت به طرز بی سابقه ای توسط حلقه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و به یک نگرانی تبدیل شده است. رسالت نهایی تئوری حسابداری مدیریت ارائه خدمات بهتر در حوزه عمل است. لذا تحقیقات حسابداری مدیریت نمی توانند از فعالیت های واقعی تجاری جدا باشند. هدف پژوهش حاضر بحث و بررسی پارادایم تفسیری با تکیه بر مبانی و کاربرد آن در تحقیقات حسابداری مدیریت می باشد. روش: این پژوهش از لحاظ روش، مروری و به ارزیابی پژوهش هایی که در گذشته انجام شده می پردازد. یافته ها: تعامل گرایی نمادین و ساختارگرایی به عنوان شاخه ای از رویکرد تفسیری می باشد. این مطالعه یک تصویر کلی، اما منظم از وضعیت و توسعه حسابداری مدیریت را توضیح و به توسعه نظریه کمک می کند. نتیجه گیری: یک روش تفسیری و یک رویکرد نظریه ای مبتنی بر این امر می تواند به طور موثر پژوهشگران را در ارزیابی تئوری حسابداری مدیریت حمایت کند. همچنین، پارادایم تفسیری در فلسفه علم می تواند به محققان کمک کند تا واقعیت زندگی اجتماعی را بیشتر کنکاش کنند.

هدف: علی رغم انجام پژوهش های متعدد در حوزه ارزیابی عملکرد و ارائه مدل های مختلف برای آن، یک ساختار مفهومی مشخص و استاندارد برای مدل های ارزیابی عملکرد وجود ندارد. این موضوع سبب شده است که مدل های متنوع موجود، ابعاد مختلف عملکرد سازمان ها را به نحو جامعی پوشش نداده و طراحی مدل های جدید و یا انتخاب از میان مدل های موجود را به امری دشوار بدل نماید. از این رو، در حوزه حسابداری مدیریت، به یک چارچوب مفهومی برای ارزیابی عملکرد نیاز است تا ابعاد و ویژگی های یک مدل ارزیابی عملکرد مناسب را روشن سازد.   روش: این پژوهش با استفاده از روش کیفی نظریه پردازی زمینه بنیان از طریق مصاحبه با خبرگان حوزه حسابداری مدیریت، اقدام به ارائه چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد و الزامات مدل های ارزیابی عملکرد نموده است.   یافته ها : چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد در شرکت ها، در ابتدا محرک هایی را که منجر به ظهور پدیده ارزیابی عملکرد شده اند، شناسایی می کند. در گام بعدی، طرح کلان ارزیابی عملکرد در قالب سه مرحله هدف گذاری، شاخص گذاری و ارزیابی و گزارشگری ارائه شده است. در این چارچوب، نتایج و پیامدهای مطلوب و نامطلوب نظام ارزیابی عملکرد و همچنین عوامل تأثیرگذار بر آن ارائه شده اند. سپس بر اساس چارچوب مفهومی حاصل شده، چک لیست موارد قابل توجه در طراحی و ارزیابی مدل های ارزیابی عملکرد ارائه شده است.   نتیجه گیری: با عنایت به خلاء وجود چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد شرکت ها، از چارچوب مفهومی ارائه شده در این پژوهش و چک لیست مستخرج از آن می توان به عنوان راهنمای طراحی مدل های ارزیابی عملکرد و همچنین معیاری برای بررسی کامل بودن مدل های ارزیابی عملکرد موجود و پیاده سازی آن ها استفاده کرد.

فرهنگ نتیجه گرا شرط لازم برای افزایش عملکرد شرکت است، اما می توان آن را با فن های حسابداری مدیریت استراتژیک ادغام کرد و شرایط کافی برای عملکرد بهتر و مفیدتر برای شرکت را ایجاد کرد. با توجه به این مقدمه، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر فرهنگ نتیجه گرا بر کاربرد فن های حسابداری مدیریت استراتژیک است. ﭘﮋوﻫﺶ پیش رو از نظر هدف، کاربردی است و از نظر روش، پژوهشی توصیفی از نوع پژوهش پیمایشی و همبستگی است. برای دستیابی به این هدف از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. برای این منظور 212 نفر از مدیران بخش های حسابداری مدیریت شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1400 مورد پیمایش قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی و نرم افزار پی ال اس استفاده شده است. بر اساس آزمون فرضیه ها، یافته های پژوهش نشان می دهد فرهنگ نتیجه گرا بر کاربرد فن های حسابداری مدیریت استراتژیک تأثیر معنادار و مثبتی دارد. با توجه به گسترش فعالیت های اقتصادی و پیشرفت روزافزون بازارهای سرمایه از جمله بورس اوراق بهادار تهران، تأثیر فرهنگ سازمانی و آگاهی از پیامدهای کاربرد فن های حسابداری مدیریت استراتژیک، برای تصمیم گیری های راهبردی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.

طی دو دهه گذشته تحولات عمده ای در محیط های کسب وکار در عرصه جهانی پدید آمد که تأثیر عمیق و همه جانبه ای بر کارکرد و فعالیت بنگاه های اقتصادی بر جامعه گذاشته است. به طوری که حیات بسیاری از سازمان ها به توانایی آن ها در افزایش دقت سیستم مدیریت هزینه و کاهش هزینه ها در تمام طول فرآیند تولید و زنجیره ارزش متمرکز است. حسابداری مدیریت می تواند به خوبی این نقش حیاتی را با بهره گیری از استراتژی های شکست ناپذیری ایفا نماید. پژوهش حاضر با هدف، بررسی پیامدهای اجتماعی حسابداری مدیریت با رویکرد شکست ناپذیری انجام گردید. روش تحقیق به صورت آمیخته بود که ابتدا فاز کیفی و سپس فاز کمی اجرا شد. روش بخش کیفی از نوع نظریه داده بنیاد(رویکرد نظامند) و بخش کمی نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل: خبرگان حسابداری مدیریت، مدیران عملیاتی و هیئت علمی دانشگاه ها بود. روش نمونه گیری در بخش کیفی هدفمند و پس از جمع آوری داده های مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد و در نهایت با 28 نفر مصاحبه شد. ابزار جمع آوری داده ها در مرحله کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه تهیه گردید. نتایج تحلیل کیفی توسط نرم افزار ان ویوو نشان داد کدهای محوری شامل 50 کد بود که با توجه به رویکرد استقرایی در تحقیق حاضر محقق به 16 کد اصلی دست پیدا کرد. نتایج تحقیق نشان می دهد: نقش حسابداری مدیریت از شرکتی به شرکت دیگر و صنعتی به صنعت دیگر، از اقتصادی به اقتصاد دیگر متفاوت است که لازمه این توجه به ابزارهای حسابداری مدیریت از جمله بودجه ریزی است.

به موجب ماده 94 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، دانشگاه ها صرفا بر اساس آیین نامه ها و مقررات اداری، مالی، استخدامی و تشکیلاتی خاصی که به تصویت هیئت های امنای مربوط می رسد و مورد تایید ویز ذیربط قرار می گرد، بدون الزام به رعایت قانون محاسبات عمومی، استخدامی کشوری و سایر قوانین و مقررات عمومی، اداری، مالی و استخدامی، اداره می شوند. اعتبارات هزینه ای از محل بودجه عمومی دولت و بر اساس بهای تمام شده به دانشگاه ها اختصاص می باید و اعتبارات تخصیص یافته، کمک دولت تلقی می گردد. از سوی دیگر، کمک مذکور به دانشگاه های دولتی بر مبنای هزینه سرانه تعیین می شود. 

ماهیت مسئولیت حسابداران مدیریت، از ارزش تاریخی جمع آوری شده گزارشات، اندازه گیری عملکرد مدیریت سازمان و اطلاعات مربوط به تصمیمات مدیریتی نمایان می شود. سیستم های حسابداری مدیریت ( MAS) به استفاده سیستماتیک از حسابداری مدیریت برای دستیابی به اهداف سازمانی اشاره دارد. این سیستم می تواند در تصمیم گیری موثرتر مدیران باشند و در نتیجه به سازمان ها کمک کنند تا کارایی خود را افزایش داده و در محیطی رقابتی باقی بمانند. این در نتیجه عملکرد سازمان را بهبود می بخشد. هدف این تحقیق ارتباط بین استفاده از شیوه های حسابداری مدیریت با سود آوری و ریسک شرکت بوده است. جامعه آماری این تحقیق را مدیران و کارکنان شرکت های سرمایه گذاری در سطح استان تهران تشکیل داده است. جامعه آماری، حدود 700 نفر تعیین گردید. ابزارهای جمع اوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. در نهایت 230 پرسشنامه جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآنوری داده ها پرسشنامه استاندارد بر اساس مطالعات عبدل راسید و همکاران (2014) استخراج شده است. نتایج با استفاده از روش های مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار smart.PLS به آزمون فرضیه ها پرداخته شده است. نتایج نشان داد استفاده از شیوه های حسابداری مدیریت بر ریسک سازمانی تاثیر دارد. از بین شیوه های حسابداری مدیریت، گستره استفاده، استفاده به موقع، استفاده یکپارچه از MAS بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد. استفاده ادغامی از MAS بر عملکرد سازمانی تاثیر ندارد.

یکی از مهم ترین ابزارهای تصمیم گیری مدیران حسابداری مدیریت است و یکی از ابزارهای توسعه شرکت سرمایه فکری است. حسابداری مدیریت با اثرگذاری بر تصمیمات و روش های مدیریتی بر سرمایه فکری سازمان اثرگذار است و استفاده از هوش کسب و کار و تحلیل ه ای تجاری برای پشتیبانی از تصمیم گیری و افزایش سودآوری نیز در جهان گسترده و حیاتی شده است، بنابراین هوش کسب و کار بر رابطه بین حسابداری مدیریت با شاخصه های سرمایه فکری اثرگذار است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر حسابداری مدیریت بر توسعه شاخصه های سرمایه فکری با تاکید بر هوش کسب و کار در شرکتهای با مالکیت نهادی است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی و همچنین موردی است که در سال 1401 انجام شد. برای انجام پژوهش یک نمونه 20 تایی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارای سهام با مالکیت نهادی انتخاب شدند. در این پژوهش 2 فرضیه تنظیم شد. بعد از تکمیل پژوهش و انجام آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (رگرسیون چندگانه خطی) فرضیه های پژوهش تأیید شدند. شرکتهای با مالکیت نهادی برای بهبود تصمیم گیری باید هوش کسب و کار خود را بالا ببرند.

مقدمه: تامل و بررسی سیر تکاملی حسابداری مدیریت، نشان می دهد که علیرغم تغییرات فنآورانه و تحولات نوین تکنولوژی دهه های گذشته، این شاخه از دانش حسابداری اگر چه فراز و نشیب هایی را پشت سر گذاشته است، لیکن روش های مورد استفاده در آن از پیشرفت های چشمگیری برخوردار نبوده است. بررسی مستندات تاریخی، نتایج پژوهش های محققان و صاحبنظران این رشته و همچنین تحقیقات انجمن های حرفه ای حاکی از این است که با توجه به نیازهای متعدد و متنوع در مدیریت منابع، در سطوح خرد و کلان، حسابداری مدیریت ناگزیر به رشد و توسعه لازم می باشد تا بتواند جوابگو باشد. به منظور پاسخگویی به نیازهای موجود، حسابداری مدیریت می یابد به آخرین فنآوری های روز دنیا از قبیل فنآوری اطلاعاتی، هوش مصنوعی، نانوفنآوری و ... مجهز شود. برای فهم این موضوع، این سوال پیش می آید که حسابداری مدیریت توانسته است خود را با شرایط جدید فنآورانه منطبق و سازگار نماید؟ پاسخ به این سئوال انگیزه و هدف این مقاله مروری است. روش: این مطالعه با هدف مرور بر متون پژوهشی جهان پیرامون فنآوری و حسابداری مدیریت انجام شد. در این مقاله مروری بررسی نظام مند کلید واژه Technology, Information Technology, Artificial intelligence, Management Accounting در عنوان و چکیده نقالات چاپ شده در پایگاه های علمی معتبر بین المللی مورد جستجو قرار گرفت و کلیه مقالات فارسی و انگلیسی و مرتبط فهرست شد. یافته ها: ابتدا خلاصه مقالات بررسی شده و در چند مرحله موارد تکراری و غیرمرتبط از مطالعه حذف گردید و در نهایت مقالات نهایی برای بررسی جامع و استخراج داده ها انتخاب شدند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه و بررسی مقالات مرتبط با موضوع پژوهش حاکی از آن بود، بین فنآوری های نوین از جمله، فنآوری اطلاعات، نانو فنآوری، فناوری الگوریتم، فنآوری بلاکچین، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، یادگیری ماشین، سیستم های خبره، منطق فازی، شبکه های عصبی و حسابداری مدیریت، رابطه مثبتی وجود دارد، هر چند برخی مطالعات این رابطه را به صلاح حسابداری مدیریت ندانسته اند. آنچه از توانمندی فنآوری ها در مطالعات محققان ارائه شده، به این معنی است که می توان از این روش ها برای حفظ منافع طولانی مدت بشر نظیر حفظ محیط زیست در آینده و کاهش هزینه های زیست محیطی و اجتماعی بهره جست.

در عصر حاضر شرکت های مختلف در حال فعالیت در محیطی پر تغییر و پیچیده هستند، چالش های سازمانی به دلایل مختلفی از قبیل کوتاه شدن دوره عمر محصول به وسیله های نوآوری های مستمر و عملیات قانون زدایی و خصوصی سازی شدیدتر شده اند. این پیچیدگی ها، سازمان ها را به سمت اصلاح تفکرات استراتژیک و همچنین اصلاح سیستم های حسابداری و مالی سوق داده است. سیستم های حسابداری سنتی بر عملیات داخلی شرکت متمرکزند و اصولا مالی محورند، در مقابل، تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک هم جنبه های مالی و هم جنبه های غیر مالی امور شرکت ها را در نظر می گیرد؛ بنابراین حسابداری مدیریت استراتژیک در طول زمان جهت تجهیز سازمان ها به ابزارهای حفظ بقا و حفظ سهم بازار به وجود آمد و رشد کرد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی استفاده شده و نوع پژوهش، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تعداد 253 نفر می باشند. با توجه به جدول کریسی- مورگان، حجم نمونه 153 نفر تعیین و سپس به دلیل بررسی اهداف استراتژیک که اهدافی بالای 5 سال می باشند، شرکت های با سابقه پایین حذف و حجم نمونه به 107 شرکت کاهش یافت. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های جمع آوری شده از آمارهای توصیفی شامل (فراوانی ها، درصدهای فراوانی، ترسیم جداول مربوط، میانگین، میانه و انحراف معیار) و آمارهای استنباطی شامل (T تک متغیره جهت بررسی تاثیر تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک بر اهداف کوتاه مدت، بلند مدت و استراتژیک- و آزمون فریدمن جهت رتبه بندی مشکلات شناسایی شده) استفاده شده است. پس از تجزیه و تحلیل به وسیله نرم افزار SPSS22 نتایج حاکی از تایید هر چهار فرضیه و نشان دهنده تاثیرگذار بودن تکنیک های حسابداری مدیریت استراتژیک در رسیدن به انواع اهداف و منافع گوناگون است.

هدف پژوهش حاضر مطالعه تاثیر حسابداری مدیریت بر عملکرد مالی است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. با توجه به این تعریف، جامعه آماری تحقیق حاضر، کارشناسان بورس اوراق بهادار تهران در سال 1401 بوده است. با عنایت به اینکه تعداد مدیران (حجم نمونه) 120 نفر بوده اند، تعداد نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان 92 نفر تعیین و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده که بهترین نوع شناخته شده نمونه گیری است که طی آن هر شخص در جامعه مورد نظر شانس مساوی برای انتخاب شدن در نمونه را دارد، در میان کارشناسان سازمان بورس توزیع گردید. جهت گردآوری مبانی نظری اطلاعات در خصوص تبیین ادبیات موضوع تحقیق از روش کتابخانه ای و مطالعات اسنادی و پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل نهایی داده ها به کمک تحلی عاملی انجام شده است. نتایج نشان داد تأثیر حسابداری مدیریت عملکرد مالی تایید می شود. همچنین تأثیر مولفه های حسابداری مدیریت بر عملکرد مالی تایید شد در نهایت پیشنهادات کاربردی ارائه شد.

حسابداری مدیریت به مدیریت شرکتها برای رسیدن به اهداف بلند مدت و میان مدت و کوتاه مدت کمک زیادی می کند به طوری که بیشتر شرکت های بزرگ دنیا از تئوری، مبانی، اصول، روش ها، برنامه ها و استراتژی های آن، برای موفقیت و دستیابی به اهداف خود از آن بهره میگیرند و خود را در بازار های رقابتی شدید جهانی شاخص کرده و سهم خود را از بازار هدف افزایش میدهند یا با مدیریت و رهبری هزینه به دنبال کسب حاشیه سود بیشتر هستند. در این میان شناخت تئوری های مرتیط با حسابداری مدیریت میئواند کمک شایانی به سرمایه گذاران و مدیران و بسیاری از ذینفعان بالقوه و بالفغل بنماید تا بتوانند شرکت های مستعد پیشرفت و پرسود را در بازار شناسایی کرده، آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در صورت نزدیک بودن با اهداف سرمایه گذاری آنها، در آن شرکت ها سرمایه گذاری کرده و سودآوری کنند؛ بنابراین، این مقاله مروری بر مطالعات اصلی تئوری ها در حسابداری مدیریت از طریق مرور ادبیات سیستماتیک (SLR) ارائه می کند. دستورالعمل های PRISMA دنبال شد و داده ها از پایگاه داده ی www.sciencedirect.com جمع آوری شد. نمونه نهایی شامل 9 مقاله بود که بین سال های 2010 و 2022 منتشر شد. نتایج ما استخراج 31 تئوری مختلف را از این مقالات نشان میدهند و همچنین نشان می دهد که تحقیقات تئوری ها در حسابداری مدیریت بیشتر تمایل دارد بر مباحث مرتبط با تئوری اقتضایی تمرکز کند.

امروزه یکی از عوامل مهم در پیشرفت اقتصاد، دانش بنیان نمودن آن است. در راستای بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) جهت رونق تولید و اشتغال و توجه به اقتصاد مقاومتی، در پژوهش حاضر برآنیم تا میزان تأثیر حسابداری مدیریت بر اقتصاد دانش بنیان به عنوان ابزاری برای تحقق اقتصاد مقاومتی را اندازه گیری نماییم؛ از این رو تحقق اقتصاد دانش بنیان در گرو تغییر نگاه در حسابداری مدیریت می باشد. در پژوهش حاضر دارایی نامشهود به عنوان یک عامل مهم حسابداری مدیریت مورد ارزیابی قرار گرفته است و با بررسی اقتصاد دانش بنیان، میزان تأثیر دارایی نامشهود بر اقتصاد دانش بنیان مورد ارزیابی و سنجش قرار می گیرد. برای آزمون فرضیه ها، از روش پرسشنامه که مشتمل بر 38 سؤال  بوده و از جامعه آماری مشتمل بر 324 مدیر شرکت بورس اوراق بهادار ایران پاسخ های 208 مدیر به عنوان نمونه آماری برگشت داده شده و مورد استفاده قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار SPSS-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پنج مؤلفه سرمایه نامشهود، ساختار مالکیت، شاخصه های شرکتی، شاخصه های صنعتی و واکنش تحلیل گران و مشتری ها برای دارایی نامشهود درنظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از مؤثر بودن مؤلفه های دارایی نامشهود بر اقتصاد دانش بنیان بوده است؛ به عبارتی دارایی نامشهود به عنوان یک عامل مهم حسابداری مدیریت بر اقتصاد دانش بنیان مؤثر می باشد که در نتیجه در تحقق اقتصاد مقاومتی حائز اهمیت می باشد.